'Jazz is dé passie in mijn lever
jaz
DNA-onderzoek beslist over lot eskimo IJsbrand
Kunst uit alle windstreken in galerie Laerken
Op reis langs allerlei
muzikale landschappe
Cultuur Kunst
nORTHi
'FeSHVI
Filmfestival over arehitectui
VRIJDAG 14 JULI 2000
Kunstmarkt langs Nieuwe Rijn
leiden Groente en fruit hadden plaatsgemaakt voor kunstwa
ren. Gistermiddag en -avond stonden, als onderdeel van de
Leidse Lakenfeesten, zo'n vijftien kraampjes langs de Nieuwe
Rijn waar amateurkunstenaars hun werk uitstalden. Stillevens,
ansichtkaarten, kaarsen, houtsnijwerk, foto's en beeldjes. Voor
bijgangers, met de boodschappentas in de hand, slenterden
langs de kraampjes, hier en daar stilstaand, een keurende blik
werpend. Sommigen vroegen de kunstenaars om uitleg, ande
ren trokken hun beurs en kochten een kunststuk. De vrouwen
en mannen achter de kraampjes maakten het zich intussen ge
makkelijk, sommigen met een glas wijn of een biertje binnen
handbereik. foto mark lamers
Engelse blazers op Koornbrug
leiden Muziek uit Star Wars, The Simpsons en James Bond
staan op hun repertoire. Op donderdag 27 juli geeft de City of
Oxford Band tussen 15.00 en 17.00 uur een concert op de
Koornbrug in Leiden. De 28 blazers van de brassband uit de
Leidse zusterstad Oxford hebben zowel moderne als klassieke
nummers op hun programma staan. De groep, opgericht in
1887, behoort tot de meest toonaangevende van Engeland.
Joodse muziek in Poelgeest
oecstceest Traditionele joodse muziek, uitgevoerd op viool en
mandoline. Op zondag 23 juli geven Jeff Warschauer en Debo
rah Strauss, twee internationaal vermaarde muzikanten, om
15.30 uur een optreden in Kasteel Oud-Poelgeest (Poelgeester-
weg 1 in Oegstgeest). Op het programma staan oude en nieuwe
stukken van Chassidische, Sephardische, Jiddische en Ladino
origine. Van 20 tot en met 24 juli geven dezelfde muzikanten
een workshop traditionele muziek. Inschrijven kan bij Tulip Art
Connection, telefoonnummer 020 - 610 34 83.
Europe Platinum voor Mel C
brussel Spice Girl Mel C is gisteravond in Brussel onderschei
den met de Europe Platinum van de Europese muziekindustrie.
De Britse zangeres kreeg de prijs omdat zij in Europa meer dan
een miljoen solo-albums verkocht. De 24-jarige popster deelde
de onderscheiding met de Duitse rockzanger Herbert Gröne-
meyer en het jeugdidool Sasha. Prijzen waren er ook voor de
Deense groep Aqua, de Scandinavische The Cardigans en de
Belgische zanger Helmut Lotti. De prijs is een initiatief van de
Internationale Federatie van de Fonografische Industrie (1FPI).
De prijsuitreiking vond voor de derde keer plaats. Presentator
was de Britse zanger Phil Collins, die zelf ook een Europe Plati
num in de wacht sleepte.
Jamesz wint Dutch Jazz Competition
den haag De twee gitaristen en de percussionist van de Gro
ningse lazzgroep Jamesz hebben de eerste Dutch Jazz Competi
tion gewonnen. De finale van de competitie vond gisteravond
plaats tijdens Jazz Heats The Hague, de traditionele opwarmer
voor het North Sea Jazz Festival in Den Haag. Jamesz kaapte de
prijzenpot voor de neus van vijf andere groepen weg. Het trio
kreeg 20.000 gulden, waarvan de helft bedoeld is voor een cd-
opname. Daarnaast mogen zij zondag 16 juli optreden tijdens
het North Sea Jazz Festival en gaan ze op toernee langs tien Ne
derlandse podia.
Het duurt nog zeker enkele maanden voordat er
duidelijkheid komt over de herkomst van de eski
mo die in het Westfries Museum in Hoorn in de
vitrine ligt. De restanten van de mummie zijn
gisteren onderzocht: een Deense wetenschapper
heeft DNA-monsters genomen. Uit zijn onder
zoek zal blijken of het inderdaad gaat om een es
kimo uit Groenland.
