'De kerk is geen relatiebureau'
Geloof Samenleving
Kerken krijgen helft
energieheffing terug
Verloop Camp David terug te voeren op Numeri
ZATERDAG 29 JULI 2000
VANDAAG
j; 140 jaar geleden, op 29 juli 1860,
werd bekend dat in Syrië duizenden
juli christenen waren vermoord. De schuld
__J lag volgens Westerse mogendheden bij
de Turken die de scepter zwaaiden in het
naar onafhankelijkheid strevende Syrië. Volgens de
Turken was de moordpartij te danken aan oude ve
ten tussen Maronieten en Druzen. Maronieten zijn
Arabische christenen, met een geschiedenis die te
ruggaat tot de zevende eeuw. Druzen zijn officieel
islamieten, maar vormen een aparte groep binnen
de islam. Zij geloven onder meer in zielsverhuizing
of reïncarnatie.
Op 29 juli is het de feestdag van de heilige Beatrix
van Nazareth. Deze kloosterlinge uit de dertiende
eeuw schreef het nu oudste bekende Nederlandsta
lige mystieke proza, waarin ze uitlegt hoe iemand in
zeven stappen tot de enige 'Liefde' (tot de Heer) kan
opklimmen.
q n Vandaag 106 j aar geleden, op 30 juli
OU 1894, stierf in Oxford de invloedrijke Brits
JULI essayist en kunstcriticus Pater Walter
Horatio. Hij introduceerde het begrip
Tart pour l'art', ofwel kunst die niet met een doel
gemaakt werd, maar omdat het kunst was. Met an
dere woorden: kunst omwille van de kunst. Eeuwen
lang had de kunst in dienst van de kerk en/of de
machthebbers gestaan. De l'art pour Tart-doctrine
werd al snel als immoreel veroordeeld, maar heeft
ook in de twintigste eeuw veel invloed gehad.
Op een 30ste juli in het jaar 303 werd de heilig ver
klaarde martelares Julitta van Caesarea gedood. De
ze rijke Romaanse vrouw verloor eerst haar kapitaal
en werd vervolgens vanwege haar geloof in Jezus
veroordeeld tot de brandstapel.
Langs zeven Leidse kerken
leiden Zeven Leidse kerken met historische allure zijn zaterdag
5 augustus open voor bezichtiging. In elk kerkgebouw is die dag
iets bijzonders te zien of te beleven. In de Hooglandse Kerk
wordt het originele, vier eeuwen oude uurwerk tentoongesteld.
De Lutherse Kerk zet zijn negen schilderijen, met taferelen uit
het Paradijs tot het Laatste Oordeel, in de schijnwerpers. In de
Marekerk klinkt orgel- en trompetspel, en in de Hartebrugkerk
zingt het eigen koor. Een routekaartje langs deze en de andere
drie historische kerken van Leiden, de Waalse Kerk, de Lok-
horstkerk en de Pieterskerk, is vanaf 9.45 uur te verkrijgen bij de
twee vertrekpunten. Dat zijn het Modelbouwmuseum (vanaf
9.45 uur) en Stadscafé Van der Werff. De kerken openen hun
deuren om 10.00 uur.
Leerhuis jodendom in Hoofddorp
hoofddorp Ook dit seizoen vindt weer een leerhuis plaats in
Hoofddorp over de verhouding tussen het jodendom en het
christendom. De commissie Kerk en Israël wil hiermee het in
zicht in het jodendom en het christendom verdiepen. Het pro
gramma behelst drie avonden over 'Het jodendom en de wes
terse cultuur' (26 oktober, 16 november en 18 januari) en twee
avonden over 'Het beklag Gods' (15 februari en 15 maart). Alle
bijeenkomsten vinden plaats in de consistorie van de Markt -
pleinkerk, en beginnen om acht uur. De kosten bedragen 7,50
gulden per keer of 30 gulden voor het hele seizoen. Meer infor
matie bij F. Visser, 023-5614621.
den haag anp
Kerken kunnen bij de belasting
dienst de helft terug krijgen van
de zogenoemde regulerende
energie belasting (REB), een
heffing op gas en licht. Het mi
nisterie van financiën heeft de
regeling hiervoor bekendge
maakt. Bij de teruggaafregeling
gelden dezelfde normen als bij
de vrijstelling voor onroerende-
zaakbelasting.
