'Mijn vader zei: zorg dat je goed wore
ruMdt ojJ.
Haiku, een dichterlijk snapshot
'Morgen is mama van mi
Cultuur Kunst
De Dijk naar Swetpop Zoeterwoude
WOENSDAG 12 JULI 2000
Supremes stoppen met tournee
new york De Supremes willen na nauwelijks een maand hun
Amerikaanse herenigingstournee wegens gering succes afbre
ken. De groep van Diana Ross vierde in de jaren zestig met hits
als Baby Love' en 'You Can't Hurry Love' enorme triomfen. De
huidige concertenreeks trekt echter voortdurend halflege zalen.
Volgens de Britse omroep BBC willen de bandleden er direct
mee stoppen, maar houdt organisator SFX hen aan hun con
tract. Kenners spreken van een van de meest mislukte tournees
uit de Amerikaanse muziekgeschiedenis. Optredens in New
York, Wasington en Pittsburgh zijn al afgelast.
Theeceremonie in SieboldHuis
leiden Theedrinken gaat in Japan iets anders dan in Nederland.
Op zondag laten Junko en Peter Benoist, gekleed in traditionele
kleding, in het Leidse SieboldHuis zien hoe het er tijdens deze
eeuwenoude traditie in Japan aan toe gaat. De theeceremonie
wordt gehouden ter gelegenheid van O-Bon Matsuri, het Japans
Allerzielenfestival. Bezoekers van de demonstratie krijgen stok
jes Japanse wierook mee naar huis. De theeceremonie begint
om 14.00 op de eerste verdieping van het SieboldHuis aan het
Rapenburg 19.
Kinderactiviteiten in Oudheden
leiden Kinderen krijgen deze maand extra aandacht tijdens de
tentoonstelling 'Astrix en Europa' in het Rijksmuseum van Oud
heden in Leiden. De komende zondagen is er speciale aandacht
voor volkeren die in de strips van Asterix en Obelix aan bod ko
men, zoals de Grieken, de Galliërs en de Vikingen. Kinderen
kunnen onder begeleiding knutselen in een 'kunstenaarswerk
plaats'. Om 13.00 uur is er een dialezing voor kinderen vanaf 8
jaar, van 14.30-16.30 uur kunnen de allerkleinsten zich laten
schminken en om 15.00 uur wordt de film 'Asterix en Cleopatra'
vertoond. Op 30 juli komt een Romeinse legionair uiüeg geven
over het leven van een soldaat in dienst van de keizer ten tijde
van Caesar. De tentoonstelling Asterix en Europa loopt nog tot 1
oktober.
Harry Potter breekt verkooprecords
new york/londen» Het nieuwste jeugdboek over de tovenaars
leerling Harry Potter heeft afgelopen weekeinde alle verkoopre
cords in de Verenigde Staten verbroken. In twee dagen tijd gin
gen er bijna 3 miljoen exemplaren over de toonbank In de
nacht van vrijdag op zaterdag werd de verkoop van het vierde
boek over Potter met de titel 'Harry Potter and the Goblet of Fi
re' van J.K. Rowling vrijgegeven. Veel mensen stonden uren in
de rij te wachten om het nieuwe boek te bemachtigen. Potter
maakt binnenkort zijn debuut op het witte doek. De bedoeling
is dat alle Potter-verhalen, en dat worden er volgens de schrijf
ster zeven, worden verfilmd.
Trompettist Roy Hargrove hoofdgast op North Sea Jaz
/föuxLt oc öcrft /lö
tbn,
Trompettist Roy Hargrove
(30) is een van de hoofd
gasten op het 25ste North
Sea Jazz Festival. „Mijn va
der zei: als je dan toch mu
zikant wilt worden, zorg
dan verdomme dat je een
goeie wordt." Nou, en of
Roy Hargrove dat nog
weet. Dertien jaar geleden
was het. Op het twaalfde
North Sea Jazz Festival
werd hij gepresenteerd als
nieuwe ontdekking. Samen
met saxveteraan Frank
Morgan, was de jonge Har-
grove bij het trio van pia
nist Rein de Graaff gezet.
