In Gonesse slaat
ongerustheid toe
Vreedzaam boerendorp is nu een Frans Lockerbie
Imago veilige Concorde in één klap verwoest
Ramp Concorde
ïïffl1
A/OENSDAG 26 JULI 2000
Nederlandse
vluchten naar
Parijs vertraagd
SCHIPHOL ANP
Reizigers die gisteravond
vanaf Schiphol naar Parijs
vlogen, hadden te kam
pen met ernstige vertra
gingen. Als gevolg van het
neerstorten van de Con
corde vlakbij het vliegveld
Charles de Gaulle was het
vliegveld bij de Franse
hoofdstad tijdelijk geslo
ten. Laat op de avond
werd de luchthaven weer
beperkt opengesteld.
Een KLM-toestel stond
op het moment van de
vliegramp in Parijs klaar
om naar Amsterdam te
vliegen. De vlucht liep en
kele uren vertraging op,
maar kon aan het begin
van de avond vertrekken
vanaf Charles de Gaulle,
aldus een KLM-woord-
voerster. Een andere
KLM-vlucht kwam aan
het begin van de avond
aan in Parijs. De vluchten
van Air France vanaf
Schiphol naar Parijs wer
den geannuleerd.
Omwonenden maken zich zorgen over risico 's vliegverkeer
De ramp met de Concorde die 113 mensen het leven heeft gekost, heeft de ongerust
heid onder de bevolking van Gonesse aangewakkerd. Het stadje ligt dichtbij een van
de start- en de landingsbanen van het vliegveld Charles de Gaulle. De afgelopen zes
jaar is het vliegverkeer daar verdubbeld. Elk jaar vliegen 43 miljoen passagiers over
Gonesse.
De herrie is er buiten elke
norm. Een ander dorp, Gous-
sainville, is in afwachting van
verdere uitbreiding van het
vliegveld vrijwel helemaal opge
kocht door de maatschappij die
het vliegveld beheert. Het is nu
bijna verlaten. Er wonen alleen
nog krakers en ouderen die
weigeren te vertrekken uit hun
huis, waarin elk gesprek onmo
gelijk is wegens het vliegtuigla
waai.
Naast de geluidsoverlast
maakt de bevolking van de om
liggende gemeenten van het
vliegveld zich ook al geruime
tijd zorgen over de risico's van
het intensieve vliegverkeer bo
ven hun hoofd. „Zelfs een Con
corde kan dus naar beneden
komen. Morgen is het een an
der, minder goed onderhouden
toestel", was één van de eerste
reacties van de verontruste bur
gemeester van Gonesse, Jean-
Pierre Blazy.
„Wij zijn niet tegen vliegtui
gen, maar we wonen en werken
in een steeds gevaarlijker ge
bied, dat met het toenemend
vliegverkeer ook steeds groter
wordt. Niemand heeft daar echt
oog voor." Zijn verontwaardi
ging is des te groter, omdat het
gisteren om een gecharterde
Concorde ging. Die vluchten
zijn volgens hem niet echt no
dig, en veroorzaken slechts on
nodige overlast.
Parijs telt drie grote burger
vliegvelden: Charles de Gaulle
bij Roissy, het oude Le Bourget
dat vooral in gebruik is voor
privé- en zakenvliegtuigen en
Orly in het zuidoosten. Dan is
er ook nog het militaire vlieg
veld Villacoublay in het zuid
westen, de basis voor bijvoor
beeld regeringsvliegtuigen.
Daarbij komt het toenemend
charterverkeer vanaf het vlieg
veld van Beauvais, hemelsbreed
zeventig kilometer ten noord
westen van Parijs. Vrijwel nie
mand in de Parijse regio woont zuiden bij Chartres, in een vliegvelden is voor het nieuwe
buiten een vliegroute. streek waar nu nog graan wordt vliegveld, maar de inwoners
Over tien jaar komt er nog verbouwd. Dat moet vooral van Chartres voelen er niets
een nieuw, groot burgervlieg- Charles de Gaulle en Orly ont- voor.
veld bij, iets verder naar het lasten. De bevolking rond die
'ARIJS CEES VAN ZWEEDEN
iORRESPONDENT
lonesse is een klein dorp
ivaarvan de boerderijen nog al
tijd herinneren aan een glori-
:us verleden als graancentrum.
Tot ver in de zeventiende eeuw
■enoot het dorp een reputatie
ils producent van wittebrood.
