Wijsmuller wil naar absolute top Economie Luchtschepenfabrikant RAD jaagt op groot geld voor gedetailleerd ontwerp 3L j °|ond tegen samenvoegen KLM-bedrijf üoutfabrikant Frima tomt in Duitse handen toreca wil vrije bierkeuze Adverteerders op internet maken privacy-afspraken Vakbeweging moet eens wakker worden iTERDAG 29 JULI 2000 knzine: nu weer omhoog itterdam Werden de benzineprijzen gisteren nog een stuiver- goedkoper, maandag komt dat stuivertje er weer net zo hard Ij. Ook diesel wordt duurder. Vrijdag ging er 1,6 cent af, maan- ag komt er weer een cent bij. De recente prijsverhoging is gis- *ren door marktleider Shell bekendgemaakt. Een liter euro on- elood komt maandag op 2,52 gulden, super plus ongelood op ,67 en super met loodvervanger op 2,73. Diesel kost dan 1,81 'gilden per liter. 3,00 "éLconomie VS groeit door 4.6C Q.5QASHINGTONDe economie van de Verenigde Staten is in het 2 g^eede kwartaal van dit jaar hard blijven groeien. De toename i!s©n het bruto binnenlands product kwam uit op 5,2 procent op 73Qarbasis, zo blijkt uit een gisteren gepubliceerde raming van de ^gering. Het cijfer was een flinke verrassing voor analisten. Die ongaren ervan uitgegaan dat de groei in het tweede kwartaal was 7|9genomen en hadden in doorsnee 3,7 procent voorspeld. Nu dat de economie nog sneller groeide dan in het eerste 7,'5Qvartaal. 0,40 o^stelveen FNV Bondgenoten maakt bezwaar tegen de manier lisoaarop de Technische Dienst van de KLM wordt samenge voegd met het Amerikaanse bedrijf United Technologies Corpo- 2|3cïtion (UTC). Door gefaseerde samenvoeging ontstaat volgens i.4ae bond het gevaar dat onderdelen in de knel komen. De bond 2 2^il de onderhandelingen over de nieuwe CAO voor de Techni- 2jcche Dienst uitstellen totdat er duidelijkheid is over de struc- Mjaur van de joint-venture op het gebied van vliegtuigonder- igitoud. De bond stelt dat de Technische Dienst als geheel moet 2!3aorden gebundeld met UTC, in plaats van in aparte stukjes. Bij 3 Technische Dienst werken circa 4500 mensen. 5^20 "^Voord-Holland kiest voor Dutchtone n'f^ARLEMDe provincie Noord-Holland brengt al haar telecom- o.5Qiunicatie, zowel vaste als mobiele telefonie, over van KPN naar 4 6()utchtone. Beide instanties hebben daar deze week een con- ijoaact voor ondertekend. Noord-Holland is na Zeeland en Over- k|%sel de derde provincie die in zee gaat met Dutchtone. Ook 3;0qutsbedrijven, gemeenten en ministeries overwegen hun tele- ïiöipmmunicatie bij andere bedrijven onder te brengen uit geld besparing. Dat is mogelijk in het kader van het Europese aanbe stedingsproject Overheidstelefonie 2000. 0^45 opnelle banengroei in Groningen 3. inningen De werkgelegenheid in de provincie Groningen ^gjoeit sneller dan het landelijk gemiddelde. De werkloosheid in 3i9qe provincie daalde vorig jaar met 16 procent, de sterkste daling b^{kn de jaren negentig. Toch is de werkloosheid nog steeds ho- 3^3(jer dan het landelijk gemiddelde. Vorig jaar groeide het aantal 3.5qanen in de provincie met 2,9 procent, terwijl het aantal banen ^•^n minimaal 15 uur per week landelijk klom met 2,5 procent, oisqorig jaar was voor Groningen een topjaar qua werkgelegen heidsgroei. Het aantal banen steeg met 6000 tot ruim 198.000. o^erhoudingsgewijs zijn veel vrouwen aan het werk gegaan. Het 23(jantal werkzame vrouwen steeg tussen 1990 en 1999 met ge- ^•^jjiiddeld 2,6 procent per jaar. Bij mannen lag dat op 0,6 procent. Umuidens sleep- en bergingsbedrijf op overnamepad (kUNGEN ANP failliete zoutfabrikant Frima ^qHarlingen komt toch in Duits 2.6feit. Nieuwe eigenaar wordt ^'q3H und Salz uit Kassei. Eerder lig jaar ketsten de ovemame- nen af. ^[fre definitieve aankoop door aoali und Salz maakte Frima gis- b^ïen bekend. Algemeen direc- J. Huijg verklaarde ver- jgd te zijn dat zijn onderne- Ing kan blijven bestaan. De Duitsers verrichten hun ikoop via de nieuw gevorm- bv Frisia Zout. Dit bedrijf °°.