En hij deed mee aan aller
lei jamsessies. Eentje met
alleen maar grote trompet
tisten. Speelde hij ineens
met al zijn muzikale trom
pethelden: Woody Shaw,
Jimmy Owens, Wynton
Marsalis....
den haag ton ouwehand
,,Ik stond werkelijk te trillen op
mijn benen. Zeventien was ik.
En ik was nog nooit in Europa
geweest. Sterker nog, het was
de eerste keer dat ik buiten
Texas was. Ik moest mezelf
werkelijk in mijn arm knijpen of
het wel echt was. Stond ik met
al die grote jazzhelden op één
festival. Frank Morgan was niet
bepaald vriendelijk voor me.
Hij was net uit de gevangenis.
Hij kon ongelooflijk tegen me
tekeer gaan en een volgend mo
ment was hij weer poeslief. Bui
ten de bühne heb ik hem zoveel
mogelijk gemeden. Maar dat
festival was fantastisch. Ik ont
moette Dizzy Gillespie, Freddie
Hubbard. Ik kon geen stom
woord tegen die mensen uit
brengen. Toen ik tegenover
Freddie stond stotterde ik als
een klein kind. En ik wilde al
leen maar zeggen dat ik al zijn
platen had."
De belofte van toen heeft hij
ingelost. Hargrove, die inmid-
ginner is het nog steeds opwin
dend om in de buurt van dat
soort grootheden te zijn. Clark
Terry, bijna tachtig is nog
steeds een meesterlijk trompet
tist. Als je hem ziet lopen is het
een oude man. Maar met een
trompet aan zijn lippen is het
een jonge hond. Clark Terry for
president."
„Tijdens zomercursussen
heb ik veel van die man geleerd.
Ik zal geen namen noemen,
maar daar barstte het van de
jonge trompettisten die enorme
hoeveelheden noten uitpoep-
ten. En dan kwam Clark met
maar één noot. Zo'n rake noot
die alles verder overbodig
maakt. Na een solo waarin ik al
les uit de kast had gehaald zei
hij alleen maar tegen me: 'Goed
zo jongen. En wat nu? Je hebt
alles al gespeeld.' Clark is zo ie
mand die je laat nadenken over
je spel."
De liefde voor de muziek
komt van zijn vader. „Hij had
veel platen. Maar hij had ook
een cornet. Ik herinner me dat
ik met open mond stond te kij
ken als hij dat ding pakte en er
op blies. Ik wist dat ik een enor
me klap voor m'n hersens zou
krijgen als ik het ding zou pak
ken. Maar ik herinner me dat ik
vaak alleen maar naar de kast
keek waar die cornet in was op-
Roy Hargrove: „Voor mij als beginner is het nog steeds opwindend om in de buurt van grootheden te zijn."
foto gpd/jack guy
dels een stuk of tien cd's op zijn
naam heeft staan, waaronder
het pas verschenen album 'Mo-
is. Hij is een van de trekkers van
het vijfentwintigste North Sea
Jazz Festival. Hij speelt er met
ment To Moment' met strijkers zijn kwintet, met de legendari-,
behoort tot het beste wat er aan sche organist Jack McDuff en
jazztrompettisten voor handen met het Metropole Orkest.
„Ik blijf dat leuk vinden, die
jazzfestivals. Ik speelde onlangs
op een festival in Zwitserland.
Zat ik ineens te lunchen met
Oscar Peterson, Jimmy Heath
en Clark Terry. Voor mij als be-
„Na lang zeuren deed mijn
vader een keer voor hoe je erop
moest blazen. Toen ik negen
jaar was mocht ik de cornet
meenemen naar het schoolor-
kest. Ik blies mee en ik vond het
zelf geweldig. Maar ik werd uit
gelachen. Ze vonden dat het
nergens naar klonk. Ik ben naar
huis gegaan en ik heb als een
gek zitten studeren. Na twee
weken kwam ik terug de diri
gent plaatste me direct in het
orkest voor gevorderden. En het
jaar erop had ik al een solo."
