Fascinerende show Quidam
10
Julidans: oude dansers
nieuwe passen
Cultuur Kunst
Nieuwbouv
voor Stedel
Museum
Foto's Wessing aanklacht tegen dood en destructie
DINSDAG 11 JULI 2000
941
dans recensie
irene start
Voorstelling Julidans 'Tnple Bill*, door Kazco Takemoto, Cinko
en het Nederlands Dans Theater III Choreografiën van Kazco
Takemoto, Itzik Galili en Shusaku Takeuchi. Gezien in de
Stadsschouwburg, Amsterdam.
Wat is oud? Zestig misschien, of vijftig. Maar
veertig? In Japan dansen ze na hun veertigste
rustig door, in Nederland is een danscarrière
dan wel zo'n beetje voltooid. Wat dat betreft
trekt de Nederlandse danswereld een duidelijke
grens. Terwijl sommigen de dans makkelijk (en
misschien met enige op
luchting) opgeven, kunnen
anderen niet meer zonder.
Zij rekken hun dansbe-
staan, via Het Nederlands
Danstheater III bijvoor
beeld. Ervaren als ze zijn,
laten ze zich niet zomaar
de wet voorschrijven. Wat
mooi of interessant is, be
palen ze zelf wel. Het zijn
karakterdansers geworden,
die wel raad weten met ex
pressie.
Als op een zomeravond in het kader van Juli
dans drie stukken voor dansers tussen de veer
tig en vijfenzeventig staan geprogrammeerd,
weet je dus ongeveer wat je kunt verwachten.
Geen wilde sprongen, geen acrobatische kunst
jes, maar dans met een andere inhoud. Zeker
als je weet dat vier zestigplussers uit Japan ook
meedansen.
Het eerste deel voldeed volledig aan die ver
wachting. De Japanse Kazco Takemoto danste
in een choreografie van zichzelf. In het begin
serene stilte. Takemoto draait haar hoofd lang
zaam in het witte doek dat haar omhult, niets
anders beweegt. Een soort Japanse Martha Gra
ham, maar dan zonder de gedateerde drama
tiek.
Terwijl Takemoto steeds meer lagen kleding
afpelt, worden ook haar bewegingen an
Haar gespierde rug spant ze zo langzaam
dat het bijna een anatomische les lijkt. Int
sant, voor wie bereid is met Takemoto m
gaan. Vervelend, voor wie niet zo welwillei
Pijnlijk dat het einde steeds uitbleef. Takei
miste duidelijk een 'tweede oog'. Iemand
haar moeten vertellen dat bepaalde dingen
echt korter hadden gekund.
Het dansje dat de vier leden van de Jap
dansgroep Ginko uitvoeren is verfrissend, i
ook nogal simplistisch. 'B-side', een chorei
fie van Itzik Galili, is een fragmentarische
peling van hitjes en d
jes. Net als je ritmisch
wilt tikken, houdt hei
maal op. Galili mikt o
lach en hier en daar k
deze ook wel beleeft
maar net als tijdens
eerste deel mort hel
bliek. Twee mensen s
zelfs midden in de ui!
ring op en lopen weg.
Ze keren weer I
voor 'Sight' van cho
graaf Shusaku Takei
Gedanst door het Nederlands Dans Theati
is dit toch wel het hoogtepunt van de av
David Krügel laat net als Takemoto zien di
elk spiertje in zijn lichaam beheerst. Het
spannen en ontspannen van zijn spieren is
na exhibitionistisch. Krügel, Gérard Lemi
Sabine Kupferberg en Gioconda Barbuto kr
van Takeuchi het respect dat ze verdienen.
Hij nam hun lichaam en dansstijl als
gangspunt. Bovendien koos hij een thema
hen zeker moet hebben aangesproken: de
centratie van een danser in de coulissen,
voordat hij op moet. Het lijkt wel of de dar
gedacht hebben: 'Oké, ik heb een getrain
chaam. Ik kan bepaalde passen en beheei
techniek. Maar kan er nog meer uit dit lich
worden gehaald? Hoe beweeg je als je bijn
les al hebt uitgeprobeerd?'
Geen wilde
sprongen, maar
dans met een
andere inhoud
Expositie over
Wenders' Buet
Vista Social Cl
amsterdam anp
Liefhebbers van de film
Vista Social Club die de
filmer Wim Wenders ov
aantal hoogbejaarde Cul
muzikanten maakte, kun
het fotomuseum Huis Mi
in Amsterdam nog eens
nieten. Hier wordt vrijdi
expositie geopend met
die Wenders maakte tijde
draaien van de film.
In de jaren negentig oi
de Amerikaanse gitarist
oder op Cuba een aant
muzikanten, met wie hij i
de cd Buena Vista Socie
opnam. De aanstekelijk
baanse muziek inspiree
1998 Cooders vriend W
om de gelijknamige doe
taire te maken.
