Strijd om bemiddeling
van uitkeringstrekkers
Een stemmer stemt, een sjouwer sjouwt
Economie
Hagemeyer profiteert
van rijk pensioenfonds
Vakbonden van stewardessen
lopen vooruit op fusie KLM
Grondpolitiek moet
grondig veranderen
JM past 'kofferregels' aan
Oogsttijd breekt aan
J eist toegang tv-zenders
t olympisch dorp Sydney
rdag 5 augustus 2000
amsterdam anp
ling van 58 miljoen. Om de vol
ledige 175 miljoen in handen te
krijgen, moet het pensioen
fonds de beleggingsprestaties
op niveau houden.
Hagemeyer is niet het enige
bedrijf dat geld ontvangt uit te
rijk geworden fondsen. Eerder
ontvingen bijvoorbeeld de Ra
bobank en Unilever al flinke
bedragen van hun pensioen
fondsen. Hagemeyer noemt het
echter 'vrij uniek' dat haar
fonds niet alleen geld aan de
werkgever geeft, maar ook de
deelnemers laat profiteren van
de reserves.
Naast de 58 miljoen aan Ha
gemeyer is deze zomer ook in
de vorm van eenmalige uitke
ringen aan de 4.000 werkne
mers en gepensioneerden 20
miljoen uitgekeerd. Verder krij
gen de deelnemers nog eens vijf
miljoen in de vorm van een ver
betering van de pensioenrege
ling.
Handelshuis Hagemeyer ont
vangt de komende drie jaar 175
miljoen gulden van het eigen
pensioenfonds. De stortingen
zijn een gevolg van een over
eenkomst die de onderneming
met het fonds is aangegaan.
Maar ook de deelnemers profi
teren flink mee van de goede
gang van zaken bij hun pensi
oenfonds.
Het fonds van Hagemeyer is
door de hoge rendementen van
beleggingen volgelopen tot 900
miljoen gulden. 83 procent
meer dan noodzakelijk is. De al
eerder in het jaarbericht aange
kondigde financieringsovereen
komst, waardoor het pensioen
fonds een deel van zijn inkom
sten doorsluist naar het eigen
vermogen van Hagemeyer,
moet in drie jaar tijd worden
uitgevoerd. In mei ontving het
handelshuis al een eerste beta-
SCHIPHOL ANP
zitter H. Popelier van de Vak
bond voor Nederlands Cabine
personeel (VNC). Het is volgens
hem nodig om op het hoogste
niveau te kunnen blijven on
derhandelen, net als nu bij de
KLM gebeurt. De VNC gaat
daarom nauw samenwerken
met de Britse vereniging voor
cabinepersoneel Bassa. Moge
lijk mondt dat uit in een fusie-
Destijds, toen de KLM wilde
samengaan met Alitalia, had
VNC eveneens al een overeen
komst gesloten met de Italiaan
se vakbonden. Die samenwer
king is per 1 augustus ontbon
den.
Terwijl de fusiebesprekingen
tussen KLM en British Airways
nog in volle gang zijn, hebben
de Britse en de Nederlandse
vakbonden van stewardessen
en stewards al een samenwer
kingsakkoord getekend. Door
samen op te trekken, willen ze
sterk staan als er straks een in
ternationale directie komt.
„Als zo'n directie werk wil
verplaatsen omdat blijkt dat
het Nederlandse personeel
duurder is of juist het Britse,
moeten we daar een stokje
voor steken", aldus vice-voor-
ECONOMIE WIJZER
Nu vijf miljoen Nederlanders
buiten de landsgrenzen het
vermoeide lijf op een luchtbed
gevlijd hebben, de omvang van
de bevolking een kort moment
is teruggevallen tot een welda
dige elf miljoen en thuisblijvers
zwemmen in een oceaan van
rust, lijkt de grondpolitiek een
geschikt onderwerp.