De regulerende energiebelas
ting heeft tot doel burgers en
bedrijven aan te zetten tot zui
niger gebruik van energie. Te
genover deze belasting dienen
lagere lasten voor burgers en
bedrijven te staan in de vorm
van lagere premies of belastin
gen. Instellingen van levensbe
schouwelijke aard profiteren
niet of nauwelijks van die las
tenverlichting en hoeven nu
dus minder te betalen.
Woordvoerder A. Noordsij
van de afdeling kerkelijke ge
bouwen van de Commissie In
terkerkelijk Contact in Over
heidszaken, is blij te zijn dat
kerken nog maai' de helft van
de energieheffing hoeven te be
talen. Wel hadden de kerken
volgens hem ingezet op een
volledige compensatie. Maar
dat was politiek blijkbaar niet
haalbaar, aldus Noordsij.
Bedrijven hebben volgens
hem wel de mogelijkheid om
een groot deel van de energie
heffing terug krijgen, omdat ze
de afdracht via de BTW kunnen
verrekenen. Noordsij zei teleur
gesteld te zijn dat de kerk geen
soortgelijke plaats meer bij de
overheid inneemt.
Of Michael Elkins nog leeft en nog in Jeruzalem
woont, weet ik niet. Wel weet ik nog dat de oud-
-correspondent voor de BBC jaren geleden een
hartverscheurend stuk schreef over de tijd vóór
dat Israel in de Zesdaagse Oorlog van
1967 de bestandslijn uit de 1948-oorlog,
die de stad verdeelde, ongedaan maakte.
Elkins vertelde hoe hij tijdens de Jor
daanse bezetting van Oost-Jeruzalem
vaak naar de andere kant van de grens
had staan kijken en zich had afgevraagd
hoe het daar was. Zijn artikel was een
aanklacht tegen de hardvochtigheid van
Zde Arabieren tegenover de gevoelens van
joden.
Tussen 1948 en 1967 hadden joden geen
LIJ toegang tot hun heilige plaatsen. Een
aanzienlijk deel van de 58 eeuwenoude
synagogen in de Oude Stad werden afge
broken op bevel van koning Hoessein en
X joodse grafstenen werden gebruikt voor
de aanleg van wegen en de bouw van
latrines.
Na Israëls overwinning in 1967 werden
de heilige plaatsen toegankelijk voor ie-
dereen, ook voor joden. Met uitzonde-
i^\ ring van de Tempelberg met de Al Aksa-
en de Omar-moskee. De rabbijnen heb-
ben de toegang tot de Tempelberg ver-
boden omdat de tempels die koning Sa-
lomon en koning Herodes bouwden, er
stonden.
In het hart van de tempels bevond zich
I— het heilige der heilige. Betreding door
GQ
het land niet voor u verdrijft, dan zullen zij, die
gij van hen zult overlaten tot doornen zijn in m
ogen en tot distelen in uw zijden zijn en zullen
u vijandig zijn in het land, waarin gij zult wone:
(Numeri 33:55)."
Anders dan in de Verenigde Staten, Australië er
Nieuw Zeeland is gebeurd, heeft Israël de oor
spronkelijke bewoners niet uitgeroeid en is Nu
meri 33:52 in 1948 niet nagevolgd. Wat de ellen
er voor de Palestijnen niet minder op heeft
maakt.
De tweede motor was de seculiere, en de brand]
stof daarvoor is de wens tot zelfverdediging. De
seculiere zionisten - de overgrote meerderheid
van de zionisten - willen zich teweer kunnen
stellen tegen elke vorm van moorddadig antise
mitisme.
Of Israël nu wel of niet is beloofd door een God
die wel of niet bestaat en die wel of niet heeft g<
zegd dat het in land in bezit moet worden geno
men, interesseert ze niet. Het joodse volk heeft
een staat nodig waarin het zich kan verdedigen
zodat het veilig kan zijn.
Over die veiligheid heeft Barak het. Als hij al
wat er in Numeri staat, heeft hij dat in Camp Di
vid genegeerd door zijn concessies ten aan
van Jeruzalem. Was hij oprecht daarin of wist h
van tevoren dat Arafat het onmogelijkezou blij
ven eisen: soevereiniteit over heel oost-Jeruza-
lem inclusief de OudeStad? Misschien wel,
schien niet. Feit is dat zijn aanbod tot overdrac
van delen van Jeruzalem de mogelijkheid in zie
heeft de mislulcking van Camp David toch in ee
vredesakkoord om te zetten.
