t
Wahid bruuskeert parlement opnieuw
Camp David zit vast op gevoelige kwestie Jeruzalem
Buitenland
Poetin: Noord-Korea bereid
tot opgeven raketprogramma
Vliegende brigade
Hondenpoep en 'winti' op Surinaams ministerie
Poetin mag van Doema
macht verder versterken
Nieuwe premier Fiji wil
niet met rebellen praten
Weer rookgordijn door
bosbranden Indonesië
DERDAG 20 JULI 2000
er miljoenenboete voor partij Kohl
De christen-democraten van de Duitse ex-bondskanse-
(ohl (CDU) hebben gisteren een boete van 7,3 miljoen gul-
gekregen. Het is de tweede geldstraf voor de conservatieve
ositiepartij in de affaire rond illegale partijfinanciering. Par-
entsvoorzitter Thierse legde de boete op omdat de CDU tus-
1993 en 1998 ruim 2,3 miljoen gulden aan schenkingen ver-
lieg. Kohl weigert nog steeds de namen van de geldgevers te
men. Hij bracht de afgelopen maanden wel bijna negen mil-
gulden bijeen om de schade voor zijn partij te beperken.
:DU kreeg in februari al een boete van 46 miljoen gulden
ens een vervalst financieel jaarverslag.
A-verdachte niet voor Britse rechter
R°'s'n McAliskey, een Noord-Ierse die werd verdacht
betrokkenheid bij een IRA-aanslag in Duitsland, hoeft niet
rde Britse rechter te verschijnen. Het openbaar ministerie
dat er onvoldoende bewijs is. McAliskey werd eind 1996
gehouden. Ze zou betrokken zijn geweest bij een bomaan-
op een Britse legerbasis in Duitsland. Zelf heeft ze altijd
e felic :end. Een Duits verzoek om uitlevering werd in 1998 afge-
en. Daarna werd ze vrijgelaten. McAliskey, dochter van de
ird-Ierse activiste Bemadette Devlin, was tijdens haar arres-
t zwanger en beviel in mei 1997 in de gevangenis van een
htertje. Aanvankelijk wilden de autoriteiten dat ze geboeid
bevallen, en dat het kind haar zou worden afgenomen. Na
est werden die maatregelen teruggedraaid.
ks in
m uw
om 1
Lei
een compensatie voor Argentijnen
Het Europees Hof voor de Mensenrechten heeft
verzoek om schadevergoeding voor Argentijnse slachtoffers
de Falkland-oorlog niet ontvankelijk verklaard. Ouders van
e Argentijnse marinemannen eisten van Groot-Brittannië
^pensatie voor de dood van hun zonen, die op de kruiser
ïeral Belgrano voeren. Een Britse onderzeeër bracht de krui-
tot z'n^en> waardoor 323 opvarenden het leven
'"'gloren. Het hof oordeelde dat het verzoek binnen zes maan-
na het voorval had moeten worden ingediend. De advoca-
van de nabestaanden gaan nu naar het Internationaal Ge
itshof in Den Haag.
^n
ië rolt mensensmokkelbendes op
De Italiaanse politie heeft veertig mensen opgepakt die
len verdacht van mensensmokkel. Het gaat vooral om Chi-
en. De arrestanten horen tot drie verschillende bendes, die
iter vaak samenwerkten, aldus de politie. De politie begon
ir onderzoek naar de activiteiten van de bendes een jaar ge
en, nadat een groep van bijna vijftig Chinezen was ontdekt,
te mensen werden als slaven gevangen gehouden door de
ides. Ze moesten in illegale ateliers werken totdat ze het be-
,g dat ze aan hun smokkelaars schuldig waren hadden afbe-
Id. De bendes vroegen ongeveer 25.000 tot 30.000 gulden
ir een overtocht. Om betaling af te dwingen, gebruikten de
okkelaars vaak mishandeling of foltering. Ook dreigden de
okkelaars de familie van de immigranten iets aan te doen.