„Mijn ouders waren er niet
zo happig op dat ik de muziek
in wilde. Ik moest maar diplo
ma's halen en "zorgen dat ik een
echt beroep had. Muziek moest
ik er maar bij doen. Dat was
een leuke hobby. Toen mijn va
der merkte dat het echt serieus
was, zei hij: word jij dan maar
muzikant, maar zorg er ver
domme wel voor d
goeie wordt."
Hij woont met vroii
rig dochterje in I\
„Mijn dochter is heli
van muziek. Als ik r
pak, begint ze altijd i
'Papa pakt trompe
trompettist Wynton
heeft hij een grenzelo
dering. „Trompettist(
doorgaans een eni
Maar met Wynton h(
een goed contact. Als
vraag ik altijd of hij nc
ke oefening voor me
laatste wat hij me ga
A-4tje vol met zestiet
Helemaal zwart van
Moest ik in één adem
dacht dat hij een geit
te."
„Ik gaf het terug r
het niet te spelen was,
zijn trompet en lie
noodtempo horen da
goed kon. Wynton ka
les. Ik kan best aardi|
spelen, Wynton kan g
les spelen wat hij wil.
z'n broers nog wel eei
hen hoor je dat Wy
rustig tien, elf uur pe
deert. Met die toui
van mij mag ik blij zij
elke dag een uurtje ka
Maar het moet wel. I
een half uur. Dizzy Gi
het ooit heel treffend:!
dag niet heb gespeeld
het. En als ik twee d
heb gespeeld, hoort
het."
Roy Hardgrove Quintet a
dag 15 juli met het Metra
in de PWA Zaal. En zondi
het Paul Acket Paviljoen]
nist Jack McDuff.
zoeterwoude jan preenen
De Dijk treedt zaterdagavond 2 september op in
Zoeterwoude. De popgroep is de trekpleister tij
dens Swetpop op het voetbalveld van Swetter-
hage, de woon- en leefgemeenschap voor ver
standelijk gehandicapten. Daarmee hebben de
organisatoren opnieuw een topband naar Zoe
terwoude weten te halen. Vorig jaar trokken
Blof en Rowwen Hèze 2.500 bezoekers.
„Op dat aantal rekenen we nu ook. De Dijk
vraagt de normale prijs. Het is echt niet zo dat
ze ons tegemoetkomen. Toch willen we nog wat
geld overhouden voor twee goede doelen", al
dus organisator Aart de Jong.
In 1999 bleef zestienduizend gulden over
voor Swet TV, de omroep van Swetterhage, die
in het voortbestaan werd bedreigd. Ditmaal is
de opbrengst bestemd voor de kinderboerderij
van het centrum en uitbreiding van de snoezel-
ruimte in een van de paviljoens. Hier wonen
twintig cliënten met een dubbele handicap die
het verstand hebben van 0 tot 1-jarigen. Snoe-
zelen is een methode om de zintuigen van deze
mensen te prikkelen en het reactievermogen te
vergroten.
In principe-worden kaarten voor Swetpop al
leen in Zoeterwoude verkocht. De Jong: „Het
moet een Zoeterwouds feest zijn. Vorig jaar was
dat zonder meer het geval. We hoefden er niet
eens veel reclame voor te maken. Zoiets gaat als
een lopend vuurtje door het dorp."
Bonsai, aikido, origami. In het kader van vier
eeuwen betrekkingen is 2000 uitgeroepen tot
Japan-jaar. Een uitgelezen moment om een
aantal typische Japanse cultuuruitingen eens
kort onder de loep te nemen. In aflevering 14:
haiku.
Japanners staan bekend om hun
eeuwenoude tradities die vaak
lang standhouden. Een mooi
voorbeeld daarvan is het zeven
tien lettergrepen tellende rijmloze
gedicht, de haiku. Op de gevel van
een Leids huis op de hoek van het
Rapenburg-Nonnensteeg staat er
een van de Japanse grootmeester
Basho: Een woedende Zeel/Tot aan
het eiland Sado/strekt zich de
Melkweg.
