Dance valley: niets nieuws onder de zon
Cultuur Kunst
/an Goghs filmblik
ebruikt voor drugs
Kunst in het weiland
Eigenzinnige Pletnev brengt
in Delft ijskoude Schumann
Paul Simon op tournee
Lol in je werk noodzaak voor musicus'
De man met de honderd gezichten
ANDAG 7 AUGUSTUS 2000
ij Tom Noppe
3EN» In een interview in de krant van vrijdag 4 augustus is
n storende fout geslopen. De naam van de geïnterviewde is
rkeerd gespeld. De naam van de Voorhoutse DJ is Tom Nop-
as en niet Tom Notte. Noppe won vorige week in Den Haag een
•wedstrijd.
pjxpositie punkbeweging
tterdam 'Ik ben een punker, MAMA!' is de titel van de ten-
ha instelling die vanaf 16 september te zien is in de Rotterdamse
tjj. positieruimte MAMA. Draaide het bij het ontstaan van de
la nkbeweging in de jaren zeventig vooral om de klassenstrijd,
no 2000 richten punk-rockers zich tegen de consumptie-
aatschappij. Hoe kunstenaars daardoor worden beïnvloed is
zien op de tentoonstelling. De expositie wordt geopend rij
ns het punk-rock-festival 'Stardump Rumble' dat 15 en 16
*v ptember plaatsvindt in Waterfront aan de Boompjeskade in
tterdam.
itHuesrockfestival inTegelen
Hielen De zeventiende editie van het Bluesrockfestival wordt
mp 2 september in Tegelen gehouden. De Nederlandse formatie
ie, ïby The Blizzards treedt op en ook de Amerikaan Guy For-
"er th is van de partij. Michael Katon, door zijn fans 'The boogie
pn from hell' genoemd, speelt eveneens op het Bluesrockfes-
al. De overige optredens worden verzorgd door Starfish Bowl,
jnny Lush Blues Shouter, Lance Keltner en Julian Sas.
Een dik uur in de rij staan om eetmuntjes te bemachti
gen is geen pretje. Het was een van de weinige miskleu
nen van de organisatie van Dance Valley, dat afgelopen
zaterdag in Recreatiegebied Spaarnwoude zonder al te
veel wanklanken de zesde editie beleefde.
spaarnwoude rick treffers
De mensep in de rij staan zich
zelf op te vreten in de stoffige
warmte, maar zo'n moment
van verveling valt natuurlijk ook
te benutten voor reflectie. Van
uit de rij is te zien hoe iemand
zich voor 75 gulden naar bene
den laat vallen bij het bungy
jumpen, terwijl oververhitte
danslustigen zich verkoelen aan
de ijswand. De soundtrack bij
dit tafereel zijn de machinale
beats uit de house- en de tech-
notent, die met elkaar versmel
ten als twee net niet even snel
rijdende treinen.
Dance Valley draait om de
'totaalervaring'. De top-dj's
spelen daarin een veel kleinere
rol dan de organisatie doet
voorkomen. Zo zullen alleen
specialisten en collega-dj's het
verschil opmerken tussen de
tech-house van Darren Emer
son en de zogenaamd soulvolle
techno van Steve Rachmad. Het
gros der aanwezigen heeft niet
echt een favoriete dj. Bij de oor
verdovende set van Dave Tip
per in de Chesterfield-tent is
het vooral druk bij de chat-
boxen ('hoop herrie hier', mailt
Jantje aan Pietje naast hem) en
de nieuwe two-step-rage - een
soort versimpelde drum 'n'
bass met samples van bekende
soul- en disconummers - van
Groovemaster Johnson krijgt
weinig voeten in beweging. De
tenten genaamd 'progressive'
en 'nu beats' suggereren dat er
nog steeds grote verschuivin
gen in dance-land plaatsvin
den, maar aan de verrichtingen
van de vele vakkundige doch
inwisselbare dj's te horen, blij
ken die benamingen vooral een
lege huls.
Vroeg in de middag is duide
lijk het verschil met de vorige
festival-edities merkbaar. De
aanstekelijke euforie heeft
plaatsgemaakt voor een ont
spannen, vrolijke sfeer. Dance
is volledig ingeburgerd. „Wij
verzorgen het geluid, jullie de
energie. Samen leidt dat tot vre
de, liefde en geluk", luidt de
kreet waarmee Junkie XL's Tom
Holkenborg zijn set op het
openlucht-podium aanvangt.
