D'Angelo bekroont North Sea
Ze schreeuwen eigenlijl
nog harder dan vroeger
Amerikaans ruimteschild is
bedreiging van wereldvrede
Cultuur Kunst
God schiep mens en (pels)di
Wie klokkenluider zwijgplicht oplegt moet worden gestraft
Alsnog adres voor sponsors
ontwikkelingshulp Sri Lanka
'Rooie buurt' Katwijk kun
beter verkopen aan bewone
MAANDAG 17 JULI 2000
DEN HAAG ANP
Twee zalen en het souterrain
van het Haags Congresgebouw
zijn zondagavond rond acht
uur ontruimd omdat er korte
tijd brand woedde in een op
slagruimte. Volgens de organi
satie van het North Sea Jazz
Festvival ging het om een klei
ne brand in het souterrain
Zalen en souterrain ontruimd wegens brand
waar kraampjes stonden.
De brandweer had het vuur
snel onder controle, maar be
sloot preventief het souterrain,
restaurant 'Orangerie' en twee
concertzalen te ontruimen. De
mensen hoefden niet naar bui
ten. Behalve het souterrain zijn
de Jan Steenzaal en Paulus
Potterzaal ontruimd. Alle ruim
tes werden nog voor half tien
weer opengesteld voor publiek.
Het programma liep door het
incident ongeveer dertig minu
ten uit. Een klein gedeelte van
de opslagplaats brandde uit.
De schade bedraagt circa
20.000 gulden.
Het 25ste festival heeft vol
gens de organisatie dit jaar
68.000 bezoekers getrokken.
Dat is 2000 minder dan vorig
jaar, toen het met 70.000 be
langstellenden geheel uitver
kocht was. Nu waren de zater
dag met onder anderen Tony
Bennett en de zondag met als
grote smaakmakers de Buena
Vista Social Club uitverkocht,
maar bleef een aantal kaarten
voor de vrijdag liggen.
Het North Sea Jazz Festival
wordt volgend jaar gehouden
op 13,14 en 15 juli.
Puike optredens Cubanen en Hargrove op fraai Jazz Festival
James Brown speelde een
paar keer op North Sea
Jazz, Sly Stone zat allang
ondergedoken voor de
Amerikaanse fiscus ten tij
de van het beginjaar 1976
en Prince voelt niets voor
festivals. Het concert dat
de Amerikaanse soulster
D'Angelo zondagavond in
het kader van de jubileu
meditie van North Sea Jazz
gaf in de Statenhal bete
kende zijn langverwachte
debuut in Nederland. Het
was dermate vernieuwend
voor het soulgenre en van
een zo hoog niveau dat
zijn naam definitief in het
rijtje der groten thuis
hoort.
DEN HAAG JOHN OOMKES
D'Angelo heeft dit weekeinde
met kop en schouders uitgesto
ken boven alles wat in Den
Haag live optrad. Dat is des te
opvallender omdat het festival
met een serie puike optredens
rond trompetvirtuoos Roy Har-
grove en een uitgebreide serie
optredens van ronduit uitbun
dige Cubanen al opvallend in
de bus heeft geblazen. Op de
openingsavond loopt de span
ning rond een show van de
Amerikaanse zangeres Angie
Stone bovendien uit op een
spektakel van onnederlandse
proporties.
D'Angelo's live band draait
om de inbreng van de blanke
bassist Pino Palladino, die als
een rots in de branding voo-
doo-achtige partijen uitbraakt,
terwijl de wereld op het podi
um rond hem vergaat. D'Ange
lo's afwisselend krachtige shout
en extreem gevoelige falset
steekt mooi af tegen het in glij
dende schalen zingende koor
tje. De band combineert hip
hop, musicalachtige enscene
ring en elektronica met de be
langrijkste gereedschappen van
de antieke soul: prachtig ge
schakeerd werkende koperbla
zers, stemmige hammond- en
snerpende gitaarpartijen. D'An
gelo benut zijn getrainde body
ook voor effectbejag. De band
imiteert met overgave het ge
weld van een ghetto-rel en zelf
D'Angelo was een van de hoogtepunten op North Sea Jazz, zeker voor het jongere publiek.
foto wfa/roel loots
zien we hem de liefde simule
rend in de toegift.
