God op het Web
Geloof Samenleving
'Evangelische christen zou
minder arrogant moeten zijn'
Bijbels gewas in Zeeuwse klei
Bidden is groente in
steeds kleinere stukjes
■iBllxl
DINSDAG 1 AUGUSTUS 2000
VANDAAG
Vandaag 161 jaar geleden, op 1 augustus
1839, werd op al het Engelse grondgebied de
slavernij afgeschaft. In de 17de eeuw begon
het verzet tegen slavernij binnen bepaalde
christelijke groeperingen, zoals de quakers en mennonie
ten. In Engeland waren het de methodisten onder aan
voering van Thomas Clarkson en William Wilberforce,
die in 1787 de 'Vereniging tot afschaffing van de slaven
handel' oprichtten. In de VS nam quaker John Woolman
het voortouw in de strijd. Daar kwam pas in 1865 een
eind aan de slavernij.
Op 1 augustus in het jaar 1787 stierf de heilige kerkvader
Alphonsus de 'Liguoro. Hij stichtte de ordes der redemp
toristen en redemptoristinnen en schreef een aantal ge
zaghebbende moraaltheologische werken. Alphonsus
was omstreden; hij werd gekweld door angsten en de
pressies (duivelse verzoekingen) en ging zo op in zijn af
keer van zedeloos gedrag dat hij bijvoorbeeld prostituees
op een vuilnisbelt liet begraven.
Nieuw boekje Gereformeerde Bond
huizen Bij de Gereformeerde Bond in de Nederlandse Her
vormde Kerk is het nieuwe Adresboekje 2000/2001 te koop. Het
bevat naast gegevens van hervormd gereformeerde predikanten
ook die van emeriti predikanten, besturen en afdelingen. Be
stellen kan via storting van 7,50 gulden op PB-giro 2937021 tnv
Bureau Gereformeerde Bond in Huizen.
Britse theoloog tijdens Amsterdam 2000 in RAI:
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE
KERK
Beroepen: te Amsterdam (t.b.v.
Cie. Vrijz. Herv.), mw. E. Baars te
Graft-De Rijp en Oost en West
Graftdijk, die dit beroep heeft
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Bedankt: voor Haamstede, H.
Hofman te Waarde.
kampen afke van der toolen
Een fotoboekje over zoiets als
bidden van de maker van de
Benetton-foto's? Van de man
die de reclamewereld voor al
tijd veranderde met zijn bill
board van een stervende aids-
patiënt? Dat zal wat wezen!
Echter, Oliviero Toscani doet
zijn reputatie in dit geval geen
eer aan. Bidden is een boekje
dat iedereen zonder schroom
aan z'n oma cadeau kan doen.
Ook dit product komt uit de
Benetton-koker. Het gaat om
een project van Fabrica, Tosca-
ni's 'onderzoekscentrum voor
communicatie'. Dat nodigt jon
ge mensen uit de hele wereld
uit om - aldus de flaptekst -
'nieuwe talen' op het gebied
van fotografie, video en nieuwe
media te ontwikkelen. Fabrica
wordt gefinancierd door de Ita
liaanse modefabrikant.
Foto: een kruis van een tan
denborstel en een tube tand
pasta. Bijbehorende tekst: „Het
recept om in de hemel te ko
men: Elke dag sta ik op en
poets mijn tanden en voor ik
slapen ga bid ik". De bijdrage
van Nina Gaul uit Brazilië heeft
de simpele charme van het alle
daagse.
Het kruis doet het bij de he
dendaagse jongeren sowieso
goed. Het duikt vaker op in het
boekje. Tamano Tetsuya foto
grafeerde een exemplaar van
vogelveren. Kyoko Sudo 'mika-
dode' er eentje van spijkers.
Jean Sebastian Lallemand fa
briekte een kruis van rozen
stengels, en Paolo Palma pot-
retteerde een kruisvormig stuk
zeep.