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Weersvooruitzicht HWS
Geldig tot en met zaterdag.
Noorwegen:
Droog en flinke perioden met
zon. In het uiterste zuiden soms
nog wolkenvelden. Middagtem-
peratuur tussen 16 en 20 gra
den, in de buurt van Oslo tot 25
graden.
Zweden:
Vrij veel zon en droog. Zondag
meer stapelwolken en kleine
kans op een lokale onweersbui.
Middagtemperatuur tussen 20
en 25 graden.
Finland:
In het noorden zon en droog, in
het zuiden meer wolken en van
tijd tot tijd een regen- of on
weersbui. Maxima tussen de 20
en 24 graden.
Denemarken:
Tamelijk veel wolken en vooral
zaterdag nog enkele buien. Maxi
ma ongeveer 20 graden.
Engeland, Schotland, Wales, Ier
land:
Wisselend bewolkt en vooral za
terdag buien. Zondag in het zui
den droog en wat meer zon. Mid
dagtemperatuur van - 16 graden
in Schotland tot 23 in het zuid
oosten.
België en Luxemburg:
Wisselend bewolkt en vooral in
de middag steeds kans op een
regen- of onweersbui. Maxima
ongeveer 20 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Perioden met zon, maar 's mid
dags ook stapelwolken en enkele
buien met onweer. Zondag in het
westen waarschijnlijk droog.
Maxima van 18 graden langs Het
Kanaal tot 23 graden in het oos
ten.
Zuid-Frankrijk:
Flinke perioden met zon en al
leen in het westen en noorden
soms nog een enkele bui. In het
Rhne-dal zaterdag kans op de
Mistral. Middagtemperatuur van
22 graden in het noorden tot 30
bij Perpignan.
Spanje:
Overwegend zonnig en warm.
Middagtemperatuur veelal tus
sen de 32 en 40 graden, langs
de Golf van Biskaje ongeveer 23
graden.
Portugal:
Droog en veel zon, bij maxima
aan zee tussen 25 en 30 graden,
landinwaarts ruim 35 graden.
Mallorca, Ibiza, Menorca:
Zonnig en droog. Maxima rond
32 graden.
Marokko:
Zonnig en droog, met aan zee
een stevige noordoostenwind.
Maxima rond de 30, landin
waarts veel hoger.
Tunesië:
Zonnig, droog en warm. Maxima
aan zee net boven de 30 garden,
landinwaarts tot 40 graden.
Madeira:
Perioden met zon en waarschijn
lijk droog. Maxima ongeveer 25
graden.
Canarische Eilanden:
Perioden met zon en droog. Mid
dagtemperatuur dicht bij de 30
graden bij een stevige noordoos
tenwind.
Duitsland:
Wisselend bewolkt en steeds
kans op een regen- of onweers
bui. Maxima tussen 20 en 24
graden.
Oostenrijk:
Af en toe zon, maar vooral in het
noorden ook kans op buien, met
onweer. Middagtemperatuur
rond 22 graden, in het zuiden
wat warmer.
Zwitserland:
In het noorden wolkenvelden en
van tijd tot tijd regen of een bui.
In Wallis en Tessin meest droog
en geregeld zon. Maxima in het
noorden rond 20 graden, in het
zuiden net boven de 25.
Polen:
Half tot zwaar bewolkt en vooral
in het oosten zware onweersbui
en, met hagel en grote hoeveel
heden neerslag. Middagtempera
tuur rond 20 graden.
Tsjechië en Slowakije:
Overwegend bewolkt en van tijd
tot tijd stevige (onweers)buien,
zaterdag in Slowakije soms met
veel neerslag. Middagtempera
tuur rond 20 graden, zondag in
Slowakije weer wat warmer.
Hongarije:
Zaterdag meest bewolkt en voor
al in het noorden stevige on
weersbuien. Zondag veel droger
en geleidelijk wat zon. Middag
temperatuur rond 23 graden.
Italië:
Droog met alleen in het noorden
's middags stapelwolken In het
zuiden ronduit zonnig. Middag
temperatuur van 28 graden in
het noorden tot 32 in het zuiden.
