Nederlander is uitgekaart
Gesprek van de Dag
De les van Irak
Langste achtbaan
Expo stelt ook meisjes
van lichte zeden teleur
Jacht op Noors monster Selma
DONDERDAG 3 AUGUSTUS 2000
Schurkenstaten noemen de Amerikanen ze, landen als
Irak en Joegoslavië. Ze liggen niet alleen verkeerd bij
Washington, maar vormen door de wreedheid van hun
leiders en door hun bereidheid geweld te gebruiken
een bedreiging voor de vrede in een regio of zelfs de
wereld. Die staten hebben vaak nog een gedeejd ken
merk: ondanks militaire ingrepen, politieke verstoting
en ingrijpende economische sancties slaagt het brede
front van 'keurige' landen er niet in de verantwoorde
lijke regimes de nek om te draaien.
Zo is het deze week tien jaar geleden dat Irak het buur-
landje Koeweit binnenviel, en daarmee het startsein
gaf voor de Golfoorlog. De Iraakse leider Saddam Hus
sein leed daarin een verpletterende militaire nederlaag,
en de wereld nam het land vervolgens in een houd
greep, op basis van wat de Amerikanen 'containment'
noemen: indamming. Pers al het economische leven
en alle politieke waardigheid uit een bewind, en het
zou uiteindelijk bezwijken, zo was de redenering.
Hoe onwaar is dat gebleken. Tien jaar na dato is er
geen enkele andere conclusie mogelijk dan dat Sad
dam Hussein nooit zal wijken voor de totale isolatie en
Westers gerol met spierballen. Zijn aanwezigheid ver
ziekt de breekbare atmosfeer in het politiek zo gevoeli
ge Golfgebied nog altijd, en zijn volledig verarmde volk
is daar het grootste slachtoffer van. Sterker nog, hoe
harder Saddam werd aangepakt, hoe meer hij dat op
zijn eigen mensen heeft afgereageerd.
Het is te hopen dat dezelfde conclusie over een jaar of
negen niet hoeft te worden getrokken voor het Joego
slavië van Slobodan Milosevic, tien jaar nadat hij uit
Kosovo werd verdreven. Deze president van nog zo'n
in de hoek gedreven schurkenstaat moet toch stiekem
in zijn vuistje lachen als hij ziet hoe niemand de les
van Irak heeft geleerd. En hoe niemand daarom tot
nog toe heeft weten te voorkomen dat Milosevic een
net zo zware claim op de Balkan legt als Saddam op de
Golfregio.
In beide gevallen moet dan ook worden vastgesteld dat
de rest van de wereld niet bij machte is dictators te ver
drijven zonder actieve bemoeienis. Dat kan twee din
gen betekenen: totale oorlog, en dat is onrealistisch, of
actieve steun aan en bemoeienis met de oppositie in
een land. Want er gebeurt niets zolang de eigen bevol
king niet in opstand komt of kan komen. De onmacht
van de zwalkende Servische oppositie om één front te
vormen en de bikkelharde manier waarop Saddam ie
der onmachtig dissident geluid kan smoren zijn daar
tekenende voorbeelden van.
Bedrijfsleven stort zich
op vrijwilligerswerk
Steeds meer bedrijven laten hun werknemers vrijwilli
gerswerk doen. Een onbetaalde klus is goed voor de
sfeer in de ploeg en toont de sociale betrokkenheid van
het bedrijf. De Amsterdamse Vrijwilligerscentrale be
middelt tussen het bedrijfsleven en organisaties die
vrijwilligers zoeken.
Een betaalde baan heeft voor de meesten nog steeds
de voorkeur boven vrijwilligerswerk. Bovendien zijn er
meer mogelijkheden gekomen om de vrije tijd te beste
den. Gevolg is dat mensen minder snel bereid zich
langdurig aan een vrijwilligersorganisatie te binden", is
de indruk bij de Vrijwilligerscentrale Amsterdam.
