Leiden Regio
'Vervuiling in Roomburg niet uitsluiten'
'U kijkt toch wel als u gaat plassen?'
I Verdachte bekent
moord op vrouw TNO-onderzoek logenstraft eerdere conclusie gemeente Leiden
Leidse corporaties beboet
voor te hoge huursubsidies
Verdere versterking
voor Bio Science Park
Pharming staat nu echt op eigen benen
Jaarbeurs van het Westen
GERECHT
ilNSDAG 25 JULI 2000
leiden Het is een flinke klus die voorlopig nog niet is geklaard.
De grond rond het benzinestation van Fina aan de Lammen-
schansweg wordt op dit moment gesaneerd. Zo ongeveer 1500
ton verontreinigde grond wordt afgegraven, gereinigd en ver
vangen door schone grond en zogenoemde vloeistofdichte ver
hardingen, die het eventueel lekken van benzine in de grond
moeten tegengaan. Automobilisten kunnen nog tanken bij een
paar noodpompen. Het verkeer op de Lammenschansweg on
dervindt geen hinder van de werkzaamheden, op de ventweg is
slechts doorgaand verkeer mogelijk voor fietsers en bromfiet
sers. Het bedrijventerrein is wel bereikbaar. Half september
moet het werk gereed zijn. Dan draagt het pompstation ook niet
meer de naam van Fina, maar van Total. foto mark lamers
leiden onno havermans
Diep bedroefd zijn
Utrecht. Leiden lacht
in zijn vuistje. Het veelbeloven
de biotechnologische bedrijfje
U-Bisys keert de Utrechtse uni
versiteit de rug toe na de fusie
met het Leidse Introgene. Sa
men gaan ze verder door als
Crusell, dat in Leiden antistof
fen gaat produceren tegen kan
ker. Crusell trekt eind augustus,
begin september in het nieuwe
gebouw aan de Archimedes-
weg.
Het fusiebedrijf ontwikkelt
therapieën tegen kanker en
hart- en vaatziekten. Dat laatste
gebeurt in België, in samenwer
king met de Universiteit van
Leuven die geldt als het Euro
pese centrum op dat terrein. Bij
de bestrijding van kanker von
den de Utrechtse hoogleraar
Logtenberg en zijn Leidse even
knie Valerio elkaar in de pro
ductie vain antistoffen. ,,Als wij
het samen niet kunnen, dan
kan niemand het", aldus
woordvoerder A. Hoekema van
Crusell.
Logtenberg ontwikkelde aan
de Utrechtse universiteit een
methode om in een reageerbuis
eiwitten uit het menselijke af
weersysteem na te maken. Het
s Politie zoekt getuigen in 'Cronesteyn-zaak'
team van Valerio ontwikkelde
in het Sylviuslaboratorium in
tussen een methode om een
menselijk celsysteem na te ma
ken, een ideale omstandigheid
voor de productie van menselij
ke eiwitten.
Het nieuwe bedrijf verkoos
Leiden boven Utrecht wegens
het aantrekkelijke klimaat in
het Bio Science Park. Om die
reden kwam Introgene enkele
jaren geleden al vanuit Rijswijk
naar Leiden, waar het een con
tract sloot met de universiteit.
„Wij betalen voor het onder
zoek in ruil voor de octrooien",
aldus Hoekema. „Leiden heeft
een enorme ambitie. Er zijn
hier allerlei biotechnologiebe
drijven van naam, daar wil je
Introgene huist momenteel
nog op enkele verdiepingen van
het Sylviuslab aan de Wasse-
naarseweg, maari intussen
wordt de laatste hand gelegd
aan de inrichting van nieuwe
laboratoria aan de Archimedes-
weg. „We groeien uit ons jasje",
zegt Hoekema. „Er werken nu
zo'n 110 mensen in Leiden, 30
in Utrecht en 20 in België. Bo
vendien horen we natuurlijk
niet echt meer bij de universi
teit."
leiden onno havermans
Eigenlijk heeft Pharming te
lang in het ABC-gebouw geze
ten, erkent bouwcoördinator
Erik Smaal. Het biotechnologi
sche bedrijf was de kraamka
mer van de universiteit al lang
ontgroeid. Honderd mensen
werken er inmiddels in de
Leidse hoofdvestiging, die
sinds gisteren aan de Archime-
desweg staat. 'Het bedrijf van
stier Herman' betrok afgelopen
weekeinde de helft van een
nieuw gebouw, dat helemaal
aan de eigen wensen is aang-
past. Nieuwe buurman wordt
Introgene - sinds kort Crucell -
dat eind volgende maand ver
huist.