|emt bijna alle 65 werknemers p Frima over. De verantwoor- 03,7lijke man in Harlingen wordt Duitser J. Barge. Het nieuwe edrijf gaat zout produceren ":»ep.( horeca wil meer keuze krij- •n bij de inkoop van bier. 3inkgelegenheden kampen het inslaan van het gerste met te hoge prijzen die j itendeels voortvloeien uit le ningscontracten met één i «ij. ,9De eerste resultaten uit een quête onder de 17.500 leden leven aan dat de ondernemers 8 en goed zicht hebben op de coopprijzen van bier. „Bo ndien bestaan forse prijsver- lillen per hectoliter tussen aanbiedingen van de ver- ïillende brouwers", aldus recteur J. Claes van Konink- ce Horeca Nederland giste- ij an wk eli voor zowel de industrie als de consument. Frisia Zout wordt het Europese verkoopkanaal van Kali und Salz. Frima, na Akzo de grootste zoutproducent van Nederland, kampte al enige tijd met grote financiële problemen die uit eindelijk dit voorjaar tot de on dergang leidden. De directe aanleiding tot het bankroet werd ingeluid door klanten die niet langer betaalden voor de leveringen van Frima. Daarbij dreigden ook de banken ING en Commerzbank geen nieuwe kredieten te verstrekken, omdat Frima volgens de geldschieters te weinig perspectief had. De banken hadden gezamenlijk 133 miljoen gulden bij Frima uitstaan. iSHINGTON Rtr groep internetadverteer- irs heeft gisteren afspraken ikendgemaakt waardoor sur- op het World Wide Web in- i,32 >ed krijgen op hoe markering- drijven met hun persoonlijke gevens omgaan. De adverteerders hebben on- :r meer afgesproken dat sites gebruik maken van cookies, larmee de bewegingen van temetters gevolgd kunnen arden, dat prominent gaan "den. Verder moeten ze voor :t combineren van gegevens namen en postcodes toe- imming vragen aan de sur- s. Die zouden bovendien oeten kunnen weigeren hun jevens af te staan. De afspraken verbieden ver- ir medische en financiële ge- 4 vens te gebruiken van de be- lekers. Op internet is het mo- aan de hand van dit soort gevens specifieke reclame ior bepaalde bezoekers op ina te zetten. Dat Wijsmuller heeft de afgelopen jaren een kleine gedaantewisseling ondergaan. Van een betrekkelijk klein sleep- en bergingsbedrijf is het concern inmiddels uitgegroeid tot één van de wereldleiders in zijn sector. Met de overname begin dit jaar van het Britse sleepbedrijf Cory Towage, met 65 schepen actief over de hele wereld, is het aantal werknemers bij de firma in één klap verdubbeld tot ongeveer duizend. Voor dit jaar staan nog meer acquisities op het programma. Bovendien is de verwachting dat de re cordwinst over 1999 van bijna 17 miljoen gulden dit jaar zal toenemen met maar liefst 25 procent. ÜMUIDEN PIETER VAN HOVE Ambitieus? „Nee, de rijd is er rijp voor. We moeten de moge lijkheden grijpen nu het nog kan. In het hele bedrijfsleven is er sprake van concentratievor ming, zoals de staal- en* lucht vaartindustrie. Dat geldt ook voor onze sector", verklaart president Victor Muller de ex pansiedrift. „Normaal gespro ken is een groei van jaarlijks vijf procent mogelijk. Wij willen naar een veel hoger percenta ge." Zo'n tien jaar geleden ston den hij en de overige directiele den voor de keuze: blijven we in stilte opereren in de scha duw van de grote jongens, met af en toe eens een spectaculaire reddingsactie die het nieuws haalt, of proberen we door te stoten naar dezelfde wereldtop? De voorkeur ging uit naar het laatste en de koerswijziging werd ingezet. „We wilden ons