De mummie, die in het museum de bijnaam
'IJsbrand' heeft gekregen, bestaat uit stukken aan
elkaar genaaide huid. Na ongeveer 250 jaar is het
verworden tot een vederlicht en bijna steenhard
omhulsel, met losse armstukken, voeten en
schoenen en bovenop een deel van het hoofd.
Ooit meegenomen door Hoornse walvisvaarders,
die de toen al overleden eskimo op zee aantrof
fen in zijn kano. Ook de kano - van een specifiek
Groenlands ontwerp - is keurig bewaard geble
ven. IJsbrand werd eenmaal aan wal geprepa
reerd door de chirurgijns.
Toen de mummie enkele jaren geleden in Rot
terdam werd tentoongesteld, raakte zijn aanwe
zigheid in het Westfries Museum omstreden. De
actiegroep Arctic Peoples Alert, die opkomt voor
de rechten van de noordelijke volkeren, protes
teerde fel tegen het lot van de menselijke resten.
De groep vond dat de mummie terug moest naar
Groenland. Het bestuur van dit stuk Denemar
ken staat achter de actie.
Het Hoornse gemeentebestuur - eigenaar van
het museum - besliste na uitvoerig onderzoek
dat de resten terugmoeten als blijkt dat het in
derdaad om een eskimo uit Groenland gaat. Gis
teren was het zo ver. Op kosten van de Deenss
regering kwam Niels Lynnerup, verbonden aan
de Universiteit van Kopenhagen, naar Hoorn om
zelf stukje van het leer en de haren af te
Hij verwacht vrij snel de eerste DNA-mo
kunnen vinden. „Maar dan duurt het
maanden voordat we ook wetenschapp
ver DNA hebben om te bewijzen dat h(
daad om een man gaat uit Groenland."
De universiteit heeft zelf een grote coD
netisch materiaal van eskimo's uit de
rond de poolzee. Vergelijking met de g
codes van IJsbrand moeten het wetensd
bewijs leveren. Lynnerup houdt nog een
de arm: ,,Als we nog tenminste wat erfeli
riaal uit deze stukjes leer kunnen halen."
Italiaanse Roberta Gambari zingt op North Sea Jazz Festival:
Het zal je als ouders maar
gebeuren. Pa en Ma Gam-
barini gaan vanuit Milaan
voor het allereerst op be
zoek bij hun dochter in
New York en dan krijgt die
dochter een telefoontje dat
ze onmiddellijk haar boel
tje moet pakken om naar
Den Haag te komen. Om
er te zingen bij de perscon
ferentie van het North Sea
Jazz Festival. „Echt heel
gek", vond Roberta Gam-
barini met een zuchtje van
lichte wanhoop, „nu zitten
zij in mijn woning in Man
hattan op mij te wachten."
bertjansma
Slechts lichte dochterlijke wan
hoop, want die persconferentie
betekende wel het voorgerecht
voor een echt optreden op het
North Sea Jazz Festival zelf. Een
doorbraak voor de Italiaanse
jazz-zangeres na jaren van
ploeteren om haar muzikale
doel te bereiken. „Het was
moeilijk", zegt ze, „heel moei
lijk."
In Italië begon ze in 1984 met
een beroepsjazzgroep te zingen
„Eerst een nationale jazzcom-
petitie, daarna veel festivals:
Umbria jazz, Pompei' Jazz,
Zwitserland. En ik maakte mijn
eerste cd. Maar ik wist dat ik
naar de Verenigde Staten
moest. Voor de taal, voor de
dictie en omdat de jazz daar
toch vandaan komt. In Italië
wordt het voor de jazz steeds
moeilijker door de economi
sche situatie. Niet of nauwelijks
subsidie, jazzclubs die dicht
gaan. In het grote Milaan zijn
Roberta Gambararini: „Mijn jazz-school is de platenverzameling van mijn vader."
bijvoorbeeld alle jazzclubs ver
dwenen."
Een beurs om te studeren
aan het Amerikaanse New Eng
land Conservatory bracht haar
in 1998 waar ze wilde zijn. Het
zelfde jaar deed ze mee aan de
Thelonious Monk Award com
petitie en won er een derde
prijs. Een prachtstart in Ameri
ka die haar naamsbekendheid
in jazzkringen gaf en aan 'gigs'
hielp. Inmiddels zong ze bij
musici als Harold Land, Billy
Higgins, Curtis Fuller, Ron Car
ter en Jimmy Heath.