Pakkender is de bijdrage van
Modic Milivoj, slechts 19 jaar
oud. Twee handen houden een
vis omhoog. Erboven staat een
rood blokje met in witte letters
amsterdam anp
Evangelische christenen zou
den minder arrogant moeten
zijn. Ze hebben de neiging te
dogmatisch te zijn. „Vrienden,
we moeten meer nederigheid
opbrengen", zei de Britse theo
loog dr. John Stott gisteren op
het evangelistencongres Am
sterdam 2000.
Stott, een anglicaan met een
evangelische inslag, wees de
deelnemers erop dat een deel
van 'Gods wijsheid nog niet is
geopenbaard. „Enerzijds moe
ten we vertrouwen in het evan
gelie hebben, maar anderzijds
moeten we nederig erkennen
dat we nog niet alles weten."
Ook waarschuwde hij tegen
evangelische 'luiheid'. God
heeft Zijn boodschap in een be
paalde cultuur bekendgemaakt.
„We ontkomen er niet aan om
bruggen te bouwen tussen die
antieke cultuur en het heden
daagse denken. We mogen niet
toegeven aan de neiging de
boodschap te simpel weer te
geven."
Het leven van een evangelist
is niet makkelijk, zei Stott. „Hoe
minder compromissen we slui
ten, hoe meer we zonder twijfel
zullen lijden."
Het evangelie, dat de uniciteit
van Christus verkondigt, is vol
gens hem niet populair in deze
pluralistische samenleving. „De
hoge ethische eisen, die het ge
loof van de mensen vraagt,
staan haaks op de neiging van
de moderne mens zichzelf als
middelpunt te zien.
Stott was van 1950 tot 1975
rector van het anglicaanse All
Souls College in Engeland. In
de periode 1959-1991 was hij
tevens hofkapelaan. Hij is een
van de weinige prominente the
ologen uit de evangelische hoek
die in reformatorische kringen
een zekere populariteit geniet.
Dochter Graham houdt evangelisten spiegel voor
amsferdam anp
Evangelisten moeten eerst de
zonde in eigen leven uitroeien
voordat ze de blijde boodschap
kunnen verkondigen. Anne
Graham Lodz, dochter van Billy
Graham, hield gisteren in de
Amsterdamse RAI de deelne
mers aan Amsterdam 2000 een
spiegel voor.
Het probleem in de tijd van
profeet Jesaja was niet sociaal,
raciaal, economisch of financi
eel, maar was de zonde. Dat
geldt ook voor deze tijd. Zijn
jullie bereid jullie zonden te be
rouwen, vroeg Lodz de aanwe
zigen. „Trots, zelfingenomen
heid, zelfverheerlijking, jaloe
zie, wraak, verbittering, boos
heid. Verlaat deze geweldige
conferentie niet zonder dat Je
zus met zijn bloed jouw zonden
heeft weggewassen."
Aartsbisschop George Carey,
hoofd van de Anglicaanse Kerk,
begon zijn toespraak met een
verwijzing naar net boek De val
van Albert Camus. Weliswaar
beschreef Camus op feno
menale wijze de gebrokenheid
van de wereld, maar hij had er
geen antwoord op.
De samenleving is een super
markt van religies en levensbe
schouwingen. Maar Christus is
uniek, zei Carey. Kerken die die
boodschap niet doorgeven, lo
pen het gevaar dat ze worden
gesloten. Zij hebben namelijk
geen blijde boodschap die ze
met anderen kunnen delen.
Kerkdiensten mogen nooit saai
worden. De liturgie mag geen
keurslijf zijn dat de vreugde van
de Heilige Geest tegenhoudt.
Carey prees de Alpha-cursus
die de evangelisatie uit de kerk
naar de woning heeft gebracht.
