Weer commotie in VS
over aftuigen arrestant
Ex-militairen Joegoslavië op rooftocht in Spanje
Turkije saboteert recent bereikte ontspanning op eiland Cyprus
Buitenland
Farmacieconcern MSD
sponsort aids-activisten
Colombia levert drugsbaron uit
Revolte Russische generaals
tegen plannen van regering
&G 14 JULI 2000
in Turkije heeft gis-
mensenlevens geëist,
nieuwe bosbranden
Rond de Zee van
ten zuiden van Istan-
zijn gisteren
honderd nieuwe
ontstaan. Midden-
en het noorden
zijn het
Het ministe-
spreekt van zeer
in het hele
regering heeft ge-
om buitenlandse hulp
De bran-
in Grieken
ten westen van
honder
hun woonplaats,
tussen Athene en
voorzorg tijdelijk
De lucht boven de
hoofdstad is zwart van
uit omliggende gebie-
op het Italiaanse ei-
is gisteren een grote
uitgebroken. Ver
huizen dreigen in
op te gaan.
;lle Peter' rondt punt Afrika
Peter de pinguïn, die door heel Zuid-Afrika wordt ge-
op zijn tocht van Port Elizabeth naar zijn normale leefge-
p Robbeneiland, heeft het zuidelijkste puntje van Afrika,
lgulhas, gisteren gerond. Met een gemiddelde snelheid
kilometer per uur ligt hij ook na dertien dagen zwem-
ig steeds op koers. Wetenschappers van de Universiteit
ïpstad volgen de verrichtingen van 'Snelle Peter' op de
Daartoe is de pinguin uitgerust met een zendertje. Peter
irt tot de 23.000 pinguins die zijn gered van Robbeneiland
sseneiland na een olieramp.
traf voor aanslag op synagoge
Twee jonge rechts-extremisten moeten de gevangenis in
aanslag op een synagoge in de Duitse stad Erfurt. De
jank in Gera veroordeelde gisteren een 18-jarige Duitser
e jaar celstraf en een 17-jarige landgenoot tot twee jaar en
j laanden. De mannen hebben toegegeven dat ze op 20
wee molotovcocktails naar de achterzijde van de synago-
iben gegooid. Het was die dag 111 jaar geleden dat Adolf
werd geboren. Als motief voor hun daad noemde het duo
tegen joden'.
te
SA-hackers gearresteerd
De politie van de Amerikaanse stad New York heeft
lackers aangehouden, die computers van de Amerikaanse
001 en ruimtevaartorganisatie NASA hadden gekraakt. Een
ing Oe twee is een 15-jarige jongen, wiens naam niet is vrijgege-
m*» mdat hij zo jong is. Hij wordt ervan verdacht in november
f' iben ingebroken in drie computers van de NASA. De an-
rrestant is de 20-jarige Raymond Torricelli, die ervan ver
wordt te hebben ingebroken in twee computers van het
Danf^11^011 Laboratory van NASA in Pasadena.
pa ieuactivisten gepakt in Tsjechië
De Tsjechische politie heeft gisteren dertien milieuacti-
aangehouden die bij een kerncentrale demonstreerden.
;estanten komen uit Nederland, Tsjechië, Oostenrijk,
and en Slowakije. Drie Tsjechen en een Nederlander zijn
dels weer vrijgelaten. De activisten protesteerden tegen
istaande ingebruikname van de kerncentrale in Temelin
i-Bohemen, 60 kilometer van de grens met Oostenrijk.
lental Bombay loopt op
OENln Het aantal doden als gevolg van twee aardverschuivin-
01 i de Indiase miljoenenstad Bombay is opgelopen van veer-
tr 58. De modderstromen, veroorzaakt door zware regen-
dolven delen van een sloppenwijk. De brandweer denkt
nog 30 tot 40 mensen onder de modder liggen.