D'Angelo haalt veel van zijn
inspiratie buiten de deur, zoals
bij jazzsterren als gitarist Char
lie Hunter en Roy Hargrove, die
zondagavond heel even vanuit
de coulissen toekijkt, voordat
hij zelf op moet met zijn fabu
leuze kwintet en de toch opge
doken hammondveteraan Jack
McDuff.
Op de tweede avond duikt
Hargrove strak in het pak op bij
het altijd wat stijve Nederlandse
Metropole Orchestra. Hij ver
zuipt geen moment in de gecul
tiveerde orkestklank, die zijig
overkomt in Jobim's Love
Game's Over, maar nog geen
minuut later dirigeert hij zelf -
al laat hij de strijkers links zit
ten. Roy tovert eerst een big
band met een latin feel tevoor
schijn, vervolgens ondergaat
het Metropole Orchestra een
metaformose tot soulorkest met
Philly Sound-karakteristiekjes
en weer later dwingt hij de bla
zerssectie tot een bloedzuivere
meerstemmigheid a la Elling
ton.
Diezelfde avond verschijnt
Hargrove ook nog even op de
bühne bij Nederlands leukste
ketelbinkie-partyorkest New
Cool Collective, maar nu in een
rol als oude wijze man die
fraaie, beheerste latin soli af
draait. Hij steekt andere sterso
listen als de charmante Lilian
Vieira en zeker de gemaakt zin
gende Trijntje Oosterhuis naar
de kroon.
De kritiek dat North Sea Jazz
de jazz teveel zou vermengen
met pop verstomt: op geen en
kel ander Nederlands festival is
zoveel pure jazz te horen. Miles
is het voorbeeld van een jazz
muzikant die zelf de kruis
bestuiving met andere genres
meermalen aanging. Zelfs op
zijn meest frivole momenten
blijft het festivalaanbod trouw
aan de wetten van de improvi
satie of vormt het een illustratie
De verbeelding in de muzika
le wereld waar veel, zo niet alles
mag, kent geen grenzen. Zo
klinkt Nitin Sawhney (de twee-
de-generatie Indiërs van het
Outcaste-label uit Londen)
overtuigend origineel in een
battle tussen human beatbox
en tabla's en authentiek in een
flamenco-cover van werk van
Paco Pena. James Carter, de su
blieme Amerikaanse saxofonist,
presenteert met veel daad
kracht zijn elektrische New
Quintet (met geweldenaars als
Jamaladeen Tacuma en Kelvyn
Bell). Carter blaast het ene mo
ment als een echo van Lester
Young, het volgende moment
imiteert hij het Junglebook van
Disney. Snuivend doet hij de
volledige titel van zijn mooiste
circusnummer There's A Pedd
le... uit de doeken (...For Every
Ass In The Universe).
Miles Davis, althans zijn Kind
of Blue-periode, klinkt na in
een mooie tribuut van zijn
voormalige sideman Kenny
Garrett en diens maatjes Walla
ce Roney, Buster Williams en
Jimmy Cobb. Het hoort thuis in
de retro-trend die in de jazz van
nu sterk opgeld doet. Terence
Blanchard mag dan als trom
pettist meer op wijlen Woody
Shaw en Freddy Hubbard lijken
dan Roy Hargrove en Wynton
Marsalis (vrijdagavond nadruk
kelijk low-profïle aanwezig bij
de fifties-bigband van het Lin
coln Center), zijn sextet is een
opvallende remake van wijlen
Art Blakey's Jazz Messengers.
Dat wil zeggen: compleet met
een drummer die net als Blakey
eenzelfde soort getemporiseer
de opbouw van soli verkiest bo
ven razernij. Het verleden ligt
ook al op de loer bij trombonist
Steve Turre. Die keurig geklede
heer blaast graag op zijn serie
tropische schelpen, maar kan
niet verhullen een complete
adept van J.J. Johnson te zijn.