Dat werkt: „Ook in mijn leven
heeft God een wonder ver
richt."
kats» Of boer Meulenberg uit het Zeeuwse Kats (Noord Beveland) zijn roeping is misgelopen, blijft in
het ongewisse. Feit is dat hij wekelijks op de woensdagmiddag bezoekers rondleidt in zijn 'Tuin der Bij
belse Waarheden'. Als een ware evangelist geeft hij zowel groepen als individuen rondleidingen door de
tuin, die hij en zijn vrouw met zorg hebben ingericht met bloemen en planten die ook in de christelijke
bijbel voorkomen. Bij de vijgen- en amandelbomen weet hij precies te vertellen in welk bijbelhoofdstuk
over deze vegetatie wordt gesproken. Dat geldt ook voor de vele typen rozen in de hof. Ook de boerderij
zelf heeft een bijbelse naam: Hebronhof. Welk christelijk geloof hij zelf aanhangt, wil hij niet kwijt. „Zeg
maar de kerk van Jezus Christus", vertelt hij de bezoekers. „Maar alle geloven zijn hier welkom. Daar
gaat het om!" foto anp cert janse^
„Het recept om in de hemel te ko
men: Elke dag sta ik op en poets
mijn tanden en voor ik slapen ga
bid ik." foto nina gaul
PRAY. Een van de weinige fo
to's in het boekje die het goed
zou doen op een billboard. Net
als een plaat van Toscani zelf;
een jongen die, getooid met een
roze pruik en een paar verlepte
engelenvleugels, probeert op te
stijgen van zoiets-prozaïsch als
een parkeerplaats.
Bidden. De plaatjes laten zien
hoeveel vormen er - tegen
woordig - van bestaan, de tek
sten evenzeer. „Groente in
steeds kleinere preciezere stuk
jes snijden komt voor mij het
dichtst bij bidden. Daar kan
geen yoga aan tippen", schrijft
Cristina Bullano. ,,U bent als
een telefonische hulpdienst die
nooit in gesprek is", oordeelt
Monika Gaar.
En wat te denken van de
dwingende passie van Valenti-
na Pantano? „Ik sta hier in mijn
spijkerbroek, met gebalde vuis
ten, en een gebroken hart. Ik
zeg niets en vraag niets, maar
Heer, kijk me in de ogen!"
Wat heeft het Boek van Mormon gemeen
met de Ching, en de Bijbel met Dar
win's Oorsprong van de SoortenZe hebben
de levensbeschouwing van miljoenen blij
vend veranderd en maken nu allemaal deel
uit van de grootste virtuele bibliotheek op
aarde. De website sacred-texts.com is naar
eigen zeggen een rustige plek in het hecti
sche cyberspace, waar je op je gemak de hei
lige wereldliteratuur kan raadplegen.
De hoeveelheid adviezen over God en hoe
met Hem om te gaan, die door de eeuwen
heen aan het papier zijn toevertrouwd, blijkt
overstelpend. Veel van deze teksten gaan
over het hiernamaals en hoe je daar komt.
Overledenen in het oude Egypte kregen het
Dodenboek mee in het graf als een nauw
keurige bluff your wayv oor het hiernamaals,
met aanwijzingen over wat je wel en niet
moet zeggen als je voor het Oordeel staat.
Behalve het Dodenboek vind je op sacre-
d-texts.com de Koran, de mythologie van de
aboriginals in Australië, de Indianenlegen-
den, maar ook het gevaarlijke Theorie en
Praktijk van de Magie van de beruchte oc
cultist Aleister Crowley (bijgenaamd Het
Beest).
Ook de oosterse wijsheid is nu elektronisch
ontsloten. Van de boeddhistische Sutra's tot
de Rig-veda. De 2.500 jaar oude Tao Te
Ching door de Chinese wijsgeer Lao Tzu,
staat broederlijk naast de geschriften van de
zedenmeester Confucius.
Natuurlijk ontbreken de boeken van de Bij
bel niet in deze virtuele bibliotheek. Alle ver
schillende versies, van de Joodse Tenach tot
de Vulgaat zijn naast elkaar te raadplegen.
