Zoeken naar
Kunstdieven
via internet
Het Bach-project is een groot verkoopsucces'
Overwinningsroes
Bauer en Weber
Cultuur Kunst
Halve zolen in Den Haag
Nakomelingen Stalin
zitten in de kunst
'Belastingdienst dupeert
culturele verenigingen'
-iANDAG 24 JULI 2000
I2-opnames op internet
iblin Fans kunnen bij de opname van het nieuwe album van
Ierse popgroep U2 via internet over de schouder van de
ind meekijken. U2 zet camera's neer in de opnamestudio in
ublin. Fans kunnen volgende week via www.U2.com zien hoe
;t kwartet de laatste hand legt aan het album dat aan het aan
;t einde van de herfst wordt verwacht. Volgens zanger Bono
ordt het 'een Beatles-plaat, waarvan elk nummer als een sin-
aanvoelt'. Gitarist The Edge geeft alvast de titels van drie
fdjes prijs: Elevation, Home en Stuck in A Moment.
armen Martin Gaite overleden
idridIn Madrid is zondag de Spaanse schrijfster Carmen
[artin Gaite na een kort ziekbed overleden. Zij was 74 jaar. Zij
ild als een van de grootste Spaanse naoorlogse schrijfsters,
artin Gaite hield zich op tal van manieren met het schrijvers
ik bezig. Ze heeft verscheidene romans op haar naam staan,
aar schreef ook poezië, theaterstukken en krantenartikelen,
ok vertaalde Gaite bekende werken uit de wereldliteratuur,
ot haar grote successen behoren Caperucita en Manhattan
991) en La reina de las nieves ('94). In 1978 kreeg ze als eerste
ouw de belangrijkste Spaanse literatuurprijs voor haar roman
cuarto de atras.
xtra voorstellingen Quidam
otterdam Cirque du Soleil heeft het aantal voorstellingen van
uidam wegens het succes voor de tweede maal uitgebreid. Ze-
■n extra uitvoeringen van de beroemde acrobatische theater-
ïow Quidam zijn nu tot en met 17 augustus te bewonderen in
tent naast Ahoy' in Rotterdam. Eerder al werden elf extra
oorstellingen aan de reeks toegevoegd.
looiste kunstkoe
euwarpen Minister Annemarie Jorritsma heeft gisteren in
«euwarden de prijzen voor de mooiste Friese kunstkoeien uit-
ereikt. De publieksprijs ging naar de zwartwitte knuffelkoe. De
iet wit tapijt en zwarte 'pompeblêden' beklede koe was ver-
aardigd door Leo van der Veen uit Heerenveen. De juryprijs
ing naar een polyester koe. waarop Bote van der Wagen vissen
een havengezicht had geschilderd. In het kader van Simmer
000 stonden tweehonderd kunstkoeien in alle hoeken, van de
rovincie Friesland. Het project 'Fryslan, in lan fan kij' (Fries-
ind, een land van koeien) wordt 16 september besloten met
en veiling van de kunstkoeien. De opbrengst gaat naar een
Ded doel.
foto paul van weel
ilmmakers grijpen naast prijzen
tuzALEM* De Nederlandse film 'Les Diseurs de Vérité' is zater-
agavond niet in de prijzen gevallen op het filmfestival van Je-
ïzalem. De film van de Nederlands-Algerijnse regisseur Karim
raïdia was genomineerd voor een In The Spirit Of Freedom
'ard, maar werd voorbijgestreefd door 'Long Night's Journey
ito Day' van Frances Reid en Deborah Hoffmann. Ook de Ne-
erlandse documentaires 'D'vekut' van Willy Lindwer en 'Exo-
us over de Donau' van Péter Forgacs grepen naast de prijzen.
Jewish Experience Award, waar beide films voor waren ge-
omineerd, ging naar 'The Optimists' van Jackie Comforty.
olland Boys Choir sluit uniek cantate-project af
urg herman haverkate
Met het registreren van gestolen kunstvoorwerpen op in
ternet moet de jacht worden geopend op kunstdieven.