Tegelijk met de ex
houdt muziekcentrum I
breker van 20 juli toty en
augustus een Cubaans m
festival. De tentoon:
duurt tot en met 1 oktobe
amsterdam gpd
De Amsterdamse gem
raad is akkoord met de
ciering van de nieuwboi
het Stedelijk Museum
hoofdstad. Autofabrikan
geeft eenmalig twee n
gulden en jaarlijks 80.0C
den voor het tentoonstf
programma van het mi
Deze sponsorovereen
heeft een looptijd van tii
en komt in de plaats vanl
koord op grond waarvai
op de plek van de huidige
we Vleugel een 'autoshow
had mogen inrichten.
De raad wees dit akkoo
rig jaar af omdat werd ge
dat deze vorm van publii
vate samenwerking Audi
grote invloed op het ad
beleid van het museum z
ven. Cultuurwethouder B
(D66) verzekerde de raad
de gevel van de nieuv
naar een ontwerp van de
gese architect Alvaro Siza
geval niet de naam van Ai
prijken.
De raad praat dit najaa
der over aanscherping v
voorwaarden voor publii
vate samenwerking. Voor
novatie van het oude gi
uit 1895 is nog eens 65 n
gulden nodig. Geld van e
financiers zal daarvoor
nodig zijn.
De totale kosten va
nieuwbouw voor het St<
bedragen 55 miljoen guld
de afgelopen jaren haddf
meente en Rijk daarvoor
miljoen gulden geresei
Het college van B en W
vorige maand nog eens z
miljoen gulden extra t<
schikking. De nieuwbou
het Stedelijk begint volger
en zal ongeveer twee ja
ren.
amsterdam franqoise ledeboer
Concert Tina Turner uitverkocht
Groningen Het concert van Tina Turner op 17 juli in het Gro
ninger Stadspark is compleet uitverkocht. Gistermiddag rond
twee uur werden in de stad via de officiële kanalen de laatste
van 65.000 entreekaarten verhandeld. Volgens organisator Mojo
Concerts is de explosieve kaartverkoop van de afgelopen weken
mede te danken aan het voorprogramma met John Fogerty, de
voormalige frontman van Creedence Clearwater Revival.
Nieuw album Madonna
new york» Het nieuwe album van de Amerikaanse popster Ma
donna, 'Music', verschijnt op 19 september. Het is dan overal in
de wereld te koop, maakte platenmaatschappij Warner Bros gis
teren bekend. Begin augustus komt een single uit met enkele
nummers van het album. De videoclip wordt in Los Angeles op
genomen onder regie van Jonas Akerland, die ook de clip van
'Ray of Light' - van het vorige album van Madonna - heeft ge
maakt. Het achtste album van Madonna, in Londen opgeno
men, is volgens Warner Bros een mix van elementen uit pop
muziek, elektronische muziek en folk. De zangeres en de Franse
zanger Mirwais hebben het geproduceerd.
Jazzconcours warmt North Sea Jazz op
den haag Een nieuw jazzconcours onder de naam Dutch Jazz
Competition moet Den Haag al op donderdag in de ban bren
gen van het jaarlijkse North Sea Jazz fèstival. Het concours op
de Grote Markt in de Haagse binnenstad geldt als finale van een
wedstrijd die al in februari begon. Zes talentvolle jazzgroepen
strijden donderdag op het buitenpodium om de eerste plaats.
Het zijn: Martien Oster groep, Gebroeders Kromhout, Willem
Hellbreker quintet, Jamesz, The Logan Hulthin group en Saxion
V. Zij kunnen zich via het concours in de kijker spelen en ma
ken kans op een geldprijs van 10.000 gulden. North Sea Jazz is
vrijdag, zaterdag en zondag in het Nederlands Congres Cen
trum.
Schelpen onderzoeken in Naturalis
leiden Het weer zit wat tegen, maar met schelpen zoeken kan
iedereen zich op het strand vermaken. Wie wil weten waaruit de
vangst precies bestaat en waar de schelpen vandaan komen kan
vanaf komende woensdag terecht in het Leidse museum Natu
ralis. Op de woensdagmiddagen van 12, 19, 26 juli en 2 en 16
augustus zit schelpendeskundige Hans Adema klaar om alle
vragen te beantwoorden. De (gratis toegankelijke) schelpen
middagen in het Natuur Informatie Centrum van Naturalis aan
de Darwinweg duren van 13.00 tot 17.00 uur.