Bedrijven bieden zich vooral aan voor eenmalige klus
sen. Zo liet Fortis onlangs een groep werknemers een
speelplaats op een school voor moeilijk lerende kinde
ren opknappen. Andere werknemers deden mee aan
natuur- en milieuprojecten of hielpen in de gehandi
captenzorg. Andere bedrijven, bijvoorbeeld KPMG,
hebben het initiatief van Fortis overgenomen.
Held bestraft met ontslag
Een winkelbediende is deze week om een uitzonderlij
ke reden ontslagen door zijn werkgever, de Amerikaan
se keten van 7-Eleven-winkels. Hij had zich namelijk
verweerd toen het filiaal werd overvallen, en dat gaat
lijnrecht in tegen het beleid van 7-Eleven.
De man, Antonio Feliciano, zag zich vorige maand
plotseling geconfronteerd met een vrouwelijke overval
ler, die bewapend was met een geweer met afgezaagde
loop. Ze richtte haar wapen op een collega van Felicia
no. Na een worsteling slaagde hij erin de vrouw te ont
wapenen. Hij hield haar in een houdgreep tot de poli
tie arriveerde.
Met zijn heldhaftige gedrag hield hij zich echter niet
aan de richtlijnen voor het personeel. De medewerkers
van 7-Eleven hebben de instructies dat ze in geval van
een overval gewoon het geld moeten geven en zich
vooral niet verzetten.
Oud tijdverdrijf heeft afgedaan
Kaarten heeft afgedaan als publieke
vrijetijdsbesteding. Aan steeds minder
tafeltjes in café, kantine of school
wordt nog gekaart. Ooit vormden har
tenjagen, klaverjassen, toepen, zwik
ken, jokeren, pokeren en duizenden
een geliefd tijdverdrijf. Anno 2000 la
ten vrouw, heer en joker zich niet vaak
meer zien in de kroeg of op de cam
ping. Alleen in de huiskamer is de
boer nog troef.
Vergeleken met vijf jaar geleden
is het aantal Nederlanders dat
een kaartje legt niet afgenomen.
Volgens cijfers van het bureau
Trendbox speelt net als medio
jaren negentig nog steeds een
derde van de bevolking wel
eens een potje hartenjagen, kla
verjassen of een ander kaart
spel. „Maar de frequentie is wel
hard achteruit gegaan", zegt di
recteur Goos EUander van
Trendbox. In 1995 kwamen bij
22 procent van alle volwasse
nen één maal per week de kaar
ten op tafel. Nu speelt nog
slechts 14 procent van de be
volking wekelijks een of meer
dere spelletjes.
De sterke vermindering van de
behoefte aan een potje kaarten
heeft te maken met de opkomst
van andere vormen van vrije
tijdsbesteding, zoals tv kijken,
computeren, fitness en andere
sporten. Was een spel kaarten
vroeger een van de weinige be
schikbare spelletjes, tegen
woordig is er een overvloed aan
alternatieve bezigheden. Vooral
bij jongeren is daardoor de be
langstelling voor 'ouderwets'
tijdverdrijf als toepen en pesten
verflauwd.
De vergrijzing lijkt de vrije val
van de kaartspelletjes enigszins
te remmen. Omdat ouderen
verhoudingsgewijs méér kaar
ten, en juist deze bevolkings
groep toeneemt, blijft het totaal
aantal spelers vooralsnog op
peil. Maar het aantal locaties
waar spelers terecht kunnen,
daalt gestaag. Veranderingen in
de horeca spelen daarbij een
grote rol.
„Kaartspelers zijn domweg de
cafés uitgepest door de jukebox
en harde disco", meent Sjaak
Poetsma, exploitant van 't Ka-
erthuys in Krimpen aan den IJs-
sel. „Vroeger kwam er een heel
ander publiek in de kroeg. Ge
woon een doorsnee van de be
volking. Ome Kees en tante Nel
zaten aan de bar en legden voor
de gezelligheid een kaartje. Nu
heeft de jeugd bezit genomen
van de cafés en die is alleen ge
ïnteresseerd in drank en moet
niets van spelletjes hebben."