minder af hankelijk maken van bergings operaties", licht directeur Mi- chiel Wijsmuller de ingeslagen weg toe. „De bergingsmarkt is zeer onvoorspelbaar. Onze re sultaten werden te veel bepaald door het aantal bergingen. Daarom wilden we een bredere spreiding van onze activitei ten." „AI blijft bergingen wel één van onze kernactiviteiten", voegt mede-directeur Chris van der Zwan (Berging en Zeesleep vaart) er onmiddellijk aan toe. De keuze was niet erg moei- weinig leiders", noemt Muller het gebied. Onlangs is het be drijf een joint-venture aange gaan met het Indonesische PT lijk, vooral niet na het afstoten Aquaria voor het verrichten van in '95 van de noodlijdende tak Wijsmuller Transport, gericht op het zeevervoer van zware transporten. Wijsmuller zag een gat in de florerende markt van de haven- en terminalsleep- diensten. Met de havenautori teiten van Brunei werd een langdurig contract afgesloten voor sleepdiensten van tankers met vloeibaar gas naar de ter minal. Inmiddels heeft Wijs muller zes van dergelijke dien sten in onder meer Qatar,Trini dad en India. De directeur heeft een nieuwtje: vorige week is een principe-overeenkomst ge tekend voor het verrichten van terminaldiensten in de haven van Guaya Nilla (Puerto Rico). Met lokale partners gaat Wijs muller de komende twintig jaar gastankers assisteren bij het aan- en ontmeren in de haven van dit Midden-Amerikaanse eiland. Speciaal voor deze op dracht laat het bedrijf twee nieuwe boten bouwen. Het ontwerp is afkomstig van Wijs muller Engineering. De meeste aandacht gaat echter uit naar Zuidoost-Azië, een regio die vorig jaar voor een derde deel bij droeg aan de net towinst. „Een groeimarkt met sleepdiensten in de haven Tandjung Priok. Binnenkort wordt een begin gemaakt met sleepdiensten in de haven Bunbury (Australië) en ook in Thailand en Korea staan dit jaar de nodige overna mes te verwachten. President Muller, voormalig Wijsmuller- -commissaris en één van de aandeelhouders, wil hier verder nog niets over kwijt. Een Chi nees avontuur lijkt voorlopig nog niet haalbaar, gezien de ge slotenheid van deze markt. De voorliefde voor Azië is bij Wijsmuller, Muller en de overi ge directieleden Chris van der Zwan en Graham Philip (Cory Towage) zo groot dat er verge vorderde plannen zijn voor een notering op de beurs van Singa pore. De opbrengst, geschat op zo'n honderd miljoen gulden, is bestemd voor verdere expansie. „In Singapore is het klimaat voor maritieme bedrijven veel beter dan bijvoorbeeld op de beurzen in New York of Am sterdam", aldus Muller. „In de Verenigde Staten heb ben wij nauwelijks activiteiten, omdat volgens de wet daar een buitenlands bedrijf hooguit voor 25 procent in een Ameri kaans nautisch bedrijf kan par ticiperen. Nederlandse beleg gers investeren hun geld liever in grotere bedrijven met enor me perspectieven. Als ik op on ze jaarlijkse haringparty in IJmuiden vijf grote potentiële aandeelhouders zou kunnen vinden...", zegt hij veelbeteke nend. Op de beurs van Singapore worden alleen nieuwe aandelen uitgegeven. De huidige aan deelhouders (onder wie de fa milie Wijsmuller en de directie leden) houden een groot be lang. Daarbij zal het beleidsbe- Lucratiefste markt lijkt weggelegd voor toeristenbranche ren. Daaraan moet in zijn ogen terstond een einde komen. Achtergrond van het onder zoek ligt in de „miserabel slechte" inkomens van horeca ondernemers. De helft van de bars en cafés heeft nauwelijks een modaal inkomen. Om dat inkomen structureel op te krik ken, moet het rendement om hoog, zo redeneert de organi satie. Een blok aan het been van veel ondernemers zijh de afnamecontracten die zij met bierbrouwers hebben gesloten. Heineken