„New York is opwindend. In
Italië gaat alles rustig z'n gange
tje, maar in New York moet je
er echt tegen aan. Dat is wen
nen, maar als je het systeem
kent, en het ritme te paicken
hebt is het hard maar heerlijk.
Work, work, work. Om jazzmu
ziek te kunnen blijven maken,
schrijf ik ook muziektranscrip-
ties voor allerlei orkesten."
In Nederland wordt Roberta
Gambarini begeleid door Larry
Clothier, manager en produ
cent van Roy Hargrove die van
achter zijn mengtafel verzekert
dat 'Roberta ontzettend muzi
kaal is' en 'solo's maar één keer
hoeft te horen en ze dan al op
papier kan noteren'.
Bij haar eerste kennismaking
met Den Haag zijn het vooral
standards die ze zingt, een
foto gpd/theo bohmers
beetje onzeker, in het diepe ge
gooid voor een zaal met journa
listen die nauwelijks luisteren.
Maar wanneer ze loskomt blijkt
ze fascinerend en zeer natuur
lijk te 'scatten'. Is dat al wéini
gen gegeven, ze zet bovendien
perfect een aantal klassieke
jazzsolo's in zang om.
„Ik heb in Italië een klassieke
opleiding piano en compositie
gedaan, maar de jazz heb ik
mezelf geleerd", vertelt ze.
„Mijn vader was een
tenorsaxofonist en jazz
eerste muziek die ik thi
de. Altijd jazz. Wannee
in de stad was, nam m
mij mee. Als negenjarij
met hem het laatste co
hoord dat Duke Ellii
Italië zou geven. Mi
school is de platenver
van mijn vader."
Roberta Gambarini
zelf muziek, maar maa
teksten op het werk
groten met wie ze via
ten opgroeide: Kenny I
Cedar Walton, Hank
„Ik heb teksten gemaal
Kenny Dorham Songbc
een concert in New Yoi
van Dorham, met Ken
hington en Ron Carta
gustus herhalen we d
ben bijna klaar met mi
Amerikaanse cd. Tot i
het heel hard werken
voor me. Niets is gei
gegaan. Als je van die
houdt en die op jezel
instinctief leert, leer ji
een hoop fouten aan.
geloof dat dingen nu I
door te breken. Ik gelo
alles wat er in me op
zit, nu ook kwijt kan. V
is dé passie in mijn leve
Roberta Gambarini
terdag 15 juli in de M
'New vocals in jazz' (01
hazerswoude
rody van der pols
Een busje komt voorrijden. De
deuren zwaaien open en in
plastic verpakte schilderijen
worden naar buiten gedragen.
Ze zijn van de hand van de Ve-
nezuelaanse kunstenares Ma-
ryolga Nieto, die haar kleurrijke
en expressieve schilderijen
hoogstpersoonlijk een plekje
komt geven. En Nielto is niet de
laatste internationale gast die
galerie Laerken in Hazerswou-
de deze dagen met een bezoek
je vereert. Het komende week
einde wordt hier de expositie
'Vijf continenten, één wereld'
geopend met schilderijen,
sculpturen en glaswerk van
ruim 25 kunstenaars uit de hele
wereld.
Het samenbrengen van cul
turen is galeriehoudster Inga
Ouwerkerk-Rahbek wel toever
trouwd. „Zelf ben ik van Deen
se afkomst", vertelt ze, zittend
in een hoek van haar lichte, rui
me galerie. „En zodoende heb
ben hier al regelmatig kunste
naars uit Denemarken geëxpo
seerd. Het viel me daarbij tel
kens op hoe makkelijk kunste
naars over culturele grenzen
heenstappen. Hoe snel ze iets
met elkaar kunnen doen. En als
vanzelf ontstond toen het idee
om kunstenaars van over de
hele wereld bij elkaar te bren
gen. Wat ze van elkaar leren,
kunnen ze weer in hun werk
uitdragen."
Maar voordat haar plannen
werkelijkheid werden, belde,
faxte en mailde Ouwerkerk-Ra
hbek twee jaar lang heel wat af.