Al
jprui dley zegt Gore steun toe
'RAUiav, De Amerikaanse vice-president Al Gore heeft giste-
langverwachte officiële steun gekregen van Bill Bradley,
ide rivaal voor de Democratische kandidatuur voor de
entsverkiezingen van november. De twee voormalige
j^lhanen schudden elkaar voor het oog van de camera's in
W,;l ïerikaanse stad Green Bay de hand.
ild: Eén termijn is genoeg
i. Yï De Indonesische president, Abdurrahman Wahid, heeft
l^mnen gegeven dat hij zich niet herkiesbaar zal stellen bij de
t^gnde presidentsverkiezingen in 2004. Dat meldde vanoch-
ie Australische televisiezender ABC. Wahid heeft gezegd
j bij de volgende verkiezing volledige steun zal geven aan
I ƒ25,- ice-president Megawati Soekarnoputri, mocht ze een gooi
;TTaA naar het hoogste Indonesische politieke ambt.
lieuw doden door geweld Ambon
Het geweld op de Molukken heeft opnieuw levens ge-
- nwoners van Ambon en Indonesiche kranten meldden
:htend dat er bij de gevechten tussen moslims en christe-
eker zeven doden en twaalf gewonden zijn gevallen. Agen-
Hf" militairen hebben tevergeefs geprobeerd een einde te
aan het geweld dat oplaaide na een schietparij in de ha-
^^Saarbij vier mensen gewond raakten. Als reactie op het
herens incident ging een woedende menigte de straat op. Ze ver-
VOO ten zeker zeventien huizen met granaten en bómmen.
Politie Philadelphia molesteert zwarte man
De Amerikaanse politie is
opnieuw in opspraak ge
raakt wegens het aftuigen
van een zwarte arrestant.
Van de arrestatie in Phila
delphia zijn video-opna
mes gemaakt die de hele
wereld over zijn gegaan.
De arrestant, de 30-jarige
Thomas Jones, hield aan
de mishandeling ernstige
verwondingen over aan ar
men en buik.
philadelphia anp
Afgelopen woensdag zagen
agenten in Philadelphia een ge
stolen auto rijden. Na een ach
tervolging reden ze de auto
klem. Daarop volgde een
schietpartij waarbij 45 kogels
werden afgevuurd. Drie agen
ten raakten daarbij gewond.
De chauffeur van de klemge
reden auto werd door vijf ko
gels geraakt, maar hij slaagde er
desondanks in te vluchten in
een politieauto. De agenten re
den ook die wagen klem, haal
den de bestuurder eruit en tuig
den hem af.
Televisiezender ABC maakte
vanuit een helikopter opnames
van de aanhouding. Een poli
tiecommissaris in Philadelphia
zei in een reactie dat die geen
compleet beeld geven van wat
Televisiekijkers over de hele wereld hebben kunnen zien hoe Amerikaanse agenten zich op een zwarte arres
tant stortten en hem schopten en sloegen. foto ap
er is gebeurd. De Amerikaanse
minister van justitie, Reno, wil
dat de zaak tot op bodem wordt
uitgezocht.
De commotie die over de
mishandeling is ontstaan, is
mede zo groot omdat de beel
den van ABC herinneringen op
roepen aan de geruchtmakende
zaak rond de zwarte Amerikaan
Rodney King. Deze werd in
1991 op soortgelijke wijze afge
tuigd door blanke agenten in
Los Angeles. De kwestie King
leidde tot omvangrijke rellen,
nadat een rechter de politie
mannen had vrijgesproken. Bij
het incident van deze week in
Philadelphia waren zowel blan
ke als zwarte politiemensen be
trokken.
Sturchio. Het nieuws heeft in
druk gemaakt in Zuid-Afrika,
waar president Mbeki onder
vuur ligt vanwege zijn scepsis
over de relatie tussen HIV en
aids. In zijn openingstoespraak
zei de president nog dat het be
strijden van armoede belangrij
ker is dan alle aandacht richten
op de bestrijding van HIV met
medicijnen die voor de meeste
Afrikaanse landen veel te duur
zijn. Aanhangers van Mbeki
hebben met het nieuws over de
sponsoring van Act-Up voedsel
gekregen voor hun theorie dat
Afrika slachtoffer is van een
complot van abjecte westerse
kapitalisten. Anderen, zoals
consultant Anita Allen, zeggen
dat men niet zo naïef moet zijn
over de rol van sommige aids-
activisten in de campagne voor
aids-medicijnen. „Wat is een
betere reclame dan mensen die
schreeuwen om medicijnen
met jouw bedrijfslogo op de
achtergrond", aldus Allen.