heeft zich inmiddels onder voorwaarden bereid ver klaard deze contracten open te breken. „De afnemer moet kunnen kiezen", aldus de KHN-directeur. LELYSTAD RICHARD SCHUURMAN mag vanaf nu echter nog maar in'beperkte mate. Ook het ge bruik van het sofinummer en gegevens over seksueel gedrag van surfers op het wereldwijde computernetwerk mag niet meer. De afspraken zijn neergelegd door de Network Advertising Initiative (NAI), dat 90 procent van de Amerikaanse ordine-re- clamesector vertegenwoordigt. Het gaat volgens de organisatie om een zelfregulerende maat regel, maar de afspraken zijn wel tot stand gekomen na een jaar van onderhandelingen met de Federal Trade Commission (FTC), de Amerikaanse kartel waakhond. De FTC prijst de afspraken van de NAI, maar vraagt het Amerikaanse Congres een wet aan te nemen die de maatregel ook bindend maakt voor bedrij ven die niet bij de koepelorga nisatie zijn aangesloten. Sena tor John McCain diende woens dag een wetsvoorstel in waarin een aantal NAI-afspraken staat. De komende maanden wordt het 'make or break' voor Rigid Airship Design (RAD) de fabrikant die in Lelystad zo graag luchtschepen voor personen- en vracht vervoer wil bouwen. Technisch is het alle maal geen probleem, er moeten nu alleen voldoende financiers worden gevonden om het project te realiseren. „Ik ben niet pessimistisch, ik geloof in het product, ik geloof in de markt, maar zonder financiers kom ik er niet", zegt directeur Evert Constandse van RAD. „Hoeveel we nodig hebben? Ik kan dat niet exact zeggen, maar zeker niet de miljard gulden die Fok ker in het verleden kreeg voor het ontwer pen van een nieuw vliegtuig." Vijftien maanden na een perspresentatie in Lelystad trad Rigid Airship weer eens in de openbaarheid, bij de opening van het bal lon- en luchtschepenmuseum Zep/allon in diezelfde polderhoofdstad. Het museum grenst aan het hoofdkantoor van Rigid, waar op dit moment slechts tien mensen op de loonlijst staan. Het wachten is op het groene licht voor de volgende fase van het project. Rigid is namelijk klaar met de concept-fase van het luchtschip, 180 meter lang, gevuld met onbrandbaar helium en voorzien van een vaste structuur. Die fase heeft geen moeilijkheden aan het licht gebracht. „Het is nu eenmaal een heel simpel ontwerp, af geleid van de oude luchtschepen uit de ja ren dertig. De luchtdichtheid is in die jaren zeker niet veranderd, alleen de techniek is beter geworden", zegt initiatiefnemer en hoofdontwerper Ian Alexander. „De tech niek is niet het probleem. Het moeilijkste is dat mensen moeten accepteren dat het luchtschip een alternatief is om te vliegen", aldus de Schot die al sinds zijn jeugd door luchtschepen is gefascineerd. Nu het ontwerp in grote lijnen op papier staat, is het een kwestie van aandeelhou ders warm krijgen voor ondersteuning van het project. Met hun geld kan vervolgens het gedetailleerde ontwerpen beginnen. Constandse hoopt al in september meer te kunnen melden over financiers en de nieu we partners, die hij zo graag bij het project wil betrekken. Tot nu toe kan hij rekenen op de technische en financiële steun van onder meer Stork, RDM Technology (Joep van den Nieuwenhuijzen), het consortium Airshot International en zakenman Maup Car ansa. De marktkansen voor het moderne lucht schip zijn volgens Alexander en Constand se in één jaar tijd alleen maar beter gewor den. Duizend stuks in twintig jaar is nog steeds een aantal dat Rigid aanhangt. Er dienen zich ook nog steeds belangstellen den aan. „Net nog heb ik overleg gehad met een partij uit Hong Kong en ook uit Oost-Europa komt interesse", zegt Alexan der „Laatst informeerde iemand uit Brazi lië naar het gebruik van luchtschepen om voedsel en medicijnen naar afgelegen ge bieden te vervoeren", vult Constandse aan. De grootste markt lijkt echter weggelegd voor de toeristenbranche: lekker cruisen in een comfortabel uitgerust luchtschip. Con standse noemt dit ook het marktsegment met de 'grootste zekerheid'. De Duitse projecten de Zeppelin New Technology en de haast twee keer zo grote CargoLifter zijn volgens Constandse geen concurrenten..