Voor messiassen is geen
plaats in de toegepaste kunst
die dance is. Dat wordt eens te
meer duidelijk op het volle VIP-
terras, dat een indrukwekkend
uitzicht biedt op het hoofdpo
dium, waar dj Erick-E draait.
De bier drinkende meute aldaar
lijkt als twee druppels water op
de rest van het 55.000-koppige
publiek. Allemaal Very Interes
ting Persons.
Visueel is Dance Valley een
spektakel. Zien en gezien wor
den is het devies. De parade
van gedrochten uit cyberspace,
duizelingwekkende decolletés,
mannen verkleed als non en de
ranke vamp in een latex mini
rokje met split tot aan haar
stuitje geeft een mooi, maar
verwarrend tijdsbeeld: 'kijk ons
eens open en bloot van onszelf
genieten in het als ik-tijdperk
vermomde wij-tijdperk!'
7erdam gpd
rkl
ep door de rekening", zegt
imaker Theo van Gogh. ,,Ik
verdrietig en teleurgesteld,
hoop dat ik mijn cruciale
injiscènes nog ongeschonden
ïgkrijg, is vrijwel vervlogen."
regisseur van Baby Blue
j kt slachtoffer te zijn van
en gssmokkel. In plaats
blikken met filmopnamen
op Curasao zijn gemaakt,
fen ontwikkelaars in het la-
itorium in Amsterdam vori-
week in een filmdoos twee
jes cocaïne aan.
an Gogh en zijn crew ver
ren vorige week vijf dagen
Curasao om opnamen te
:en voor Baby Blue (Bloed-
u I, een film noir naar een
riario van Tomas Ross, die in
Tiari moet verschijnen. Da-
jks werd na afloop van de
iamen een doos met filmrol
per vliegtuig naar Neder-
d gestuurd, om die alvast te
"n ontwikkelen,
o ook op de laatste opname
toen een medewerker het
Jcet zoals gebruikelijk afle-
de op de luchthaven Hato
Willemstad. In Amsterdam
reerde een hele andere
>s, met een handdoek, stuk
spijkerbroek, wat andere
ïmel en de twee zakjes wit
ïder. Het pakje had wél de
juiste vrachtbrief, met bijbeho
rende stickers en labels.
„Pas in het laboratorium
bleek dat er geen filmblikken in
zaten", zegt een woordvoerster
van producent Shooting Star
Filmcompany. „Het materiaal
van een hele dag filmen is
spoorloos. Ons doosje heeft er
gens tussen Hato en Schiphol
een andere identiteit aangeno
men." De Amsterdamse politie,
de KLM en de Koninklijke Ma
rechaussee hebben de zaak in
onderzoek.
De verdwijning van de blik
ken is een ramp, zégt Van
Gogh, want op de filmrollen
stonden sleutelscènes. „Er zit
niets anders op dan alles over
te doen. Maar je mist dan na
tuurlijk een hoop inspiratie die
er de eerste keer wel was. Het is
allemaal een hoop gedoe." De
cineast loofde op de Amster
damse tv-zender AT5 een belo
ning van 100.000 gulden uit
voor degene die de filmblikken
ongeschonden weet terug te
bezorgen.
Van Gogh maakt er geen ge
heim van dat hij zich wel eens
bezondigt aan cocaïne, maar
elke verdenking richting hem
zelf of zijn crew wijst hij van de
hand. En ook een publiciteits
stunt zou nooit in hem zijn op
gekomen. „Zelf had ik het niet
op zo'n domme manier gedaan.
Bovendien heb ik veel liever de
scène dan de coke."
zoeterwoupe Het weiland bij kaasboerderij Rustdam in Zoeterwou-
de werd zaterdag niet bevolkkt door koeien, maar door kunstenaars.
Zij maakten ter plekke beelden van materialen die ze van boeren uit
de omgeving kregen. De verzameling beelden is opgenomen in de
Beeldenroute 2000, een fietsroute door het landelijke gebied tussen
Leiden, Zoetermeer en Alphen aan den Rijn. foto mark lamers
muziek recensie
winand van de kamp
Delft Chamber Music Festival Gehoord:
zaterdag en zondag in Delft (Prinsenhof)
Op het kamermuziekfestival
van Delft lopen doorgaans ge
renommeerde musici rond.
