Opnieuw onlusten in Noord-Ierland Olie drijft Suriname en Guyana ver uiteen Amerikaans ruimteschild is nog ver weg Buitenland Derde test voor verdedigingssysteem VS mislukt .NDAG 10 JULI 2000 ilf miljoen illegalen per jaar naar EU ;sel Per jaar wordt rond een half miljoen mensen illegaal ;U binnengeloodst. Die tak van de georganiseerde misdaad |?ikt daarmee een 'omzet' van krap twintig miljard gulden, heeft het plaatsvervangend hoofd van Europol, Leclaire, za- lag verklaard in het Belgische blad Le Soir. De cijfers hebben rens hem betrekking op 1998. Na het drama in Dover met de Chinese illegalen die stikten in een Nederlandse vrachtwa- is de controle in de Belgische zeehavens verscherpt. De en was met een veerboot uit Zeebrugge gekomen, en was in 'nè niet gecontroleerd omdat hij uit een ander 'Schengen- i' kwam. ittin houdt pleidooi voor sterke staat g you* De Russische president Poetin heeft zaterdag in zijn I ste beleidsrede gehamerd op zijn favoriete thema: de nood le om de centrale staat te verstevigen ten koste van de regio- e leiders. Hij zei dat Rusland bovenal een sterke staatsmacht lil lig heeft om de neergang van de afgelopen tien jaar te kun- i keren. Hij noemde Tsjetsjenië een 'extreem voorbeeld' van falende staatsgezag. In die afvallige deelrepubliek leveren isische troepen al tien maanden strijd met separatisten. Ver wees Poetin erop dat de bevolking kleiner wordt. „Als deze dens aanhoudt, wordt de natie bedreigd", zo waarschuwde PÖ keldert in opiniepeiling ien De extreem-rechtse Oostenrijkse regeringspartij FPÖ sterke man Haider heeft een enorme afstraffing gekregen in opiniepeiling die het weekblad Profil dit weekeinde publi- irde. De partij die bij de verkiezingen vorig najaar nog één na iotste werd met 26,9 procent van de stemmen, moet het nu ;n met de steun van slechts zeventien procent van het elec- aat. De dreun kwam uit de lucht vallen. De internationale rel de intolerantie en het vermeende neo-fascisme van de par- s deed haar in eerste instantie alleen maar goed. Eind januari, het hoogtepunt van de kruistocht tegen de FPÖ, klom de ij nog naar 33 procent in de peilingen. abysterfte Ambon stijgt explosief ftRTA De babysterfte op Ambon neemt explosief toe als ge- Hgvan het geweld op het eiland. Vele duizenden mensen ïuilen in kampen, politiebureaus, kerken en moskeeën. Daar de voedselvoorziening ernstig te wensen over, en is het - Dral met de hygiëne erg slecht gesteld. Hoewel het dit week- ide rustig was, maken de kerken op Ambon zich ernstig zor- i over de christelijke gemeenschap. In een brandbrief aan de [-topman hebben kerkleiders gevraagd om onmiddellijke icuatie van tienduizenden christenen, die have en goed heb- a verloren en geen kant meer op kunnen. De christelijke ge- lenschap vreest nieuwe aanvallen van de extremistische mos- is van de Laskar Jihad, van wie er duizenden op het eiland De moslims op hun beurt beschuldigen de christenen. eger verovert Filipijnse rebellenbasis nila» Het Filipijnse leger heeft gisteren een belangrijk kamp de rebellenbeweging Moro Islamitisch Bevrijdingsfront I1LF) veroverd. Volgens president Estrada is het de grootste sis van het MILF, de belangrijkste moslimmilitie op de Filipij- n. De Filipijnse autoriteiten voeren gelijktijdig een offensief ;en twee islamitische guerrillagroepen in het zuiden van de :hipel, het MILF en Abu Sayyaf. De laatste beweging houdt al landen een groep met onder meer Westerse toeristen in gij- ing. De kidnappers ontvoerden gisteren opnieuw enkele per- ïen, namelijk een verslaggeefster, een cameraman en een ge- dstechnicus van een Franse televisiezender. Het trio wilde de «laars opzoeken. erdachte doden bi Franse kliniek !Y_i De Franse justitie heeft een onderzoek geopend naar de od van tussen de twintig en veertig mensen in een privé-kli- ;k ten zuiden van Parijs. Het onderzoek richt zich vooral op i arts die de afgelopen drie jaren ernstig zieke bejaarden in kliniek in Saclay een verdachte cocktail van kalmerende mid- len zou