Poetsma is beheerder van een
zalencomplex - gebouwd in de
vorm van een hand kaarten -
waar wekelijks meer dan dui
zend liefhebbers bridgen.
„Slechts één avond zijn er nog
belangstellenden voor klaver
jassen, niet meer dan 25 men
sen." Bridge weet volgens
Poetsma als enige kaartspel aan
de teloorgang te ontsnappen.
„Dat komt omdat bridge nooit
nagashima Op een kermis in de Japanse stad Na-
gashima is de grootste achtbaan ter wereld ge
bouwd. Met alle bochten, kronkels en hellingen
meet het ding tweeënhalve kilometer (2479 meter)
De kermisgangers die zich aan de angstige pret
van de achtbaan willen overgeven, moeten plaats
nemen in een 'stalen draak'. Dat voertuig beweegt
zich uiteindelijk, na zich van een 97 meter hoge
helling in de diepte te hebben gestort, over de
baan voort met een snelheid van 153 kilometer per
uur.
FOTO AP RITSU NAGATSUKA
Een huis vol herinneringen
een cafésport was, omdat het
eerlijk is en omdat het als enige
kaartspel een gedegen organi
satie kent in de vorm van de
Nederlandse Bridge Bond."
Leveranciers van speelkaarten
bevestigen dat de pakjes vooral
worden benut voor bridgen. „Al
blijft het moeilijk dit precies na
te gaan", zegt Dean Markovic
van distributeur Alpha in Ha-
zerswoude. „Kaarten zijn na
melijk universeel en kunnen
voor elk type spelletje worden
gebruikt." Alpha levert jaarlijks
twintigduizend pakjes aan
kaartclubs, die zich louter met
bridge bezighouden. Ook brou
werijen als Heineken, Amstel,
Brand en Grolsch zien de met
hun firmanaam en logo be
drukte kaarten vrijwel alle gaan
naar bridgeclubs die de gratis
pakjes aanvragen. „We hebben
nog nooit een verzoek van een
toepclub of pestvereniging ge
had", meldt een bierbrouwer.
dolf ruesink
Prostituees in het Duitse Han
nover hebben te lijden onder
het geringe succes van de Expo
2000. Voorafgaand aan de we
reldtentoonstelling waren de
verwachtingen onder de dames
van lichte zeden hoog gespan
nen. Voor de opening van de
Expo begin juni hadden onge
veer tweeduizend van hen een
plekje in de stad bemachtigd.
Zij hoopten op een aantal druk
ke maanden. Momenteel zijn er
nog minder dan duizend over.
Een oorzaak van de tegenvallen
klandizie voor de lichtekooien
is het tegenvallende bezoekers
aantal van de mega-tentoon-
stelling. De organisatie van Ex
po 2000 verwachte aanvankelijk
veertig miljoen bezoekers.
Gaandeweg het evenement
bleek deze schatting veel te op
timistisch. Doordat de Expo
avondkortingen geeft is de stad
volgens een bordeelhouder zo
goed als uitgestorven. Maar ook
veel stamgastèn blijven weg.
„Die gaan er namelijk van uit
dat het door de Expo toch te
druk is in onze huizen van ple
zier", aldus de uitbater.
Ook Salina die een kleine pees
kamer bezit aan de rand van de
binnenstad beklaagt zich. „De
handel is met meer dan de helft
gedaald in de eerste weken van
de tentoonstelling. Slechts heel
zelden kwam er een bezoeker
van de Expo", aldus de wanho
pige lichtekooi. De rust in de
sekshuizen heeft ook voorde
len, want de criminaliteit is veel
minder toegenomen dan aan
vankelijk was verwacht. „Lo
gisch", zegt een teleurgestelde
dame van lichte zeden, „als er
niets te halen valt dan blijven
de ratten in hun holen."