De nieuwbouw biedt op de
begane grond plaats aan de re-
searchlaboratoria, waar Phar
ming werkt aan methodes om
nieuwe medicijnen te ontwik
kelen door gebruik te maken
van menselijke eiwitten. Het
bedrijf maakte internationaal
naam door de productie van
menselijke eiwitten in dierlijke
melk. Daarvoor wordt een
menselijk gen ingebouwd. Dat
gebeurde begin jaren negentig
voor het eerst bij de stier Her
man, die voor nageslacht zou
moeten zorgen dat transgene
melk zou kunnen produceren.
Het bedrijf kreeg daarvoor ech-
Bouwcoördinator Erik Smaal (links)
ter geen toestemming en Her
man geniet inmiddels op een
geheime plek van zijn oude
dag.
In plaats van koeien koos
Pharming later voor transgene
konijnen. Het bedrijf verplaats
te de productielaboratoria naar
teel humaan alfa-Glucosidase
wordt gemaakt, een medicijn
faciliteitsmanager Gerjan Trommelen (rechts).
tegen de Ziekte van Pompe,
een erfelijke spierziekte. Klini
sche studies met dat medicijn
verlopen zo hoopvol, dat Phar
ming verwacht volgend jaar
het middel op de markt te kun
nen brengen. Daarmee hoopt
het bedrijf de verliesgevende
aanloopjaren te kunnen afslui-
Hoewel Pharming door de
man
wettelijke beperkingen destijds
met een deel van de laborato
ria naar België is uitgeweken,
blijft het volgens Smaal een
echt Leids bedrijf. „We zijn blij
met het Bio Science Park en
met dit nieuwe gebouw, waar
in we veel hebben geïnves
teerd. Dit is onze hoofdvesti
ging en hier zullen we zeker
blijven."
0j eiden 'eric-jan berendsen
verdachte van de moord op
i 41-jarige Leidse vrouw, die
'orige week woensdag is ge-
1 in park Cronesteyn,
ïi heeft gisteren bij zijn voorgelei-
0' iing aan de rechter-commissa-
ïn bekentenis afgelegd,
ai Toch is de politie nog op zoek
getuigen die de vrouw en
3, de 45-jarige man en waar-
2, schijnlijk twee kinderen woens-
j' dag 19 juli in of rond het park
lebben gezien. De politie ver-
moedt dat het gezin die dag ge-
jamenlijk in het park is ge-
De politie doet de op-
)m meer duidelijkheid te
4iknjgen over de omstandighe-
2. den waaronder de Leidse is
5' overleden.
Het slachtoffer, een Neder-
andse vrouw met lang blond
is met haar (ex)-vriend en
kinderen vermoedelijk lo
pend naar het park gegaan. De
man heeft een negroide uiterlijk
en een normaal postuur. Getui
gen die het slachoffer, (ex)-
vriend en een of twee kinderen
in of in de nabijheid van het
park hebben gezien, worden
verzocht contact op te nemen
met de politie Hollands Mid
den: 071 - 5459354.
Het lichaam van de onderwij
zeres van de Eerste Leidse
Schoolvereniging (ELS) aan de
P.C. Hooftlaan werd woensdag
19 juli rond het middaguur
door een wandelaarster in een
vijver bij de waterspeelplaats
gevonden en vertoonde mes
steken. Er kan echter niet wor
den uitgesloten dat zij door
wurging of verdrinking om het
leven is gekomen. Politie en
Justitie wilden over de doods
oorzaak vanochtend nog geen
mededelingen doen.
iam mag dan wel veran
derd jn, dat geldt zeker niet
alle ingrediënten. Zo is van
en met 12 september tij
dens de Jaarbeurs van het Wes-
de vroegere Leidato, op-
v een plaats ingeruimd
het bruidsplein. Een pro-
Jmnente plek. Het plein, in de
vorm van een vierkant met wit
grind krijgt in de Gfoenoord-
ïallen volgens de organisatoren
'parkachtige' uitstraling,
met prieeltjes en beplanting als
Het park wordt uitge-
net spots die in het dak
55 van de hal worden opgehan-
K1 ;n.
De houten stands van de
deelnemende bedrijven staan
rondom het bruidsplein. Van
die bedrijven wordt een actieve
bijdrage verwacht. Zo maakt de
bloemist ter plekke een bruids
boeket, de bakker een
trouwtaart en de fotograaf kiek
jes voor het trouwalbum. Daar
naast verzorgt Emmy's bruids
boetiek met modelagency Ses-
sibon uit België een bruids
show.