Deze week deed makelaar in
onroerend goed ir. Jacques
Kwak met enkele geestverwan
ten een voorstel voor een nieu
we grondpolitiek. Het is hen
een doorn in het oog dat ge
meenten het landschap
dichtsmeren met de zoveelste
gruwelijke nieuwbouwwijk en
het zoveelste bedrijfsterrein,
zonder een strobreed in de
weg te worden ge
legd. Als dat zo
doorgaat zal - wat
er nog van over is -
het prachtige Hol
landse landschap
onder onze handen
verstenen. Natuur
lijk worden er dam
men opgeworpen
en staan Kwak en
zijn collega's niet
alleen. Achtereen
volgende ministers
schreven bezielende nota's
over de ruimtelijke ordening.
Maar toch. „Als je een nieuw
kantoor buiten de stad wil
bouwen, hoef je het terrein
maar aan te wijzen en je krijg
het", zegt Kwak, die kantoor
houdt in Amsterdam. „Het
landjepik gaat te gemakkelijk,
zo nodig wordt het bestem
mingsplan aangepast." Het
komt volgens hem doordat po
litici sinds het kabinet Den Uyl
erover struikelde hun vingers
niet meer wilden branden aan
de grondpolitiek.
De oorzaak van het gretig
bebouwen van open land zit
voor een belangrijk deel in het
prijsverschil tussen agrarische
en stedelijke grond. Agrarische
grond kost pakweg een tientje
per vierkante meter, stedelijke
grond kost tweehonderd, soms
wel tweeduizend keer zoveel.
Daardoor is het goedkoper
open land te bebouwen dan
stedelijk gebied opnieuw te
ontwikkelen. Kwak wil die
prikkel wegnemen. Hij bepleit
dat gemeenten die open land
schap bebouwen, die ruimte
compenseren door sloop el
ders. Dat mag desnoods in een
andere plaats. Een landelijk or
gaan moet de balans bijhou
den en toezien op de naleving.
Minister Pronk heeft Kwak
en enkele projectontwikkelaars
uitgenodigd over de plannen te
komen praten. Makelaars wor
den er niet slechter van. Pro
jectontwikkelaars evenmin en
speculanten mogen ook nog
meedoen. Want Nederland
bouwt vlijtig door. Aan de ene
kant intensieve stadsbouw, aan
de andere kant nieuwe land
schappen, parken en recreatie
oorden op plaatsen waar voor
heen bebouwing was. Er ont
staat een permanent geven-en-
nemen tussen natuur en stad
waarbij zowel de stad als het
landschap onophoudelijk op
de schop gaan.
Een groot nadeel van dit
plan is de versnippering van
natuur die het uitlokt. Stads-
groen heeft met landschap
weinig gemeen. Het is tuin.
Helaas breidt de stadsmens
zich uit en die kent het verschil
niet meer, maar het Neder
landse landschap 'vertuint'. De
rechtgeaarde dorpsmens voelt
zich soms een kabouter die
door een bloempot waart die
op de middenberm van een
snelweg staat. In mijn per
soonlijke beleving komt inte
gratie van stad en
natuur neer op:
met oordoppen te
gen de jetski's,
speedboten en
transistorradio's
over de dijk naar
Marken fietsen. Te
veel behoeftes
moeten op dezelf
de vierkante meter
land, lucht en wa
ter bevredigd wor
den. Wel wordt het
hoog tijd om het grondprijs-
verschil tussen stad en land op
te heffen, liefst voordat de Vijf
de Nota Ruimtelijke Ordening
in mei verschijnt. Kwaks aan
pak is niet de enige manier. Je
kunt ook de grondprijs dyna
misch aanpassen aan de func
tie van de grond, zoals Amster
dam al doet binnen zijn stads
grenzen. De hoofdstad bezit 80
procent van haar grond en
pachters die de functie zoda
nig veranderen dat de com
merciële waarde oploopt, beta
len een toeslag. Precies zo'n
toeslag voor het bebouwen van
open land zou naar minister
Pronk gaan, die er compense
rend groen mee aanlegt. Ook
op die manier blijft landbouw
grond goedkoop voor boeren
en worden de externe kosten
van het verlies aan landschap
in de prijs gevat.
