Belaagde president Wahid zegt sorry
Buitenland
tabbij n: Amerikanen
ieten Eichmann lopen
Congres VS ook obstakel
voor vrede Midden-Oosten
Rechters tribunaal wijzen hoger beroep de 'Boss' af
Touwtrekken om status Jeruzalem gaat door
Driewerf hoera voor koningin-moeder
IIERDAG 22 JULI 2000
Jreenpeace-schip vast in Japan
«inawa De Japanse kustwacht heeft gisteren vier actievoer-
ers van de milieuorganisatie Greenpeace gearresteerd en het
laggeschip Rainbouw Warrior opgebracht. Greenpeace wilde
itotesteren tijdens de top van de zeven grootste geïndustriali-
eerde landen en Rusland (G8). Het Japanse persbureau Kyodo
3eldt dat de arrestanten een Israëliër, een Japanner, een Ame-
ijaanse en een Russin zijn. De milieubeweging wilde met haar
rtie protesteren tegen „subsidiëring door de G8 van de vernie-
l van de laatste oude wouden op de wereld".
Mugabe betaalt wapens met ivoor'
jftqria 1
g iterr
I pno
ha» De Zimbabwaanse president Robert Mugabe heeft
een buitenlandse valuta meer en zou daarom de rekeningen
N oor wapentuig betalen met ivoor. De organisatie Traffic, die de
itemationale handel in bedreigde diersoorten kritisch volgt, is
onderzoek begonnen. Zimbabwe zou in mei acht ton ivoor
12| net een waarde van zo'n 2,4 miljoen gulden via Lybië naar Chi-
iïi ia hebben gevlogen. Dit als deel van een betaling voor duizend
alashnikovs die op hetzelfde moment van Peking naar Harare
ip weg waren. De Zimbabwaanse overheid doet de beschuldi-
2 ingen af als 'indianenverhalen', maar bronnen in het Zimbab-
4 iaanse wildbeheer bevestigen dat de regels worden geschon-
51 len.
les gijzelaars vrij op Filipijnen
De moslimrebellen op de Filipijnen hebben gisteren in
otaal zes Aziatische gijzelaars vrijgelaten. Nadat er 's ochtends
loeg vier Maleisiërs vrij waren gekomen, mochten enkele uren
ater twee Filipijnse leraressen gaan. De opstandelingen van
(bu Sayyaf houden nog ruim dertig personen uit verscheidene
inden vast. De Maleisiërs en Filipijnse vrouwen waren drie
naanden geleden met een groep buitenlandse toeristen uit Ma-
tisië ontvoerd. Sindsdien werden zij vastgehouden op het ei-
ind Jolo.
w Kosovaarse krant beboet
BjTiNA» De Albaneestalige Kosovaarse krant Dita heeft gisteren
en boete gekregen wegens het herhaaldelijk publiceren van
lamen, adressen, andere privégegevens en zelfs foto's van
nensen die volgens de krant oorlogsmisdadigers zijn. Twee an-
iere bladen in Kosovo hebben wegens hetzelfde vergrijp een
waarschuwing gekregen. Dat heeft de Organisatie voor Veilig-
01 heid en Samenwerking in Europa gisteren bekendgemaakt. De
rant moet 25.000 mark (ruim 28.000 gulden) boete betalen. In
iini kreeg de krant een verschijningsverbod van acht dagen na-
at er een beschuldiging aan het adres van een Servische verta-
prbij de Verenigde Naties was geplaatst. Volgens het stuk had
5man deel uitgemaakt van een paramilitaire eenheid. Twee
eken later werd de man doodgestoken aangetroffen.