Vlaar na gisteren is het dorpje
;edoemd de geschiedenis in te
■aan als het Franse Lockerbie.
)m kwart voor vijf in de mid-
iag stortte op het dorpje een
liegtuig neer, dat in het verle-
Jen 'Zilveren Vogel' was ge
doopt. Gonesse had nog geluk,
leen van zijn huizen of boer
derijen werd getroffen. Maar de
lewoners waren niettemin ge
schokt. Daar waar ooit een ho-
lel had gestaan, steeg nu zwar-
le rook op.
,Ik hoorde een knal, en even
ater voelde ik de lucht warm
vorden", zei een jonge dorpe-
ing. „Het was of er een bom
was ontploft." Hij rende naar
de plek waar de zilveren vogel
was neergekomen. „Een man
;n een vrouw keken naar de
juinhopen. Ze huilden onop-
ioudelijk. Hun zoon werkte in
het hotel. Ik probeerde hen te
(roosten. Maar of hun zoon
nog in leven was, wist ik niet."
Ms in een wonder waren vijf
mensen als feniksen uit de as
het hotel opgerezen. Ze
ivaren gewond, maar 'hun me
dische situatie is bevredigend'.
Het was de premier, Lionel
ospin, die de woorden sprak,
ospin was direct naar Gonesse
tfgereisd, met in zijn kielzog de
ninisters van transport en bin
nenlandse zaken. Tegen een
decor van dood en verderf
sprak hij: „Dit is een schouw
spel dat je aangrijpt. Mijn ge
dachten gaan uit naar alle
>lachtoffers, naar de leden van
le bemanning en naar onze
)uitse vrienden."
lospin was niet de enige die
iprak. In Duitsland was bonds-
;anselier Schroder geschokt, en
ranuit Amerika bracht presi
dent Clinton 'de condoleances
ran het Amerikaanse volk'
er. Het nieuws over de neer-
|estorte Concorde schokte
Mnerika, omdat elke week
eertien van deze toestellen in
tew York landen. Televisiepro-
jramma's werden onderbroken
en Clinton bekortte zijn pers
conferentie over het Midden-
Oosten. De slachtoffers hadden
ook zijn burgers kunnen zijn;
de helft van de supersonische
passagiers is Amerikaans.
Maar de grootste schokgolf
ging door Frankrijk. Automobi
listen draaiden het geluid van
de radio hoger, huisvrouwen
brachten boodschappenwa-
gentjes tot stilstand om te kun
nen luisteren naar de grafstem
uit de luidsprekers. Een radio
zender, France Info, kondigde
aan alle reclameboodschappen
voor de dag te zullen schrap
pen.
De vraag was: hoe en wat? Oog
getuigen gaven de eerste ant
woorden, soms tegenstrijdig.
Een medewerkster van Air
France had gezien dat de Con
corde op zijn rug was neerko
men, anderen spraken van een
buiklanding. Maar de verhalen
hadden één grootste gemene
deler: het toestel brandde al
toen het opsteeg en het had
grote moeite omhoog te ko
men.
Daarna: waarom? Deskundigen
spraken zalvend over het 'vei
ligste vliegtuig ter wereld'.
Maar, zoals de piloot Francois
Grangier erkende, het had in
het verleden ook vele proble
men gekend. Het was een
vliegtuig dat op grote hoogte
een enorm vermogen ontwik
kelde, maar dat soms moeite
had met opstijgen. Het debat
was voor de nabestaanden van
de slachtoffers, voornamelijk
Duitsers, vooralsnog acade
misch. Op hun ambassade in
Parijs hing de vlag halfstok.
HAARLEM PIETER VAN HOVE
De zorgvuldig opgebouwde re
putatie van 'veilig droompaleis
in de lucht' die de Concorde
had, is in luttele dagen teniet
gedaan. Twee achtereenvolgen-
Ie incidenten droegen ertoe bij
dat Concorde niet langer staat
ioor luxueus, snel en betrouw
baar vliegen. Moest British Air
ways begin deze week één van
zijn Concordes aan de grond
Houden nadat in alle zeven toe
stellen haarscheurtjes waren
ontdekt, gistermiddag werd het
blazoen van het supersonische
vliegtuig nog verder besmeurd
door de ramp bij Parijs.
Een onderzoek moet uitwijzen
of er verband bestaat tussen
)eide voorvallen, al zei woord
eerder Benno Baksteen van de
•ereniging van Nederlandse
Verkeersvliegers gisteravond in
iet programma 2Vandaag dat
fen motorstoring meer waar
schijnlijk is. Ook ontkende Air
rance dat dit toestel met
scheurvorming te kampen had.