'eer ETA-aanslagen in Spanje
iia-madridDe Spaanse politie heeft gisteren een autobom
hadelijk gemaakt, die was geplaatst in de auto van een poli-
is in Malaga. De politie schreef de verijdelde aanslag toe aan
Baskische afscheidingsbeweging ETA. In de nacht van dins-
;op woensdag ontplofte in een winkelcentrum in Vitoria, de
jfdstad van Spaans Baskenland, een bom. Niemand raakte
vond bij deze aanslag, die door de ETA werd opgeëist. De ex-
sie richtte grote schade aan. Kort ervoor had een man na
ns de ETA naar de politie gebeld om voor de aanslag te
arschuwen. De verijdelde aanslag in Malaga was gericht te-
de socialist José Asenjo. Zaterdag werd in de stad het con-
vatieve gemeenteraadslid José Maria Martin doodgeschoten.
rviërs lYIitrovica demonstreren door
ROvica De spanningen tussen de Serviërs in Kosovska Mi-
vica en de VN-politie en de KFOR-vredesmacht hielden gis-
en aan. Zo'n duizenden Serviërs hielden een demonstratie
de vrijlating van een Serviër te eisen, die volgens hen zonder
ivijs wordt vastgehouden. Het was de derde achtereenvolgen-
j dat Servische inwoners van de verdeelde stad de straat
gingen. De betoging werd 's avonds beëindigd zonder dat
h problemen hadden voorgedaan. In verband met de onrust
I de stad waren de KFOR-mUitairen opvallend aanwezig. Ook
4 ren alle 145 leden van de VN-politie die in het noordelijk deel
j n de stad zijn gestationeerd in staat van paraatheid. De Servi-
ie gemeenschap in Kosovska Mitrovica is de grootste die in
sovo is overgebleven.
S geven Afrika krediet voor aidshulp
m. tsmNGTONDe Amerikaanse Export-Import Bank stelt 24 Affi
flnse landen onder de Sahara 1 miljard dollar per jaar be-
hikbaar voor de aankoop van Amerikaanse middelen tegen
Is. De fabrikanten ervan zeiden in mei de middelen tegen
irk gereduceerde prijzen ter beschikking van die landen, te
llen stellen. In de VS kost een jaar medicatie tegen de ziekte
1.000 tot 15.000 dollar per persoon. Voor Afrika verwachten zij
000 tot 2.000 dollar per persoon te zullen rekenen. Onder de
iden zijn Zuid-Afrika, Botswana, Kameroen, Ivoorkust, Gam-
a, Kenya, Mali, Mozambique, Nigeria, Senegal, Tanzania,
;anda en Zimbabwe. Overigens beklemtoont de bank dat zij
en hulpinstelling is. maar een commerciële. Zij berekent een
nte van 7 procent per jaar.
eventien doden bij verpleeghuisbrand
njose* Een brand in een verpleeghuis in Tilaran in Costa Rica
left gisteren aan 17 bewoners het leven gekost. Een deel van
slachtoffers was blind, zat in een rolstoel of was bedlegerig,
ibrandweer slaagde erin de overige 24 bewoners te redden.
1 brand, die 's morgens vroeg uitbrak, werd waarschijnlijk ver
takt door kortsluiting in één van de kamers. Nadat het
tten dak van het gebouw vlam had gevat, verspreidde het
zich snel naar de rest van de kamers. Op de radio werd ge-
dat alle deuren van het gebouw op slot zaten, waardoor
de brandweer moeite kostte binnen te komen. Op een be-
'cer na was er geen personeel aanwezig. Het verpleeghuis
ndde bijna tot de grond toe af. Het blussen werd bemoeilijkt
)rdat er geen waterbron in de buurt was. Bovendien werd
vuur aangewakkerd door de harde wind.
PYONGYANG-MOSKOU Rtr-DPA
Noord-Korea is bereid zijn ra
ketprogramma onder voor
waarden op te geven. Dat zei de
Russische president Poetin tij
dens zijn bezoek aan het com
munistische land. Volgens Poe
tin wil Noord-Korea dan wel de
beschikking krijgen over draag-
raketten uit andere landen voor
vreedzaam onderzoek. Hij zei
verder dat de Noord-Koreaanse
leider Kim Jong-il hem had ver
zekerd dat alle huidige raket
programma's uitsluitend vreed
zame doeleinden dienen.
De tegemoetkoming van de
Noord-Koreaanse leiding volgt
op aanhoudende internationale
kritiek op het omstreden Ame
rikaanse plan om een raket-
schild te bouwen. De Russen
zijn met de Chinese leider Jiang
Zemin de grootste tegenstan
ders van het raketschild. Ook
Noord-Korea is fel tegen de
plannen, die een schending zijn
van het ontwapeningsverdrag
ABM uit de jaren zeventig.
