Philippe Starck maakt wat hij wil:
van museum tot tandenborstel
Geen nieuw schooljaar zonder organizer
Trends
DINSDAG 8 AUGUSTUS 2000
REDACTIE RIEN POLDERMAN *i
De Franse ontwerper Philippe
Starck heeft zijn stempel ge
drukt op zo'n beetje alles wat
het leven aangenaam maakt.
De man zapt van hotel naar
museum en van tandenborstel
naar een delicatesse in een
potje. Starck is voor zo'n beet
je alles te porren, mits een
ontwerp kan voldoen aan zijn
eigen criteria. En dat zijn niet
de minste eisen.
Philippe Starck is bij zijn leven
al een legende. En zo oud is hij
niet eens. Maar wel buitenge
woon productief. En buitenge
woon bijzonder. Hij wordt wel
een bijzondere combinatie van
popster, gekke uitvinder en ro
mantisch filosoof genoemd, die
tot de top van ontwerpers be- -
hoort. Waarschijnlijk is hij op
dit moment zelfs de beroemd
ste vormgever ter wereld.
Er zijn maar weinig landen
waar de naam van Philippe
Starck niet bekend is. En als
zijn naam dat niet is. dan is het
in ieder geval wel zijn werk. Dat
werk is over de gehele wereld
terug te vinden. Hij ontwierp
onder meer het interieur voor
hotel Paramount in New York,
gaf vorm aan het privé-apparte-
ment van een Franse president
en maakte honderden stoelen
en lampen voor cafés, restau
rants en huizen over de gehele
wereld. En dan hebben we het
nog niet eens over alle fraai ge
vormde keukenhulpjes van zijn
hand. En misschien is de tan
denborstel in je badkamer toe
vallig ook wel uit de koker van
Philippe Starck.
Een ongekend oeuvre, dat uit
geverij Taschen heeft gebun
deld in honderden foto's. Het
boek 'Starck'. opgevrolijkt met
bizarre foto's van de maestro
zelf die ook in deze uitgave een
belangrijke hand heeft gehad,
geeft in één klap een overzicht
van zijn enorme productie, die
al decennia geleden begon,
toen hij als kleine jongen onder
het bureau van zijn vader zijn
eerste dingen in elkaar zette.
Philippe Starck ontwerpt vol
gens eigen zeggen voor 'moder
ne rebellen': „Kijk, er zijn al
miljoenen goede stoelen op de
wereld die erg comfortabel zijn,
lampen die licht geven, etc.
etc... Is het nodig om er nog
meer te ontwerpen? De enige
vraag waar het om gaat is: wat
brengt het de mens die het
moet gaan gebruiken? Het be
langrijkste gegeven tegenwoor
dig is niet om een stoel of auto
te ontwerpen die nog mooier is
dan alle andere."
Hij werd in 1949 in Parijs gebo
ren. Zijn jeugd bracht hij voor
een deel door onder het bureau
van zijn vader, die de kost ver
diende als vliegtuigbouwer. De
jongen pakte alles wat op de
grond belandde. Hij haalde het
uit elkaar om van de verschil
lende onderdelen vervolgens
iets geheel nieuws te maken.
Zo begon ooit zijn carrière, die
zich kenmerkt door enorme
ontwerpdrift. Starck heeft naam
gemaakt met huishoudelijke
producten, ontworpen voor
Alessi, zoals de beroemde si
naasappelpers op de drie ranke
hoge pootjes. Voor Alessi maak
te hij ook de bijzonder vormge
geven waterketel van plastic en
aluminium. Maar naam heeft
hij net zo goed gemaakt met
bedden voor Cassina en meu
bels voor vele andere Italiaanse
fabrikanten. Hij ontwierp ook
de meubels voor president Mit
terrand in het Elysée. In Hong
kong, Madrid en Los Angeles
sieren zijn ontwerpen hotels en
restaurants en in Nederland
kennen we hem onder meer
van de spraakmakende inrich
ting voor het Groninger Muse
um.