De Jaarbeurs van het Westen
kent verder nog thema's als wo
nen, tuinieren 'lifestyle', rei
zen, eten en drinken, vervoer,
informatietechnologie, com
municatie, trends, mode, actief
en sportief, en persoonlijke ver
zorging. Eind deze maand is in
formatie over deze beurs ook
op het internet ,te vinden: www-
.jaarbeurswesten.nl.
De verontreiniging in de
vroegere vuilstort De Bult
in Leiden vormt wel dege
lijk een risico voor de nieu
we woonwijk Roomburg.
TNO constateert in een
onderzoek dat op dit mo
ment 'niet valt uit te slui
ten' dat vervuiling onder
de nog te bouwen huizen
terecht komt. Daarmee lo
genstraft het instituut een
eerdere conclusie van de
gemeente.
leiden robbert minkhorst
De oude stortplaats ten oosten
van Leiden is niet gesaneerd:
sanering komt voor rekening
van de provincie Zuid-Holland
en die heeft daar nu het geld
niet voor. De verontreinigde
grond is slechts ingepakt met
een afdeklaag. Een ringsloot
dient als 'buffer.'. Peilbuizen
rondom geven de provincie de
gelegenheid grondmonsters te
nemen. Zo kan zij in de gaten
houden of de vervuiling in De
Bult zich verplaatst.
Wat bodemvervuiling onder
woningen voor gevolgen kan
hebben, heeft de geschiedenis
uitgewezen. In Lekkerkerk
moest ooit grond in een woon
wijk worden weg gehaald. Dat
betekende een schadepost
miljoenen guldens. De SP heeft
inmiddels naar aanleiding van
het TNO-onderzoek in Leiden
schriftelijke vragen aan burge
meester en wethouders gesteld.
TNO stelde in opdracht van
de gemeente een rapport op.
Uitspraken van oud-directeur
Barendregt van gemeentewer-
De voormalige vuilstortplaats de Bult bij Roomburg.
ken, vorig jaar in deze krant,
vormden de aanleiding voor het
verzoek. Barendregt was als
ambtenaar verantwoordelijk
voor het storten van materialen
waarin minerale oliën, lood,
zink, koper en kankerverwek
kende pak's zaten verwerkt. Hij
omschreef De Bult als 'een tijd
bom waar de gemeente nog le
lijk haar vingers aan kan bran
den'. In tegenstelling tot ande-
archieffoto loek zuyderduin
ren geloofde hij wel dat vervui- van meer dan tien eerdere on-
ling mogelijk richting Room- derzoeken naast elkaar leggen,
burg stroomt. De rapporten ontberen een uit-
TNO moet Barendregt gelijk gebreide inventarisatie van een
geven. Wat het onderzoeksin- belangrijke zijde van de Bult,
stituut deed, was bevindingen juist die zijde die aan Room
burg grenst. „De verspreiding
en de snelheid daarvan blijft
met name aan de noord-oost
zijde van de stort onzeker",
schrijft TNO in zijn eindoor
deel.
In de bodem ten oosten van
de vuilstort komen zogeheten
zandbanen voor. Zand laat
makkelijk vervuild grondwater
door. Hoe die zandbanen lo
pen, en hoe diep, is niet be
kend. De gemeentel heeft tot op
heden steeds beweerd dat een
tweede ringsloot voldoende ga-
biedt tegen zich eventu
eel verspreidend verontreinigd
grondwater. TNO bestrijdt dat.
„Een tweede ringsloot biedt ex
tra bescherming tegen versprei
ding. Het risico van versprei
ding via de zandbanen kan ech
ter niet worden uitgesloten."
TNO vindt het bovendien
verontrustend dat vervuild
grondwater richting de rijksweg
A4 sijpelt, ook al was dat voor
het laatste onderzoek reeds be
kend. „De herkomst van deze
verontreinigingen is onduide
lijk. Die onzekerheid is een
punt van zorg." TNO raadt de
gemeente aan om een vervolg
studie te laten doen.
Het instituut concludeert uit
eindelijk dat bouwen in Room
burg verantwoord is, mits Lei
den aan twee voorwaarden vol
doet. Ten eerste moet de ge
meente een uitgekiend monito-
ringsplan maken, dat in detail
beschrijft hoe de zandbanen lo
pen. Ten tweede moet Leiden
een 'helder actieplan opstellen'
waarin staat welke maatregelen
de gemeente neemt als de ver
vuiling van het grondwater on
toelaatbaar wordt. Hoeveel geld
dat kost, heeft TNO niet bere
kend.
m,
2, De scheldwoorden die een 33-
N jarige bouwvakker uit Katwijk
i op 5 februari dit jaar had geroe-
z pen naar een hoofdagent, zijn
hier niet voor herhaling vat-
37] baar. Maar ze hadden te maken
ziektes, een trouwe
viervoeter en iemand die lijdt
'8 aan het syndroom van Down.
i; Gisteren ontkende de bouwvak-
her tegenover de politierechter
2 dat hij had gescholden. „Ik heb
zelf familieleden die aan die
1'; ziekte zijn overleden. Dan ga ik
.001 dat toch niet zeggen?!"