ilandela roept op tot kookboycot
wjSHANelson Mandela, bemiddelaar in de burgeroorlog in
lurundi, heeft de vrouwen in dat land gisteren opgeroepen niet
I teer te koken en te praten met hun echtgenoten om hen te
Y iv,ingen vrede te sluiten. Zijn oproep doet denken aan de vrou-
en in Aristophanes' toneelstuk Lysistrata uit de klassieke oud-
waarin vrouwen hun mannen ook alle geneugten ontzeg
en om ze tot verzoening aan te zetten. „Ze moeten hun man-
len duidelijk maken dat ze vrede moeten sluiten. Laat ze tot
len zeggen: als je dat niet doet, kook ik vanaf nu niet meer en
iraat ik ook niet meer met je", opperde de vroegere Zuid-Afri-
aanse president tegen vertegenwoordigsters van vrouwengroe-
Vrijspraak in zaak Sheffield-ramp
eeds Een Britse voormalige politieman is gisteren vrijgespro-
en van doodslag in verband met de stadionramp in Sheffield
an elf jaar geleden. Bij deze ramp kwamen 96 mensen om. De
neesten werden doodgedrukt. Veel mensen hebben de afgelo-
en jaren de politie de schuld van de ramp gegeven, omdat de
pten laatkomers naar een toch al overvol, en door hekken
'gescheiden, vak hadden gestuurd. Nabestaanden van slacht-
ffers waren een proces begonnen tegen twee ex-agenten, die
pde rampdag, 15 april 1989, verantwoordelijk waren voor de
van zaken in het Hillsboroughstadion. Vorig jaar besloot
«n rechter dat deze twee agenten terecht moesten staan op be-
:huldiging van verantwoordelijkheid voor de dood van twee
an de 96 slachtoffers.
)verleg Westelijke Sahara stukgelopen
eneve Na twee dagen is er gisteren iirGeneve een einde geko-
ïen aan een nieuwe onderhandelingsronde tussen Marokko en
Itrtegenwoordigers van de voormalige guerrillabeweging Poli-
ario over de toekomst van de Westelijke Sahara. Volgens
woordvoerders van Polisario zijn de Marokkaanse onderhande-
lars opgestapt toen het referendum ter sprake kwam. Volgens
'olisario wil Marokko dat referendum niet, uit vrees dat de be-
olking van de Westelijke Sahara voor onafhankelijkheid kiest.
k Verenigde Naties proberen al bijna tien jaar zo'n referen-
lum te organiseren, zodat de bevolking haar eigen lot kan be-
lalen. De keuze is tussen onafhankelijkheid of inlijving bij Ma-
okko.
Rusland en VS samen in raketten'
*GQ« Rusland en de Verenigde Staten gaan meer met elkaar
amenwerken op het gebied van raketten voor de korte en mid-
ellange afstand. Dat heeft de Russische minister van buiten-
rndse zaken, Igor Ivanov, gisteren gezegd na een gesprek tus-
de Russische en Amerikaanse presidenten Poetin en Clin-
>n. Beide leiders spraken elkaar tijdens de bijeenkomst van de
'en belangrijkste industrielanden en Rusland op het Japanse
and Okinawa.
