Leiden Regio
'Aanpak van
vuurwerk
moet sneller'
Pharming komt in 2002 met Pompe-medicijn
Eenrichtingsverkeer slecht voor visverkoop SSJSfebSS"
Geraniumjaar in Pancras-Oost
Dronkaards
vernielden
monument
lasveld wil verlenging
an inspraaktermijn
ATERDAG 29 JULI 2000
Leiden teleurgesteld in rapport Pronk
De gemeente Leiden is teleurgesteld in de manier waar
op het ministerie van VROM omgaat met het voornemen
im de grootschalige vuurwerkopslag in stedelijk gebied
:e verbieden. In een deze week verschenen rapport van
/ROM naar aanleiding van de controle van 51 grotere
lebpslagplaatsen, is de belangrijkste conclusie dat vergun
ningen worden nageleefd. Er worden echter geen maat
regelen aangekondigd, tot spijt van het Leidse gemeen-
ebestuur.
Leiden «ruud sep
,Ik had gehoopt in het rapport
ieder geval een aanzet tot
ieuw beleid te kunnen vinden.
Maar in plaats daarvan bevat
fiet alleen een inventarisatie en
:en paar aanbevelingen met
:en erg hoog open-deurgehal
te", verklaart milieu-wethouder
'echtold.
Minister Pronk kondigde di
eet na de ramp met de vuur-
'erkfabriek in Enschede aan
lat grootschalige opslag van
lurwerk niet in stedelijk ge-
iied thuishoort. Pechtold rea
geerde daarop door meteen
met de directie van Kat Vuur
werk in gesprek te gaan. De
'ethouder wil dat de vuur-
erkopslag van Kat aan het
Itadspolderpad, één van de 51
lie door VROM tegen het licht
erden gehouden, zo snel mo-
;elijk wordt gesloten. Daarop
ooruitlopend beperkte hij de
ergunning van Kat tot een op-
van maximaal tien ton
lurwerk. Volgens de oude ver
inning mocht het bedrijf niet
inder dan 840 ton in huis
f$iebben.
Uit de inspectie van grotere
iurwerkbedrijven kwam naar
'Oren dat het overgrote deel
an de bedrijven zich keurig
ifean de vergunningsvoorwaar-
'en houdt. Slechts twee van de
1 bezochte bedrijven hadden
iets meer vuurwerk in huis dan
volgens de vergunning was toe
gestaan. In vier gevallen consta
teerden de inspecteurs dat be
drijven zo dicht bij woningen
liggen dat een brand in de
vuurwerkopslag zou kunnen
overslaan op de huizen.
Pechtold stoort zich eraan
dat de heldere uitspraken die
Pronk na Enschede deed, nu
geen duidelijk vervolg krijgen.
„In plaats daarvan roept het
ministerie van VROM gemeen
ten op om over de vergunning
in overleg te treden met het mi
nisterie van Defensie. Dat lijkt
me nogal omslachtig." Boven
dien wijst de wethouder erop
dat het niet lang meer duurt
voordat de grote invoer van
vuurwerk uit China weer op
gang komt.
Overigens houdt Pechtold
vast aan zijn standpunt dat Kat
Vuurwerk op zo kort mogelijke
termijn moet worden verplaatst
naar onbewoond gebied. „On
afhankelijk van de opstelling
van het ministerie heb ik als
vergunningverlener mijn eigen
verantwoordelijkheid. Nee,
daarbij heb ik geen rugdekking
van de minister nodig. Maar
binnenkort heb ik weer een ge
sprek met de directeur van Kat
over de voorwaarden waaron
der het bedrijf kan worden ver
plaatst. In zo'n situatie zou lan
delijk beleid wel helpen."
leiden Vier jaar geleden was het 't vlijtig Mesje, daarna
werd het 't gemengde boeket, vervolgens de lavendel en
nu is het de geranium die centraal staat in Pancras-Oost.