Dat zegt de Amsterdams/Haagse veilinghuishouder en
tv-veilingmeester J.P. Glerum. In Nederland worden
jaarlijks tussen de vier- en vijfhonderd kunstwerken ge
stolen, waarvan gemiddeld slechts een vijfde deel wordt
opgespoord.
den haag gpd
Er moet dan ook volgens Gle
rum een internetsite komen
waar alle gestolen kunstvoor
werpen op te vinden zijn. Zo'n
webpagina kan volgens Glerum
een welkome aanvulling zijn op
het al bestaande, niet publieke
lijk toegankelijke registratiesys
teem van de Centrale Recher
che Informatiedienst (CRI) en
het internationale Art Loss Re
gister (ALR).
Terwijl gestolen meesterwer
ken van Picasso en Van Gogh in
Nederland mede door deze re
gistratiesystemen al vrijwel on
mogelijk aan de man zijn te
brengen, lukt dat volgens Gle
rum met minder bekende
kunstwerken nog wel. ,,Met
zo'n voor iedereen toegankelij
ke internetsite wordt wellicht
ook de heling van die minder
bekende werken voorkomen."
A. du Croix Timmermans van
de afdeling kunstdiefstal van de
CRI ziet eveneens heil in de
door Glerum bepleite website.
Hij wordt vrijwel dagelijks ge
confronteerd met eigenaars van
moeilijk terug te vinden gesto
len kunstwerken. „Soms mel
den mensen slechts dat bij hen
'een schilderij van een land
schapje' is gestolen. Dat kunst
werk blijkt dan op geen enkele
andere wijze te zijn geregi
streerd. De opsporing daarvan
is voor ons tot nu toe echt on
begonnen werk."
Bij de CRI staan inmiddels
zo'n vierhonderd gestolen
schilderijen en andere kunst
voorwerpen geregistreerd,
waarvan ongeveer zestig pro
cent afkomstig is van particulie
re eigenaars.
In het Art Loss Register - me
de opgezet door het Ameri
kaanse veilinghuis Sotheby's -
zijn meer dan honderdduizend
gestolen kunstwerken te vin
den. Ruim de helft daarvan (53
procei\t) is afkomstig van parti
culieren.
Vorige week lukte het de poli
tie met de arrestatie van een
vijfkoppige bende kunstrovers
en afpersers 36 ontvreemde
schilderijen van de Groningse
kunstenaar Henk Helmantel te
rug te vinden.
den haag 'Halve zolen, opgegraven schoe
nen' is de titel van de expositie over in Ne
derland opgegraven schoenen die in het
Atrium van het Haagse Stadhuis te zien zijn.
In de vitrines staan kinderschoenen, laarzen,
klompen, sandalen, slippers in alle soorten en woordelijk voor de inrichting van de expositie
maten. Oud - zoals de houten trip of de sna- die is samengesteld uit in het verleden opge-
velschoenen uit de 15e eeuw - en recenter graven stappers.
schoeisel zoals knalgele babyschoentjes. foto anp/rocer dohmen
Stadsarcheologe Corien Bakker is verant-
londen anp
Stalin zou zich omdraaien in
zijn graf als hij wist wat zijn
achterkleinkinderen uitspoken.
De nakomelingen van de voor
malige leider van de Sovjet-
Unie, die tijdens zijn dictatuur
de jacht opende op kunste
naars, hebben hun hart ver
pand aan de schone kunsten.
Achterkleinzoon Jakob
Dzjoegasjvili is schilder en ex
poseert zijn werk deze week in
een Londense galerie, zo meld
de The Observer gisteren. Ja-
kobs oudere broer Vissarion is
in Duitsland werkzaam als
filmmaker. Zijn korte film 'The
stone' kreeg in dat land loven
de kritieken. Hun nicht Lela,
die in Georgië woont, maakt
eveneens films. Onlangs over
leed Stalins achterkleinkind
Levan, die als dichter bezweek
tijdens de voordracht van een
van zijn verzen.
Jakob Dzjoegasjvili beseft dat
zijn werk extra aandacht krijgt
omdat hij een nakomeling is
van Joseph Dzjoegasjvili, de
leider die zijn naam verander
de in Stalin. „Het is inderdaad
opmerkelijk dat veel van zijn
achterkleinkinderen in de
kunstwereld werkzaam zijn",
zegt Jakob. „Ik denk dat we
door onze geschiedenis veel te
vertellen hebben en dat met
anderen moeten delen."