Corsica en Sardinië:
Zonnig, droog en warm. Zaterdag
op Corsica misschien een flinke
noordelijke wind. Middagtempe
ratuur tussen 28 en 33 graden.
Griekenland en Kreta:
Zonnig en droog. Maxima aan
zee net boven de 30 graden,
landinwaarts zaterdag nog rond
40 graden, daarna iets minder
extreem.
Malta:
Veel zon en droog. Middagtem
peratuur rond 32 graden.
Turkije en Cyprus:
Zonnig en snoeiheet. Maxima
aan de stranden rond 35 graden,
landinwaarts veelal boven de 40.
Weerrapporten 280717 u
ZONDAG 30 JULI 2000
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 03.28 •16.01 03.01 15.34
Laag 11.45 00.00 11.26 23.41
MAANDAG 31 JULI 2000
Zon- en maanstanden
Zon op 06.01 Zon onder 21.30
Maan op 06.06 Maan onder22.03
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 04.19 16.51 03.52 16.24
Laag 00.05 12.40 23.46 12.21
21 15
22 14
21 15
20 14
22 14
21 14
22 14
23 14
26 16
23 14
21 14
35 23
20 13
18 15
26 18
17 11
26 14
36 26
26 14
L O F O
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
Advertenties: 071- 5323 508
Familieberichten: 023- 5317 337
023- 5320 216
Redactie: 071-5321 921
Hoofdredactie: 071- 5315 921
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 1
071-5356 230
RUBRIEKSADVERTENTIES
Ti vrijdag van 8.30 tot 17
Maandag
071-51
143 545
bewolkt
W warmtefront
AS*
ragen
koufront
opklaringen
&K» hagel
L lagedruk
mist
windrichting
l"l hogedruk
zonnig
19 temperatuur
luchtdruk in
-10°0- hed0 pasca)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
Klein Schiphorst (adjunct)
chef redactie kunst
chef sportredactie
chef redactie Regio Leiden
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per half jaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
abonnements- geld, ontvangen 1,- korting pi
n 0,8Lcl
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETTEBAND
Voor mensen die moeilijk lezen, slechte og
hebben of blind zijn (of een andere
leeshandicap hebben), is een samenvatting11'
van het regionale nieuws uit het Leidsch
Dagblad op geluidscassette beschikbaar. V( y,
27 18 0.0
- 18 0.0
25 14 0.0
20 13 7.9
33 15 0.0
27 20 0.0
32 18 0.0
37 23 0.0
23 16 4.0
24 15 0.0
24 20 0.0
15 13 1.0
35
0.0
17 13 0.0
19 12110.0
27 15 lo.O
26 15 0.1
34 26 0.0
8 0 0.0
N H U I
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonderd
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111.
Alleenstaande vrouwen branden kaarsje voor man
Uur samen stil zijn in De Tiltenbergj
In spiritueel centrum wordt el
ke maandag de kapel openge
steld voor een open meditatie.
De bijeenkomst begint met een
korte inleiding. Aansluitend
wordt tweemaal twintig minu
ten gemediteerd, afgewissey,
met tien minuten loopmedi1ri
tie. Wie mee wil doen, die0
contact op te nemen met Adi|
Mansholt (0252-517044).
Tiltenberg is gevestigd aai
Zilkerduinweg 375 in Vogelea
zang.
Elk jaar zijn er rond 26 juli, de
naamdag van Sint Anna,
vieringen in de kerk van het
Noord-Brabantse Molenschot.
De kapel dient op deze dagen
als bedevaartsoord.
Bezoeksters die hier op deze
dag een kaars opsteken,
zouden binnen het jaar hun
'manneke' moeten ontmoeten.
De naamdag wordt verder dit
weekeinde gevierd met een
jaarmarkt en een kermis.
molenschot patrick meershoek
'Anneke zorgt voor een manne
ke', spreekt de volksmond ge
moedelijk in Molenschot. Een
beetje oneerbiedig ook, want de
koppelaarster in kwestie heet
voluit Sint Anna. Anna neemt
als moeder van Maria een voor
aanstaande plaats in tussen de
rooms-katholieke heiligen. Ze is
beschermvrouwe voor kinder
loze en zwangere vrouwen.