Zo'n 110 bewoners van deze wijk doen dit jaar weer mee
met de bloemenactie in hun buurt. Op initiatief van
bloemist David Nieuwenburg en hoofd van het Leids Cy-
tologisch en Pathologisch Laboratorium, Mathilde Boon,
fleurden zij hun woning en straat op met diverse soorten
geraniums. Wie ze het best heeft verzorgd en de mooiste
compositie voor zijn deur heeft staan, mag voor honderd
gulden nieuwe planten uitzoeken bij Nieuwenburg. Ar
geloze wandelaars hoeven zich vanaf nu dan ook niet
meer te verwonderen over de hoge geraniumdichtheid in
deze buurt, zoals hier aan de Groenesteeg.
FOTO HENK BOUWMAN
leiden pablo cabenpa
Naar nu bekend is geworden,
heeft de politie vorige week
twee Leidenaars opgepakt die
in beschonken toestand met
bierflesjes twee glazen panelen
van het Vredesmonument op
de Garenmarkt hadden ingetikt.
De politie kon na een telefoon
tje van een getuige de twee Lei
denaars van 34 en 38 jaar aan
houden. Die bekenden en
moesten een nachtje op het po
litiebureau doorbrengen.
De schade wordt niet op de
daders verhaald. De ruitentik
kers maken deel uit van een
groep alcoholisten die zich
sinds enige tijd bij het Vredes
monument ophoudt.
Het kunstwerk, dat zes jaar
geleden werd geplaatst, werd al
diverse malen vernield. Dit is
de eerste keer dat er daders
konden worden opgepakt.
De schade die vandalen aan
richtten aan het glazen bouw
werk van de kunstenaar Piet
Hein Stulemeijer bedraagt in
middels in totaal ruim 50.000
gulden. Het monument kostte
de gemeente bij aanschaf
400.000 gulden en vergt jaarlijks
10.000 gulden aan onderhoud.
Cultuurwethouder Pechtold wil
binnenkort de toekomst van
het Vredesmonument aan de
orde stellen, zoals overigens
ook al eerder gebeurde. Volgens
Pechtold moet de vraag beant
woord worden of het glazen
kunstwerk niet beter definitief
kan worden verwijderd en op
geslagen. Andere opties, zoals
verplaatsing of de glasplaten
vervangen door meer vandalis-
mebestendig materiaal, worden
door kunstenaar Stulemeijer re
soluut van de hand gewezen.
Methode met transgene dieren werkt
Vlasveld schrijft verbaasd te
zijn over het feit dat juist in de
vakantieperiode een aantal be
langrijke zaken in de inspraak
zijn gegooid. Zij wil om te be
ginnen weten waarom hiervoor
is gekozen, en stelt vervolgens
voor om de inspraaktermijnen
tot 1 september te verlengen,
zodat ook vakantievierende Lei
denaars nog de kans krijgen om
te reageren.
Burgemeester en wethouders
moeten de inspraakterinijn
voor de verordening op de
seksinrichtingen, de nota over
watertoerisme en de plaatsing
van GSM-masten verlengen tot
1 september. Dat bepleit LWG-
IDe Groenen-raadslid Vlasveld
in een brief aan het gemeente
bestuur.
leiden onno havermans
Hoop voor patiënten met de
ziekte van Pompe. Binnen twee
jaar brengen het Leidse Phar
ming en zijn Amerikaanse part
ner Genzyme een medicijn te
gen deze erfelijke spierziekte op
de markt. Het middel is het af
gelopen jaar met succes getest
op vier baby's in het Sophia
Kinderziekenhuis te Rotterdam.
Daaruit blijkt dat Pharmings
methode oiji een enzym te win
nen uit de melk van genetisch
gemodificeerde dieren werkt.
Toch is in dit geval gekozen
voor de snellere productielijn
van de CHO-cellen.
De ziekte van Pompe ontstaat
door een tekort aan het enzym
alfa-glucosidase. Twaalf jaar ge
leden slaagden onderzoekers
van de Erasmus Universiteit
Rotterdam erin het gen dat dit
alfa-glucosidase aanmaakt te
isoleren. Vier jaar later begon
Pharming met de ontwikkeling
van een methode om een en
zym te produceren in de melk
van dieren waarbij het mense
lijk gen is ingebouwd. Vorig jaar
begon de eerste klinische test,
waaruit blijkt dat de methode
werkt.