De dreiging uit Pyongyang is
volgens Washington een van de
voornaamste redenen dat het
raketschild nodig is. Noord-Ko
rea wordt door de VS gezien als
één van de 'schurkenstaten',
dictatoriaal geregeerde landen
die het Westen niet vriendelijk
zijn gezind, en die beschikken
over het militaire potentieel om
de wereldvrede te bedreigen.
Het bezoek van Poetin is his
Poetin (tweede van links) en zijn delegatie in overleg met Kim Jong-il (uiterst rechts) en tolk.
torisch. Het is de eerste keer dat
een Russische leider Noord-Ko
rea aandoet. Ondanks het feit
dat de Sovjet-Unie gold als be-
aanse regime, is het toen nooit het oostblok en de stichting van
tot een staatsbezoek gekomen, de Russische Federatie. Poetin
De relatie tussen Moskou en en Kim willen pogen zowel de
Noord-Korea verwaterde aan- politieke als de economische
schermer van het Noord-Kore- zienlijk na het uiteenvallen van banden stevig aan te halen.
President Indonesië weigert verantwoording af te leggen
De Indonesische president Wahid heeft vanochtend het parlement gebruuskeerd met
zijn weigering verantwoording af te leggen voor het ontslag van twee ministers, eind
april, wegens corruptie. Beide bewindslieden ontkennen schuld. Het parlement wil nu
precies weten hoe de vork aan de steel zit, en eist dat de president met bewijzen komt
voor deze zware beschuldigingen.
waren. Dat was aanleiding tot
grote woede.
Wahid weigerde vanochtend
verantwoording af te leggen,
omdat dit volgens hem niet
hoeft. Het zou in strijd zijn met
de Grondwet. De parlementari
ërs waren uiterst kritisch over
JAKARTA THEO HAERKENS
CORRESPONDENT
De ontslagen zijn zeer omstre
den, omdat de president aan
vankelijk verklaarde dat de mi
nisters - Kalla van industrie en
handel en Sukardi van investe
ringen en staatsbedrijven -
moesten vertrekken omdat hun
samenwerking met andere be
windslieden onvoldoende was
en hun resultaten te wensen
over lieten. In een besloten zit
ting van het parlement zei hij
later echter dat de twee corrupt
het optreden van de president,
die hen kort na zijn aantreden
voor het hoofd stootte door hen
te vergelijken met een kleuter
klas. Deze keer strooide hij zout
in de wonde door te zeggen dat
het parlement ook niet in staat
is om hem weg te sturen.
De bijeenkomst van het par
lement, die morgen wordt her
vat, had onmiddellijk effect op
de financiële markten in Indo
nesië. De rupiah, die juist na
een duikvlucht van enkele we
ken weer een beetje begon aan
Peking Politievrouwen van een Chinese elite-eenheid tonen hun vaardigheden bij het overmeesteren van mensen tijdens een speciale demon
stratie in Peking. De agenten van de eenheid houden zich bezig met allerlei moeilijke klussen, van het beheersen van rellen tot het beëindigen
van vliegtuigkapingen. foto epa goh chai hin
PARAMARIBO ARMAND SNUDERS
CORRESPONDENT
Als ze hun kantoor 's morgens
betreden, moeten de ambtena
ren van het ministerie van
openbare werken in de Suri
naamse hoofdstad Paramaribo
eerst de hoopjes hondenpoep
in de gang ontwijken. Ook met
hun eigen ontlasting zitten ze
in de maag, omdat de toiletten
al een eeuwigheid niet meer
functioneren.
Muskieten hebben bezit geno
men van de kluis, de inventaris
valt ten prooi aan houtluizen en
ander ongedierte. Maar het
meest schrikbarend vinden de
overheidsdienaren toch wel de
zumri-praktij ken die binnen de
muren plaatsvinden: onbeken
den offeren er 's nachts dieren
om de geesten gunstig te stem
men.
De schok was groot bij de 150
bijgelovige ambtenaren, toen
zij onlangs in het gebouw een
rode kip aantroffen. Dood en
aan flarden gereten. Een teken
dat iemand zich in de nachtelij
ke uren had bezig gehouden
met voorouder-verering, en een
offer had gebracht om de gees
ten te behagen. Waarom dat in
het gebouw van het ministerie
moest gebeuren, is een raadsel.
