VULKANEN
in Auvergne bedreigd
ZATERDAG 29 JULI 2000
Het vulkaanlandschap in de Auvergne dat bedreigd wordt door het massale toerisme. foto's cpd cees van zweeden
Aan de departementale weg van
Urcines naar Pontgibaud in het
Franse Centraal Massief ligt een
parkeerplaats waar honderdduizenden toe
risten al eens de motor hebben afgezet. Het
parkeerterrein.is vlak bij Fontaine du Berger,
een nederzetting van anderhalf huis en een
paardenkop.
De plek dankt zijn populariteit aan de
smaragden berg die aan gene zijde van de
weg oprijst: de Puy de Pariou, een 1209 me
ter hoge vulkaan met een 96 meter diepe
krater. Het pad naar boven vergt anderhalf
uur. Dat wil zeggen: voor wie het nog kan
vinden.
Want sedert deze zomer wacht de sportie
ve toerist een kleine hindernis. Een geel bord
op de parkeerplaats, door de toeristische au
toriteiten geplaatst, waarschuwt de wande
laar: 'De Puy de Pariou is particulier terrein.
Daarom is de weg naar boven niet meer ge
markeerd'.
Op het particuliere terrein staan meer bor
den, geplaatst door de eigenaar van de vul
kaan zelf. De tekst is een ietsje dreigender: 'U
bent op een privé-pad. De eigenaar staat u
toe naar de top van de vulkaan te lopen. Dit
pad is echter te zeer uitgesleten. U wordt
verzocht de vulkaan vanuit het zuiden te be
naderen'.
Verwarring heerst alom. Toeristen staan
over stafkaarten gebogen, kompassen wor
den uit rugzakken opgediept. „Vanuit het
zuiden? Dat is een omweg van een uur",
klaagt Dominique, een kortgebroekte Pari-
sienne. „Dit lijkt verdacht veel op pesterij."
Zo zou André Lastique, een van de eigena
ren, het echter niet willen bestempelen. „Wij
hebben niets tegen wandelaars", verklaart
hij in zijn huis te Ternant, een gehucht onder
de rook van de vulkaan. „Maar het moeten
er niet te veel zijn. Loopt u maar naar boven,
dan ziet u het wel. Het is een ramp."
Erosie
Het pad naar de top is platgetreden door
tienduizenden wandelschoenen. In het kreu
pelhout glinstert her en der het plastic van
weggeworpen waterflessen. De rand van de
vulkaankrater, een bijna perfecte cirkel van
950 meter, is ten prooi gevallen aan erosie.
Over een afstand van tientallen meters heeft
het gras plaats gemaakt voor leem. In de kra
ter heeft iemand met vulkanische stenen een
Eigenaren willen toeristen weren
Duizenden toeristen worden jaarlijks naar de Auvergne gezogen. Destreek laat zich voorstaan op
woest schuimende rivieren, pittoreske dorpjes, warme bronnen en groen omrande meren. Maar de
meeste bezoekers komen voor de beklimming van een der slapende vulkanen. Er is echter een
probleem: alle tachtig vulkanen zijn particulier bezit en de eigenaren ervan kunnen geen toerist
meer zien. Ze dreigen een aantal van de populairste vulkanen, waaronder de Puy de Pariou, voor
het publiek te sluiten. Ondertussen wordt in de buurt hard gewerkt aan pretpark Vulcania, met
namaakvulkaan.
riou", zegt André Lastique, die met een aan
tal andere lotgenoten een vereniging van
vulkaaneigenaren heeft gesticht. „Maar als
wij geld vragen om de door toeristen aange
richte* schade te herstellen, geven ze niet
thuis."
Lastique raamt de kosten van herbebossen
en puinruimen op een miljoen francs per
jaar. Maar noch de stad Clermont-Ferrand,
wier inwoners de Puy de Pariou als tuin ge
bruiken, noch de regio heeft de eigenaren
willen helpen. Hij zegt: „Er rest ons nog een
oplossing: de vulkanen afrasteren en ieder
een die ons gebied betreedt, vervolgen."