Op zondagavond probeert Her-
bie Hancock de sicties te verja
gen met een sextet dat niet op
gewassen is tegen zijn statuur,
maar het is onbegonnen werk.
Entertainment van de boven
ste plank is er, zoals geschre
ven, op de openingsavond van
souldiva Angie Stone. Miss Sto
ne kampt met een keelaandoe
ning maar zingt dwars door de
ellende heen.
Voorbij het vermaak ligt de
sublieme Cubaanse sound van
Ibrahim Ferrer, Ruben Gonza-
'lez en Omara Portuondo en de
andere sterren van de Buena
Vista Social Club. Het kan aan
de entourage gelegen hebben,
maar de spreekwoordelijke
weemoed is hier af en toe ver
dreven met schitterende bla-
zers-chorussen, de uitgewerkte
toonladders van Gonzalez en
de warme charme van diva La
Portuondo. Hun spel met traag
opgebouwde climaxen heeft
geen verband met de hoge leef
tijd maar met beheersing en -
zoals in de liefde - met ervaring.
Op de afsluitende derde dag
is er veel aandacht voor de re
cente ontwikkelingen in Chica
go, een muziek-scene die zich
in de appreciatie van Bill Clin
ton mag verheugen. Vooral het
DKV Trio overrompelt het pu
bliek met ruige, uitgesponnen
instrumentale muziek die van
begin tot eind krachtig blijft.
Dat bewerkstelligen slagwerker
Hamid Drake, bassist Kent
Kessler en tenorist Ken Vander-
mark door voortdurend van
functie te wisselen. Soleren, be
geleiden en tegenwicht bieden
gebeurt met het tempo waar
mee een tv-verslaafde zapt. Het
is nieuw en toch vertrouwd.
Het gebeurde 25 jaar geleden
en later met het Odean Pope
Trio halfweg jaren tachtig ook.
En telkens was dit festival er ge
tuige van.
Nieuwe cd Engelbert Humperdinck doet het goed
AMSTERDAM ELS SMIT
Wie de jeugd heeft, heeft de
toekomst. Maar ja. hoe bereik je
de jeugd als je al een artiest op
leeftijd bent? Gewoon maar
proberen: een cd uitbrengen en
die via radio en televisie onder
de aandacht brengen en dan
maar hopen dat het lukt. Engel-
bert Humperdinck heeft die
sprong gewaagd. En? Gelukt.
Z'n cd 'Engelbert at his very
best' die onlangs is verschenen,
doet het goed. In de hitlijsten
staat hij hoog genoteerd. In De
nemarken staat hij op 2, in En
geland, Humperdincks geboor
teland, staat hij op 5.
Waar zit 'm het succes nou
in? „Het repertoire," zegt En
gelbert, die voor een paar op
tredens is neergestreken in Am
sterdam. „Dat heeft altijd al een
groot publiek aangesproken.
We dachten dat het een goed
idee zou zijn om al die multi-
million sellers bij elkaar op een
cd te zetten. Het is muziek die
altijd een brede groep mensen
heeft aangesproken. Dat is nu
weer bewaarheid. Ik mag zeg
gen dat ik er nu een zeer jong
publiek bij heb gekregen. Ik
vind dat wel een vertrouwd ge
zicht. Toen ik in de jaren zestig
begon, zag ik ook allemaal jon
ge gezichten in de zaal. En wat
me tegenwoordig opvalt: ze
schreeuwen eigenlijk nog veel
harder dan ik gewend was."
En net als altijd zingt ieder
een mee. Met 'Release me' 'A
man without love', 'Am I that
easy to forget' en 'Strangers in
the night'. Strangers in the
night, dat was toch van Frank
Sinatra? „Oorspronkelijk riiet",
zegt hij met pretlichtjes in de
ogen. „Bert Kaempfert had het
lied destijds voor mij geschre
ven. Maar toen belde Frank Si
natra op en die zei zoiets van:
'Wat moet die Humperdinck
met dat lied? Ik wil het hebben'.
Hij heeft er een nummer 1-hit
mee gehad. Ik zeg niet dat dat
mij ook gelukt zou zijn, maar
het zou me niet hebben ver
baasd. Ik vond deze cd een
mooie gelegenheid om het lied
terug te claimen."