Voor de ambtenaren is de maat
echter vol. Sommigen durven
het gebouw niet meer in, uit
angst dat ze dan worden getrof
fen door een vloek van de go
den. Het is tot daar aan toe dat
je niet weet waar je je behoefte
moet doen of dat je het risico
loopt door de vloer te zakken,
maar met het bovennatuurlijke
valt niet te spotten. Vooral bij
de werknemers van Creoolse
afkomst, bij wie winti een be
langrijke rol speelt, heeft de pa
niek toegeslagen.
Werken voor de Surinaamse
overheid is al lang geen pretje
meer. Werden ambtenaren
vroeger benijd om hun luie le
ventje, waar ze volgens Suri
naamse maatstaven ook nog
eens rijkelijk voor werden be
loond, vandaag de dag ben je
zelfs een beetje zielig als je voor
lanti (het land) werkt. De door
de inflatie uitgeholde lonen zijn
onvoldoende aangepast, en het
is elke maand maar afwachten
of de staat aan het eind van de
maand het salaris op tijd uitbe
taalt.
De huisvesting van de meeste
ministeries is ook niet meer wat
ze geweest is. De veelal histori
sche panden zijn door laksheid
en de financiële malaise van de
overheid in verval geraakt. Vrij
wel dagelijks zijn in kranten
klaagzangen te vinden van
ambtenaren die de lekkende
daken, verstopte toiletten en
verrotte vloeren zat zijn. Voor
het personeel van openbare
werken komt daar nu ook nog
winti bij.
Verantwoordelijk minister Ru-
dolf Mangal wuift de klachten
van zijn medewerkers weg. „We
zijn bezig met het opknappen
van het gebouw, dus er wordt
aan het oplossen van de pro
blemen gewerkt". Over de winti
rept hij echter met geen woord,
want daar gelooft hij als Hin
doestaan niet in.
AD BLOEMENDAAL
delijk vermoeid en zichtbaar teleurgesteld
•est president Bill Clinton het vanmorgen er-
inen: de topconferentie van Camp David heeft
negen dagen nog geen akkoord opgeleverd,
de kloof tussen de standpunten blijft breed,
'verrassing was het niet. Alleen onverbeterlij-
optimisten hadden een snelle en beslissende
orbraak voorspeld, en dan nog tegen beter we-
schuldigingen een latere voortzetting van het
overleg zo goed als onmogelijk zouden maken.
Uiteindelijk stelden de Israëlische en Palestijnse
leiders uit dankbaarheid voor de gastvrijheid zelf
voor nog even te blijven.
Bij terugkeer in Washington zal Clinton de balans
opmaken, en besluiten of verder praten in Camp
David zin heeft. Het lijkt onwaarschijnlijk dat er
in de komende dagen alsnog een alomvattende
regeling voor het conflict zal worden bereikt,
maar misschien is met voorbijgaan aan de heike
le kwestie van soevereiniteit over Jeruzalem een
deelakkoord mogelijk. Op twee punten - de Pa
lestijnse vluchtelingen en de grenzen van een Pa
lestijnse staat - is immers belangrijke vooruit
gang geboekt. Het probleem blijft overigens dat
beide partijen een akkoord over die twee kwes
ties hebben verbonden aan een oplossing van de
kwestie-Jeruzalem.
De Palestijnse en Israëlische leiders hebben bin
nenslands te maken met sterke oppositie. Giste
ren al bracht Barak de wapens om zijn regering
te redden in stelling. Hij liet weten dat Arafat niet
in goed vertrouwen onderhandelde, en zijn aan
hang wees er met trots op dat hij niet heeft toe
gegeven in de kwestie-Jeruzalem. In Israël is dat
laatste de lakmoesproef geworden voor goed va
derlandschap.
In de Palestijnse gebieden is het al niet anders.
Arafats Fatah-beweging wil de president straks
een groots welkom-thuis bereiden, omdat hij on
danks alle druk heeft volgehouden dat Oost-Jeru-
zalem de soevereine hoofdstad van de Palestijnse
staat moet worden. „De Arabische leider die Je
ruzalem opgeeft, moet nog geboren worden",
zou Arafat in de loop van het overleg hebben ge
zegd. Als hij had toegegeven aan de Israëlische
eisen, zou hij zich niet meer hebben kunnen ver
tonen onder zijn eigen volk, laat staan elders in
de Arabische werèld.