Grondspeculanten worden
uitgeschakeld. In combinatie
met strenge conservering van
waardevol gebied door een
bouwverbod, heeft deze vari
ant mijn voorkeur. Het voor
deel is dat de natuur niet ver
snippert of verhuist naar de
stad. Het geld voor compensa
tie belandt in een centrale pot
en is onderwerp van parle
mentaire controle. Ruimtelijke
ordening komt strak in handen
van de centrale overheid. Wel
ke aanpak je ook kiest, het is
hard nodig dat de tegenstrij
digheid wordt opgeheven dat
we het landschap willen open
houden maar tegelijk een ko
lossale beloning in stand hou
den voor het dicht bouwen er
van. Als Pronk dat verandert,
kan hij geschiedenis maken als
de man die Nederlandse land
schap wilde redden.
PAULINE VAN DE VEN
ht flatie loopt in juli op naar 2,8 procent
BBURGDe inflatie in Nederland is in juli in vergelijking met
maand eerder met 0,1 procentpunt opgelopen tot 2,8 pro-
r «pi De oorzaak is volgens het Centraal Bureau voor de Statis-
l Ur ycBS) de stijging van de gas- en de benzineprijs. Auto-
v-kjdstoffen waren in juli 19 procent duurder dan in dezelfde
ï.ijpde een jaar eerder. De huren zijn in juli ook omhoog ge-
0 2or was gemiddeld 2,6 procent en dat is de klein-
4 5fliuurs tij ging sinds 1986. Vorig jaar stegen de huren met 3
2,3»ent. Dit jaar ligt de gemiddelde huurstijging voor het eerst
j ®3| jaar onder het inflatieniveau. Duurder werden ook aard-
optelen, thee, meubelen en vakantie-accommodaties. Goedko-
8 4<tyerden volgens het CBS schoenen en kleding.
Ifjjavel Unie wil eigen chartervluchten
nfaN» Travel Unie wil vanaf deze winter met een eigen charter
i.oo>en vanaf Schiphol naar de Canarische Eilanden. De groot-
q'j|eisorganisatie van Nederland, met merken als Arke en Hol-
4.651 International, wordt in dat geval minder afhankelijk van
2.85|tinair en Transavia. „Wij willen geen prijzenslag ontkete-
o'7o[zegt topman Bakker. „Wel willen we meer greep krijgen
2 ó5iet vervoer van onze reizigers en de kosten." Overigens blijft
L™jconcem 'gewoon' de grootste klant van Martinair en Trans-
7 40. Toch sluit hij niet uit dat Travel Unie de komende jaren
3.6ot chartervloot fors zal uitbreiden. Travel Unie is onderdeel
o goFe Duitse TUI Groep die 76 vliegtuigen bezit. De vliegtuigen
ïoioojTravel Unie in Nederland inzet komen van zusterbedrijf Ha-
i8,5o|Lloyd Flug. De bemanning komt uit Nederland.
Honderden bedrijven actief op terrein reïntegratie
'Sithtvaartmaatschappij in beroep
De slag om werklozen en arbeidsongeschikten weer aan
het werk te helpen, is begonnen. Reïntegratiebedrijven
die willen meedoen, kunnen zich deze maand inschrij
ven bij de uitvoeringsinstellingen (uvi's). Die bepalen in
september met wie ze in zee gaan.
werking gestimuleerd en krij
gen alle bedrijven een kans.
Uvi's kunnen niet langer 'on
derhands' bepalen met wie ze
samenwerken.
Alle uitvoeringsinstellingen
plaatsen de komende weken
advertenties waarin ze reïnte
gratiebedrijven oproepen zich
in te schrijven. Het GAK plaats
te al advertenties voor bemid
delingstrajecten voor 250 ar
Het weer aan het werk krijgen
van WW'ers en WAO'ers is
sinds kort niet langer alleen het
werk van het arbeidsbureau.