Er bestaan wel meer misver
standen over hem en hij ruimt
ze graag uit de weg. Hij en niet
Elvis vertoonde zich als eerste
op de bühne in een leren pak
en met bakkebaarden. Later
heeft hij Elvis wel eens ge
plaagd door te zeggen dat hij
zijn image had gestolen. Maar
ze bleven goed bevriend en ze
zongen menigmaal nummers
van elkaar.
De bakkebaarden zijn ver
dwenen. Nou ja, we leven ook
in een andere tijd natuurlijk.
Hij ziet er goed geconserveerd
uit en, misschien wel het be
langrijkste, z'n stem heeft de
tand des tijds goed doorstaan.
„Ik doe veel voor mijn conditie.
Ik loop veel, ik tennis, ik speel
golf. Tja, ik treed over de hele
wereld op. Ik reis 300.000 mijl
per jaar. Dan moet je zorgen
dat je fit blijft, 't Is mijn werk.
En ik hou van die baan, nu ei
genlijk meer dan ooit. Ik heb
meer ervaring, ik voel dat ik
veel meer in mijn teksten kan
leggen dan vroeger."
Toch kwam het vroeger ook
al aardig over wat hij wilde zeg
gen. Van zijn debuutsingle 'Re
lease me' gingen een tijd lang
zo'n 80.000 exemplaren per dag
over de toonbank. In feite
maakte hij daarmee een vlie
gende start. En het kwam alle
maal heel onverwacht, ook voor
hem zelf. Het was namelijk he
lemaal niet de bedoeling dat
hij, zo in het midden van de ja
ren zestig, zou optreden in het
goed bekeken BBC-televisie-
programma 'Sunday Night At
The Palladium'. Maar er viel
een artiest uit en de program
maleiding moet hebben ver
zucht: 'Laten we dan in hemels
naam die Humperdinck maar
nemen'. De volgende dag wa
ren de telefoonlijnen van alle
Britse platenzaken overbelast.
In Nederland meldde het Hit
dossier in 1977 over hem: 'De
vocale kwaliteiten van Engel
bert Humperdinck waren wat
minder belangrijk dan zijn visu
ele', maar moest daaraan toe
voegen: 'Toch was hij goed voor
acht hits.' Dat waren onder
meer There goes my
dindc
bene
nietv
gewt-
hoor.
hebk
gew;
al-la
van li
vake
beet;
everything', 'Les bicyclel
Belsize', 'Winterworld ol
en 'The way it used to b
leen de laatste jaren hebl
niet zo veel meer van he
hoord, of lijkt dat maar zo?
„Ik ben echt niet wegge
hoor. Wé hebben gewo
cd-kant van het vak een
verwaarloosd. Dat komt
dat de tijd ontbrak. Ik was
weg, althans ik was nooit
genoeg op een plek om ei
op te nemen. Dat drong of
gegeven moment tot mei
Mensen moeten via cd'so
hoogte blijven van wat je
Maar als je het druk hebt,
daar niet bij stil. Eigenlijk i
een half jaar moeten reizi
optreden en de andere heil
een jaar moeten gebruike
cd's op te nemen."
„En dat is nu precies v
van plan ben om te gaani
Ik weet niet of het lukt,
het voornemen is er. Da
heb ik al meteen tijd
veerd voor de volgende c
komt gloednieuw materia!
Dat wordt nu, terwijl wij m
kaar praten, voor me ges
ven, onder anderen door
my Webb en daar ben LI
tuurlijk apetrots op. Ik ver
me er echt op. Nu alle
trouwde nummers van m'
pertoire op cd staan, ki
gaan uitbreiden, in de v
schap dat mensen, jonge i
sen, er naar uitkijken."
SCHRIJVENDE LEZERS
De reden waarom ik dit artikel
schrijf, is dat ik bezorgd ben
over de mogelijkheid dat de
Verenigde Staten in de toe
komst een zogenoemd ruimte
schild zullen installeren. Ik ben
nu 18 jaar en Nederlander en
samen met mijn leeftijdgenoten
over de hele wereld heb ik (en
de generaties na mij) nog een
heel leven voor me. Ondanks
dat ik een Europeaan ben,
schrijf ik dit artikel uit verschil
lende perspectieven.