Pharming bracht het goede
nieuws zelf in maart al naar
buiten. Erg voorbarig, oordeel
de het Academisch Ziekenhuis
Rotterdam toen. Maar vandaag
bevestigt de Rotterdamse kin
derarts A. van der Ploeg de ge
boekte onderzoeksresultaten in
een artikel in het toonaange
vende vakblad The Lancet. De
vier baby's die in Rotterdam al
fa-glucosidase per infuus kre
gen toegediend, gewonnen uit
transgene konijnenmelk, zijn
nog in leven. Hun hart werkt
weer normaal, hun spieren
worden sterker, twee van hen
wonen gewoon thuis en eentje
kan zelfs staan.
Positief
„Een heel positieve ontwikke
ling", vindt Stephanie Wein-
reich van de Vereniging Spier
ziekten Nederland. „Maar er is
nog een lange weg te gaan. De
ziekte heeft verschillende vor
men. Baby's overleden tot dus
ver in hun eerste jaar, dus deze
test ziet er heel hoopvol uit.
Maar de ziekte kan zich ook op
latere leeftijd openbaren. Dan
ga je langzaam achteruit en het
is nog maar de vraag of het me
dicijn ook dat kan stoppen."
Vice-president G. van Bey-
num, een van de initiatiefne
mers van Pharming, beaamt
dat. „De effecten bij de kinde
ren zijn vooral sterk op het hart.
Wanneer het enzym al bij de
geboorte ontbreekt, ontstaat
een vergroting van de linker
harthelft. Dat kun je op rönt
genfoto's goed zien. Het lijkt
een beetje op de bobbel die
soms ontstaat in een lekke bin
nenband. Na behandeling zie je
die vergroting verdwijnen. Bij
oudere patiënten moet je kijken
naar de skeletspierfuncties.
Omdat de ziekte dan niet direct
dodelijk is, en patiënten dus
ook ouder worden, duurt het
langer voor je een effect kunt
aantonen."
De komende maanden vin
den nog drie klinische tests met
baby's plaats, twee in de VS en
een in Duitsland. Wanneer ook
daarin de werking van alfa-glu
cosidase wetenschappelijk
wordt aangetoond, kan het ge
neesmiddel begin 2002 op de
markt zijn. Dat kan Pharming
in één Idap een winstgevende
onderneming maken. Eerder al
verwacht Van Beynum de eer
ste resultaten van een klinische
test bij drie tieners. Die loopt
momenteel ook in het Sophia
Kinderziekenhuis.
Opmerkelijk is dat het Leidse
bio-farmaceutische bedrijf in
tussen is overgestapt van de
transgene konijnen op de pro
ductiemethode met CHO-cel
len. Dit zijn cellen die zijn ge
kweekt op basis van de eileiders
van Chinese hamsters, een me
thode die aan de Duke-univer-
siteit in North-Carolina is ont
wikkeld.
„We kregen een kijkje in de
keuken van de concurrentie via
onze joint-venture met Genzy
me", legt Van Beynum uit.
„Hoewel ze moeilijk te vergelij
ken zijn, kun je met beide sys
temen gunstig materiaal ma
ken. We hebben voor de CHO-
cellen gekozen, omdat het sce
nario dan sneller is. Maar dat
neemt niet weg dat de produc
tie via gemodificeerde dieren,
in dit geval met konijnen, dus
wel werkt."
„Je ziet het hè. Het is nu twaalf
uur en rond deze tijd kwamen
er allemaal mensen voor een
gebakken scholletje of zo. Dat
ik nu gewoon met je kan praten
zegt al genoeg. Het is akelig
stil in vishandel Van Nimwe-
gen. De lekkerbekjes bruisen
nog wel in het vet, maar Robert
van Nimwegen praat met de
gelatenheid van iemand die
zich al heeft verzoend met zijn
doodsvonnis. Kwestie van tijd
uitzitten. Op 12 Augustus zet
vishandel Van Nimwegen er na
33 jaar een punt achter. De
handel loopt niet meer. De om
zet is gekelderd.