jHiNGTONapvroeg de Hongaarse minister
van justitie Stephan Ries aan de
t Simon Wiesenthal Centrum militaire gouverneur van de
ift archiefstukken gevonden, Amerikaanse zone om uitleve-
aruit blijkt dat de Ameri- ring van Eichmann wegens
inse bezettingsautoriteiten in diens aandeel „in de liquidatie
ïitsland al in 1947 door Hon- van de joden in Hongarije",
ije werden ingelicht dat de Een reactie kwam pas op 15
li-oorlogsmisdadiger Adolf mei 1951. Daarin werd het ver-
hmann zich in hun zone zoek afgewezen omdat er geen
üeld. Pas vier jaar later rea- „vaststaand adres" was opgege-
rden de Amerikanen op het ven en er ipeer details over de
igaarse verzoek om uitleve- beweerde strafbare feiten nodig
r De man die de uitroeiing waren. „Het in deze zaak over-
de joden in Europa organi- legde materiaal voldoet niet aan
•tde was toen al uit een Ame- de technische vereisten", luid-
aans gevangeniskamp. de het antwoord,
iichmann wist uiteindelijk Volgens Hier spreekt uit de
't hulp van andere ex-nazi's brief een „harteloze ongeinte-
1958 Argentinië te bereiken, resseerdheid" van de Anteri
or werd hij in 1960 door de kaanse regering omdat Honga-
aëlische geheime dienst ont- rije een communistisch land
trd. Na een proces werd hij was. Hans Safrian van het Na-
1962 in Israël opgehangen. tional Holocaust Museum in
tabbijn Marvin Hier denkt Washington zegt echter dat de
Eichmann eerder gevonden Amerikaanse naspeuringen
I kunnen worden, als de zich richtten op Oostenrijk, de
lerikanen het Hongaarse ver- laatste bekende verblijfplaats
k serieus hadden genomen, van Eichmann, en dat verschil-
hebben het Eichmann ge- lende landen, waaronder
Meiijker gemaakt in de ano- Frankrijk en Griekenland, om
liteit onder te duiken en diens uitlevering hadden ge-
geen zorgen te hoeven ma- vraagd. „Het verzoek van Hon-
omdat niemand naar hem garije stond niet erg hoog op de
oekwas." agenda", zei Safrian, schrijver
n de brief van 23 april 1947 van een boek over Eichmann.
Na woede van Indonesische parlementariërs
De Indonesische president Abdurrahman Wahid heeft
zich gisteren tegenover parlementariërs verontschul
digd. Een aantal parlementsleden was razend over Wa
hids weigering, donderdag, om in detail en in het open
baar uit te leggen waarom hij in april twee ministers had
ontslagen. Hij heeft nu toegezegd achter gesloten deuren
wel bereid te zijn de kwestie toe te lichten.
ontstond doordat geheime in
formatie was uitgelekt. De offi-
De affaire rond het ontslag van ciële reden voor het vertrek van
de ministers Kalla van investe- de twee ministers is dat zij een
ringen en staatsbedrijven en meningsverschil hebben met
Sukardi van handel en industrie de coördinerend minister voor
economische zaken, Kwik Kian
Gie. Later bleek echter dat zij
mogelijk betrokken waren bij
de corruptieaffaire rond het
staatsbedrijf Bulog, die het ver
trouwen in de nieuwe 'schone'
regering ernstig heeft geschaad.
Parlementsvoorzitter Akbar
Tandjung van de partij van het
'ancien regime' Golkar sugge
reerde gisteren eerder dat Wa
hid incompetent zou zijn en
beter zijn dagelijkse taken kon
overlaten aan vice-president
Megawati Sukarnoputri. Maar
Tandjung bond later op de dag
weer in en zei dat hij niet be
doelde dat Megawati overal
over moest beslissen.
De rel in de volksvertegen
woordiging komt kort voor de
cruciale zitting op 7 augustus
van de zevenhonderd leden tel
lende Raadgevende Volksverga
dering (MPR - het parlement)
Die evalueert dan een jaar ar
beid van de coalitieregering on
der leiding van president Wa
hid. De MPR heeft de macht de
president te ontslaan.
De beschuldigingen aan het
adres van Wahid kwamen afge
lopen week vooral van parle
mentsleden van Golkar, voor
heen de partijpolitieke facade
van generaal Suharto die het
land van 1965 tot mei 1998 re
geerde. De partij steunt nu Wa
hids coalitie, maar polst kenne
lijk of er voor zichzelf opnieuw
een leidersrol in zit. De Golkar
had de afgelopen week een
driedaagse conferentie in Jakar
ta met talrijke partijbonzen.
Wahid heeft volgens waarne
mers een kans laten liggen om
de kritiek met openheid en dui
delijkheid te weerspreken. Een
weekblad beeldde Wahid uit als
een krijger die zichzelf spiest
met een speer. Wahid heeft
buitensporig veel buitenlandse
reizen gemaakt en maakt een
labiele indruk.