Ook wie nieuwsgierig is naar de 'apocriefen',
de boeken die op de nominatie stonden om
in de bijbel te worden opgenomen maar het
niet hebben gehaald, moet deze site eens
aandoen.
Het evangelie van Thomas schetst een mys
tieke Jezus, die uitspraken doet over de ver-
'God' is een van de meest voorkomende woorden op
het internet. Het zoekprogramma Altavista geeft zes en
een half miljoen verwijzingen naar pagina's waar je je
licht kunt opsteken over religieuze zaken. Zowel ker
kelijke organisaties als obscure religieuze groeperin
gen hebben pagina's waar ze zich presenteren. Deze
aflevering: de grootste religieuze bibliotheek ter we
reld online.
http://www.sacred-texts.com
borgen betekenissen van het Oude Testa- schikt achten voor de eenvoudige gelovige,
ment. Ook naar het Boek van Enoch zal je in Tot in de jaren zestig was het voor katholie-
de officiële Bijbel tevergeefs zoeken. Hier ken niet toegestaan op eigen houtje de Bij
rollen ze na een muisklik over het scherm. bel te raadplegen. Nu heeft iedereen met
Ongehinderd door kerkvaders die ze niet ge- een simpele computer en een telefoon on
beperkt toegang tot een religieuze biblio
theek die anders vele kamers in beslag zou
nemen. Het voordeel van de online versies
van deze religieuze werken is dat je eenvou
dig op trefwoorden kan zoeken en zo kan
kijken naar verschillen en overeenkomsten.
Je kan er uit halen wat je wilt en heen en
weer klikken tussen Genesis en de Oor
sprong der Soorten, tussen de Heidelbergse
Catechismus en de Hel van Dante.
Wat is het toch jammer dat het nog zo rottig
lezen is van een computerscherm. Want ter
wijl op deze site de Mahabharata, het India
se heldendicht, zomaar gratis en voor niks te
lezen is, is er niemand die dagenlang naar
zijn scherm gaat zitten turen. De hele tekst
uitprinten kan, maar zorg dan maar dat een
krat printerinkt klaar staat en een toren pa
pier.
In de boekenkast nemen de delen van de
Mahabharata een meter in beslag; het is met
24.000 strofen over de eindeloze strijd tus
sen twee stammen het langste gedicht uit de
wereldliteratuur. Eén piepklein deeltje uit de
Mahabarata is in het westen beter bekend
onder de naam Bhagavat Gita en wordt ge
prezen om zijn eenvoudige spiritualiteit.
Nee, het wachten is op de nieuwe generatie
draagbare beeldschermen waaraan op dit
moment gewerkt wordt. Die worden licht en
draadloos, je kan er naar wens je dagblad,
nieuwe Stephen King, Bijbel, Koran, Bhaga-
vad Gita of wat dan ook op laten verschij
nen, en ze kunnen worden opgerold als een
krant.
Tot die tijd kan je de Gita uitprinten en naast
je bed leggen. Maar uiteindelijk gaat er toch
niets boven een boek waar je eerst het stof
vanaf blaast voor je het krakend openslaat.
En wat je in bed kan lezen zonder dat het als
een losse stapel door de printer uitgespuug
de A4-tjes door elkaar dwarrelt.
silvan schoonhoven
WEEROVERZICHT BUITENLAND
"PHHÉki
n
Weersvooruitzicht HWS
Geldig tot en met woensdag.
Noorwegen:
Perioden met zon. Vooral in het
westen en zuiden toenemende
kans op een bui. Middagtempera-
tuur meest tussen 16 en 22 gra
den.
Zweden:
Perioden met zon en een toene
mende kans op een regen- of on
weersbui. Middagtemperatuur
van 18 graden in het noorden tot
25 plaatselijk in het zuiden.
Finland:
Wolkenvelden en vooral in het
zuiden een stevige regen- of on
weersbui. Maxima rond 21 gra
den, in het noorden frisser.