Starck houdt van stevige uit
spraken. Zo zei hij eens: 'Ik
beeld me in dat de mensen die
in mijn stoelen zitten vanzelf
minder stommiteiten uitslaan
dan ze gewoonlijk doen'. Nog
zo'n uitspraak: Omdat ik een
idealist ben, blijf ik geloven dat
schoonheid een massaproduct
kan zijn'. En met zijn uitspraak
'Design interesseert me niet, ik
haat het' baarde hij evenveel
opzien als met zijn ontwerp
voor een tandenborstel, om
maar wat te noemen.
Wereldvermaard van zijn hand
is café Costes in Parijs. Starck
ontwierp het interieur in 1984.
Een van de blikvangers is de
enorme klok bij de trap. Het
driepotige Costes-stoeltje uit
het café is wereldberoemd ge
worden. Bovendien groeide het
Parijse café uit tot een bede
vaartsoord voor designliefheb
bers.
Twee jaar geleden kwam hij op
de proppen met een begerens
waardig panty-object, ontstaan
toen hij ooit met een stukje
panty zat te frummelen. 'Star(c)
kNaked' is een soort lange ko
kerjurk van extra sterk panty
materiaal die zich geheel om
Philippe Starck temidden van enkele van zijn huishoudelijke producten.
het lichaam plooit. Datzelfde
jaar kwam hij met een comple
te badkamer. Hij ontwierp in
opdracht van drie sanitairgi-
ganten een soort oertobbe.
Als Starck de drukte wil ont
vluchten trekt hij zich terug in
zijn huis in het Spaanse For-
mentera. Een huis zonder noe
menswaardige luxe, maar wel
met uitzicht op de Middelland
se Zee. Dit is de plek waar hij
niet gehinderd door andere za
ken zijn creativiteit kan laten
gaan, terwijl zijn team in Parijs
zich bezighoudt met allerhande
dagelijkse probleempjes. De
plek, waar hij kan broeden op
nieuwe dingen en op de rol van
de hedendaagse vormgever.
Daarover zei hij ooit in een in
terview. 'De fundamentele -
vraag nu is of een product recht
heeft om te bestaan. En het is
het recht en de plicht van de
ontwerper, in de eerste plaats,
om dat bestaansrecht te betwij
felen. Afhankelijk van dat ant
woord is één van de meest po
sitieve dingen die een ontwer
per kan doen, weigeren om iets
te maken. Dat is niet altijd mak
kelijk. Niettemin zou hij móe
ten weigeren als een product al
bestaat en ook nog eens heel
goed functioneert. Eenvoudig
herhalen zou een corrupte
daad zijn."
Philippe Starck hanteert uiteen
lopende criteria als het gaat om
de vraag wat hij wel of niet kan
ontwerpen, zo valt te lezen in
het boek: 'Het eerste strenge
criterium is dat je niets mag
doen dat de mensen zou kun
nen schaden. Een tamelijk een
voudig criterium, dat we deson
danks moeten respecteren. We
werken niet voor de wapenin
dustrie, we doen niets met ta
FOTO CPD TASCHEN
bak of sterke drank, we werken
niet voor religie en we werken
niet voor iets waarin geld van
dubieuze herkomst een rol
speelt, wat overigens steeds
moeilijker en moeilijker te con
troleren is.' Starck, zo vervolgt
hij in het achterin het boek op
genomen vraaggesprek, moest
ooit een fantastisch contract in
Oost-Berlijn weigeren puur
vanwege zulke twijfels. Daarom
neemt hij nu, in al zijn contrac
ten, een clausule op dat zegt
dat zijn cliënten openheid
moeten geven over de her
komst van hun financiële bron
nen.