Vengaboys op Pepsi Pop
delft» Five, Vengaboys, Westlife, Girl Thing en Billie Piper zijn
als eerste gestrikt om op te treden tijdens het jaarlijkse Pepsi
Pop. Dat heeft concertorganisator Mojo Concerts gisteren be
kendgemaakt. Het evenement, dat dit keer wordt gehouden in
de Arnhemse Gelredome, kan 21 oktober aan 30.000 jonge mu
ziekliefhebbers onderdak bieden. De organisatie belooft dat nog
veel nationale en internationale toppers zullen worden geboekt,
vooral omdat deze jaargang van Pepsi Pop een lustrumeditie is.
Als een fris groen blaadje valt Isabelle Chassé totaal on
verwachts uit haar fictieve boom, ze wekt de indruk haar
greep te verliezen en dwarrelt langs de rode linten naar
het tien meter lager gelegen vloeroppervlak. Als bij to
verslag hervindt ze zich en met gracieuze bewegingen
voltooit ze haar wervelende act. Iedere beweging is hon
derden malen geoefend en natuurlijk ging er niets mis,
maar dat weet alleen zijen niet het publiek.
rotterdam ferdi den bakker
Het Canadese 'Cirque du Soleil'
en in het bijzonder de cast van
Quidam, is een bont gezelschap
van artiesten tussen de 14 en 43
jaar oud, afkomstig uit de hele
wereld die een ding gemeen
hebben: het zijn stuk voor stuk
professionals. De Europese toer
van Quidam begon in Amster
dam en na een Spaanse over
wintering (Madrid, Barcelona,
Valencia en Bilbao) opent het
circus op 12 juli zijn deuren
weer in Nederland, naast het
Rotterdamse sportpaleis Ahoy'.
Quidam laat, meer dan in de
vorige shows Alegria en Saltim-
banco, ruimte aan de expres
sies en emoties van de mens.
Quidam is als de aarde en ver
telt het verhaal van een klein
meisje (Audrey Brisson) dat van
haar ouders niet de aandacht
krijgt die ze verlangt. Ze besluit
de wereld te gaan verkennen en
ontmoet allerlei mensen in de
vreemde aardse wereld die Qui
dam heet.
Le Cirque du Soleil voldoet in
het geheel niet aan het beeld
dat de gemiddelde Nederlander
van een circus heeft. Zo maken
dieren geen deel uit van de
shows. In Amsterdam kwamen
ruim 300.000 mensen op de
voorstellingen af. De show die
het Cirque du Soleil in Rotter
dam op het toneel brengt is niet
wezenlijk anders dan die van
vorig jaar maart in Amsterdam.
Er zijn wat kleine veranderin
gen in de personele sfeer en die
vormen het verschil tussen de
ene en de andere show. Soms
vertrekken artiesten omdat ze
ergens anders meer kunnen
verdienen, anderen willen er
een jaartje tussen uit en weer
anderen stoppen met het leven
als circusartiest. Maar het script
blijft in tact.
Aloysa Savre (25), een van de
drie Aerial Hoops-kunstenares-
sen weet hoe het is om iemand
te missen tijdens de act. In Bar
celona ontbrak het derde lid
van de Aerial Hoop-act, dit
meisje was terug naar Montreal
om zich aan de schouder te la
ten opereren. Savre: „Soms
moet je improviseren, het was
wel even wennen om de act
met z'n tweeën te moeten uit
voeren. Het is erg moeilijk om
de oefening synchroon uit të
voeren omdat we behoorlijk in
lengte en postuur verschillen,
dus wat dat betreft bofte ik,
want het is makkelijker om één
persoon in de gaten te houden
dan twee."
De gymnaste moest zes maa-
nen oefenen voordat ze een
contract kreeg aangeboden van
het circus. „De concurrentie is
enorm groot, je moet echt alles
tot in de puntjes verzorgd heb
ben wil je een kans maken op
een rol in Quidam. Ik had er
wel een goed gevoel over, ze la
ten je echt niet zo lang oefenen
om daarna te zeggen dat je toch
niet in aanmerking komt voor
een plaatsje."
Quidam is volgens Roland Ri
chard, de stagemanager die er
voor zorgt dat op het juist mo
ment de juiste persoon op het
podium staat, de moeilijkste
show waar hij tot nu toe aan
meewerkte. „Bij Quidam leggen
we een enorm tempo aan de
dag, er staan continu mensen
op het podium. Meer nog dan
bij Allegria. Het moeilijke is dat
ik al die verschillende mensen
apart moet sturen."
Zijn werk heeft wat weg van
dat van een computer, waarbij
iemand op het juiste moment
op het juiste knopje drukt. Ri
chard ziet dat anders. „Compu
ters kunnen maar moeilijk in
spelen op menselijke foutjes.
Als artiesten maar een beetje
afwijken van wat ze moeten
doen, dan kan alles in het hon
derd lopen als ik dat niet tijdig
zie."