Het feit dat zijn masseur er met
zes miljoen gulden vandoor is
gegaan, deed Wahids imago
ook geen goed. Niettemin is het
onwaarschijnlijk dat een meer
derheid van de parlementsle
den hem dumpt, omdat een
aanvaardbaar alternatief voor
alsnog niet voorhanden lijkt.
Tau neutrino
nu bewezen
I
chicago anp
Wetenschappers hebben het 4
bestaan aangetoond van het i
laatste subatomisch deeltje dat
nog niet bewezen was: de tau 1
neutrino. Dat hebben zij giste
ren in Chicago bekendgemaakt.
Het deeltje is zelf niet waar te
nemen. Alleen door een tau
neutrino op een atoomkern te
laten inslaan, kan zijn bestaan 1
worden bewezen. Dan veran- 1
dert het tau neutrino in een 1
tau-leptondeeltje.
Dat laat, net zoals licht op j
een film, een spoor na, maar
dan driedimensionaal.
Voor natuurkundigen bestaat i
het universum uit slechts twaalf i
materiedeeltjes: zes zogenoem
de quarks en zes leptonen. Voor
de ontdekking van twee leden
van de groep leptonen kregen
de Amerikanen Martin Perl en l
Frederick Reines in 1995 de No- 5
belprijs voor natuurkunde. De 2
54 Amerikaanse, Japanse, Kore- 2
aanse en Griekse fysici van de t
US Fermilab Tevatron bij Chi- 1
cago kunnen over een aantal ja-
ren ook zo'n prijs verwachten.
De zes leptonen, die als 'lich-
te' deeltjes tegenover de zes
'zware' quarks staan, zijn het
elektron, neutrino, myon,
myon-neutrino, het tauon en 1
nu hettau-neutrino. De zes i
quarks heten up, down, charm,
strange, bottom en top. De top- j
quark werd pas in 1994 ont
dekt.
Het neutrino is verreweg het i
spectaculairste deeltje. Het is
het enige dat de mens in staat
zou stellen grote afstanden te
overbruggen, dus ook naar an-
dere melkwegstelsels. Andere
deeltjes zouden op hun weg
worden vernietigd. Maar neu
trinos reizen ontzettend snel.
Evenals het licht van de zon
zijn neutrinos in ongeveer acht
minuten op aarde.
Hun bestaan was door hun
vluchtigheid moeilijk aan te to
nen. Zij zijn niet zelf waar te ne
men, maar alleen door reacties
die zij veroorzaken op subato
misch niveau. Reines slaagde
erin ze op die wijze vast te stel
len door middel van experi
menten in een kernreactor. Om
ze te vangen gebruikte hij in de
jaren vijftig slechts een halve
kuub water. Tegenwoordig pro
beren natuurkundigen met ge
weldige apparatuur en duizen
den kubieke meters water neu
trinos uit de kosmos op te van
gen. Alle deeltjes zouden zijn
ontstaan bij de oerknal rond
vijftien miljard jaar geleden.
Jeruzalem is uiterst moeilijk
op te delen, maar de stad is
niet het enige obstakel voor
een alles omvattende vrede in
het Midden-Oosten. Het Ame
rikaanse Congres vormt er ook
één. De Amerikaanse presi
dent Clinton wil aan het slot
van zijn presidentiële carrière
graag de Israëlisch-Palestijnse
vrede beklinken. Onderdeel
daarvan moet Amerikaanse
hulp aan de partijen zijn. Clin
ton heeft daar evenwel weinig
over te zeggen. De volksverte
genwoordiging beslist over
uitgaven en ze heeft Clinton
daar kort geleden nog eens
aan herinnerd.