„De CargoLifter is volstrekt anders: dat is hetzelfde als een vrachtwa gen vergelijken met een luxe reiswagen." De Duitsers, die in hun ontwikkeling een stapje verder zijn dan Rigid, werken zelfs goed met de Nederlanders samen. „Er is een collegiale verhouding. Bij de ontwikke ling van de motoren bijvoorbeeld, of het ontwerpen van de landingsmast." De Duitse en Nederlandse luchtvaartauto riteiten trekken eveneens gezamenlijk op met één pakket van technische eisen. Dat moet de zeer strenge certificering en ac ceptatie van het nieuwe luchtschip in Eu ropa en de Verenigde Staten een stukje simpeler maken. Rigid hoopt in september aan de verdere detaillering van het ontwerp te gaan wer ken. In 2001 wordt begonnen met de bouw van de reusachtige hangar nabij Lelystad, in 2003 gevolgd door de eerste vlucht van het prototype. Mocht het luchtschip aan slaan, dan wordt Rigid een beursgenoteer de onderneming, meent Constandse. „Dat is logisch. Als je geld nodig hebt, is het on vermijdelijk dat je daarvoor naar de beurs stapt." leid door de huidige directie worden bepaald. Werknemers van Wijsmuller kunnen waar schijnlijk gebruik maken van een optieregeling. „Dat is goed voor hun betrokkenheid bij het bedrijf. Die overigens toch al uitstekend is", licht Muller toe. In Nederland staan geen spectaculaire gebeurtenissen op het programma. Wel worden twee van de acht sleepboten van Wijsmuller Havensleep diensten, het voormalige Goed koop, vervangen door twee nieuwe exemplaren. Hoewel de sleepvaart-tak, voornamelijk actief in het Noordzeekanaalge- bied, in 1999 met een licht ver lies draaide, voorziet de top man voor dit jaar een grote winst. Na de opening van de containerterminal in Amster dam zal die alleen maar toene men, aldus Wijsmuller. „Gelukkig zijn wij tegenwoor dig niet meer afhankelijk van een bepaald bedrijfsonderdeel. Als een afdeling een minder jaar heeft, wordt dat weer rechtgetrokken door andere ac tiviteiten. Vandaar dat sprei ding van ons pakket zo belang rijk is." ECONOMIE BELICHT De inkomens van topmensen in het bedrijfsleven zijn vorig jaar weer eens met dertien procent gestegen, en die van gewone stervelingen met ongeveer drie procent. De Waal van de FNV reageert met een verzoek om meer informatie. Heel tam dus. In Frankrijk gaat het er wat wil der aan toe. Daar gooiden werknemers van een textielfa briek zwavelzuur in de rivier toen de fabriek dicht dreigde te gaan. De resultaten waren er naar. De Franse werknemers krijgen nu een royale afvloei ingsregeling en de Nederlandse werknemers mogen gelaten toekijken hoe hun bazen zich steeds rijker rekenen. De Nederlandse vakbeweging rechtvaardigt haar tamheid met het poldermodel. Moeten die Franse werknemers wel om zich heen slaan om gehoord te worden door de hoogmoedige en afstandelijke Parijse autori teiten, hier in Ne derland kruipen we om de tafel om in overleg tot een ge meenschappelijke conclusie te komen. Onze vakbonds mensen zijn gepokt en gemazeld in de overlegcultuur die ons land kenmerkt. Daar past geen op ruiende taal bij en zeker geen zwavel zuur in de rivier. Schreeuw je te veel en te nadrukkelijk dan word je aan de vergadertafel genegeerd. Dus zijn Nederlandse vakbonden redelijk, aardig en netjes. Toch kan een