En stapte ze regelmatig in het
vliegtuig om mensen in leven
den lijve voor haar expositie te
enthousiasmeren. Wat meestal
niet veel moeite kostte. „Vrijwel
alle kunstenaars die ik benader
de, zeiden onmiddellijk 'ja'. Pas
in tweede instantie dachten ze
aan alle rompslomp die het met
zich meebracht. De douane, het
vervoer, dat soort zaken."
Maar die hindernissen zijn zo
goed als genomen. Kunstwer
ken uit alle windstreken sieren
inmiddels de wanden van de
galerie. En sculpturen uit de
hele wereld staan nu op een
paar passen afstand. Te zien
zijn bijvoorbeeld de glazen
Het werk 'En nu?' van de Braziliaan Alves da Costa is te zien in galerie Laerken.
beelden van de Britse kunste
naar Richard Price. Van zijn
hand is een zeeblauw glazen
paard, dat ronddobbert op een
stel transparante vissenlijven.
Op zijn rug zit heel parmantig
een gouden kip.
Minstens zo onalledaags zijn
de schilderijen van de Neder
lander Eric Toebosch, met de
vreemde titel 'Zo ik de liefde
niet heb, hou ik me voorlopig
maar bezig met het mysterie
van de gouden ballen'. En in
derdaad, de schilderijen tonen
roestbruine, menselijke vormen
in de weer met goudkleurige
kogels.
Erg enthousiast is de galerie
houdster over het werk van de
Braziliaanse schilder en dichter
Alves da Costa, dat een drietal
wanden van haar expositie
ruimte siert. In stemmige tinten
brengt deze kunstenaar een
vreemde, maar vaak ook grap
pige wereld in beeld. De witte
honden die telkens opduiken,
blijven de toeschouwer nog
lang achtervolgen.
Trots is Ouwekerk-Rahbek
ook op de kleurrijke aboriginal
kunst die zé aan het publiek
kan presenteren. „Het is zo
puur, zo direct." Om die wer
ken te bemachtigen, ondernam
de galeriehoudster verschillen
de reizen naar Australië. En op
één daarvan ontmoette ze kun
stenaar en muzikant Greg
Singh. Deze aboriginal bleek al
vast een muzikaal thema voor
haar expositie in petto te heb
ben. „'One world' heet een van
zijn zelfgeschreven liedjes",
vertelt de galeriehoudster. „En
dat sluit natuurlijk precies aan
bij het thema van de expositie."
Een afspraak was snel gemaakt:
Singh reist met een groep abo
riginal artiesten naar Hazers-
woude af om de opening van
de expositie op zaterdag met
traditionele zang en dans op te
luisteren.
„Om eerlijk te zijn verkeer ik
nog steeds in spanning of ze
daadwerkelijk komen, want in
sommige culturen gaat men nu
eenmaal anders met afspraken
om. Gelukkig zijn ze volgens de
laatste berichten in Europa. Ik
denk dus dat het wel goed
komt."
'Vijf continenten, één wereld'
wordt op zaterdag 15 juli om
15.00 uur geopend door Jacob
Rytter, de ambassadeur van
Denemarken. Aansluitend tre
den aboriginal artiesten uit
Australië op met muziek en
dans. Op zondag 16 juli houdt
Yasmin Turuphial Sanchéz
van de ambassade van Vene
zuela een inleiding, waarna
een Venezuelaans kameror
kest klassieke muziek ten ge
hore brengt. De expositie is
nog te bezichtigen tot 4 sep
tember 2000. Galerie Laerken
(Bent 2 in Hazerswoude) is ge
opend op donderdag en vrij
dag van 14.00 tot 17.00 uur en
op zaterdag, zondag en op
feestdagen van 13.00 tot 17.00
Digitale sjamaan Sven Vath draait op New Frontier
amsterdam
jacob haacsma
Voor DJ-sets van twaalf tot veertien uur draait
Sven Vath zijn hand niet om. Zijn persoonlijke
record staat zelfs op dik dertig uur. De DJ, pro
ducer en zelfverklaard 'digitale sjamaan' uit
Frankfurt acht zichzelf een spiritueel mens en
wenst zijn dansende publiek hetzelfde toe. Hij
draait zaterdag op het dansfestival New Fron
tier in Amsterdam.