De voorzitter van het Huis
van Afgevaardigden, Dennis
Hastert, heeft de president ge
schreven dat het Huis op de
hoogte wil worden gehouden
van alle aspecten van de on
derhandelingen in Camp Da
vid voordat de president ver
plichtingen aangaat.
Mitch McConnell, voorzitter
behoort tot de architecten van
het vredesproces met de Pales-
tijnen en is de eerste Israëlische
minister die de ondeelbaarheid
van de stad ter discussie stelt.
Beilin zei in de Israëlische
krant Yediot Aharonot dat dege
nen die geloven dat Jeruzalem
is verenigd en door de interna-
van een senaatscommissie die
gaat over de eventuele hulp
bij het sluiten van een vredes
verdrag, meent dat er vrijwel
geen enkele kans bestaat dat
het Congres dit jaar een hulp
pakket voor de vrede van
Camp David zal goedkeuren.
Afgevaardigde Callahan is
bang dat de politiek 'gekort
wiekte' president geschiedenis
wil maken en een blanco che
que uitschrijft voor de Israëli's
en Palestijnen.
Die rekenen inderdaad op
een gulle VS als ze vrede slui
ten. De Palestijnen opperden
reeds veertig miljard dollar.
De partijen rekenen na het
sluiten van de vrede in totaal
op zo'n zeventig miljard dol
lar. Washington zou daar voor
zeker dertig miljard aan moe
ten bijdragen. Politici in de VS
zien dat niet zitten. Als Clin
ton geschiedenis wil maken,
moet hij dat maar voor eigen
rekening doen, menen zij. De
tientallen miljarden kunnen
volgens velen in Washington
beter anders worden besteed.
tionale gemeenschap als hoofd
stad van Israël is erkend, een
mythe in stand houden en zich
met illusies voeden. Het zou
naar zijn mening een histori
sche vergissing zijn de onder
handelingen met de Palestijnen
in Camp David daarop te laten
vastlopen.
De rechters van het Joegoslavië-tribu-
naal hebben het hoger beroep van de
Bosnische Kroaat Anto Furundzjia giste
ren rigoureus en unaniem afgewezen.
Furundzjia, bijgenaamd de 'Boss', werd
in december 1998 door het tribunaal tot
tien jaar gevcmgenisstraf veroordeeld
wegens medeplichtigheid aan verkrach
ting. Zijn advocaten noemden het von
nis een 'gerechtelijke dwaling' en eisten
vrijspraak, een nieuw proces of strafver
mindering. Maar volgens de vijf rechters
van de Kamer van Beroep heeft Furun
dzjia een eerlijk proces gehad en is tien
jaar 'niet excessief.
Furundzjia (31) werd in december
1997 door Nederlandse mariniers gear
resteerd. Hij was leider van de paramili
taire eenheid de Jokers, die betrokken
was bij de etnische zuiveringen in Cen-
traal-Bosnië in 1993. Zijn proces was op
merkelijk omdat daarin, zoals de aankla
gers het formuleerden, één dag in het le
ven van één vrouw centraal stond.
Furundzjia heeft volgens het tribunaal
deze moslimvrouw, die achter gesloten
deuren een getuigenis aflegde, gemar
teld door haar op zijn hoofdkwartier te
ondervragen terwijl ze door een van zijn
soldaten werd verkracht en met een mes
bedreigd. Plaatsvervangend hoofdaan
klager Graham Blewitt sprak gisteren
van een „belangrijke dag voor het tribu
naal en de ontwikkeling van het interna
tionaal recht".
Het was de eerste keer dat het Joegsla-
vië-tribunaal zich in hoger beroep uit
sprak over verkrachting als oorlogsmis
daad. „Nu is vastgesteld dat verkrach
ting kan gelden als marteling en een
aanslag op de persoonlijke waardig
heid."
Op de publieke tribune waren de ad
vocaten aanwezig van drie Bosnische
Serviërs die op dit moment terecht staan
voor een reeks van verkrachtingen en
het houden van vrouwen als seksslaven.