Het nageslacht van Stalin
heeft het na zijn dictatuur
zwaar te verduren gehad. De
sovjetleider, die regeerde tus
sen 1922 en 1953, is berucht
om de uiterst gewelddadige
manier waarop hij het com
munisme doorvoerde. Veel in
woners van het land vonden
onder zijn regime de dood.
Ook kunstenaars van wie het
werk in de ogen van Stalin niet
aan de eisen voldeed, waren
hun leven niet zeker.
alkmaar/hoorn gpd
warme broodjes gingen ze over de toonbank,
ter Jan Leusink nam voor Het Kruidvat in één
tijd alle Bach-cantates op. Onlangs werd het
iject afgerond. „Ik ben anderhalf jaar lang
npleet van de wereld geweest." In het najaar
;en de laatste cd's op de toonbank en maakt
met zijn koor een tournee door Nederland.
Toeristen wandelen door de oude straatjes van
lurg die nog altijd het patroon van *een oude
sting vertonen. Bij de Grote Kerk, iets terzijde
egen, is het stil. Pieter Jan Leusink, sigaar in de
ind, staat in de deuropening van een huis en
st op de toren waarvan de spits helaas ont-
;ekt. „Afgebrand, net als deze sigaar." Binnen
de kerk staat het vol microfoons. Stille getui-
van het werk dat hier is verricht. „Zestig cd's
inen één jaar: soms heb ik zelf moeite om het
jeloven."
.eusink prijst de akoestiek van de kerk. Het in-
ieur kan hij zo langzamerhand wel dromen,
et wordt je tweede huis. Een ruimte waarin al-
klopt. Toen ik de opdracht kreeg voor het
ch-project van Het Kruidvat, had ik geen enke
twijfel over de meest geschikte opname-plek.
ze kerk is niet alleen een oase van rust, maar
nadert ook nog eens qua afmetingen de Tho-
iskirche in Leipzig waarvoor het merendeel
i Bachs cantates geschreven zijn."
.eusink komt zelf uit Elburg. Richtte er zestien
r geleden vanuit het niets een jongenskoor op,
armee hij na een serie masterclasses bij David
llcocks van het Engelse King's College concer-
begon te geven en, meestal met eigen midde-
cd-opnames maakte. Begin vorig jaar kwam,
nelijk onverwacht, het verzoek van de drogis-
keten Het Kruidvat om voor de Bach Edition
00 alle geestelijke cantates van de 250 jaar do-
lohann Sebastian Bach op te nemen.
Jk was stomverbaasd. En overdonderd. Aan-
ikelijk was het de bedoeling om voor die can
es reeds bestaande opnamen van Helmuth
ling te nemen. Maar kennelijk wilden ze toch
anders. Ze kenden me via een Matthaus Pas-
n die ik jaren geleden eens heb gemaakt en die
eindelijk via de grote winkelketens werd ver-
:ht."
!k voelde me vereerd, maar zei in eerste in-
ntie toch nee. Ik heb ooit eens vijf cd's in een
opgenomen, maar dat was al gigantisch veel.
en ik er later nog eens over nadacht, begon er
h iets te veranderen. Mensen in mijn omge-
ig zeiden het ook tegen me: weet je wel waar je
tegen hebt gezegd? Dit is een van de laatste
>te opdrachten in de klassieke sector. Het be-
aan alle kanten te kriebelen. De muziek, die
overigens nog helemaal niet zo goed kende, is
1 een onwaarschijnlijke diepgang en zeggings-
icht. Ik heb teruggebeld en gezegd dat ik het
ed. Op één voorwaarde: dat ik op elk moment
mogelijkheid zou hebben ermee te stoppen."
)p basis van een open contract ging Leusink
met Het Kruidvat in zee. Niet met cantate no. 1,
maar met de cantates die relatief eenvoudig wa
ren en waarin het gezelschap warm kon draaien.