Commerciële bemiddelingsbu
reaus en reïntegratiebedrijven
bieden allerlei projecten aan
om deze mensen weer aan de
slag te krijgen. Door openbare
aanbesteding wordt de markt-
beidsongeschikten uit de grafi
sche sector. Eind augustus
komt het GAK met een adver
tentie voor 38.000 uitkeringsge
rechtigden. Ook GUO plaatste
inmiddels advertenties.
Het aantal bedrijven dat zich
bezighoudt met het weer aan
het werk helpen van uitkerings
gerechtigden is het afgelopen
jaar enorm toegenomen. On
derzoeksbureau Regioplan van
Ernst Young telde 600 bedrij
ven die WAO'ers en WW'ers
aan een baan helpen. Cadans
en GUO komen met eenzelfde
schatting. GUO kreeg inmiddels
al 130 reacties van bedrijven die
zich willen inschrijven.
Volgens een GAK-woordvoer-
der kunnen uvi's de uitbeste
ding van bemiddeling niet on
derhands regelen. „Iedereen
krijgt een kans. De keuze van de
uvi's voor een bepaald bedrijf
moet zorgvuldig worden onder
bouwd."
De uvi's kijken bij hun keuze
naar het succes van eerdere be
middeling en naar de prijs die
ze daarvoor betalen. „Het is
echter geen veiling", benadrukt
de GAK-woordvoerder. De uvi's
kunnen samenwerken met
meerdere bureaus. Sommige
bedrijven zijn gespecialiseerd
in de onderwijssector en ande
re in de zorgsector.
8,25 ^vaartmaatschappij KLM
met ingang van maan
de vervoersvoorwaarden
i.6o bagage. Aanleiding is de
3 45lte uitspraak van de Haar-
2^50p rechtbank waarin de
3*o° f°P stra^e van een dwang-
4;60|yan 5.000 gulden werd ver-
Go t bagage te vervoeren met
Jlfde toestel waarin ook de
045 Igier meevliegt. Het ging in
0,90 pval om een speciale over
ig bmst met klanten van
ïioo aselect. De rechtbank in-
135 en 'keiharde toezegging',
uchtvaartmaatschappij is
het daarmee oneens en heeft
besloten in hoger beroep te
gaan. Om in die tussentijd mis
verstanden te voorkomen, wor
den de vervoersvoorwaarden
gewijzigd. In de oude passage
staat dat bagage met hetzelfde
vliegtuig wordt vervoerd als de
passagier, tenzij de vervoerder
dat onpraktisch vindt. In dat
geval wordt de bagage op de
veiligste en snelste manier ver
voerd die redelijkerwijs moge
lijk is. In de nieuwe omschrij
ving zegt de KLM 'zich in te
spannen' dat de koffer met het
zelfde vliegtuig meegaat. Niet
direct vervoerde bagage wordt
zo spoedig mogelijk alsnog aan
de pasagier afgeleverd.
4 50 [uropese Commissie dringt
|'go j Australië op aan dat pers-
130 aus die ook tv-beelden le-
L30 h in september toegang
i'go en tot het olympisch dorp
ii.20 Irdney. Als de Australische
j riteiten dat niet toestaan,
3,70 k eurocommissaris Lamy
0,85 ^nationale handel) met een
Jg lële klacht bij de Wereld-
Go üelsorganisatie (WTO).
9 een brief aan de Australi-
0^65 I handelsminister Vaile zegt
alat beperking van de vrije
g tot het olympisch dorp
d is met WTO-regels, die
lië eerder heeft onder-
sn.
iiot2 |my vraagt Vaile er bij mi-
q g| jr Knight van de regionale
174 ^ing van de deelstaat New
3.79 |h Wales op aan te dringen
2 of ers en andere concurren-
535 gewoon beelden te laten
en in het olympisch dorp.