En dat de vishandel op num
mer 32 van de Lage Rijndijk
niet de enige is die kampt met
een schrikbarende omzetdaling
is niet meer dan een schrale
troost. „Vorige week nog stond
er een advertentie van Sigaren
zaak Van der Nat die zijn zaak
te koop aanbood. Gaat ook
weg. Naast me zat een Turks
supermarktje. Liep vroeger als
een trein, is nou ook leeg. Het
is een aflopende zaak. Let maar
op, binnen vijfjaar zijn hier alle
winkels weg." Het stuk Lage
Rijndijk van de Zijlsingel tot
aan de Sumatrastraat biedt een
trieste aanblik. Over een lengte
van ongeveer 400 meter staan
vijf panden te koop of te huur.
De middenstand kwijnt weg,
want de Lage Rijndijk is een
straat die auto's rechts en links
laten liggen. Er is bijna geen
parkeergelegenheid en vanuit
Leiderdorp zijn de winkels niet
Ook vishandel Van Nimwegen vertrekt van de Lage Rijndijk.
De Blauwe Steen, die al 700 jaar in
de Breestraat ligt, is het symbolische
middelpunt van de stad.
eens te bereiken sinds hier een
richtingsverkeer is ingevoerd.
Vanaf medio 1999 is de Lage
Rijndijk een stuk niemands
land. Een straat waar je niets te
zoeken hebt als je niet van A
naar B gaat. Leiden uit en Lei
derdorp in. Eenrichtingsver
keer was in gesteld om het aan
tal ongelukken en riskante situ
aties op de Lage Rijndijk terug
te dringen. Maar inmiddels
heeft het éénrichtingsverkeer
zijn slachtoffers elders ge
maakt: bij de middenstand.
Van Nimwegen sprak begin dit
jaar nog de ijdele hoop uit dat
de zaken misschien beter zou
den worden als van de zomer
meer klanten (meest Leider
dorpers) tegen de verkeers
stroom in met de fiets zouden
langswippen. Maar met zo'n
natte zomer wordt de vis duur
betaald.
„We hebben een omzetverlies
van dertig procent. In de twee
de week van de nieuwe ver
keerssituatie bleef al een grote
klantengroep weg."
Het leek erop dat het toegeno
men verkeer in de naburige
straatjes nog voor wat omzet
zorgde. Maar de bewoners van
de omliggende straten klaag
den over het sluipverkeer dat
door hun straten denderde. De
Atjehstraat en de Javastraat
werden vervolgens voor ver
keer afgesloten. „Begin dit jaar
FOTO DICK HOCEWONINC
was ik nog bij een praatgroep
van de wijk. Er waren nog maar
drie winkeliers aanwezig en ik
was de enige die ervoor pleitte
om die straten open te houden.
De winkeliers werden voor ego-
isten uitgemaakt. Toen ben ik
maar opgestaan en boos weg
gelopen."
De afsluitingen van de Atjeh
straat en de Javastraat zijn later
teruggedraaid omdat de pro
blemen (lees: het sluipverkeer)
zich verplaatsten naar de Am-
bonstraat. In een laatste poging
om nog iets uit te richten heb
ben de buurtbewoners van De
Kooi gevraagd of verkeersorga-
nisatie 3VO, het voormalig Vei
lig Verkeer Nederland, een on
derzoek naar de situatie wil in
stellen. Want het liefst zou
men, volgens Van Nimwegen,
de oude situatie van tweerich-
tingverkeer weer willen heb
ben.
Dat dat zal gebeuren acht ge-
meentevoorlichter F. Delemar-
re, die reageert uit hoofde van
wethouder R. Hillebrand (eco
nomische zaken), hoogst on
waarschijnlijk. Wat niet wil zeg
gen dat de gemeente zijn oren
sluit voor de klachten van de
buurt. „In het najaar zullen we
bekijken of we de doelstellin
gen, namelijk een veiliger ver
keerssituatie, hebben gehaald.