De VS, althans een groot aan
tal invloedrijke mensen aldaar,
zijn van mening dat er een
ruimteschild voor de VS moet
komen, omdat zij (op korte ter
mijn) bedreigd kan worden
door zogenoemde 'schurken
staten'. Door de installatie van
een dergelijk schild, zover het al
mogelijk is dat deze goed func
tioneert, zullen de VS zich van
de wereld kunnen gaan isole
ren. Hierdoor kan hun (politie
ke) invloed in de wereld en
daarmee die van het Westen af-
hemen, omdat Europa geen
wereldmacht meer is. Dit kan
de veiligheid van het Westen,
en Europa in het bijzonder be
dreigen, omdat Europa dan nog
de enige grote 'kwetsbare' ver
tegenwoordiger is.
De relatie met Europa zal bij
een installatie van een ruimte
schild onder druk komen te
staan, omdat de huidige ten
dens van afnemende militaire
steun aan Europa, die Europa
nog zo nodig heeft, zal worden
versterkt. Wat Rusland betreft
kan het de democratische en
wereldlijke ontwikkeling onder
mijnen wat ook Rusland in de
richting van het isolationisme
kan duwen. Rusland zou zich
bedreigd kunnen gaan voelen
en zich vijandig tegen het Wes
ten kunnen opstellen wat ons
weer terug in de tijd brengt.
In Azië zal zich zeker een wa
penwedloop ontwikkelen. Chi
na zal de stabiliteit in Azië kun
nen gaan bedreigen doordat
het zich genoodzaakt voelt om
zich op te werpen als bescher
mer van dat Azië. Te denken
valt aan een invasie van Taiwan
en Vietnam. Door de bewape
ning van China zal India zich
bedreigd gaan voelen wat Pa
kistan er toe beweegt om zich
ook te gaan bewapenen.
In het Midden Oosten zullen
anti-Westerse en terroristische
krachten worden versterkt wat
oner andere de huidige hervor
mingsgezinde ontwikkeling van
Iran grondig kan verstoren. Ook
zal de 'vrede' aldaar onder druk
komen te staan, omdat de Ara
bische landen zich massaal te
gen Israël zullen keren.
De conclusie is eenvoudig en
duidelijk. Een dergelijk ruimte
schild zal de veiligheid in heel
de wereld bedreigen en de hui
dige toenadering van verschil
lende beschavingen tot elkaar
wordt verstoord. De VS moeten
Een activist van Greenpeace demonstreert in Lompoc, California tegen de proeflancering van een ruimte
schildraket eerder deze maand. foto epa
beseffen dat zij niet op de lange als belangrijkste bondgenoot geren een veilige en harmoni-
termijn denken, maar op een van de VS om hun gevoel van sche toekomst weggelegd,
egocentrische korte termijn, eenzaamheid en onveiligheid
Europa moet zich, nog sterker zoveel mogelijk weg te nemen. Paul Jansen,
dan op dit moment, opwerpen Als dat lukt, is er voor ons jon- Noordwijkerhout.
Zoals bekend, is er in de Tweede Kamer
een 'Klokkenluiderwet' in voorbereiding.
Op 26 mei heb ik, in een ingezonden brief
in het Leidsch Dagblad, voorgesteld dat
het bij levensbedreigende omstandighe
den verzuimen om 'klokken te luiden',
strafbaar moet worden gesteld.
Op 8 juli meldt het Leidsch Dagblad dat
de Nederlandse legertop een waarschu
wing negeerde van een arts-majoor, die
beweerde dat de legerbasis in Prizren niet
verontreinigd was met asbest. Het hoofd
van de medische dienst vertrouwde name
lijk de ingeschakelde deskundigen niet. Er
blijkt nu dat de bevelhebber, de brigade
generaal Bokhoven, zich ergerde aan deze
waarschuwing en zijn ondergeschikten
een spreekverbod oplegde. Het gevolg
hiervan is dat het Nederlandse leger opge
licht is voor tientallen miljoenen.