Dat de farmaceutische bedrij
ven enorme belangen hebben
in het aids-tijdperk, staat buiten
kijf. Glaxo Wellcome zag zijn
omzet verdubbelen in de vijf
jaar dat het nu het beroemde
AZT op de markt brengt. Men
heeft begrepen dat imago be
langrijk is bij pogingen het suc
ces te prolongeren. De farma
ceutische bedrijven presente
ren zich dus als netjes en ver
antwoord, in de wetenschap
dat de publieke opinie kritisch
is geworden.
De strategie heeft succes,
want van de aangekondigde
golf van protestacties is in Dur
ban weinig te merken. Alleen
Act-Up is actief, maar daarvan
is nu bekend waarom.
pretoria eelco van der linden
correspondent
De farmaceutische industrie
laat zich tijdens de aids-confe-
rentie in het Zuid-Afrikaanse
Durban van haar beste kant
zien. Zelfs de enige echte actie
groep rond het congres blijkt
door een van de farmareuzen te
worden gesponsord.
Eerder deze week hield Act-
Up, een militante Amerikaanse
club van aids-activisten, een
luidruchtige demonstratie voor
de stand van Boerhringer-In-
gelheim, producent van het
medicijn Nevirapene. Het Duit
se bedrijf haalde vlak voor de
opening van de conferentie alle
kranten met het voorstel Ne
virapene vijf jaar lang gratis te
verstrekken aan ontwikkelings
landen ten behoeve van zwan
gere vrouwen met het HIV-vi-
rus.
De actievoerders, die strijden
voor goedkopere aids-medicij-
nen en volgens hun eigen web
site een plaag zijn voor de far
maceutische industrie, zetten
vervolgens koers naar een stand
van de Amerikaanse concurrent
van Boerhinger, Merck Sharpe
and Dome (MSD). Dit bedrijf,
net als Boehringer een van de
hoofdsponsors van het congres
in Durban, brengt het medicijn
Crixivan op de markt.
Het hoofd van de pr-afdeling
van MSD, Geoffrey Sturchio,
vertelde zonder veel omhaal
aan het Zuid-Afrikaanse pers
bureau Sapa dat zijn bedrijf
Act-Up sponsort. Vorig jaar, tij
dens de 12de versie van de
aids-conferentie in Genéve, cir
culeerden die geruchten ook al.
Iedereen verbaasd, behalve
Ook toeristen niet veilig voor goed georganiseerde bendes
correspondent
Spanje wordt de laatste maanden ge
teisterd door een golf van gewapende
overvallen. Het gaat om goed georga
niseerde bendes die in veel gevallen
worden geleid door oud-militairen uit
Joegoslavië en daarvan afgesplitste
landen. Juwelierszaken en bedrijven
parken zijn de voornaamste doelwit
ten van de criminelen. Nu het toeris
tenseizoen is begonnen, zijn ook bui
tenlandse bezoekers niet veilig.
De juweliers zijn ten einde raad. De
nationale branche-organisatie heeft
haar leden opgeroepen komende
woensdag hun winkels te sluiten en
mee te doen aan een landelijke pro
testmanifestatie om de onveiligheid
van hun beroep onder de aandacht te
brengen.
De afgelopen vijf jaar zijn negendui
zend juweliers slachtoffer geworden
van overvallen. Sommigen zijn meer
dan eend in aanraking gekomen met
de criminelen. Het gaat niet alleen om
de materiële schade, die overigens vele
miljoenen bedraagt. „Veel erger is de
angst waarmee we moeten leven",
zegt juwelier Rogelio Roca.