Maar iemand met de faam van
Mikhail Pletnev, de gevierde di
rigent van het Russisch Natio
naal Orkest en een internatio
naal bejubeld pianist boven
dien, heeft ook het Delftse festi
val niet dagelijks over de vloer.
Zulke hoge gasten moet je te
vriend houden.
Pletnev is niet alleen een
groot musicus maar ook een ei
genzinnige persoonlijkheid. Hij
had blijkbaar de smaak te pak
ken en vond ineens zijn eigen
bijdrage aan het festivalpro
gramma - Beethovens Blaask-
wintet en Schumanns 'Etudes
Symfonique' - te beperkt. Of hij
niet nog iets mocht spelen. En
dus verdween, tot verdriet van
vele bezoekers die speciaal voor
dat werk waren gekomen,
Brahms Klarinetkwintet van het
programma om plaats te ma
ken voor Rimsky-Korsakovs
Blaaskwintet.
Aanstekelijke muziek en bo
vendien voortreffelijk uitge
voerd met een stuwende piano
partij van Pletnev en uitsteken
de bijdragen van de blazers van
de London Winds, maar toch...
Eigenzinnig ook was Pletnevs
uitvoering van Schumanns
'Etudes Symfoniques'. Hij
speelde met een verbijsterende
technische beheersing en een
ijzeren controle. Schumanns
grillige melodieën klonken als
gebeiteld, de basakkoorden ge
lijk militaire exercities, het pas
sage werk in de rechterhand
koel glinsterend als sneeuwkris
tallen. Indrukwekkend, maar
ook ijskoud. Van Schumanns
poëzie geen spoor.
Wat een verschil met de uit
voering van Schumanns Pia
nokwintet een dag later. Ook
pianiste Bella Davidovich kan
stevig in de toetsen grijpen,
maar met wat een gloed. En
ook de vier strijkers - rasviolis
ten Isabelle Faust en Janine
Jansen, Isabelle van Keulen, dit
keer op de altviool, en de jonge
celliste Natalie Clein - speelden
met een weldadige warmte. In
het Scherzo en de Finale vlogen
de vonken ervan af. Zoveel on
gebreidelde musiceervreugde
maak je zelfs in Delft niet dage
lijks mee.
den haag gpd
Tien jaar na zijn laatste studio
album, het Braziliaans georiën
teerde 'The rhythm of the
saints', en drie jaar na de
soundtrack van zijn op Broad
way geflopte musical 'The Ca
peman' komt Paul Simon met
een nieuwe cd. De titel van het
album is 'You're the one'.
De nu 58-jarige Simon (ooit
deel uitmakend van het duo Si
mon Garfunkel) gaat na het
uitbrengen van de cd, begin ok
tober, aansluitend op tournee
door Europa en de Verenigde
Staten. Het is niet waarschijn
lijk dat Paul Simon naar Neder
land komt.
itionaal jeugd orkest repeteert voor internationale tournee
cl )rwerth martin hermens
ike aspecten zijn er volop.
:s wordt voor de jonge muzi-
iten geregeld, zodat alle aan-
:ht gaat naar het samen mu-
maken. Er staan goede di-
nten voor het orkest en er
altijd wel een aardig reisje
vast, dit keer naar Duits-
ei. Maar meespelen in het
onaal Jeugd Orkest (NJO)
it ook een tragische kant,
-gens directeur Arthur van
„Dit is de leukste periode
hun leven. Wanneer deze
nsen in professionele orkes-
gaan spelen, verliezen ze
van hun speelplezier."
let is een wrange constate-
l van Van Dijk. En hij is de
ste die zou willen dat het an-
s was. „De professionele or-
twereld is hard. Zo'n orkest
:en tamelijk starre organisa-
Daarin zit je als muzikant al
ïl gevangen. Het is moeilijk
i je daartegen te wapenen
lat je je eigen elan in je werk
it blijven stoppen. Die slech-
itructuur van orkesten en de
ns slechte dirigenten die er-
>r staan, hollen je als muzi-
it uit."