In het land van de rijzende zon
bestaan maar liefst vijftig haiku-
-tijdschriften. Daarin worden
jaarlijks zo'n miljoen haiku's ge
publiceerd die nog steeds zijn ge
baseerd op het oude lettergrepen-
-schema 5-7-5. Waren het heel
vroeger nog alleen hovelingen, te
genwoordig houden zowel grote
dichters als timmerlie
den zich bezig met deze
bijzondere Japanse
dichtvorm.
Ivo Smits, docent Japan
se literatuur aan de Leid
se Universiteit, legt uit
dat de haiku voortkomt
uit de tanka. „Dat is een
gedicht dat altijd bestaat
uit 31 lettergrepen, vol
gens het vaste schema 5-
7-5-7-7. De ene dichter
zegt de eerste strofe, de
hokku, die be?taat uit ze
ventien (5-7-5) lettergre
pen, en de andere moet
antwoorden in een vers
van veertien (7-7) letter
grepen."
Zo op het eerste gezicht
is de haiku gelijk aan een
hokku. Maar de overeen
komst geldt eigenlijk al
leen voor het aantal let
tergrepen. Het karakter
van een hokku is heel anders. Om
dat het een openingsvers is, moet
het rijk zijn aan mogelijkheden
om de ander voldoende ruimte te
Een haiku aan het Rapenburg: Een woedende zee!/ Tot aan het eiland Sa
do/ Strekt zich de Melkweg. foto pr
geven om te antwoorden. De hai
ku is daarentegen krachtig en zelf
standig en gaat vaak over een in
tense natuurervaring.
Smits omschrijft de haiku als 'een
dichterlijk snapshot'. Om dit te
verduidelijken maakt hij een ver
gelijking met de beroemde foto
graaf Henri Cartier-Bresson. „Ie
dereen kan zijn camera op een
onderwerp richten en het knopje
indrukken. Maar Bresson wachtte
op dat ene ideale moment, waar
door zijn foto uniek werd." Niet
voor niets noemt Smits de haiku's
die de meest beroemde en ge
roemde haikudichter Matsuo
Basho maakte bij zijn vele reizen
'de snapshots bij een reisverslag'.
Hij geeft een voorbeeld: Stilte, rot
sen doorboord door de stem van ci
caden. „Het klinkt simpel, maar er
zit zoveel in", zegt Smits. „Je hoort
de stilte, juist door alleen maar het
geluid van cicaden te horen. Tege
lijkertijd geeft de dichter aan hoe
hard dat geluid van deze insecten
is. Er is geen sprake van weerkaat
sing door de rotsen, maar het tjir
pen is veel sterker dan steen. Het
gaat er dwars doorheen." Alles bij
elkaar ontstaat er volgens Smits
een 'haikumoment', het snapshot
waarbij je de keuze van het mo
ment kan zien als persoonlijke ex
pressie van de dichter.
Hoewel Japanners altijd hebben
geprobeerd om de grenzen van
haiku te verleggen is het nooit ge
lukt om de lettergrepen in deze
dichtvorm te vervangen door an
dere. „Dat kan ook niet", zegt
Smits, „want deze vijf en zeven
lettergrepen vormen de harten-
klop van de gehele Japanse poë
zie. Zelfs nu, in de 21ste eeuw, is
het niet gelukt om daar van af te
wijken. Alhoewel veel met het
schema 5-7-5 is geëxperimen
teerd, wordt er nog steeds mee ge
werkt. De verworven vrijheden
moeten meer worden gezocht in
de onderwerpen. Kijk er niet raar
van op als in een moderne haiku
plotseling zinsnedes opduiken als
'baseball', 'hot chocolate' of 'Mac-
Donalds'."
casper wichers
Kinderen zingen sterren van de hemel op Leids songfestival
leiden susanne lammers
Wat een moed. Dat is het eerste
dat opvalt. Want ook al zitten je
ouders, je tantes, je fanclub in
de zaal, de Leidse disco In Casa
is groot en er passen heel veel
mensen in. Camera's snorren
en flitsen. Geroep, gegil, ge
draaf. En jij staat daar in je een
tje op het podium en het enige
dat je doen kunt is zingen. Dat
doen ze dan ook alle vijftien
alsof er veel meer dan de finale
van het Vara Kindersongfestival
van afhangt.