Het was zelfs net uit een maan
den durende revisie gekomen.
Hoewel vliegen per Concorde
veilig heet te zijn, komen er ge
regeld voorvallen met het
'Vliegtuig der Vliegtuigen' voor.
Zo brak er in oktober tijdens
een vlucht van een Concorde
een stuk roer af, en nauwelijks
een jaar later viel er wederom
een technische onvolkomen
heid te melden tijdens een
vlucht naar New York. In de pe
riode tussen augustus 1998 en
juli van het afgelopen jaar zijn
er in totaal 130 incidenten ge
weest aan boord van één van de
13 toestellen, die in het bezit
zijn van British Airways en Air
France.
De Franse maatschappij be
weerde echter amper een jaar
geleden stellig dat de bestaande
vloot van - nu nog - vijf vliegtui
gen nog wel zo n acht jaar mee
zou kunnen. Na een complete
revisie van een jaar zal elk toe
stel nog tot 2015 meekunnen,
en na een volgende opknap
beurt wellicht tot 2030. Dat liet
Frank Debouck van Air France
vorig jaar bij het 30-jarig be
staan van de Concorde opteke
nen in NRC Handelsblad.
In de jaren zestig begonnen de
vliegtuigbouwers British Aero
space en het Franse Aerospatia
le met het maken van schetsen
van een vliegtuig dat zijn gelijke
in de historie van de luchtvaart
niet zou kennen. Het eerste
prototype, de Concorde 001
werd in 1969 gebouwd in
Frankrijk, en nauwelijks een
maand later zag de Britse ver
sie, de Concorde 002, het dag
licht. Na een reeks tests kon de
Concorde op 1 september 1975
worden ingezet op transatlanti-
sche vluchten. Hoewel zesden
andere maatschappijen de
Concorde aan hun vloot wilden
toevoegen, zagen zij daar uit
eindelijk vanaf.
De Concorde was bedoeld als
een prototype voor supersoni
sche toestellen, maar het vlieg
tuig sloeg niet aan. Luchtvaart
deskundigen en accountants
maakten duidelijk dat het geen
toekomst had. Het was echter
een Frans prestigeproject ge
worden. De achtereenvolgende
presidenten Valéry Giscard
d'Estaing, Francois Mitterand
en Jacques Chirac wilden dan
ook niets van de waarschuwin
gen horen. De Concorde was
net als de peperdure en onder
houdsgevoelige hydro-pneu-
matische vering van de Citroen
DS, die maar blijft bestaan. De
rest van de wereld begrijpt er
niets van, maar de Fransen vin
den het prachtig.
Veel vliegvelden stelden een
landingsverbod in voor de la
waaiige en vervuilende Concor
de. Schiphol liet bijvoorbeeld
vijf jaar geleden aan British Air
ways en Air France weten dat
het toestel, dat in 1990 en 1995
de nationale luchthaven aan
deed, om die reden voortaan
niet meer welkom was. Ook is
het hoge kerosineverbruik van
een Concorde - 4,5 liter kerosi
ne per stoel voor honderd kilo
meter - voor de luchtvaart
maatschappijen een struikel
blok gebleken.
De Concorde-passagiers mer
ken tijdens de vlucht niets van
deze ongemakken. Voorzien
van champagne, uitstekend
eten en alle mogelijk denkbare
comfort snellen zij met meer
dan 2.000 kilometer door de
lucht. Een transatlantische
oversteek duurt op die manier
maar zo'n 3,5 uur, minder dan
de helft van de normale reistijd.
Daar staat echter wel tegenover
dat een retourtje Parijs-New
York ongeveer 18.000 gulden
kost. Niet voor niets is de bezet
tingsgraad van de Concorde
met zijn 100 zitplaatsen lager
dan 50 procent. Ook in dat ge
val zijn de vluchten echter nog
steeds winstgevend. Maar of de
superrijken der aarde na deze
week nog zo enthousiast aan
boord stappen?
Cruisegangers
leven nog door
overboeking
NEW VORK DPA-AFP-Rtr
Op het nippertje zijn 33 Duitse
toeristen, die met rampvlucht
AF 4590 naar New York zouden
gaan, aan de dood ontsnapt.