De onverenigbaarheid van de uiterste concessies
over Jeruzalem van beide kanten heeft succes in
Camp David onmogelijk gemaakt. Israëls eis tot
soevereiniteit over de hele stad plus omgeving
gaat niet nu eenmaal niet samen met het Pales
tijnse verlangen naar soevereiniteit over de Ara
bische sector. Barak durft niet naar huis terug te
keren met een compromis over Jeruzalem, en
Arafat durft geen akkoord te tekenen dat de Pa-
lestijnen niet minstens een deel van de stad in
handen geeft. Dat ze nu nog in Camp David zit
ten, laat zien dat ze er ook weinig trek in hebben
onverrichterzake naar huis te gaan.
Er zijn berichten dat Clinton een eigen overbrug-
gingsvoorstel over Jeruzalem op tafel heeft ge
legd, met gedeelde Israëlisch-Palestijnse soeve
reiniteit over het oostelijke stadsdeel als kern. Als
dat alles is, ziet het er niet veelbelovend uit. Mis
schien heeft het meer zin te kijken naar minder
ambitieuze voorstellen. Toen Beilin en Arafats
tweede man Abu-Mazen een aantal jaren gele
den aan hun onofficiële vredesplan begonnen te
werken, kwamen ze er al snel achter dat succes
alleen mogelijk zou zijn als de soevereiniteit over
Jeruzalem buiten schot zou blijven.
Ze kwamen met het idee de verschillende etni
sche en religieuze groepen in de stad heer en
meester te maken over hun dagelijks leven. Als
dat zou lukken, zou de kwestie van soevereiniteit
veel minder belangrijk worden, redeneerden ze.
In dezelfde geest denkt ook Meron Benvenisti,
ooit loco-burgemeester van Jeruzalem en nu een
bekend columnist. „Jeruzalem is een symbool",
zei hij deze week. „Als je probeert het te definië
ren, ben je verloren."
te trekken, verloor binnen en
kele minuten de winst van de
afgelopen dagen. Volgens han
delaren op de beurs neemt het
vertrouwen in de economische
situatie in Indonesië drastisch
af.
De in het begin bejubelde
Wahid krijgt de laatste tijd
steeds meer de wind tegen. De
economie, speerpunt van zijn
beleid, wil maar niet van de
grond komen. Bovendien slaagt
hij er maar niet in een eind te
maken aan de bloedige onlus
ten op de Molukken, en blijven
afscheidingsbewegingen in At-
jeh en Papoea hem het leven
zuur maken. Het kabinet zelf
wordt geplaagd door fraude- en
corruptiezaken.
De kans dat Wahid uiteinde
lijk het veld moet ruimen,
wordt beperkt door de afwezig
heid van een sereuze opvolger.
In zijn zwijgende rechterhand
Megawati Soekarnoputri zien
maar weinigen een capabele
opvolgster.
MOSKOU Rtr-ANP-AFP-DPA
Het Lagerhuis (Doema) van het
Russische parlement heeft
voorstellen van president Poe
tin om zijn greep op de regio's
te versterken goedgekeurd. De
Doema ging onder meer ak
koord met een wet die het gou
verneurs verbiedt om zitting te
nemen de federatieraad, het
Hogerhuis van het parlement.
Ook mag Poetin voortaan gou
verneurs en presidenten van de
deelrepublieken ontslaan als
blijkt dat zij de wet hebben
overtreden.
Beide voorstellen kregen
steun van een grote meerder
heid van het parlement. Een ve
to dat de federatieraad eerder
over de ontslagwet had uitge
sproken, werd daarmee onge
daan gemaakt. Poetin kan er nu
direct zijn handtekening onder
zetten. De andere wet moet nog
wel door de federatieraad wor
den behandeld, maar daarbij
worden geen grote problemen
meer verwacht.