uiting van veront waardiging geen kwaad op dit moment. Want de top van het Nederlandse bedrijfsleven is druk bezig het poldermodel een oor aan te naaien door zich niets aan te trekken van de loonmatiging die voor de rest van de Nederlandse werkne mers geldt. Krijgen de onder wijzers, conducteurs, metaal werkers en bouwvakkers te ho ren dat ze met niet veel meer dan een inflatiecorrectie genoe gen moeten nemen omdat an ders de Nederlandse economie gevaar loopt, geven de bazen zichzelf forse salarisverhogin gen. Dat gedrag gaat in tegen gevoelens van redelijkheid en rechtvaardigheid. Maar de vak beweging blijft redelijk en dus krijgt de verontwaardiging die ongetwijfeld bij tal van Neder landers leeft, geen uitlaatklep. Het is net alsof de Nederlandse vakbeweging verlamd is. Men durft blijkbaar weinig, bang als men is het momentum van B.V. Nederland aan te tasten. De slechte tijden van de begin ja ren negentig en daarvoor liggen nog vers in het geheugen. Stel je voor dat eén verhoging van de lonen weer zal leiden tot ho gere inflatie en hogere werk loosheid. Alles liever dan dat, dus als de prijs van de lieve vre de hogere ongelijkheid is, dan zij dat zo. De verlamming uit angst is een bekend verschijnsel in de psy chologie. Als het na zware tij den weer eens goed gaat in een huwelijk, dan is het razend moeilijk om op oneffenheidjes te wijzen. Want stel je voor dat er ruzie van komt. Het hele hu welijk zou wel eens uit elkaar kunnen spatten. Dus doet ie dereen heel voorzichtig. Het is niet anders in de economie. Gaat de vakbeweging nu dwars liggen dan zou de voorspoed wel eens als een zeepbel uiteen kunnen spatten. En dus kijkt de vakbeweging gelaten toe. Toch moet je juist in goede tijden de oneffenheidjes aan de orde stellen, zal de relatie-adviseur aangeven. Komt er een crisis van, dan zou die later zeker ook gekomen zijn maar dan hefti ger. Nu is het de tijd om de mana gers terug in de pas te krijgen. Raken ze gewend aan hun rijkdom, dan krijg je ze er niet meer van af. Barsten we los dan zullen we er snel achter komen dat het om meer gaat dan om een eerlijke en fatsoenlijke sa menleving. Hel zal bijvoorbeeld duide lijk worden dat we iets moeten doen om de Nederlandse samenle ving af te schermen van de ne gatieve invloeden van de globa lisering. Want de managers zul len er als de kippen bij zijn om te verwijzen naar de situatie in het buitenland. Vooral hun Amerikaanse collega's verdie nen vele malen meer dan de bedragen die wij hier in Neder land al onfatsoenlijk vinden. Nederland moet mee in de vaart der volkeren en dus moe ten wij maar wennen aan giga- salarissen voor topmensen in het bedrijfsleven. Misschien moeten we conclu deren dat we in dit opzicht nier mee willen in de vaart der vol keren. Managers die zich niet willen schikken, zullen hun heil elders moeten zoeken. Mis schien gaat hun vertrek ten kos te van de Nederlandse groei. Misschien. Het zou de prijs zijn voor een fatsoenlijke verdeling van het inkomen en de rijkdom. Op dit moment kunnen we ons die prijs best veroorloven. Al leen moet de vakbeweging wel wakker worden en het lef heb ben op te komen voor een eer lijke en fatsoenlijke Nederland se samenleving. En dat vraagt om moed om onredelijk en on aardig te durven zijn en flink wat lawaai te maken. Ik zie het de aardige mensen van de vak beweging nog niet doen. ARJO KLAMER hoogleraar economie Erasmus Universiteit - Honderdtachtig meter lang, voorzien van een vaste structuur en gevuld met helium: het luchtschip waarvan Rigid Airship in Lelystad hoopt dat het zijn comeback maakt. foto gpd van dantzig en uchtenveldt

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2000 | | pagina 9