Door een fout van hun reisbu
reau werden de cruisegangers
gedwongen een eerdere vlucht
te nemen dan het toestel dat in
Parijs neerstortte. Dat berichtte
vliegmaatschappij Air France
vanmorgen.
De 33 gelukkigen stonden
oorspronkelijk ook op de lijst
om mee te gaan met de veron
gelukte charter, waarin echter
slechts voor honderd passagiers
plaats was. Zij zijn vervolgens
door het reisbureau op een re
guliere Concorde-vlucht gezet,
waarmee ze vijf uur eerder naar
New York gingen.
De gehele groep Duitsers zou
zich daar inschepen op het va
rend hotel 'MS Deutschland'
voor een tweeweekse tocht
door de Caraïbische Zee. De ka
pitein van het cruiseschip zei
dat de reis gewoon zal door
gaan. Het schip zal een 16-
daagse trip langs de Cariben en
door het Panamakanaal naar
Ecuador maken. Behalve de
honderd bij de ramp omgeko
men toeristen hadden zich vier
honderd anderen voor de reis
gemeld.
Burgemeester Rudolph Giuli
ani van New York heeft zijn
condoleances aangeboden aan
de nabestaanden van de slacht
offers. Giuliani's stad is de
gangbare bestemming van ie
dere Concorde die uit Parijs of
Londen opstijgt.
Kroonprins
vliegt geregeld
met Concorde
DEN HAAO CPD
Kroonprins Willem-Alexander
is één van de weinige Nederlan
ders die geregeld gebruik maakt
van een Concorde. Hij benut
het supersonische toestel voor
vluchten naar New York. Door
gaans is dat voor privé-bezoe-
ken. De vriendin van de kroon
prins, de Argentijnse Maxima
Zorreguieta, werkte en woonde
geruime tijd in New York.
Meestal vliegt Willem-Alexan
der via de Londense luchthaven
Heathrow per Concorde naar
de Verenigde Staten. Dat ge
beurt doorgaans onder een an
dere naam. Op de Britse lucht
haven is de prins al eens opge
roepen onder de schuilnaam
'mister David Alexander'.
Vluchten met de Concorde
zijn door de peperdure tickets
(zo'n 15.000 gulden per retour)
slechts voor weinigen wegge
legd. Het zijn vooral zakenlie
den en mensen uit de jetset die
zich op deze wijze verplaatsen.
Bondskanselier
Schroder zegt
verplichtingen af
BERLUN PETER VAN NUUSENBURC
CORRESPONDENT
De Duitse bondskanselier Ger
hard Schrödef heeft gister
avond naar aanleiding van de
vliegramp bij Parijs zijn officiële
verplichtingen afgezegd. Hij
zou in Hannover hebben mee
gewerkt aan een campagne om
de met verlies draaiende we
reldtentoonstelling Expo 2000
nieuwe impulsen te geven. Vrij
wel alle inzittenden van de
ramp-Concorde kwamen uit
Duitsland.
De kanselier gaat zelf van
daag op vakantie naar Mallorca,
maar stuurde zijn minister van
verkeer Klimmt naar Parijs om
zich persoonlijk van de omvang
van de ramp op de hoogte te
stellen. Schroder zou wel de oe
cumenische dienst voor de
slachtoffers bijwonen, die werd
gehouden in de kapel op het
terrein van Expo 2000. Daar
werd het laatste kabinetsberaad
voor het reces gehouden.
Gisteravond klaagde de eige
naar van het Duitse reisbureau
dat de Concorde had gechar
terd zich over de gebrekkige in
formatie van Air France. Hij
had uren na het neerstorten
van het toestel alleen een fax
ontvangen met deze feitelijke
mededeling, aldus Peter Deil-
mann tegenover de tv-zender
ZDF. Hij was voor zijn informa
tie aangewezen op de media,
zei Deilmann. Met gebroken
stem betuigde hij de nabe
staanden zijn medeleven.
De slachtoffers hadden bij
hem geboekt voor een cruise in
het Caribisch gebied en Stille
Oceaan. Ze hadden 22.000
mark (bijna 25.000 gulden) per
persoon betaald voor wat de
'vakantie van hun leven' had
moeten worden.
Reddingswerkers overleggen naast de restanten van de gecrashte Concorde. foto ap laurentrebojrs
Het toestel kwam op een paar honderd meter van een woonwijk neer op een bijgebouw van hotel 'Hotellissimo' bij het dorpje Gonesse, even ten noorden van Parijs.
FOTO AP JOACHIM BERTRAND