En dan de voorstelling na
tuurlijk. Quidam, de moeilijkste
show van Le Cirque du Soleil
tot nu toe, geeft je als kijker
geen minuut, zelfs geen secon
de rust. Links, rechts, in het
midden, uit de lucht en van on
der het toneel, de artiesten ko
men uit alle hoeken en gaten. Je
komt ogen tekort om alles in de
gaten te houden, het is daar
door zeker geen ontspannend
avondje, eerder fascinerend
waarbij je als kijker in de twee-
en-een-half uur durende show
van de ene verbazing in de an
dere valt. De schaarse momen
ten waarop het publiek echt
kan ontspannen, zijn de mo
menten dat Les Macloma, de
drie Franse clowns het podium
betreden. De rol van deze
clowns is het leven van Quidam
te verstoren. Van onder de aar
de vandaan dringen ze het le
ven van Quidam binnen. De
wereld waar het kleine meisje
ronddwaalt, op zoek naar aan
dacht.
Quidam van Le Cirque du
Soleil is vanaf 12 juli tot en
met 10 augustus te zien in
Rotterdam, op het parkeerter
rein van sportpaleis Ahoy. Cir
que du Soleil Ticketlijn: 0900-
3001250. Of op internet: www-
.cirquedusoleil.com.
Op een grote zwartwitfoto van
Koen Wessing in het Amster
dams Historisch Museum
(AHM) kijkt een meisje met
slonzig piekhaar woedend de
lens in. Achter haar staat een
bakfiets vol oude rommel op
een kade vol troep. Wessing
portretteerde haar eind jaren
zeventig op het Bickerseiland in
Amsterdam, maar kennis van
locatie en jaartal van deze en
andere foto's is van onderge
schikt belang. De expositie 'De
wereld van Koen Wessing, foto
grafie 1963-2000' ontleent haar
kracht vooral aan de intensiteit
van zijn tijdloze visuele aan
klacht tegen armoede, onder
drukking, dood en destructie.
Wessing (1942) ging in 1963
een paar maanden in de leer bij
een fotopersbureau maar stelde
al gauw vast dat hij niet ge
schikt was voor het 'keurslijf
van de snelle persfotografie. Als
freelancer ontwikkelde hij zich
tijdens lange reizen naar onge
veer alle brandhaarden ter we
reld tot toonaangevend docu
mentair fotograaf die zijn werk
niet kan doen zonder zich te
identificeren met deze of gene
zijde in een conflict.
Vanuit zijn engagement
neemt Wessing stelling, zonder
zich overigens te laten meesle
pen door emoties omdat hij per
se zijn politieke gelijk wil halen.
In een interview over de vele fo
to's die hij de loop der jaren in
Latijns-Amerika maakte, vertel
de hij in dat verband: „Op het
moment zelf voel ik meestal
slechts woede, tijdens het af
drukken komen de emoties die
mij belet zouden hebben te fo
tograferen pas boven."
Zijn foto's vol gekanaliseerde
woede geven vooral ook blijk
Meisje op het Amsterdamse Bicker
van moed. Zo fotografeert hij in
1965 de mijnstaking in het Bel
gische Zwartberg, wordt gear
resteerd en moet enkele dagen
in de cel doorbrengen. In 1968
trok hij naar Parijs om de ge
welddadige studentenopstan
den te fotograferen, in eigen
land registreerde Wessing een
jaar later onder meer de bezet
ting door studenten van het
Maagdenhuis en in 1975 de
ïiland aan het eind van de jaren zev>
Nieuwmarktrellen tegen de af
braak van de buurt voor de me
tro.
In de tweede helft van de ja
ren negentig fotografeerde hij
in Sarajevo de vrouw die naast
haar brandende flat verdwaasd
de wegtrekkende milities na
kijkt die verantwoordelijk zijn
voor deze wandaad. En ook in
Kosovo was Wessing erbij. Daar
fotografeerde hij in 1999 vier
rpuwende vrouwen van wie er
één een klein jongetje probeert
te troosten.
De 'politiek correcte' bood
schap van Wessings oeuvre is
niet mis te verstaan. Getuige
zijn kostelijke foto van twee la
chende Ierse nonnen die aan
de wandel zijn met hun hond,
mogen we van hem echter ook
lachen. Op deze expositie vol
zwartgalligheid zorgen deze
FOTO KOEN WESSING
nonnen zo tenslotte ook even
voor een vleugje opluchting.
De expositie 'De wereld van
Koen Wessing. Fotografie 1963
- 2000' in het Amsterdams His
torisch Museum (Kalverstraat
92, Amsterdam) duurt tot en
met 3 september. De ope
ningstijden zijn van maandag
tot en met vrijdag van 10 tot
17 uur en op zaterdag en zon
dag van 11 tot 17uur.
VOOR WISKUNDE!
De Slegte Leiden Breestraat 73 Tel 071 512 20 07