„Alles was nieuw, onbekend. Maar voor het eerst
had ik de beschikking over een budget: dat was
me nog nooit eerder overkomen. Het scheelt ook
een heleboel, kan ik je verzekeren."
Hij formeerde een barokorkest, het Nether
lands Bach Collegium, zocht solisten en begon
zijn eigen jongenskoor voor te bereiden. „Ik had
carte blanche, maar wilde het per se met mijn ei
gen club doen. Er kwam een vaste kern van acht
sopranen, vier counters, vier tenoren en vier bas
sen. Die club heeft het hele project gedaan. Vol
gens een ijzeren schema. Drie weken repeteren
voor twee uur muziek. Een week opname en dan
Weer verder. Zestig cd's met 3800 minuten mu
ziek, waarvan zeker een derde uit koordelen be
staat. Drie tot vier repetitie-avonden in de week,
vaak inclusief de zondag. Een onwaarschijnlijke
zaak, voor een amateurkoor dan. Dat ze dit heb
ben volbracht, kan ik eigenlijk nog steeds niet be
grijpen."
Onlangs was de laatste opname-sessie, ruim
drie maanden eerder dan gepland. Gedurende de
soms urenlange opnamen werkten de spectacu
laire verkoopresultaten van reeds verschenen
cd's enorm stimulerend. „Als iets goed loopt, is
het makkelijk werken. Als je maar de hele tijd in
die kerk zit en je hoort niks, is dat niet leuk. Alsof
je met Elburg 4 voetbalt op een van de bijvelden
van de Lange Leegte in Veendam. Maar nu ont
stond er zoiets als een onzichtbaar publiek. We
gingen er zelf in geloven."
„Je zag het ook aan de solisten en orkestleden.
Die waren aanvankelijk best wel sceptisch. Ieder
een was eigenlijk sceptisch, afgezien dan van de
jongens. Die stonden er altijd, mekkerden nooit
en waren eigenlijk het geheim van dit project.
Het mooie van die knapen is dat je ze heel direct
kunt benaderen. Ze kunnen overal tegen, behal
ve oneerlijkheid. Voor mij was dat een geweldige
steun. Soms zei ik tegen hen dingen die eigenlijk
voor het orkest bedoeld waren. Dan gaf ik ze een
knipoog en hadden we achteraf enorm veel lol."
Voor mijn koor was het een uitdaging en uit
eindelijk ook een doorbraak. In dit circuit ben je
toch een buitenstaander. Nu kunnen ze niet
meer om je heen. We gaan in het najaar een gro
te tournee maken met een programma van can
tates. Dit project heeft grote gevplgen. Het pleit
alleen maar voor Het Kruidvat dat ze - uiteraard
niet zonder commerciële bedoelingen - aan een
jong Nederlands gezelschap deze kans hebben
gegeven. Ze hebben hun nek uitgestoken en zijn
daarvoor beloond, want het Bach-project is een
groot verkoopsucces."
Tournee: Amsterdam, Concertgebouw (9 sep
tember), Apeldoorn Grote Kerk (19 oktober), Rot
terdam Laurenskerk (21 oktober), Den Bosch
Jacobskerk 22 oktober), Deventer Lebuïnuskerk
(8 november), Leeuwarden Jacobijnenkerk (9
nov) en Utrecht Janskerk (10 november).
Culturele verenigingen die ar
tiesten inhuren en daarvoor
geen loonbelasting afdragen
kunnen de dupe worden van
een actie van de Belasting
dienst. Dit verwacht de Hoorn-
se fiscaal specialist P. van Ros-
sum.
Vooral belastingaanslagen die
met terugwerkende kracht
loonheffingen doorvoeren,
kunnen voor veel verenigingen
de nekslag zijn. De fiscalist wil
op korte termijn staatssecreta
ris W. Bos van financiën voor
stellen om de status van amau-
teurverenigingen in de belas
tingwetgeving te veranderen.
„Er kan een kaalslag onder
het culturele leven plaatsvinden
omdat veel leden gedemoti
veerd raken en afhaken", zo
verwacht Van Rossum. De fis
caal jurist doet zijn uitspraken
na aanleiding van een belas
tingaanslag die de Alkmaarse
operettevereniging Odeon on
langs ontving. Die vereniging
heeft bij het inhuren van arties
ten en orkesten geen loonbelas
ting afgedragen. Over de afgelo
pen jaar moet dit operettegezel
schap ruim twintigduizend gul
den aan de Belastingdienst
overmaken. Ook tal van andere
verenigingen hebben inmiddels
een aanslag ontvangen.