EVELIEN BAKS
Het jaarlijkse dilemma van de
Nederlandse scholier doemt
weer op. Nog een paar weken
en dan breekt het nieuwe
schooljaar los. Een hogere
klas, soms een andere school
en nieuwe klasgenoten: rede
nen genoeg voor scholieren en
studenten om een hele set
nieuwe schoolspullen aan te
schaffen. Gestresst lopen de
scholieren ook dit jaar tussen
de schappen rond. Want wat is
in en wat uit? De organizer is
in ieder geval een must en ook
het mobiele telefoontasje lijkt
een nieuwe trend. De bruine,
lederen schooltas kan echter
in de vuilnisbak: die is voor
goed afgeschreven.
Keus is er genoeg: stap een wil
lekeurig groot warenhuis bin
nen en de stapels schriften,
multomappen en agenda's lig
gen voor het grijpen. Ie vindt er
schoolgerei van TMF tot Gar
field en van Cartoon Network
tot Eastpak en Oilily. Robert
van Soest koopt kaftpapier van
O'Neill, maar weet eigenlijk niet
zo snel te vertellen waarom.
„Vanwege het merk", zegt zijn
moeder. „En omdat ik het ge
woon mooi vind", beaamt de
13-jarige scholier. Zijn Formule
1-agenda ruilt hij dit jaar om
voor de nieuwe South Park-ver
sie, vanwege de 'grappige pop
petjes'. Maar echt grote inko
pen hoeft hij niet te doen. „Ik
heb dit keer niet zoveel nodig,
ik heb nog veel van vorig jaar."
De 12-jarige Wendey van der
Linde daarentegen staat met
twee volle winkelmandjes voor
de kassa. Ze gaat naar de brug
klas en heeft van school een
lange lijst gekregen waarop
staat wat ze allemaal nodig
heeft. En dat is nogal wat. Wen
dey kiest voor de lijn van Yes or
No, het huismerk van V&D. „De
kleuren zijn vrolijk en het is niet
kinderachtig." Zij gaat voor de
organizer. „Dat hoort erbij",
zegt haar moeder. „En deze
rugzak zegt Wendey trots, ter
wijl ze op de grote zwarte tas op
haar rug wijst. „Ja, want die van
groep acht kan nu niet meer",
voegt haar vader toe. Zijn al die
nieuwe schoolspullen niet ont
zettend duur? „Ach", zegt haar
moeder, „ze gaat naar een an
dere school en dat is toch iets
speciaals. Dan mag ze van mij
best iets moois uitzoeken."
Volgens pr-medewerker Claire
de Haan van de Bijenkorf ligt
het bedrag, dat wordt uitgege
ven aan schoolspullen, dit jaar
beduidend hoger dan vorige ja
ren. Ze signaleert dat naar
school gaan niet alleen functio
neel is, maar dat het ook een li
festyle wordt. „Producten die er
zijdelings mee te maken heb
ben, dingen als make-up en fo
tolijstjes, worden ook goed ver
kocht."
Net als elk jaar lijkt de keuze
voor een agenda nog het moei
lijkst. Het aanbod is groot: er
Op elke verticale regel dient een woord van vier een van vijf en een van zes lel
te worden ingevuld Het woord van vijf letters bestaat uit de letters van het
voorgaande woord plus 1het woord van zes letters bestaat uit de vijf letters v
het voorgaande woord plus 1 Als de hele puzzel juist is ingevuld, vormen de
letters in de vet omlijnde kolom een woord
1Geleerd - roven - algemene angst:
2. spoel - reuzenbeeld - benevens;
3. boerenplaats - bouwmateriaal - rijgsnoer;
4. lichte bedwelming - koord - eerwaardige grijsaard;
5. dokter - herfstbloem - nagroen,
6. zoom - roofvogel - epiloog;
7. houtsoort - soort dropje - vaatje haring,
8. onverschrokken - roofvis - tactloos;
9. kameraad - soort aardappel - dag en nacht;
10 vaartuig - vuurmond - Zwitserse bondsstaat.