Denemarken:
Perioden met zon en mogelijk
een bui. Maxima ongeveer 21
graden.
Engeland, Schotland, Wales, Ier
land:
Overwegend bewolkt en stevige
buien, soms met onweer. In het
zuidoosten droger en af en toe
zon. Middagtemperatuur van 16
graden in Schotland tot 24 op
dinsdag in de omgeving van Lon
den.
België en Luxemburg:
Perioden met zon en tot woens
dagavond meest droog. Dinsdag
maxima rond 25 graden, woens
dag een fractie lager.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Dinsdag flink wat zon, vrijwel
overal droog en maxima oplopend
tot rond 28 graden, langs het Ka
naal wat lager. Woensdag overal
iets minder warm en later op de
dag een toenemende kans op een
(onweers)bui.
Zuid-Frankrijk:
Dinsdag veel zon, vrijwel droog en
warm met middagtemperatuur in
het binnenland oplopend tot bo
ven de 30 graden, aan zee meest
net daaronder. Woensdag iets
minder warm en een toenemende
kans op een regen- of onweers
bui.
Spanje:
Bijna overal zonnig. In het noord
westen en noorden ook wolken en
vooral woensdag kans op een bui.
Vooral dinsdag warm met landin
waarts maxima rond 40 graden.
Langs de meeste stranden, met
uitzondering van het noorden,
rond 30.
Portugal:
Droog en veel zon, maar in het
noorden geleidelijk wat meer be
wolking. Aan zee maxima van
rond 20 in het noorden tot 30 in
het zuiden. Landinwaarts vooral
dinsdag nog veel warmer, plaat
selijk bijna 40 graden.
Mallorca, Ibiza, Menorca:
Zonnig en droog. Maxima rond 35
graden.
Marokko:
Zonnig en droog. Maxima rond de
30, landinwaarts veel hoger.
Tunesië:
Zonnig, droog en warm. Maxima
aan zee net boven de 30 graden,
landinwaarts tot 40 graden.
Madeira:
Perioden met zon en eerst een
kleine kans op een bui. Maxima
ongeveer 25 graden.
Canarische Eilanden:
Geregeld zon en droog. Middag
temperatuur rond de 30 graden
bij een stevige noordoostenwind.
Duitsland:
Flink wat zon en stijging van tem
peratuur, woensdag maxima van
23 in het noorden tot 30 in het
zuidoosten. Woensdag later op de
dag van het westen uit een toene
mende kans op een bui.
Oostenrijk:
Droog en flinke perioden met zon.
Middagtemperatuur oplopend tot
tegen de 30 graden.
Zwitserland:
Eerst zonnig en droog en maxima
van bijna 30 graden. Woensdag
van het westen uit een toenemen
de kans op een regen- of on
weersbui.
Hongarije:
Vrij zonnig en droog. Maxima ge
leidelijk oplopend tot rond 30
graden.
Italië:
Droog weer met veel zon. Middag
temperatuur rond 30 graden.
Corsica en Sardinië:
Zonnig, droog en warm. Middag
temperatuur tussen 28 en 33
graden.
Griekenland en Kreta:
Zonnig. Dinsdag misschien nog
een lokale onweersbui, verder
droog. Maxima aan zee net onder
de 30 graden, in het binnenland
daar boven.
Malta:
Veel zon en droog. Middagtempe
ratuur rond 32 graden.
Turkije en Cyprus:
Zonnige perioden en vooral in het
noorden eerst kans op een on
weersbui. Maxima aan zee uit
eenlopend van een graad of 24 in
het noordwesten tot rond 30 in
het zuiden en op Cyprus.
Weerrapporten 010808 uur:
Amsterdam zwaar bew
De Bilt zwaar bew
Deelen half bew.
Eelde zwaar bew.
Eindhoven half bew.
Den Helder licht bew.
Rotterdam zwaar bew.
Twente zwaar bew.