In een meer ten zuiden van de
Noorse hoofdstad Oslos huist
een monster, dat nauwelijk on
derdoet voor het mythische
Schotse monster van Loch
Ness. Dat hoopt tenminste een
internationaal team van onder
zoekers en monstervangers aan
te tonen door de komende we
ken een enorme val in het meer
bij de plaats Seljord te plaatsen.
Als er 'iets' in de val zwemt,
staan er twee biologen van de
Universiteit van Oslo gereed
om met een helicopter naar het
meer te vliegen en een DNA-
test op het beest te verrichten.
Sinds 1750 doen verhalen de
ronde dat er in het meer bij Sel-
P
Celstraf voorj^
menseneter
t'
}l
In Rusland is een man
veroordeeld tot 24 jaar L
gevangenisstraf, omdat [j,
hij een vriend had ver-
moord en die vervolgen^,
in fijngemalen vorm aann
disgenoten had voorge-'
schoteld. Het feestmaalh
had plaats tijdens de
jaarwisseling en de gas-L
ten lieten zich het kalfs-^
vlees, zoals de menselij-jr
ke resten werden gepre-u(
senteerd, goed smaken,
schrijft de Russische L
krant Komsomolskaja
Pravda. u
Het vlees dat niet tijden^
het banket werd opgegej
ten, ruilde de moorde-
naar op de markt van f
zijn woonplaats Tsjelja-L
binsk, in de Oeral, in G
voor alchohol. De dadeL
was enkele maanden t
voor zijn gruweldaad L
vrijgelaten uit een straf-L
kamp, waar hij acht jaaiy
onder streng regime had^
uitgezeten wegens een L
andere moord. [j
Loretta Schrijv^
gaat naar AVR>
[d
Loretta Schrijver, nieuwsleaj
bij RTL Nieuws, stapt over ifu
de AVRO. Vanaf 4 septembóf
presenteert zij onder ander!
vier keer in de week een dieL
programma, zo heeft haar if
we werkgever gisteren latent
ten. Schrijver vormt samen h
Jeroen Pauw het gezicht vai|s
RTL Nieuws. Pauw gaat perpi
september voor BNN werkéji
Dat Schrijver ook zou vertr£
ken, was al bekend. L
Het nieuwe programma var
Schrijver (44) heet Alle Dier
Tellen Mee en zal elke week
dinsdag tot en met vrijdag
den uitgezonden vanuit eeif
naar het programma vernoi
huis in Emmen. Ze wordt b
staan door onder anderen <f|
renarts Henk Lommerts.
Behalve met het dierenpro-
gramma, gaat Schrijver zicfyc
de AVRO bezighouden met|~"
dio, de bladen van de omrojr(
en AVRO Tribune. Het is voh(
de tweede keer in korte tijdiï
de AVRO een prominente jt£
nieuwslezeres inlijft. Eerdere)
werd Pia Dijkstra (NOS Joui r(
naai) aangetrokken die zich;r
september gaat bezighoudt
met programma's op het ge
bied van gezondheid. y£
g
anp»i
jord een monster is gezien, dat
het meest lijkt op een enorme
slang met de kop van een paard
of een eland. Bewoners doop
ten het beest Selma en probeer
den de afgelopen jaren de my
the uit te buiten voor toeristi
sche doeleinden. Vorig jaar
werden bij metingen in het
meer geluiden waargenomen,
die aan die van walvissen de
den danken. Volgens de leider
van het team van monstervan
gers zijn ze deze keer pas tevre
den als er een echte 'slang' is
gezien. Dood of levend.
RTL-nieuwslezeres Loretta Sc
ver stapt na elf jaar over naar
AVRO.