Pretpark
Hoewel Lastique niet het jaar noemt waarin
de vulkaaneigenaren het prikkeldraad willen
spannen, ligt 2001 voor de hand. In dat jaar
gaan de deuren open van Vulcania, een pret
park op een enkele kilometers afstand van de
Puy de Pariou.
Vulcania is het geesteskind van oud-presi
dent Valérie Giscard d'Estaing, die net als
Napoléon en Mitterrand de natie iets blij
vends wilde nalaten. De gedachte om in een
natuurpark met tachtig echte vulkanen een
namaakvulkaan te graven, maakte aanvanke
lijk niet overal in de regio golven van geest
drift los. Maar als pasja van de streek wist
Giscard de scepsis te overwinnen.
De Auvergne, zo was zijn redenering, had
tal van troeven. Maar desondanks blijft de
Wandelaars in het vulkaangebied komen
steeds vaker dit soort bordjes tegen: De Puy
de Pariou is privé-terrein.
jaartal gevormd: 2001. Misschien is dat het
jaar waarop de Puy de Pariou en enkele an
dere vulkanen definitief 'op slot' gaan. „De
autoriteiten trekken toeristen naar de Au
vergne met luchtfoto's van de Puy de Pa-
Vulkaaneigenaar André Lastique: „De autori
teiten trekken toeristen naar de Auvergne met
luchtfoto's van de Puy de Pariou. Maar als wij
geld vragen om de door toeristen aangerichte
schade te herstellen, geven ze niet thuis."
gemiddelde toerist er amper twee dagen.
Daarom moest er een extra troef komen: een
pretpark. Giscard imiteerde een beetje de
Vienne, een streek die zich aan de vergetel
heid ontworstelde met het bioscooppark Fu- CEES VAN ZWEEDEN
turoscope. Wat de stad Poitiers kon, meende
Giscard, moest ook Clermont-Ferrand kun
nen.
En zo wordt dezer dagen de laatste hand
gelegd aan wat in de volksmond 'Giscardo-
scope' heet, een pretpark waar busladingen
toeristen kunnen genieten van aardbevin
gen, vulkaanuitbarstingen, vloedgolven en
andere oprispingen van moeder aarde. Ver
wacht aantal bezoekers: 600.000 tot 800.000
per jaar.
Ellende
Dat wordt een aardige opsteker voor hotels
en restaurants in de streek, maar André Las
tique moet er niet aan denken dat deze toe
risten zich allemaal aan zijn vulkaan willen
vergapen. „De ellende", voorspelt hij, „is
dan niet meer te overzien". Nu reeds wordt
zijn vulkaan onder de aandacht gebracht
door geestdriftige toeroperators. „Vorig jaar
was er een agentschap in Parijs en Lyon dat
voor 3.000 francs reizen verkocht naar de
Auvergne", zegt hij. „Onderdeel van de reis
was een beklimming van de Puy de Pariou."
Lastique duldt zeker geen commerciële ex
ploitatie van zijn grondgebied. Zijn club
sleepte reeds een supermarktketen voor de
rechter, die een foto van de Puy de Pariou op
zijn bekertjes yoghurt plakte om deze een
'groen' imago te geven. Claim: 190.000
francs. Volvic, dat op zijn flessen water even
eens de vulkaan afbeeldt, ontsnapte aan een
rechtszaak. Het bedrijf kóós eieren voor zijn
geld en betaalt de eigenaren nu jaarlijks een
onbekend bedrag.
Waarom zet André Lastique niet gewoon
zijn veertien hectare vulkanische grond bij
de makelaar in de etalage? „U moet begrij
pen dat de vulkaan een sentimentele waarde
voor mij heeft", zegt hij. „De grond werd
door mijn voorouders gekocht na de revolu
tie in 1789, toen de adel veel van haar land
verloor. We hebben de grond altijd be
werkt." Zelf was Lastique, die nu 68 is, zijn
hele leven boer. Hij deed tien jaar geleden
afstand van de hooivork, maar dat verhin
derde hem niet dit voorjaar nog een stukje
van een andere vulkaan te kopen, de Puy des
Goules. Hij zegt: „Ik heb twee kinderen, ziet
u. Zij hebben elk recht op een vulkaan."
balades a pied
PUY DE
PADIOIT