Volgens een woordvoerder
van het ministerie van financi
en hadden de verenigingen zich
kunnen voorbereiden door de
voor hen bedoelde folders van
de Belastingdienst te lezen.
Voor Van Rossum is dat echter
niet voldoende. Hij vindt dat er
sprake is van een onheuse be
handeling van goedwillende
amateurs en hun verenigingen.
Pieter Jan Leusink: „Voor mijn koor was het een uitdaging en uiteindelijk ook een doorbraak." foto gpd
muziek recensie
martin hermens
Concert: eenmalig optreden Frans Bauer
en Marianne Weber in De Maaspoort in
Den Bosch.
Opnieuw was het bedoeld als
een eenmalige gebeurtenis.
Maar afgaande op de reacties
van beide sterren en van hun
publiek moet ook het duetten-
concert van Frans Bauer en
Marianne Weber ooit nog eens
een vervolg krijgen.
De Maaspoort in Den Bosch
stond totaal op zijn kop. Drie
duizend liefhebbers van het
Nederlandse lied brachten sa
men met het gelegenheidsduo
een ode aan dat door velen o zo
verguisde repertoire van vader
landse bodem.
Er was ook alle reden voor
een groots feest. Het was 'niet
alleen het allereerste gezamen
lijke concert van Bauer en We
ber, ook kreeg hun nieuwste cd
'Wat ik zou willen' die sinds en
kele dagen in de winkels ligt
een platina onderscheiding.
Jop, die andere topper van ei
gen bodem, mocht het edelme
taal overhandigen. Tachtigdui
zend exemplaren van het nieu
we duetten-album zijn bij voor
baat al verkocht. „Toppi", zo
vond Jop dat.
Dat edelmetaal was net het
duwtje in de rug dat het publiek
nodig had om volledig uit zijn
dak te gaan. De overwinnings
roes die het Nederlands elftal
onthouden bleef na het EK-
voetbal van eerder deze maand
zegevierde nu dubbel en dwars
in De Maaspoort bij Bauer en
Weber. De kreten van Frans
Bauer ('Ik hou van het Neder
landse lied, van alle fans en van
Marianne Weber!') waren als
olie op het vuur.
Ruim een uur eerder had het
duo de toon al gezet met een
mengeling van solo-hits, geza
menlijke successen en liedjes
van het nieuwe album. Daarbij
viel op dat ze zich allebei vooral
in het eigen repertoire het beste
thuis voelden. De covers van
het nieuwe album, hoe goed
gezongen ook, bleven toch
vreemde eenden in de bijt.
Tijdens de show kwamen de
verschillen tussen Bauer en
Weber nadrukkelijk naar voren.
Bauer presenteerde zich toch
vooral als de jonge hartenbre
ker, als de showmaster die
moeiteloos het publiek naar
zijn hand zet. Weber daarente
gen heeft meer weg van een
zingende schooljuf met vrien
delijke diva-neigingen die je
met brede armgebaren uitno
digt om gezellig mee te doen.
De grenzeloze dankbaarheid
van beide sterren richting hun
publiek is ongetwijfeld het ster
ke bindmiddel tussen alle par
tijen. Waarbij moet worden
aangetekend dat Bauer en We
ber hun publiek keer op keer
recht uit het hart hun liefde en
genegenheid tonen. En daar
mee halen ze net zo makkelijk
het beste uit de fans naar boven
als de fans uit hen. Kortom, het
werd een avondje met veel war
me gevoelens en vooral veel
mooie, simpele meezing-liedjes
over sterren die stralen, ogen
die glinsteren en dingen die we
allemaal graag zouden willen.
Zeven camera's hebben het
opmerkelijke concert vastge
legd. De onderhandelingen met
de Tros en de Holland Media
Groep zijn nog in volle gang.
Dus het blijft nog even wachten
op de televisie-uitzending.