570 deelstaatregering is belast
530 de organisatie van de Spe-
In een reactie zegt Vaile dat
530 westie een aangelegenheid
U5 voor het Internationaal
Olympisch Comité (IOC). Dat
heeft een exclusief contract ge
sloten voor de uitzendrechten
van dé Olympische Spelen met
de Amerikaanse zender NBC.
Volgens Lamy gaat dat echter
alleen om de wedstrijdbeelden.
Dat verhindert andere leveran
ciers van ruw televisiemateriaal
niet om sfeerbeelden of inter
views op te nemen in het Olym
pisch dorp, zo schrijft de Fran
se eurocommissaris.
De organisatie heeft inmid
dels toegezegd om een loterij te
organiseren, waarbij acht ver
gunningen voor het maken van
sfeerbeelden worden verloot
onder televisiepersbureau's.
Lamy vindt ook deze toezeg
ging in strijd met het vrije han
delsverkeer, zoals dat is over
eengekomen binnen de WTO.
Een officiële WTO-procedure
kan overigens jaren in beslag
nemen. Die zou er wel toe kun
nen leiden dat Australië wordt
veroordelend tot het betalen
van boetes of vergoedingen aan
partijen die kunnen aantonen
dat hun handelsbelangen zijn
zwiNGELSPAAN-ouD-vossEMEEROp vele plaatsen
zijn landbouwers op het ogenblik aan het oog
sten. In het Brabantse Zwingelspaan is de vlas
oogst in volle gang. Dat is overigens aanzienlijk
later dan vorig jaar als gevolg van het koude en
natte weer in juli. In België ging de vlasoogst vrij
wel volledig verloren door de overvloedige re
genval in de afgelopen weken. In het Zeeuwse
Oude-Vossemeer worden zwarte bessen geoogst
(foto boven). Met speciale machines worden de
rijpe vruchten van de struiken geplukt en direct in
kisten gedaan. De zwartebessenteelt komt vooral
voor in Zeeland. De bessen worden onder meer
gebruikt bij de productie van frisdrank en wijnen.
FOTO'S ANP WIM VAN VOSSEN
35 pe grafstenenmaker, de
•98 olifantenverzorger, de
;40 ttnostemmer en de koster,
ederland telt honderden
eroepen met slechts een
ndjevol werknemers. Een
Serie verhalen over hun
eidsvoorwaarden. Vandaag
eel 3: de pianostemmer.
ELLE AAN DEN USSEL
•NE VAN DRIEL
komt niet vaak voor dat Cor
)930|Bruyn het binnenwerk van
eigen, vooroorlogse Blüth-
blootlegt. Aan het eind van
dag heeft hij al zo veel pia-
beluisterd en beklopt dat
daar weinig zin meer in
ft. Naar de letter van de
moet een pianostemmer-
ijn 37-urige werkweek 29 in-
imenten onder handen ne-
1.
laar De Bruyn is geen door-
e-pianostemmer. Hij is in
1st van Clavis Pianoservice
Amsterdam en tegelijkertijd
de-eigenaar van dat bedrijf.
als andere oudgedienden
Ier zijn collega's bezit hij
delen. „Ik werkte eerst bij
ek'e! Idschmeding. In de jaren
proahtig ging het erg slecht in de
"n h nohandel en Goldschme-
iroci g ging in 1986 failliet. Een
lldef ital personeelsleden heeft
irna Clavis opgericht. We
•ben allemaal bijna even
aandelen. Dat is heel moti-
end. Die motivatie gaat wel
is ten koste van de vrije tijd,
ar aan de andere kant krij-
we ook dividend."
let werkgebied van De
21.1 lyn, die al zo'n dertig jaar als
mmer en technicus werkt, is
!t het gemakkelijkste. Met
inten in Den Haag, Amster-
tn en Leiden spendeert hij
?1 tijd in files. „Gorcum is een
Cor de Bruyn: „Stemmers zijn allemaal egotrippers, dus wie controleert ons?"