De les die men hieruit moet trekken is:
1. De vrijheid van meningsuiting moet
ook in het leger gerespecteerd worden als
het gaat om mogelijke oplichting.
2. Het wetsontwerp over bescherming
van klokkenluiders dient sancties te bevat
ten tegen superieuren, die ondergeschik
ten, die in het algemeen belang Idokken-
luiden. een zwijgplicht opleggen.
D.O.E. Gebhardt,
Oegstgeest.
Op zaterdag 1 juli stond er een
heel mooi artikel in het Leidsch
Dagblad over mijn reisdoel Sri
Lanka. Door mensen die dit
hebben gelezen, werd ik er op
geattendeerd dat het eigenlijk
jammer was dat mijn adres er
niet bijstond. Eventuele spon
sors of mensen die goederen
zouden willen schenken, weten
nu niet waar ze terecht kunnen.
Ik heb daar nooit bij stilgestaan,
want dit artikel was voor mij al
iets heel bijzonders. Maar ik
zou het wel fijn vinden als mijn
adres - Beatrixplantsoen 8,
2481 AW Woubrugge - alsnog
zou kunnen worden gepubli
ceerd.
Laura Prangers,
Woubrugge.
Het doet me zeer te lezen dat er
nog vrouwen zijn die weer bont
willen dragen. Ik dacht na we
na de jaren zeventig met z'n al
len wakker waren geworden. Ie
dereen weet toch hoeveel leed
de dieren die dit bont leveren
moeten ondergaan. Is het niet
door een rotleven bij de pels-
dieren die in gevangenschap le
ven, dan wel door het vergif of
de klemmen die de in het wild
levende pelsdieren treffen.
Wij staan boven de dieren,
maar het is niet de bedo
dat we maar met de d
kunnen doen wat wij
God schiep mens én dier.
Al zou ik een bontjas
niets krijgen, ik zou hem<
luut niet willen. Ik draag
dierenleed op mijn lichaaa
Hopelijk worden dezei
sen op aarde nog wakker. I
nooit te laat.
M.C.J.B
Leiden
Op het artikel 'Rooie buurt
hoeft mogelijk niet plat' - in de
krant van 21 juni - wil ik reage
ren. Deze 'Rooie buurt' is om
streeks 1975 onder leiding van
de Nationale Woningraad zeer
slecht gerenoveerd (net als
meer wijken hier ter plaatse).
Deze renovatie was tegen de wil
van de ambtenaren van de pro
vinciale directie, maar werd op
dezelfde sentimentele gronden
die blijkbaar nu nog gelden,
door de KBV doorgezet.
De kosten van die renovatie
waren hoger dan die van de
nieuwbouwwoningen die ter-
zelfdertijd in Rijnsoever werden
gebouwd en moesten deze wo
ningen voor 40 jaar in orde
brengen. Van die 40 jaar zijn er
nu 25 jaar om en in die periode
is er al heel wat geld aan lap
middelen besteed.
Als je als bouwvereniging die
fout hebt gemaakt, zou je ver
wachten dat dit geen tweede
keer gebeurt. Maar zoals uit het
artikel blijkt, gaan we vanwege
de 'mooie voorgeveltjes' en de
'opvallende rode daken' met
hogere kosten dan nieuwt
opnieuw renoveren. En ji
met de helft van de levens
van een nieuwe woning.
Je vraagt je af: kunnen
geen nieuw voorgeveltje ii
zelfde stijl bouwen? Z|
soms geen rode dakpal
meer? Wie zal dit beleid i
pen?
Mijns inziens zou het
standiger zijn - en volled
overeenstemming met hel
ven van de regering om In
gen woningbezit te bevori
- om deze woningen voo
grondprijs plus de sloopt
(dat is tenslotte nu de wa
aan de bewoners aan te bil
Dan staan ze er echt o«
jaar nog. De miljoenen
worden bespaard, kunnen
den geïnvesteerd in een ni
woonwijk. Dan komen ei
minste woningen bij en g
druk op de oververhitte
ningmarkt in Katwijk een
klein stapje terug.
W. Veldhui