Roca is de eigenaar van de gelijknami
ge zaak aan de chique Paseo de Gracia
in Barcelona, een van de meest gere
nommeerde juwelierszaken van Span
je. Vorige week vrijdag sloot een van
de oudere medewerkers, zoals gebrui
kelijk, de zaak af voor de middagpau
ze. Toen hij thuis kwam, vond hij zijn
vrouw vastgebonden in een stoel.
Terwijl een van de overvallers bij de
geknevelde vrouw bleef, werd haar
man door de andere bendeleden ge
dwongen mee te gaan naar de juwe
lierswinkel om hen binnen te laten.
Zijn handen werden aan zijn voeten
vastgebonden, waarna ze hem van een
trap duwden. Ze dreigden hem te do
den als hij de grote kluis niet opende.
De medewerker wist de criminelen er
uiteindelijk van te overtuigen dat het
alarm zou afgaan wanneer de kluis
werd geopend voordat de zaak weer
open ging. De dieven namen genoe
gen met een buit ter waarde van onge
veer een miljoen gulden.
Volgens de politie ging het ook bij de
overval op Roca om een bende die
waarschijnlijk afkomstig is uit Joego
slavië en daarvan afgesplitste republie
ken. Vorig jaar werd een omvangrijke
criminele organisatie opgerold, waar
van dertien leden afkomstig bleken
van de Balkan. Het zijn vaak ex-mili
tairen en gewezen politiemensen.
Hun optreden wordt volgens de
Spaanse politie gekenmerkt door een
hoge mate van efficiëntie en een strak
ke organisatie. Ze deinzen er niet voor
terug geweld te gebruiken. Bij de vorig
jaar verrichte arrestaties werden vuur
wapens in beslag genomen. Uit papie
ren bleek ook dat grote geldbedragen
waren overgemaakt naar een gewa
pende groepering in Kosovo.
De bendes opereren ook veel op indu
strieterreinen en bedrijvenparken. Met
snelle, goed georganiseerde acties ma
ken ze daar grote partijen waardevolle
goederen buit. Voordat de politie
komt, zijn ze al weer verdwenen.
Hun derde werkterrein zijn de plaat
sen waar veel toeristen komen. Op de
grote promenade Las Ramblas in Bar
celona zijn mensen beroofd door zo
genaamde agenten in burger die hen
naar hun papieren vroegen. De ne-
pagenten legitimeerden zich inder
daad met een (niet-Spaanse) politie
penning. Zodra de toeristen beduusd
hun papieren uit hun tas of portemon
nee pakten, werden die hun uit han
den gerukt waarna de dieven in de
mensenmassa verdwenen.
Spanje is volgens de politie een geliefd
land voor buitenlandse criminelen.
Met de grote stroom toeristen is het
gemakkelijk het land binnen te komen
en onder te duiken. Mede om die re
den hebben Italiaanse en Russische
maffiosi hun schuilplaats aan de
Spaanse kust.
De Spaanse politie heeft, mede op
aanwijzing van Amerikaanse collega's,
onlangs twee belangrijke Russische
maffiabazen opgespoord die nauwe
banden bleken te onderhouden met
de nationalistische leider Vladimir Zji-
rinovski.
De Spaanse minister van binnenland
se zaJcen, Jaime Mayor Oreja, is vorige
week naar Moskou geweest om de cri
minaliteit met zijn Russische collega te
bespreken.
doden en
we branden
hittegolf
'Nog niet eerder vertoonde crisis'
Bogota Colombia heeft gisteren Orlando Garcia Cleves aan de Verenigde Staten uitgeleverd. Dat land wil hem wegens handel in drugs berech
ten. Hij wordt ervan verdacht dat hij twee jaar geleden 116 kilo cocaïne in de VS heeft ingevoerd. Garcia Cleves werd vorig jaar aangehouden. Hij
zou na de qntmanteling van de drugskartels van Medillin en Cali tussen 1993 en 1995 een eigen drugsbende hebben gevormd.
foto afp marcelo salinas
Het plan van de Russische
minister van defensie, Serge-
jev, om de nucleaire strijd
krachten te versterken heeft
geleid tot 'een nooit eerder
vertoonde revolte' van de mi
litaire top tegen de bewinds
man. Dat melden Russische
kranten.