FOTO WFA DIJ
M
t'nsvlijk
Niet voor God, niet voor het geld, en niet voorde
mannen'. Haar vader had zich bezopen op de
avond voor haar vertrek.
Jaren later zou ik die dochter op bezoek krijgen. Ze
was uitgetreden en kwam met het bestekplan van
het huis, de tekeningen en foto's kort na de bouw.
Haar moeder had ze nog in haar bezit, we mochten
ze hebben. Een oude stukadoor die bij de verbou
wing van onze keuken was, had in zijn zeer jonge
jaren meegewerkt aan de bouw van dit huis. Zijn
ervaringen bevatten ook een apart verhaal over
ambachtelijkheid van zijn vak in een relatie van
leerling, gezel, meester. Over een leven lang bij de
zelfde baas blijven werken. Over twee dagen va
kantie per jaar en vijf gulden loon per week. 'Het is
in één maand gebouwd', wist hij te vertellen. Met
zo'n vijftig bouwvakkers. 'Een opzichter op drie
werklui'.
De voorwaarden voor de bouw, de eisen aan het
materiaal, de soorten stenen, zelfs de bereiding van
het cement, het staat allemaal heel nauwgezet in
het bestekplan. Waar is al dat vakmanschap geble
ven? Alleen al het timmerwerk in het huis: de trap,
de gebeeldhouwde leuning de bogen erboven, de
kelderkasten: ze getuigen van toewijding, uitgestor
ven geduld en verloren vakmanschap.
Van onze toenmalige buren, die al generaties lang
op dezelfde plek een horecabedrijf hadden, hoorde
ik dat het terrein een paarden wei was geweest die
ook voor de jaarlijkse kermis werd gebruikt.
Vrachtwagens zwarte aarde waren er op gekieperd
voorde aanleg van de tuin. De foto's van toen laten
het huis in de hoogglans zien, met mooie markie
zen en piepkleine, jonge boompjes en struiken. Ze
zouden verstuurd zijn door het bruidspaar, dat te
rug van de huwelijksreis het huis kant en klaar
aantrof, als geschenk van de ouders aan de bruid,
hun oudste dochter. Dat hoorde ik weer van ie
mand anders.
Het huis kreeg de naam d'Overkant, omdat het aan
de overkant van het ouderlijke huis van de bruid
was gebouwd. Namen van huizen en boten schijn
je niet te mogen veranderen, dat brengt ongeluk.
We hebben dan ook nooit de neiging gehad de
naam van ons huis te veranderen, maar toen we de
achtergrond wisten, werd hij een stuk leuker.
De overkant van d'Overkant is een groot park: de
Kitselenberg. Daar ligt een van de meest majestu
euze huizen die ik ken. met witte zuilen, een beetje
Great Gatsby-achtig. Nu wonen er nog een paar
nonnen in, de vader van de bruid schijnt het ver
maakt te hebben aan de kloosterorde van zijn an
dere dochter. Ook ons huis is, zoals ze dat in Nij
megen zeggen, een 'echt' Jurgenshuis. Jurgens van
de Blue Bandmargarine. Een rijke roomse familie,
veel kinderen. De mannen trouwden vaak met de
dochters van Engelse textielfabrikanten. Die namen
hun eigen wensen over het soort huis en de tuin
waarin ze hun leven zouden gaan slijten, mee. De
Jurgenshuizen zijn Engels, gesloten en afwerend
naar de buitenwereld aan de voorkant, open met
veel ramen aan de achterkant waarde privacy niet
gestoord wordt in parkachtige tuinen.
Ons huis mag dan niet veel veranderd zijn, de le
vens van zijn bewoners des te meer. (Wordt ver
volgd).