Je moet niet vergeten dat de
oplossing voor de Lage Rijndijk
na veel wikken en wegen is ge
nomen. Dat draai je niet zo
maar terug. Daarnaast wordt er
ook objectief gekeken naar de
cijfers van de winkeliers aan de
Lage Rijndijk. Als blijkt dat er
een duidelijk verband bestaat
tussen de nieuwe verkeerssitu
atie en de omzet, dan kan de
gemeente maatregelen treffen.
Dingen als het zoeken naar
nieuwe locaties voor de winkels
of misschien zelfs schadever
goeding. De gemeente kan zich
er niet zomaar bij neerleggen
dat de winkelfunctie van zo'n
straat langzaam verdwijnt."
Voor van Nimwegen maakt het
niet zoveel meer uit. Hij heeft
onderdak gevonden bij
Schmidt Zeevis in Rotterdam.
Aan een vierbaansweg met
tweerichtingsverkeer en zowel
voor als achter parkeerplaat-
sen.
pablo cabenda
leiden connie van uffelen
De gezamenlijke diaconieën
van de hervormde gemeente en
de gereformeerde kerk van Lei
den verbouwen diaconaal cen
trum De Bakkerij. Er komt een
glazen overkapping boven de
binnenplaats, waar vrijwel alle
toegangsdeuren van het ge
bouw op uit moeten komen.
Dat betekent dat er voortaan
maar één toegang is tot de rest
van het gebouw en dat iedereen
de balie moet passeren. De
centrale ontvangstruimte die
hierdoor ontstaat, wordt dan
gebruikt voor informatie, expo
sitie, documentatie, actie, ont
moeting en gesprek.
De diaconieën hopen met de
ze verbouwing meer overzicht
te krijgen over de bezoekers van
het pand. Volgens predikant A.
Dronkers bezoeken per dag
'een paar honderd mensen' De
Bakkerij omdat er diverse stich
tingen en organisaties zijn ge
vestigd. Zo huizen er onder
meer de diaconie, het Meld
punt Discriminatie Leiden, de
Stichting Uitgeprocedeerde
Vluchtelingen, Gezondheids
zorg Illegalen Leiden, de Stich
ting Vluchtelingenwerk Leiden,
het dienstencentrum voor Dak
en Thuislozen van Stichting De
Binnenvest en het jongerenpas
toraat.
Veiligheid
Meer overzicht moet medewer
kers ook een groter gevoel van
veiligheid geven. „Ik heb zelf
wel eens meegemaakt dat ik 's
ochtends mensen tegenkwam
die onder de tafel hadden lig-
geh slapen. Dat geeft unheimi
sche gevoelens. Dat kan niet en
dat willen we niet", zegt Dron
kers. Daarom willen de geza
menlijke diaconieën De Bakke
rij vanaf komende herfst zoda
nig aanpassen dat niet iedereen
zomaar op elk moment overal
kan komen. De verbouwing zou
volgens Dronkers enkele maan
den duren en gedurende die
tijd geen gevolgen moeten heb
ben voor de bereikbaarheid van
de organisaties in het pand.
Uit diverse fondsen zijn al
bijdragen in de kosten toege
zegd. Hoe hoog die zijn en wel
ke fondsen een bijdrage leve
ren, wil Dronkers niet zeggen
omdat hij in afwachting is van
sommige bijdragen. „Er is nog
een enkel financieel gat, maar
het ziet ernaar uit dat het wel
lukt", zegt Dronkers.
Positief
De gemeente staat positief te
genover de plannen: de afde
ling monumentenzorg heeft
haar toestemming al gegeven.
Wel is nog een wijziging van het
bestemmingsplan nodig om
een bouwvergunning te kun
nen verlenen. Daarom komen
de bouwplannen na de zomer
aan de orde in de commissie
ruimtelijke ordening.
Buren hebben bezwaren te
gen de bouwplannen inge
diend. Zij willen dat de huidige
toegang van het dienstencen
trum voor Dak- en Thuislozen
wordt verplaatst naar het
poortje naast De Bakkerij, om
dat er nu bezoekers van het
centrum voor de deur rondhan
gen. Het poortje leidt naar de
binnenplaats waar de centrale
ontvangstruimte komt. Volgens
de huidige plannen echter blijft
het dienstencentrum een eigen
toegang houden.