Politierechter K. Brunner
verdiept in het dossier: „U
bij de voetbalwedstrijd Quick
ys - Katwijk toen u opeens
dig moest plassen. Klopt dat?
Ja." „Dan had u naar de wc
kunnen gaan..." „Ja,
was zo'n end lopen", zei de
boomlange Katwijker. „En de
tribune was vol?" „Ja." ,,U
beneden en gaat
door een hek staan plassen.
Doet u dat wel vaker?" „Nee'
de Katwijker onverschillig
een stukje kauwgum kau
wend.
iiToen kwamen er twee agenten
u af..." „Ja, die zeiden dat ik
•r niet mag plassen, weetje-
wel. Ze hadden me een bekeu
ring moeten geven." „Dus u
bent boos dat ze u geen bekeu-
30-4:
ring hebben gegeven?", vroeg
de politierechter. Nee, dat nou
ook weer niet. „Ik wist dat ik
daar niet mocht plassen en nu
zeggen ze dat ik zoiets heb ge
zegd", antwoordde de bouw
vakker doelend op zijn ver
meende scheldwoorden waarin
een ernstig zieke viervoeter was
verwerkt.
De politierechter hield de man
vervolgens voor wat de agenten
hadden verklaard. „Hij ging
naar beneden, naai- het hek.
Daar stond een journalist die
zijn aantekeningen af en toe op
de grond legde. Hij keek naai
de journalist, hij keek naar de
papieren en plaste er overheen.
Klopt dat?" „Ja, maai- ik wist
niet dat het een verslaggever
was", antwoordde de man. „U
kijkt toch wel als u gaat plas
sen? U zei: 'Sorry, maar ik kon
het niet meer ophouden', en
trok daarbij een grote grijns.
Die trekt u nu nog." De Katwij
ker vond het wel vermakelijk:
„Ik kon het echt niet meer op
houden."
De rechter ging stoïcijns verder:
„U trok zich niks aan van de
verbijstering van de journalist."
De Katwijker herhaalde geïrri
teerd dat hij niet wist dat de
man een journalist was en dat
hij, toen de agenten op hem af-
kwamen, niets had gezegd. „De
agent zei dat u een proces-ver
baal kon verwachten, waarop u
kwaad werd. De mensen op de
tribune draaiden zich om om te
horen wat u Schreeuwde. Wat
heeft u gezegd?" „Ik heb niks
gezegd!" „Volgens de agenten
zei u: 't Is dat je achter het hek
staat, anders zou ik je in elkaar
De Katwijker bleef ontkennen.
De 600 gulden boete die hij had
gekregen voor belediging van
de hoofdagent vond hij over
dreven en weigerde hij te beta
len. Wel gaf hij toe dat hij vier
biertjes had gedronken.
Officier van justitie M. van der
Plas eiste 750 gulden boete. Zij
vond de reactie van de man te
genover de agenten overtrok
ken en legde uit dat de richtlij
nen voor straffen in dit soort
gevallen inmiddels zijn aange
past. „Het is te normaal gewor
den om politieagenten te zien
als uniformen die je kunt bele
digen." De politierechter was
het daarmee eens, maar hield
het op de oorspronkelijke 600
gulden, omdat de man was
langsgekomen om zijn verhaal
te doen.
Oplawaai
Ook in een ander geval was de
politierechter milder dan de of
ficier. Zo legde hij een 57-jarige
Rijnsburger slechts 500 gulden
boete op, waar de officier 750
eiste. De Rijnsburger Jiad na
melijk 'zijn verleden tegen
zich'. De man reed op 10 maart
dit jaar rond een uur of half elf
's avonds door Rijnsburg toen
er opeens een jongen van een
jaar of vijftien voor zijn auto
opdook. De automobilist
schrok en moest hard remmen.
„Die jongen bleef daar maar
staan en keek me aan", vertelde
de Rijnsburger. „Ik ben toen
uitgestapt en zei: 'Weet je wel
wat je doet?' Toen zei die jon
gen: 'Ouwe zak, hou je bek!'."
Waarna de automobilist de jon
gen in zijn gezicht sloeg.