Amerikanen lopen
niet warm vooreen
MONICA LEWINS-
KY-TAS. Toen de
t handgemaakte
I tassen in februari
in de winkels ver-
schenen,toonden
zij nog wel belang-
j stelling, maar de
1 laatste tijd blijven
I ze liggen in de
I schappen van de
paar exclusieve
winkels waar ze te krijgen zijn. De
vroegere stagiaire van het Witte Huis,
die bekend werd door haar relatie
met president Clinton, vraagt voor
een tas zo'n 200 gulden. Elk exem
plaar heeft het opschrift 'speciaal ge
maakt voor jou door Monica'. Op in
ternet probeert Lewinsky de verkoop
te vergroten met een stuntactie. In
verband met haar 23e verjaardag
heeft zij de prijs met 23 procent ver-
Er mogen toch krantenfoto's worden
gemaakt van TONY BLAIR en zijn ge
zin op vakantie in Toscane. Dat heeft
Downing Street 10 gisteren gezegd.
Eerder deze week had premier Blair
nog laten weten dat er in Toscane
geen foto's mochten worden gemaakt
van zijn gezin. De premier was kv
omdat de Britse kranten foto's h.
den gepubliceerd van de doop va
Leo Blair, hoewel de premier uitc
kei ijk had gevraagd dat niet te d(
Blair en zijn vrouw Cherie gingen-
overstag na overleg met Lord Walj
ham, de voorzitter van de Klachtïi
commissie die toezicht houdt opLI
privacy van minderjarigen.
Een werkloze machinist uit Los r
les heeft de Britse popgroep DUf [t
DU RAN voor de rechter gedaagd 3,
eist miljoenen schadevergoeding
dat zijn telefoonnummer vorig ja<lr
ten onrechte op internet verschef a
als 'hotline' voor concertkaarten, 5(
shirts en andere Duran Duran-sn
terijen. Het nummer werd na eenjt
week weggehaald, maar de 57-ja jt
Cornell Zachary beweert blijvend
zondheidsproblemen te hebben 1
de foutieve vermelding. Volgens i
Britse zender BBC stelt Zachary i
joenen keren te zijn gebeld. Zijn j(
bloeddruk zou door het aanhoudt,
gerinkel tot levensbedreigende h
ten zijn gestegen. Duran Duran v
wierf in de jaren tachtig wereldfa
met hits als Girls on Film, The Rf
en Hungry like the Wolf.
Jongeren zien kaarten als een ouderwets tijdverdrijf.
FOTO GPD CEES ZORN
Ieder huis heeft een verhaal. Omdat bewoners er
hun leven in hebben gesleten. Soms maar kort.
Maar toch: ze hebben er geborgenheid en geluk ge
zocht, gezelligheid en feesten gekend, ze hebben er
bemind en ruzies gemaakt. Ze hebben er een deel
van hun leven beleefd, en de herinneringen aan die
fase zijn voor altijd aan die ene plek gekoppeld.
Ons huis is van 1933. Niet erg oud, maar er is veel
in gebeurd. Totaal onwetend van de geschiedenis
kochten we het, op een zaterdag met een luierkind
onder de arm. Het had een jaar te koop ge
staan, niemand wilde het. 1972 Was een
breukvlak van de tijden: de senioren van
toen vluchtten massaal uit hun grote hui
zen. Ze wilden iets moderns, iets over
zichtelijks. Een vrouw verwoordde de
problematiek als volgt: 'Het onderhoud
is niet meer aftrekbaar, personeel voor
dag en nacht niet meer te krijgen, en
Gerzon gaat ook al weg'. Drie zinnen
die de karakteristiek van een tijd
perk vormden diit werd afgesloten.
De vrouw beklaagde mij. Ze had
nooit zelf hoeven koken en aan haar
tien kinderen minder werk gehad
dan ik aan mijn tivee.
Gaandeweg hoorde ik bij stukjes en
beetjes het verhaal van ons huis. De
oude verhuizer die de spullen inpakte,
gaf de aftrap. Er had een notaris in ge
woond, zo wist hij. Met twee dochters.
De jongste was in het klooster gegaan:
'Ze hoefde het nergens voor te doen.