Uit waardering voor haar
goede werken zijn overal in het
land kapellen voor Anna ge
bouwd. De kapel in het Noord-
Brabantse Molenschot (ge
meente Gilze en Rijen) stamt
uit de zestiende eeuw en heeft
een eeuwenoude traditie in de
verering van de naamgeefster.
Hier worden elk jaar rond 26 ju
li, de naamdag van Sint Anna,
speciale vieringen gehouden.
De kapel op het pleintje dient
op deze dagen als bedevaarts
oord, want het gebruik wil dat
wie hier dan een kaars opsteekt
in de kapel, binnen het jaar een
partner ontmoet. En dus ko
men er elk jaar tientallen al
leenstaande vrouwen van hein
de en verre naar Molenschot
om Anna om hulp te vragen.
Kitty en Nellie zijn uit Breda
komen fietsen, vertellen ze bij
de ingang van de kapel. Het be
zoek betreft een oude afspraak,
legt Kitty uit. ,,Een jaar geleden
las ik in de krant een verslag
de kapel v
van de bedevaart. Ik heb toen
met Nellie afgesproken om hier
dit keer samen heen te gaan."
De vrouwen zijn beide ge
scheiden, maar hebben het ge
loof in een gelukkige liefde niet
verloren. „Ik zou het leuk vin
den om iemand tegen te ko
men", vertelt Nellie. „Maar ik
ben niet wanhopig op zoek. Als
het er in zit, mag het van mij. Je
kunt die dingen niet forceren."
Het bezoek aan de kapel is
voor de vrouwen onderdeel van
een dagje uit. Eerst wordt een
kaars aangestoken, daarna is er
tijd voor een fietstocht door de
bossen. Nellie: „Vanavond gaan
we naar de mis in de kerk. Ik
vind het een beetje raar om hier
alleen even snel een kaars aan
te steken. Dat lijkt op half
werk".
Kitty knikt. „De grote drukte
komt zaterdag en zondag. Dan
is er ook een jaarmarkt en een
kennis in Molenschot. Maar dat
is toch iets anders. Als je dit se
rieus neemt, moet je ook echt
op de naamdag zelf komen. Al
leen dan heeft het werking".
Pastor M. van Kooten verze
kert dat 'het werkt'. Althans, de
kerk heeft in het verleden daar
over geregeld bericht ontvan
gen. Maar de Anna-verering
moet daarom zeker niet wor
den opgevat als een rooms-ka
tholieke relatiebemiddeling, al
dus de pastor.
„Ik ben blij met de belang
stelling voor Sint Anna, in die
zin dat de mensen uiting kun
nen geven aan hun verlangen
naar een leven met een partner.
Ik vind dat knap. Je kunt ook
lijdzaam afwachten, maar deze
i doen iets met hun ver
langen."
De pastor ziet verder een
heilzame werking in het bezoek
aan de kapel. „Ik denk dat het
de mensen helpt om de dingen
te nemen zoals zij komen. Al
leenstaanden hebben soms
moeite om te aanvaarden. Elk
verlangen houdt immers ook
iets van pijn in. Door hier in de
kapel symbolisch een klein
beetje verantwoordelijkheid bij
Sint Anna neer te leggen, dringt
bij mensen het besef door dat
zij niet alles in eigen hand heb
ben."
Volgens de pastor zorgt dat
voor wat rust. „Mensen komen
daardoor wat losser te staan te
genover de dingen die op hen
afkomen. Dat is misschien de
sleutel tot het succes, maar ze
ker niet de vrome devotie. De
kerk is geen relatiebureau."
De Leidse kerken zijn op
zoek naar nieuwe heili
gen. Alle Leidenaars mo
gen hun eigen idool voor
dragen. Een juiy onder
leiding van burgemeester
Postma maakt op Aller
heiligen de tien uitverko
renen bekend. In het
Leidsch Dagblad geeft een
aantal Leidenaars alvast
een voorzet.
Vandaag Ben Walenkamp van stichting Tegen-Beelc
Ik kijk tegen niemand
op. Dat zit niet mijn
aard. Wel zijn er men
sen die ik benijd. Iemand als
Erasmus vind ik fantastisch.
Ik heb grote bewondering
voor grote filosofen, van Plato
tot Sartre, of ze nu onzin uit
kramen of niet. Het zijn men
sen die pionieren, nieuwe ge
dachten creëren. Zo iemand
had ik wel willen zijn; zelf ben
"k maar een heel klein talentje.