Vlissingen licht bew.
Maastricht licht bew.
Aberdeen zwaar bew.
Athene licht bew.
Barcelona licht bew
Berlijn licht bew.
Brussel
Cyprus
Dublin
Frankfurt
Genève
Helsinki
Innsbruck
Istanbul
Klagenfurt
Kopenhagen
Las Palmas
Luxemburg
WOENSDAG 2 AUGUSTUS 2000
Zon- en maanstanden
Zon op 06.05 Zon onder 21.27 05,0 W33rt
Maan op 08.51 Maan onder23.02 Parijs onbewt
Praag licht be
Waterstand
Umuiden Katwijk Rt™
Hoog 05 50 18.22 05 23 17 55 SP» »«"i
Laag 01.36* 16.03 01.17 15.44 Stockholm licht be
23 14 0.0
23 16 0.0
23 15 0.0
23 15 0.0
24 14 0.0
22 15 0.0
24 14 0.0
23 11 0.0
23 18 0.0
25 15 0.0
15 12 1.0
33 24 0.0
26 21 0.0
19 12 0.0
25 12 0.0
31 17 0.0
25 16 00
35 24 0.0
23 12 16.0
25 14 0.0
26 12 0.0
18 11 0.0
25 10 0.0
30 22 0.0
24 10 0.0
18 11 0.0
29 23 0.0
35 20 0.0
27 15 0.0
25 15 0.0
24 14 0.0
38 20 0.0
28 21 0.0
30 17 0.0
30 20 0.0
23 14 0.0
23 12 0.0
25 20 0.0
25 13 0.0
26 14 0.0
22 12 0.2
30 16 0.0
- 21 0.0
20 15 0 0
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
bewolkt
onweer
W warmtefront
aïf
regen
sneeuw
V koufront
opklaringen
Ak^hagel
lagedruk
mist
windrichting
H hogedruk
zonnig
19 temperatuur
luchtdruk in
1000 hecto pascal
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/vr. 18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12 00 uur 071-512.
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.MJ. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
REDACTIE
A. Maandag, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D C. van der Plas, chef eindredactie regio
J. Rijsdam, chef redactie kunst
W Spierdijk, chef sportredactie
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
Duin- en Bollenstreek
W F Wegman, chef redactie Leiden
3
TELEFAX
Advertenties: 071- 5323 508
Familieberichten: 023- 5317 337
023- 5320 216
Redactie: 071- 5321 921
Hoofdredactie: 071-5315921
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17
071- 5356 230
RUBRIEKSADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17 uur
071-5143 545
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per halfjaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging verstrekkei
het automatisch afschrijven
abonnements- geld, ontvangen 1,- korting
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenlanc
worden verzonden geldt een toeslag
aan portokosten per verschijndag. j
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETTEBANÖ W
Voor mensen die moeilijk lezen, slechte ogjrr
hebben of blind zijn (of een andere
leeshandicap hebben), is een samenvatting
van het regionale nieuws uit het Leidsch 1
Dagblad op geluidscassette beschikbaar, y Zl
informatie 0486-486486 a'
(Centrum voor Gesproken Lectuur, Grave), (j
S(
K
N H U I Z
Warschau zwaar bew
Wenen half bew.
Zünch onbewolkt
Bangkok hall bew.
Buenos Aires zwaar bew.
Casablanca half bew.
Johannesburg onbewolkt
Los Angeles hall bew
13 0.0 New Orleans licht bew z2 30 24 13.3
23 11 0.2 New York zwaar bew.
24 10 0.0 TelAviv half bew.
36 27 0.0 Tokyo licht bew.
14 9 0.0 Toronto zwaar bew.
- 26 00 Tunis licht bew.
18 2 0.0 Vancouver licht bew.
23 19 0.0
23 19 2.0
36 26 0.0
34 28 0.0
27 21 2.0
30 18 0.0
26 15 0.0
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonderd
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111.