dag uit", zegt hij. „Soms sta je
werkelijk overal vast." Hoewel
de verkeersopstoppingen de
branche al jaren parten spelen,
is formeel pas in de laatste
CAO-ronde onderkend dat dit
werknemers in de ene regio
meer onder druk zet dan ande
re. In de 'CAO voor de piano
technici en pianostemmers',
die per 1 april voor twee jaar is
afgesloten, is filevorming opge
nomen als reden waarom een
stemmer onder zijn afgespro
ken quotum piano's mag blij
ven. De opstoppingen zorgen
ervoor dat De Bruyn op een dag
zo veel mogelijk klanten in één
en dezelfde stad verzamelt en
als het even kan voor de file
vertrekt en voor de file weer
huiswaarts keert. In de praktijk
valt dat niet altijd mee. „Waar
we de laatste jaren steeds meer
mee te maken hebben, is dat in
één gezin beide partners wer
ken, dus dat is best puzzelen."
Als hij een dag in bijvoorbeeld
Den Haag heeft ingedeeld,
dient zich vaker dan hem lief is
een volgend probleem aan: op
zijn aanbellen wo*rdt niet gerea
geerd. De komst van de piano
stemmer is vergeten. „Daar
word je echt moe van. Ik wil
niet zeggen dat de mensen
nonchalant zijn, maar het is wel
een punt. Je kunt gewoon een
uur gaan zitten duimendraai
en."
Is De Bruyn tot een piano
doorgedrongen, dan gaat hij
aan de slag met instrumenten
als stemhamers („een mooie
houten set als deze kost zo vier
honderd gulden"), een
stemkeiltje en de bekende vork.
Het oor van de stemmer kan
ook worden ondersteund met
een elektronisch stemapparaat-
je. De Bruyn gebruikt dat niet,
maar ziet er wel het nut van in.
,,Als je in een zaal een piano
voor een concert moet stem
men, is dat door alle bijgelui
den soms erg moeilijk."
Wat een piano echt 'gestemd
door Cor De Bruyn' maakt, is
natuurlijk zijn gehoor. Daarmee
is niets mis: „Pas heb ik een test
gedaan. Stemmers zijn allemaal
egotrippers, dus wie controleert
ons? Zo'n test moet je af en toe
doen. Ik kwam er heel goed uit,
met 95,4 van de honderd pun
ten." Voor deze prestatie heeft
hij van het bedrijf 'wel iets' ge
had. Een extraatje zat er dit jaar
al in door verhoging van het
uitgekeerde dividend. De sala
rissen zijn in de nieuwe CAO
niet verhoogd. „Wij moeten het
hebben van bijkomende zaken
als provisie voor de verkoop
van piano's of voor reparaties."
Aan de oren van De Bruyn
mag dan niets mankeren, tal
van collega's krijgen wel dege
lijk gehoorbeschadigingen, zo
als de ziekte van Menière.
Stemmers kunnen intussen op
kosten van de werkgever ge-
hoorbescherming aangemeten
krijgen. Dat is in de laatste CAO
vastgelegd. Cor de Bruyn heeft
niet om beschermers gevraagd
en ziet dat ook niet snel gebeu
ren. „Ik geloof dat gehoorpro
blemen vooral voorkomen bij
stemmers die echt met hun
hoofd in de piano gaan hangen.
Dat is echt niet nodig."
Opvallend in de CAO is arti
kel 16, dat bepaalt dat de pia
nostemmer niet verplicht kan
worden een piano op zijn nek
te nemen. Wordt De Bruyn wel
eens opgedragen de rol van
sjouwer op zich te nemen?
„Nee. Clavis is een grote zaak.
Ik kan me voorstellen dat zo'n
regel van belang is voor kleine
zaken. Daar is het al snel: met
zijn allen de schouders eronder
en de stemmer kan ook wel
even helpen sjouwen. En dat
zijn pittige dingen: een vleugel
weegt gauw 400 tot 500 kilo."