Sergejev is zelf oud-com
mandant van de troepen die
zijn uitgerust met strategi
sche kernraketten. Hij vindt
dat de nucleaire eenheden
moeten worden versterkt om
potentiële aanvallers af te
schrikken. Commandanten
van de andere krijgsmacht
onderdelen zijn fel tegen het
plan van de minister. Ze vin
den dat de conventionele
eenheden - die het in Tsje
tsjenië erg moeilijk hebben -
voorrang moeten krijgen.
„Er is niet genoeg geld. Er
is een crisis in de strijdkrach
ten", aldus de onafhankelijks
militaire analist Pavel Felgen-
hauer. „Als we succes willen
hebben in lokale oorlogen
zoals in Tsjetsjenië moeten
we conventionele wapens
kopen. Maar dan moeten we
vergeten dat we een kern
macht zijn", aldus Felgen-
hauer.
Het conflict bereikte
woensdag een hoogtepunt
toen de generale staf bijeen
kwam voor een discussie
over een reorganisatie van de
conventionele eenheden. Mi
nister Sergejev nam de gele
genheid te baat om zijn plan
voor versterking van de nu
cleaire troepen aan te prij
zen. Stafchef generaal Anatoli
Kvasjnin ging keihard tegen
zijn baas in en kwam met een
blauwdruk voor de strategi-
sche-raketeenheden: ze zou
den moeten worden ver
kleind en vervolgens worden
ondergebracht bij de lucht
macht. Kvasjnin stelde ook
voor meer conventionele
eenheden in te zetten in Tsje
tsjenië en in de voormalige
sovjetrepublieken in Cen-
traal-Azië waar Rusland helpt
bij bestrijding van de drugs
handel.
„Voor de eerste keer in de
geschiedenis van het Russi
sche leger is de generale staf
openlijk in verzet gekomen
tegen de minister", schreef
de zakenkrant Kommersant.
En de Nezavisimaja Gazeta
noemde de uitlatingen van
Kvasjnin 'een nooit eerder
vertoonde stap'.
Volgens Felgenhauer is het
conflict het eerste serieuze
teken dat de legerleiding niet
erg te spreken is over de
nieuwe regering van presi
dent Poetin. De generaals
hadden gehoopt op meer
geld, maar dat komt er niet.
„Dit is het begin van een zeer
ernstige crisis binnen de
strijdmachten en tussen de
strijdkrachten en de rege
ring", aldus Felgenhauer.
'ONDENT
rks-Cyprioten hebben na 26 jaar ge-
de aanwezigheid van het Turkse
hun noordelijke helft van het ei-
roor het eerst zeggen ze dat ook. Tur-
terug en saboteert de recent be-
•ntspanning met het Griekse zuiden
•rus. Dat legt een zware hypotheek
"esprekingen tussen de leiders van
Ie eiland-helften die op 24 juli in Ge-
'orden hervat.
^-premier van de Turkse Republiek
iord-Cyprus - een Turkse en ook al-
'or Turldje erkende creatie - was zo
joedig om vorige week te verklaren
Turks-Cyprioten zichzelf willen be-
Waarom kan de politie niet onder
het gezag staan van ons ministerie van bin
nenlandse zaken, in plaats van onder dat
van de Turkse bevelhebber?", vroeg Mus
tafa Akinci zich in het parlement af.
Terwijl Ankara zich in stilzwijgen hulde,
had de bevelhebber, generaal Ali Nihat
Ozeyranli, wel een antwoord. Die slappe
regering van vice-premier Akinci zou de
nobele strijd voor Turks Cyprus om zeep
willen helpen „Wanneer mijn pijlen het
hart binnendringen van hun doel en ik het
gekerm van de zieltogenden hoor, weet ik
des te zekerder dat ik gelijk heb", bulderde
de generaal in het openbaar. „Waarom be
moeit mijnheer Akinci zich ermee dat de
politie is verbonden met het leger? U heeft
toerisme in uw portefeuille. U bent de al
lerlaatste in het kabinet met recht van spre
ken."