De Russische federatie, het
grootste land ter wereld, vormt
een onoverzichtelijk geheel van
deelrepublieken en regio's. En
kele honderden meer en min
der autonome bestuurseenhe-
den vormen een bestuurslaag
tussen de burger en de centrale
regering. Veel regionale leiders
hebben moeite met de voorstel
len, die in hun ogen de federale
bestuursstructuur van na de
Sovjetunie om zeep helpt. Ze
zijn bang dat Rusland nu af
glijdt naar een autoritair sys
teem.
suva Rtr Chaudhry weten dat zijn rol
wat hem betreft niet is uitge
speeld. „Wij vormen de wettig
gekozen regering, en we willen
in de macht worden hersteld."
Hij wil dat er internationale
hulp komt om de democratie in
Fiji te herstellen. Chaudhry zei
contact te hebben gehad met
het Britse Gemenebest, Austra
lië, Nieuw-Zeeland en de Ver
enigde Staten.
Ook economisch heeft Fiji
grote problemen. Nieuw-Zee
land en Fiji's grootste handels
partner Australië hebben sanc
ties opgelegd. Beide landen zijn
niet te spreken over de samen
stelling van de nieuwe regering
op Fiji. Bondgenoten van
Speight maken deel uit van de
nieuwe regeringsploeg, terwijl
etnische Indiërs van deelname
zijn uitgesloten. De Indiërs vor
men bijna de helft van de be
volking op Fiji, en hebben een
groot deel van de economische
macht in handen.
Laisenia Qarase, de nieuwe pre
mier van de roerige Fiji-eilan-
den, weigert rebellenleider
Speight te ontmoeten. Qarase's
afgezette voorganger Chaudhry
blijft bovendien aanspraak ma
ken op de macht. Chaudhry en
een groot aantal andere politici
werden acht weken vastgehou
den door Speight, die een einde
wilde maken aan de macht van
de etnische Indiërs, waartoe
ook Chaudhry behoort.
Vorige week werd de premier
vrijgelaten, nadat Speight deels
zijn zin had gekregen. Er kwam
een nieuwe president van Fijise
afkomst, die met steun van de
militairen Qarase naar voren
schoof als nieuwe pretnier.
Speight wees de voordracht
overigens af, omdat Qarase in
zijn ogen te dicht bij de etni
sche Indiërs staat.
In een vraaggesprek met het
persbureau Reuters liet
JAKARTA THEO HAERKENS
CORRESPONDENT
Ondanks mooie beloften van de
overheid laaien de jaarlijks te
rugkerende bosbranden in In
donesië weer op. Alleen al op
Sumatra brandt het op meer
dan tweehonderd plaatsen. Het
vuur breidt zich uit, en legt een
rookgordijn over het eiland en
de buurlanden Singapore en
Maleisië. Satellietbeelden laten
zien dat het aantal brandhaar
den dagelijks groeit.
De vervuiling bereikt vooral
in midden-Sumatra zulke hoge
niveaus dat mensen maskers
moeten gaan dragen, aldus een
lokale milieudienst. Die houdt
er rekening mee dat een deel
van de bevolking geëvacueerd
moet worden als de branden
blijven aanhouden.
Indonesië worstelt elk jaar
met grote bosbranden, die wor
den aangestoken om ruimte te
maken voor plantages. In de ja
ren 1997 en 1998 liepen de dui-
senden branden totaal uit de
hand, wat leidde tot desastreu
ze vernietiging van naar schat
ting tien miljoen hectare tro
pisch regenwoud. Het leefge
bied van zeldzame dieren, zoals
de orang oetan, ging daarbij
grotendeels verloren.
Het is al de tweede keer dit
jaar dat er bosbranden zijn. Aan
het eind van het regenseizoen
in april brandde het ook, maar
heftige regen beperkte de scha
de toen. Milieu-organisaties
vinden dat de regering té wei
nig lef heeft om de plantage-ei
genaren aan te pakken. Die zijn
voor een belangrijk deel verant
woordelijk voor de branden.
Maar ook kleine boertjes bran
den traditioneel stukken oer
woud af om nieuwe akkers te
beginnen.
In Maleisië wordt er zo min
mogelijk ruchtbaarheid gege
ven aan de rookoverlast. Het
land is doodsbang dat te veel
aandacht een einde zal maken
aan het toerisme. De rookover
last komt Maleisië ook bijzon
der slecht uit, omdat het Azia
tisch Olympisch Comité net ter
plekke onderzoekt of het land
de Aziatische Spelen van 2006
mag organiseren.