Furundzjia zelf reageerde nauwelijks op
de uitspraak en liet zich met een kort
knikje naar zijn advocaat wegvoeren.
Het is nog niet bekend waar Furun
dzjia de resterende zeven jaar van zijn
straf moet uitzitten. Zeven Europese
landen (Frankrijk, Spanje, Italië, Fin
land, Oostenrijk, Zweden, Noorwegen)
hebben het tribunaal celruimte toege
zegd. Maar twee oorlogsmisdadigers die
eerder dit jaar voor het tribunaal hun
definitieve straf hoorden, wachten nog
steeds op overplaatsing uit het cellen
blok van de Verenigde Naties in de
Scheveningse strafgevangenis.
Norfolk Militairen van de legerplaats Norfolk in midden-Engeland grijpen naar hun petten om de bijna honderdjarige Britse koningin-moeder een driewerf hoera toe te roepen.
De koningin-moeder, die op 4 augustus haar honderdste verjaardag hoopt te vieren, bood het regiment nieuwe officiële 'gevechtskleuren' aan. foto ap stefan rousseau
De Amerikanen hebben in
Camp David verschillende
compromissen voorgesteld
voor de status van Jeruzalem.
Dat is gisteren vernomen uit Is
raëlische bronnen bij de onder
handelingen. Eén van de voor
stellen zou inhouden dat be
paalde moslimwijken van de
stad onder volledige Palestijnse
controle komen, terwijl Israël
joodse wijken buiten de huidige
gemeentegrenzen annexeert.
Dit voorstel vond geen gena
de in de ogen van de Palestij
nen omdat het „niet van soeve
reiniteit repte", zo verluidde uit
die bron. Een voorstel waarmee
premier Barak van Israël heeft
ingestemd voorziet in geza
menlijke controle met de Pales
tijnen over Oost-Jeruzalem en
toevoeging aan Jeruzalem door
Israël van bepaalde nederzet
tingen op de westelijke Jor-
daanoever. Dat heeft de Israëli
sche kabinetsminister Mel-
chior, die deel uitmaakte van
Baraks pr-team in Washington
gisteren verklaard. -
Voor de Palestijnen is alleen
volledige controle over Ara
bisch Oost-Jeruzalem accepta
bel, zo reageerde de Palestijnse
minister van Parlementaire Za
ken Nabil Amr. Woordvoerster
Hanan Ashrawi zei dat de „Isra
ëliërs formuleringen pogen te
vinden om hun illegale soeve
reiniteit ove* Oost-Jeruzalem te
kunnen voortzetten".
Verwacht wordt dat president
De Israëlische premier Ehud Barak (links), VS-minister van buitenlandse zaken Madeleine Albright en de Pa
lestijnse leider Yassar Arafat in een vriendschappelijke stemming op Camp David.
foto epa
Clinton zijn deelname aan de
G8-bijeenkomst in Japan bekort
en dat hij morgen in Camp Da
vid zal terugkeren. Vanuit
Okinanawa zei hij dat partijen
nog steeds pogen een akkoord
te bereiken en dat hij hoop
heeft dat dit lukt.
Ook wordt volgens het voor
stel de huidige status van de
oude stad met zijn heilige
plaatsen voor christenen, joden
en moslims voor een eental ja
ren bevroren totdat er over een
permanente oplossing kan wor
den onderhandeld. De Palestij
nen zouden voor die tussenpe
riode wel een veilige toegang
tot de Al Aqsa-moskee krijgen,
terwijl er een soort gezamenlijk
religieus bestuur voor de heilige
plaatsen komt, zei Melchior.
Intussen heeft de Israëlische
minister van Justitie Yossi Bei
lin gisteren voor het eerst „de
mythe van de eenheid van Jeru
zalem" aan de kaak gesteld. Hij