De vice-premier sputterde nog wat tegen,
maar trok een paar dagen later zijn woor
den in. Daarmee was de kous echter niet af,
want niet vice-premier Akinci was de wer
kelijke aanstichter van de onrust, maar de
krant Avrupa. Die stelde in een artikelen
reeks de positie van het Turkse leger op Cy
prus ter discussie. „Ons parlement, onze
'regering, al onze instellingen zijn puur voor
de show", had hoofdredacteur Sener Le-
vent bovendien tegen de Turkse krant Ra-
dikal gezegd. „De commandant maakt hier
de dienst uit. We zijn krijgsgevangenen in
eigen land." Een dag later werd hij met vijf
anderen gearresteerd.
Twee van de Avrupa-redacteuren zijn deze
week vrijgelaten, maar Levent, een foto
graaf en een kolonel met zijn vrouw zitten
nog vast op beschuldiging van spionage
voor de Grieks-Cyprische regering. „Ver
raad plegen heeft een prijs", had generaal
Ozeyranli gewaarschuwd. De bevolking is
daarmee voldoende geïntimideerd, al wor
den er hier en daar betogingen gehouden
waarbij wordt geëist dat de Turkse generaal
Ozeyranli wordt vervangen door een mili
tair van Turks-Cyprische origine.
De aanwezigheid van het Turkse leger op
Cyprus is een van de moeilijkste onderwer
pen bij de komende besprekingen tussen
de leiders van Grieks en Turks Cyprus. Na
ernstige ongeregeldheden tussen de twee
bevolkingsgroepen landde het Turkse leger
op 20 juli 1974 op Cyprus en bezette de
noordelijke helft van het eiland. Turkije
wilde voorkomen dat Griekenland het stra
tegisch gelegen, op papier onafhankelijke
eiland zou inlijven. Sindsdien zijn er per
manent zo'n 30.000 Turkse militairen ge
stationeerd in het noorden, dat zich met
goedkeuring van Ankara in 1983 onafhan
kelijk verklaarde van het zuiden. Sindsdien
staat Rauf Denktas aan het hoofd van het
noordelijke republiekje. Voor het eerst
sinds de deling van het eiland lijken er nu
echter mogelijkheden om de impasse te
doorbreken. In Genève zullen de leiders
van de twee gemeenschappen zich buigen
over een confederatie-model. Dat houdt in
dat Cyrpus in de toekomst zou kunnen be
staan uit twee onafhankelijk functioneren
de delen met afwisselend een president uit
de Turks-Cyprische en een uit de Grieks-
Cyprische gemeenschap.
Voorwaarde voor zo'n oplossing is wel, dat
Turkije Noord-Cyprus loslaat. En dat ligt
heel moeilijk. Het leger, maar ook de rege
ring Vein premier Ecevit zijn er vast van
overtuigd dat dat alsnog zal leiden tot
Griekse inlijving van het eiland en dat wil
len ze tot iedere prijs voorkomen. In een
uitgelekt geheim rapport noemt de Turkse
minister voor Cyprische Zaken, Sukru Sina
Gürel, de Turkse Republiek van Noord-Cy
prus een doodgeboren kind. Hij draagt
daarvoor economische argumenten aan die
hout snijden maar geen nieuws zijn. Waar
het in dit rapport om gaat, is de conclusie
van de minister dat de geldkraan dicht
moet. Als gevolg daarvan kregen ambtena
ren op Noord-Cyprus deze maand maar
zeven procent van hun salaris en voor vol
gende maand is er helemaal geen geld. Het
is een beproefde manier om af te komen
van een regering die zich al te vrijzinnig op
stelt, zodat alles bij het oude kan blijven.