zijn onder meer agenda's van
Loesje. Thunderdome, Ajax,
Tom&Ierry, Miss Avantgarde en
Nederpop. Geheel volgens de
tijdgeest zijn dit jaar ook de La-
tin Party-agenda, de R&B-agen-
da en de Wet! Hot! Dance! Di
ary! te koop. „Een agenda zon
der merk kan echt niet", legt de
12-jarige Kitty Anna van Dru-
nen uit. Zelf heeft ze voor ko
mend schooljaar een organizer
van Yes or No. „Ik ben er best
lang mee bezig geweest. Het is
gewoon heel erg belangrijk hoe
je spullen er uit zien. De rest
van mijn schoolspullen is van
Mexx. De meeste meisjes in
mijn klas kopen vooral modea
genda's. De jongens hebben
meer sportieve merken."
Ioianda Lima, coördinator van
de campusafdeling van V&D,
bevestigt deze trend. „De jon
gens kopen vooral merken als O
'Neill en Eastpak, meisjes gaan
meer voor de bloemetjespatro
nen van bijvoorbeeld Mexx en
Sunflower." Favorieten dit jaar
zijn de Looney Tunes-artikelen,
de bloemetjesmerken en de
TMF-agenda. De meeste mer
ken brengen naast de 'gewone'
agenda ook een organizer op de
markt. „Het aantal organizers is
dit jaar enorm toegenomen",
vertelt Lima. „Vorig jaar zijn de
organizers als een soort van ex
periment op de jeugdafdeling
uitgebracht. Dat bleek een
groot succes te zijn."
De 13-jarige Stephanie van
Brandwijk staat bij het schap
met een organizer in de hand.
Ze twijfelt. „Ik wil graag een or
ganizer, die is makkelijk en
leuk, maar mijn moeder heeft
liever dat ik een gewone
schoolagenda koop", legt ze
uit. In haar winkelmandje ligt
een mengelmoes aan merken:
Mexx, Teigetje, TMF, South-
park. „De kleuren zijn lekker fel
en ik hou van bloemen", zegt
Stephanie. „Vorig jaar had ik
veel van Salty Dog, nu vind ik
Oplossing van maandag:
Horizontaal: 1. Bord; 4. ober;
7. aarde; 9. ka; 10. mee;
11. fa; 13. dra; 14. riem;
17. boel; 18. Ier; 19. gems;
21. ijzer; 24. rei; 26. in;
27. bui; 29. eb; 30. lonen;
32. klim; 33. paal.
Verticaal: 1. Beker; 2. ra;
3. dam; 4. ode; 5. be; 6.
reaal; 8. ren; 11. frele; 12. de;
13. do; 15. ineen; 16. mis;
17. brij; 19. Griek; 20. mi;
22. zo; 23. rebel; 25. bun;
27. bom; 28. iep; 30. li; 31.
dit leuker. Deze kleuren zijn nu
in." Naar de prijs kijken moe
der en dochter niet. „Het is al
lemaal duur."
Wie denkt dat één agenda op
de lagere school nog niet nodig
is, komt bedrogen uit. Kitty An
na gaat dit jaar naar groep acht
en heeft twee agenda's: „Eén
voor mijn afspraken en één
voor school. Vorig jaar heb ik
acht agenda's versleten, alhoe
wel dat wel een beetje extreem
was." Ook de 10-jarige Koen
Kok ,die naar groep zeven gaat.
kan niet zonder agenda: „Het is
handig om je huiswerk, feestjes
en andere belangrijke dingen in
op te schrijven. Dit jaar heb ik
een Looney Tunes-agenda ge
kocht. Bij ons in de klas is het
nog niet zo belangrijk wat voor
agenda je hebt, dat geldt meer
in de hogere klassen. Ik kan al
leen niet met een roze agenda
aankomen."