Waarom draait hij altijd zo lang? „Dat kun je
ook aan een marathonloper vragen: waarom
ren je zo'n end? Het zit gewoon in me. Het is
niet mijn stijl om zo veel mogelijk hits in twee
uurtjes te proppen. Ik wil de mensen meene
men op een reis langs allerlei muzikale land
schappen. Er zit ook iets van educatie in: het
publiek kennis laten maken met wat er zoal
aan elektronische muziek is."
Sven Vath is een van 's werelds beroemdste
DJ's. Zijn eigen platen lenen zich echter eerder
voor consumptie binnenshuis op de bank.
Maar zijn laatste album 'Contact' lonkt weer
veel ondubbelzinniger naar de dansvloer. „Ik
wilde mijn eigen platen wel eens draaien in
mijn DJ-set."
Nog zo'n factor is het einde van het muzikale
huwelijk tussen Vath en zijn muzikale rechter
hand Ralf Hildenbeutel. Vath zelf is niet zo'n
techneut. Hij bruist van de muzikale ideeën,
maar de uitvoering daarvan laat hij met liefde
over aan anderen. De keus na het vertrek van
Hildenbeutel viel op Johannes Heil, Anthony
Rother en het duo Alter Ego, opkomende na
men die, hoe praktisch, ook in Frankfurt hun
thuisbasis hebben.
En nu lonkt de dansvloer weer. „Op m
rige albums wilden we de mogelijkhedi
de elektronische muziek onderzoekei
hebben we gedaan, nu is het tijd om de
sen weer in beweging te zetten. Tegelij
zijn er linken met de geschiedenis van di
se elektronische muziek, Kraftwerk en zo
met het oog op de toekomst. Daarom h
plaat ook 'Contact': contact met mijn p
mijn verleden, mijn toekomst."
Vath zoekt zijn spirituele heil liefsi
waarts. Hij reist regelmatig naar Azië, vol
zikale inspiratie en voor de rust. „Het i
een spiritueel klimaat daar. De mensen
veel meer relaxed, zodat ik ook helem
rust kom. De tijd lijkt er langzamer te v
ken. Ze geloven daar allemaal in reïnca
zo van: als iets in dit leven niet lukt, da
licht in het volgende leven! Een mooi i
vind ik."
Het New Frontier-dansfestival voni
spronkelijk plaats op het strand bij A
Dankzij protesten van omwonenden gi
editie van vorig jaar onverwacht niet
Daarom is New Frontier nu verhuisd na
Amsterdamse Bos. In tenten komen daai
dag allerlei actuele stromingen uit de da
ziek aan bod, van drum 'n' bass en two-s
lounge en trance en van techno tot hou
Cole maakt hier zijn live-debuut, terwijl
zent zijn live-reputatie zal verstevigen.
hannes Heil en Anthony Rother, uit de si
Sven Vath, treden live aan, terwijl de Fra
ter digitale sjamaan zelf een DJ-set van vu
doet. Verdere DJ's zijn Sasha, Deep Dish,
Isis, VanBellen, Marcello, DJ Jean, DJ H
Krush en Michel de Hey.
Rotterdam is een nieuw filmfes
tival rijker. Dit jaar wordt van 7
tot en met 13 september voor
de eerste keer het Architectuur
Filmfestival Rotterdam gehou
den. Op het festival, dat plaats
vindt op verschillende locaties
in de stad, worden films, vi
deo's, cd-roms en websites ver
toond die gaan over de stad als
fenomeen en over stedelijke
ontwikkelingen.
Het Architectuur Filmfestival
Rotterdam (AFR) is een geza
menlijk initiatief van het Rotter
dams Fonds voor de film, het
Nederlands Architectuurinsti
tuut (NAi) en het Ontwikke
lingsbedrijf Rotterdam. Inspira
tie werd gevonden in beroemde
stadsfilms als 'Metropolis', 'La
Haine' en 'Blade Runner'. Art-
house Cinerama toont tijdens
het festival een aantal van deze
klassieke stadsfilms. Theater
Lantaren/Venster brengt tege
lijkertijd documentaires en ex
perimentele films rond
ma. In het Nai wordt
gramma gepresentefl
historische films over
dam.
De eerste editie van
jaarlijks terugkerend
moet worden valt dit
men met het vijfenv
wereldcongres van de
tional Federation for
and Planning. Dat is va
en met 13 september
Congrescentrum De D
Rotterdam.