De man weigerde hiervoor een
boete van 750 gulden te beta
len, omdat hij wilde vertellen
waarom het zo ver was geko
men. Vijf jaar geleden was hij
betrokken geweest bij een aan
rijding met dodelijke afloop.
„Het is verschrikkelijk als je ie
mand doodrijdt. Ik sjouw het al
vijf jaar met me mee. Het gaat
mij om het recht. Je kan ie
mand zodanig pesten dat hij
iets doet wat hij normaal niet
doet. En dat is mij gebeurd."
Hij had de jongen door deze
'oplawaai' alleen maar willen
'opvoeden'.
De officier en de rechter geloof
den het verhaal wel en begre
pen dat de man zo reageerde,
maar hielden hem voor dat
slaan te ver gaat. „U hebt uw
verleden tegen u, maar dat gaat
die jongen niet aan. Die staat
daar buiten." De man was het
daar wel mee eens en ging uit
eindelijk akkoord met de 500
gulden boete.
leiden robbert minkhorst
Leidse woningcorporaties zijn beboet door het
ministerie van volkshuisvesting. In Leiden is het
afgelopen jaar teveel huursubsidie verstrekt. Die
schadepost voor het ministerie wil staatssecreta
ris Remkes voor een deel vergoed hebben. Rem-
kes houdt de woninbouwverenigingen verant
woordelijk.
Portaal Leiden, de grootste corporatie in de
stad met zo'n 9.000 woningen in bezit, krijgt
waarschijnlijk de hoogste aanslag. De woning
stichting heeft eerder dit jaar zelf een berekening
gemaakt en kwam tot een bedrag van 150.000
gulden. Voorlichtster S. van der Vorst gaat ervan
uit dat dat bedrag nog lager uit valt. Remkes vor
dert niet alles terug.
Niettemin vindt Portaal de boete onterecht. De
drie andere corporaties in de gemeente, De Sleu
tels, Zijl en Vliet en Ons Doel, delen dat stand
punt. „Corporaties hebben toekenning van huur
subsidies onvoldoende in de hand", zegt mana
ger financiën en faciliteiten R. de Ruiter van Ons
Doel. „We zijn in Leiden onder meer afhankelijk
van de regels voor woningtoewijzing." Als de cor
poraties bijvoorbeeld afspreken dat huishoudens
met lagere inkomens vaker voor bepaalde wo
ningen in aanmerking komen, dan stijgt ook het
bedrag voor huursubsidies.
Ons Doel krijgt overigens geen boete. Van wo
ningcorporatie Zijl en Vliet is niet bekend of zij is
beboet. Woningbouwvereniging De Sleutels
(4.100 huizen) heeft een voorlopige aanslag ge
kregen van 17.000 gulden. „We moeten een boe
te betalen", zegt manager financiën P. Ouwe
hand, „maar of we hem gaan betalen is c
der verhaal. We tekenen zeker bezwaar aan."
Volgens Ouwehand deugt de rekensom van
Remkes niet, en houdt hij ook ten onrechte ver
huurders verantwoordelijk voor de kostenstij
ging. Voor 1998-1999 mocht de huursubsidie lan
delijk met 3,3 procent omhoog gaan. In pla
daarvan
verstrekte het
joen gulden
de t
3,7 procent. Daardoor
die periode 34 mil-
huursubsidies.
Ouwehand legt uit dat corporaties die 'niet zo
goed in de slappe was zitten' worden opgejaagd
door de bewindsman om meer inkomsten bin
nen te halen. Dat geldt ook voor De Sleutels. Als
een verhuurder dat doet, waarna het aantal vér
strekte huursubsidies toeneemt, wordt een cor
poratie vervolgens ervoor 'gestraft'. „Aan de ene
kant probeert Remkes ons meer inkomsten te la
ten genereren en vervolgens komt hij daarna een
boete innen. Dat is paradoxaal."
Ogenschijnlijk wordt een toename van huur
subsidies vooral veroorzaakt door een stijging
van de huurprijzen. Zo ligt het niet, stelt de
woordvoerster van Portaal. „Natuurlijk is het be
langrijk dat de huursubsidies onder controle blij
ven, maar daar kunnen corporaties zo weinig aan
doen. Het enige middel is de huurverhoging. Die
ligt in Leiden lager dan het landelijk gemiddelde.
Je kunt bijvoorbeeld niet beïnvloeden of inko
mens van huurders achteruit gaan."
Portaal weet nog niet of het in beroep gaat te
gen de boete. Van der Vorst laat weten dat in elk
geval Aedes, de koepel van woningcorporaties
een bezwaarschrift zal schrijven.