Daarnaast", vervolgt Van
k het sombere verhaal, „is er
i eenzijdige aandacht voor
ist en dirigent, hoe goed of
cht die ook zijn. Niemand in
publiek staat er bij stil dat
een symfonieorkest honderd
ïnsen hun leven aan de mu
it geven. Dat werkt zo frus-
rend. Dat maakt dat concer-
i van professionele orkesten
ik ook zo vreselijk saai zijn.
vind het luisteren naar een
?d jeugdorkest veel leuker."
)e honderd jonge musici die
in Doorwerth tien dagen
ig de reeks concerten van het
0 voorbereiden, hebben daar
ïmaal nog geen weet van. De
estudeerde conservatorium-
denten krijgen er de kans
iktijkervaring op te doen, die
td nodig is om later als or-
•tmusicus een boterham te
dienen. Alle conventies van
1 professioneel orkest ken-
n ze in Doorwerth niet. Dat
lakt het samen muziek ma-
i tot een feest.
.Veel grote dirigenten werken
Het Nationaal Jeugd Orkest repeteert voor zijn tournee.
graag met jeugdorkesten", ver-
Lelt Van Dijk. „Omdat daar de
sfeer zo goed is. Ze vinden er
hun plezier in het muziek ma
ken terug. Lol hebben in je
werk is een wezenlijke nood
zaak voor een musicus. Als je
die lol niet meer hebt, is de mu
zikale biefstuk niet meer te vre
ten. En dat zie je helaas bij veel
professionele orkesten."
Van Dijk vestigt wat dat be
treft zijn hoop op de jongere
generaties. „Ik hoop echt dat
die hun eigen toekomst bepa
len. Wij geven ze daarvoor bij
het NJO de middelen. In de ja
ren zeventig had je de sterke
opkomst van de ensemble-cul
tuur. Dat was het toenmalige
verzet tegen het starre orkest-
bedrijf. Ik hoop dat de jonge
mensen van nu hun eigen weg
vinden om iets aan hun eigen
situatie te doen."
Een symfonieorkest met hon
derd jonge muzikanten heeft
grote voordelen. „Wij zijn beter
in het spelen van nieuwe mu
ziek", zegt de directeur van het
NJO. „Daar nemen we de tijd
voor. We zitten niet vast aan
strakke repetitieschema's. Bo
vendien is alle muziek voor jon
ge musici nieuw. Vorig jaar
speelden we een compositie
van Bruckner. Daar hebben on
ze muzikanten nog nooit naar
geluisterd. Dat heeft een won
derbaarlijk effect: op de eerste
repetitie kennen ze hun eigen
partij, maai- ze hebben geen
idee van de totale klank van het
werk."
Het symfonieorkest is en
blijft een log apparaat, aldus
Van Dijk. „Maar het manage
ment zou een manier moeten
bedenken die de zekerheid van
de positie van musici garan
deert en daaniaast zorgt dat het
speelplezier niet verloren gaat.
We gaan daar volgend jaar met
onze zomeracademie mee ex
perimenteren. We willen jonge
musici laten kennismaken met
zoveel mogelijk soorten mu
ziek."
„In de toekomst zullen deze
mensen bereid moeten zijn om
foto cpd/cees mooij
alle muziek te spelen. Het re
pertoire voor een symfonieor
kest houdt tegenwoordig op bij
Bruckner, Mahler en Sjostako-
witsj. Andere muziek moeten
deze mensen zien terug te ver
overen, al moet het in ensem-
blespel. Daar zetten we volgend
jaar op in. Dat moet lukken,
want ik kan me niet voorstellen
dat er een musicus is die geen
Mozart wil spelen."
Tournee Nationaal Jeugd
Orkest: 7/8 Concertgebouw
Amsterdam, 9/8 Konzerthaus
Berlijn, 12/8 Internationales
Kunstforum Drewen, 13/8 Fes-
tspiele Mecklenburg-
Vorpommern Woldzegarten,
14/8 Kultursommer Nordhes-
sen Grossalmerode, 15/8 Kul
tursommer Nordhessen Merx-
hausen, 17/8 Unterkirche
Dresden, 18/8 Theaterplatz
Dresden, 20/8 World Expo
2000 Hannover, 22/8 Alte Oper
Frankfurt, 26/8 Lowlands Fes
tival Biddinghuizen, 27/8 Mu
sis Sacrum Arnhem, 3/9 Nas-
saukerk Amsterdam.
Alec Guinness (1914-2000)
Met Simone Signoret in 'Macbeth' (1966).