Studente Janneke Terstegge
(21) houdt het dit jaar simpel:
„Die tijd van plaatjes in mijn
agenda heb ik wel gehad. Voor
mij is het uiterlijk van een agen
da niet zo belangrijk. Het gaat
erom hoe handig de agenda is.
Ik wil bijvoorbeeld een hele
week op twee pagina's naast el
kaar hebben."
.Alles kan op dit moment",
zegt Heidi Vermey van Trax
Company. „Er is niet één echte
trend. Er worden wel meer
aparte materialen gebruikt, zo
als pluche en doorzichtig pvc.
Vroeger waren het meer stan
daard papierproducten. De
trend verschilt vooral per
school."
Trax Company brengt veertig
agenda's en twintig schoollij-
nen uit. Toppers volgens Ver
mey zijn dit jaar South Park,
Casper, Fancy en Mystique.
Van de agenda's is de FC Barce-
lona-versie een hit en doet de
Hitkrant-agenda het ook dit
jaar weer goed. „We volgen de
jeugd op de voet. Twee jaar ge
leden bijvoorbeeld was de
Backstreet Boys-agenda dé
klapper. Maar je moet wel uit
kijken mét popgroepen. Als
zo'n groep uit elkaar gaat, zijn
de agenda's meteen achter
haald. Om de laatste muziekt-
rends te volgen, staat hier de
hele dag TMF aan. Eigenlijk ben
je constant aan het zoeken", al
dus. Vermey.
JUDITH BOER
EN CAROLINE VAN DER SCHAAF
HET WEER
Juli toch niet verregend
Was juli een verregende maand? Niet als
we de landelijke cijfers in ogenschouw ne
men. Met gemiddeld 100 millimeter (voor
lopig cijfer) tegen 75 normaal was juli wel
iswaar te nat maar gedurende de afgelopen
100 jaar viel er maar liefst 18 keer meer re
gen. In 1993 werd zelfs 145 millimeter op
gevangen. Het regende in juli 1993 ook veel
langer. Op het KNMI 105 uur (14 procent
van de beschikbare tijd) tegen nu 58 uur (8
procent). Normaal regent het in de zevende
maand van het jaar 35 uur.
Opvallend zijn wel de regionaal grote hoe
veelheden neerslag en in het zuiden van
Limburg het aantal zeer natte dagen. In
Hoensbroek, waar 218 millimeter werd op
gevangen, tapte de waarnemer op maar
liefst 10 dagen meer dan 10 millimeter af.
In Meerssen schijnt de afgelopen maand
230 millimeter gevallen te zijn. Meer dan
150 millimeter werd ook opgevangen in
Brabant en plaatselijk in het midden en
oosten van het land.
Te droog (dat kan ook nog!) was het in on
der meer de Kop van Noord Holland waar
De Kooy bij Den Helder op slechts 43 milli
meter bleef steken. Ook in Amsterdam wei
nig regen. Op een meetpunt in Amster
dam-Zuid viel 55 millimeter. Bij ons waren
de neerslaghoeveelheden in de kustgebie
den eveneens tamelijk bescheiden. In
Haarlem-West viel 64, Santpoort-Noord 65
en op Valkenburg 70 millimeter. Elders viel
meer: Nieuw-Vennep kwam uit op 83,
Schiphol 84, Hazerswoude 95 en 1
dorp zowaar 101 millimeter.
Tussen een wegtrekkende storing»
naderende storing is het morgen o
droog. Met de hoeveelheid zonnes
het waarschijnlijk wel wat tegen (w
schijnlijk wazig schijnend) maar dl
ratuur komt gemakkelijk boven de
den uit. Morgenmiddag wordt het
maal 22-23 graden.
De wind waait zwak tot matig uit h
den tot zuidwesten, morgenavond
kust af en toe vrij krachtig. Op don
en vrijdag blijft het waarschijnlijk
met nu en dan zon en middagteni|
ren rond 23 graden.
De keus van de schoolagenda is ieder jaar weer moeilijk.
FOTO CPD CEES KUIPER