Schokkend goed zijn ze en de
jury had het er erg moeilijk
mee. Deze sterren in de dop
zingen en dansen werkelijk de
sterren van de hemel met de
liedjes van het Vara-kinderkoor
Kinderen voor Kinderen. De
jongste was tien, de oudste der
tien en sommige kinderen heb
ben zelfs wat je noemt ervaring.
Marvin Dee uit Capelle aan
de IJssel bijvoorbeeld deed mee
aan de musical 'Olivier!', gaat
nu meedoen aan 'Kruimeltje'
en die musical-ervaring is aan
hem af te zien. Met 'Wanneer'
(mag ik nou eens alleen) deed
hij dit jaar voor de derde keer
mee aan het kindersongfestival.
Van zenuwen lijkt hij nog nooit
gehoord te hebben. Hij heeft
een mooie stem en zingt zeer
verstaanbaar, beweegt gemak
kelijk en zijn klacht van de ach
terbank-generatie die de betut
teling zat is, klonk ontzettend
geestig.
Dat vond de jury ook: hij
kreeg de tweede prijs. Toen
presentator Bert Kranenbarg
hem vroeg wat hij daar van
vond, zei hij weliswaar een tikje
droog, dat dit de derde keer was
dat hij de tweede prijs won,
maar hij bleef er laconiek on
der.
De derde prijs was voor Na
thalie Mensenga uit Rhoon, die
in een beeldige nachtpon
'Droom' zong. Haar droom was
een verkapte dagdroom vol hel
dendaden, waarin ze de ozon
laag repareerde, piraten ver
sloeg, en waarin zang, dans en
mime een even groot aandeel
hadden.
Vanaf je achtste mag je mee
doen aan het kindersongfesti
val, maar de Zuidhollandse fi
nalisten waren allemaal ouder.
De oudste was Carina de Boer
uit Rijswijk, die gewapend met
een enorme strooien hoed 'Va
kantie in Italië' zong. Haar
tweelingzusje Larissa (8 minu
ten jonger) deed mee met
'Voorlopig niet verliefd', waarin
ze het getrul voor de spiegel en
Anne Dekker uit Gouda zingt het winnende liedje, foto mi
het gezoen met enge jongens
koket van de hand wijst, ook al
heeft ze zelf wel een vriendje.
Hetzelfde thema bezong Lisi de
Schepper uit Alphen aan den
Rijn in 'Ik wil het niet'.
Meedoen is een serieuze
zaak, en hoe ernstig de kandi
daten het nemen, is te zien aan
de verbluffende professionali
teit van de optredens. De lied
jes zijn met zorg gekozen, aan
alles is gedacht en eigenlijk gaat
er ook niets meer fout. Het
verst ging de Leidse Babette van
Beukering in haar professiona
liteit. Die ochtend nog met 40,7
graden koorts in bed, 's avonds
op de planken van In Casa. The
show must go on.
Maar de winnares was onbe
twist Anne Dekker uit Gouda.
Stem en voordracht in een per
fect evenwicht. 'Mama is mor
gen van mij' zong het meisje in
een scheurende boogie tegen
de nieuwe vriend van haar
moeder en je moet lie
huis hebben om dit lie
melijk te maken. De
moet er vanaf druipe
krengigheid er vanaf
en dat lukte de den
Anne allemaal prad
zong het heel rustig
heerst, waardoor de
'Mijn vaders vriendin,
je in een heel grote f
eten we je op en zoekii
andere man, voor ma
cies de juiste dreiging 1
Wie ze zelf het beste
wilde Bert Kranenlx
voor de prijsuitreikin
De meesten hielden zi
vlakte, maar
mede-kandidate noen
eerlijk, Anne. Niet i
mondje gevallen vulde
een aan: 'Ik heb haar
gulden gegeven om de
gen'. Maar evengoed
nam ze de verdiend
prijs in ontvangst.