Sir Alec Guinness was als ac
teur zeer wendbaar. In elke
nieuwe film speelde hij een
geheel andere rol dan in zijn
vorige. Hij was op het witte
doek te zien als Adolf Hitler en
als de middeleeuwse paus In-
nocentius III. Hij werd wel de
man met de honderd gezich
ten genoemd. Bovendien was
de zaterdag overleden acteur
een meester in vermommin
gen. Het hoogtepunt was de
film Kind Hearts and Coro
nets, waarin hij liefst acht ge
zinsleden van de familie D'As-
coyne speelde, onder wie een
vrouw.
Alec Guinness de Cuffe werd
op 2 april 1914 in Londen ge
boren. Hij is ondanks een in
tensieve speurtocht nooit te
weten gekomen wie zijn vader
was. Guinness leerde het ac
teursvak aan het Fay Compton
Studio of Dramatic Art en de
buteerde op het toneel in
1934. Vanaf 1936 speelde hij in
het beroemde Old Vic-theater
in Londen in stukken van Wil
liam Shakespeare, Anton Tsje-
chov en George Bernard
Shaw. In totaal heeft hij zo'n
tachtig rollen op het toneel ge
speeld.
In de Tweede Wereldoorlog
werkte hij bij de Britse marine.
Hij kreeg in 1942 speciaal toe
stemming om mee te werken
aan een toneelstuk in New
York, dat de Amerikaanse be
trokkenheid bij de oorlog
moest rechtvaardigen. Na de
oorlog was Guinness vrijwel
alleen nog in films te zien. Hij
had overigens zijn debuut op
het witte doek al in 1934 ge
maakt in de film Evensong.
Guinness is in meer dan veer
tig films te zien geweest.
In 1946 speelde hij Herbert
Pocket in Great Expectations,
naar de roman van Charles
Dickens. Twee jaar later was
hij opnieuw in een Dickens-
verfiiming te zien, dit keer Oli
ver Twist. Van beide films was
David Lean de regisseur, een
man met wie Guinness veel
heeft gewerkt. In het begin
van de jaren vijftig speelde
Guinness in een reeks kome
dies, waaronder The Man in
the White Suit (1951) en The
Ladykillers (1955), beide keren
onder regie van Alexander
Mackendrick.
In 1957 kreeg Guinness grote
bekendheid met zijn rol van
de flegmatieke kolonel Nichol
son in The Bridge on the River
Kwai, een film over Britse
krijgsgevangenen die in Thai
land voor de Japanners een
brug moeten bouwen. Ook
hiervan was Lean de regisseur.
Guinness kreeg voor zijn rol
de Oscar voor de beste man
nelijke hoofdrol.
In 1959 verhief koningin Eliza
beth hem in de adelstand. Als
•Sir Alec zette hij zijn carrière
voort met Lawrence of Arabia,
opnieuw onder leiding van
Lean (1962), The Fall of the
Roman Empire (1964), waarin
hij de rol van keizer Marcus
Aurelius speelde en Dr. Zhiva-
go, naar de beroemde roman
van Boris Pasternak (1965).
In 1973 was Guinness als
Adolf Hitler te zien in The Last
Ten Days. Daarna verscheen
hij nog in films als Star Wars
(1977), Raise the Titanic (1980)
en A Passage to India (1984),
waarin hij als Indiase goeroe
schitterde. Voor zijn rol in Star
Wars werd hij genomineerd
voor de Oscar voor de beste
mannelijke bijrol. Hetzelfde
gold" voor zijn rol in Little Dor-
rit (1987), opnieuw een Dic-
kensverfilming. In 1980 kreeg
Met zijn Oscar in 1980.
hij voor zijn bijdrage aan de
filmkunst een ere-Oscar.
Guinness' laatste film was in
1991 Kafka. Hij trok zich ver
volgens uit het publieke leven
terug met zijn vrouw Merula
Salaman, met wie hij in 1938
was getrouwd en bij wie hij
een zoon had. Deze zoon,
Matthew Guinness, werd ook
acteur. Matthew was de reden
dat Guinness rooms-katholiek
werd. Toen zijn zoon in 1955
polio kreeg, bad de atheïsti
sche Guinness in een katholie
ke kerk voor de genezing van
zijn zoon. Matthew kon zes
maanden later weer lopen.
anp/afp