Ik heb vooral bewondering
■oor Erasmus, omdat hij aan
het begin stond van het hu-
nisme, een man was van
verdraagzaamheid. En ver
draagzaamheid, daar kunnen
we wat van leren, in deze tijd.
Zelf probeer ik die verdraag
zaamheid ook uit te dragen.
Met die muurgedichten in
Leiden, van stichting Tegen-
Beeld. We zetten op deze ma
nier verschillende talen, cultu
ren naast elkaar. Op deze
schaal is dat nog nooit ge
beurd.
Andere mensen die ik erg
iel
bewonder zijn
heel lang met iets bezig zijn)6
Joop Joosten bijvoorbeeld, difjf
woont in Leiden en heeft eeij£
volledige catalogus gemaak
van het werk van Mondriaan
Monnikenwerk. Jaren met ééiff
ding bezig zijn en toch
oogkleppen opkrijgen.
Vertalers vind ik ook fantas
tisch, continu bezig met Rus
sen of zo en maar doorgaan
ongeacht of er wel of niet
geld tegenover staat.
Ik kan dat allemaal niet. II w
heb wel ideeën maar creëe
geen nieuwe gedachten. En il)(
kan ook niet jaren met iets be
zig zijn. Ik kan alleen maa,g
hapsnap iets organiseren
Zelfs die lettertjes op
de muren schilderen
kan ik niet zelf...
Inzendingen naar:
De Bakkerij
Oude Rijn 44 h/c
2312 HG Leiden
anderen dan hogepriesters was dodelijk. Omdat
de rabbijnen niet weten waar het heilige der hei
lige precies was gelocaliseerd, verklaarden zij de
hele Tempelberg tot verboden gebied. Bidden
mag alleen aan de buitenkant van deKlaagmuur,
dat wil zeggen de ruïne van de westelijke muur
van het Tempelcomplex.
Ook van de Israëlische autoritei
ten mogen joden niet op de
Tempelberg komen. Zij willen
niet dat de aanwezigheid van jo
den door de moslims als een
provocatie wordt opgevat. En ze
willen niet dat joodse fanatici de
moskeeën in brand steken op
grond van het waanidee dat zo
de komst van de messias kan
worden versneld.
De Tempelberg met de islamiti
sche heiligdommen worden be
heerd door de Wakf, de islamiti
sche religieuze autoriteit, waarin
zowel de Palestijnse Autoriteit als
Jordanië zeggenschap hebben.
Maar de soevereiniteit over de
Tempelberg wordt uitgeoefend
door Israel.
In Camp David wilde Jasser Ara
fatdat Israël ook de staatkundige
soevereiniteit aan de Palestijnse Autoriteit zou
overdragen. Barak zei nee. Men leze Michael Elk
ins om te begrijpen waarom.
Premier Barak is geen religieuze jood. Voor de
oud-generaal is het enige wat telt de veiligheid
van Israël en de veiligheid van Jeruzalem. In Ne
derland is de joodse obsessie met veiligheid nau
welijks navoelbaar. Zeker niet voor mensen die
denken dat Israel zich slechts laat leiden door re
ligieus fanatisme en onbuigzaamheid.
Maar Israël heeft twee motoren waarop het drijft.
Een religieuze en een seculiere. In de religieuze
motor zit de brandstof van het
Beloofde Land. In het laatste
gedeelte van Numeri, de
hoofdstukken 29:2 tot 36:13
staan de grenzen van het land
dat de Israëlieten in bezit
moeten nemen, vrij nauwkeu
rig aangegeven.
De westgrens ligt bij de Mid
dellandse Zee. De noordgrens
loopt tot ver in Libanon en
komt dicht bij Damascus. De
zuidgrens loopt van het huidi
ge Eüat dwars door de Negev.
De oostgrens wordt gevormd
door de Jordaan. Jeruzalem en
de Westelijke Jordaanoever
behoren dus tot het Beloofde
Land.
Dat Beloofde Land moet niet
als een Sinterklaas-cadeautje
slechts worden uitgepakt en
als een paar wintersokken in gebruik genomen.
God geeft het aan het joodse volk, maar het moet
er wel om vechten. En het krijgt bovendien Gods
instructie mee om alle bewoners te verdrijven
(Numeri 33:52). „En indien gij de bewoners van