hebben toegediend. Het openbaar ministerie in Evry het onderzoek begonnen na getuigenissen van oud-werkne- ers. Die spraken over verdachte sterfgevallen, en wezen één ts als hoofdschuldige aan. Ook zou er sprake zijn van geweld- ;ging, mishandeling en diefstal. De zaak kwam. aan het licht de arbeidsinspectie.' Die maakte zich zorgen over het grote ntal depressies en ontslagen onder het personeel. letrobrand Berlijn: dertig gewonden FOTO REUTERS FABRIZIO BENSCH Ruin Een metrobrand in Berlijn, waarbij zaterdag ongeveer 'rtig passagiers gewond zijn geraakt, is door een technisch ankement veroorzaakt. Dat hebben de autoriteiten gisteren ikendgemaakt. De brand brak zaterdagmiddag uit in twee wa ins van een metrotrein die stopte bij het ondergrondse station eutsche Oper in het westen van de stad. De brand leidde tot aniek onder de passagiers. Velen begonnen te schreeuwen en huilen toen zij niet snel een uitgang konden vinden. Anderen uchtten over het spoor naar een volgende uitgang. Ongeveer ertig mensen moesten worden behandeld wegens gebroken idematen of het inademen van rook. amils wijzen vredesvoorstel af 'LQMBoDe belangrijkste partij van de Tamil-minderheid op ri Lanka heeft een voorstel afgewezen dat voorzag in zelfbe- uur. Regering en oppositie hadden overeenstemming bereikt ver een nieuwe grondwet die de acht regio's van Sri Lanka leer bevoegdheden zou geven. Er was gehoopt dat het voorstel e Tamils zou verleiden tot steun aan het vredesproces. De Ta- lils zijn in twee van de acht regio's in de meerderheid, en had- en op basis van het voorstel uitzicht op aanzienlijke autono- ïie. Het Verenigd Bevrijdingsfront van de Tamils liet zaterdag chter weten dat het voorstel tekort schiet. De.Tamils eisen een igen staat binnen een federaal verband. Hun militaire tak, de amil Tijgers, voert daar al bijna twintig jaar een bloedige strijd oor. )nlusten in Fiji ondanks akkoord !VA^ Op het eilandje Levuka, deel van Fiji, is het vandaag tot nlusten gekomen, ondanks een akkoord tussen de rebellen en e militairen dat een einde moet maken aan de gijzelingscrisis de eilandstaat. Aanhangers van gijzelnemer Speight staken en gebouw van vrijmetselaars in brand, en richtten daarna un woede op een politiebureau. Agenten vuurden waarschu wingsschoten af. Levuka maakt deel uit van Lomaivitti-eilan- lengroep, die zo'n honderd kilometer ten noordoosten van het 'oofdeiland Suva ligt. Speight, die wil dat inheemse bewoners 'et bestuur overnemen van de oorspronkelijk uit India afkom- ige premier Chaudry, beloofde gisteravond dat de gijzelaars onderdag worden vrijgelaten, voor het begin van een bijeen- omst van de Grote Raad van leiders. Deze vergadering van tamhoofden moet dan een nieuwe president en vice-president an wijzen. PARAMARIBO ARMAND SNUDERS CORRESPONDENT Suriname en buurland Guyana zitten deze week op Jamaica opnieuw rond de tafel om een oplossing te zoeken voor hun grensconflict. Er moet echter een klein wonder gebeuren, willen ze er uit komen. De standpunten liggen mijlen ver uiteen, vooral omdat de economi sche belangen enorm zijn. Het conflict draait immers niet zozeer om grondge bied als wel om de olie die daarin zou zitten. Al eeuwen wordt er gesproken over de definitieve vaststelling van de grenzen. Een enkele keer leidde dat tot succes, maar de afspraken werden nimmer vast gelegd in een door beide landen onder tekend verdrag. Het dispuut heeft niet alleen betrekking op de monding van de Corantijn-rivier, waarop Suriname aan spraak maakt op grond van afspraken uit de jarendertig van de twintigste eeuw. Het tweede probleem is het zuidelijk stroomgebied van de Corantijn, diep in het Amazoneregenwoud. In dit zogehe ten Tigri-gebied zijn de Guyanezen voorlopig de baas. Tot groot ongenoe gen van Suriname, dat meent dat het Nederlandse koloniale bewind in de ja ren zestig ferm militair geweld had moe ten inzetten tegen de Guyanezen. In 1799 werd overeengekomen dat de ri vier die als bron kan worden aange merkt van de Corantijn, tevens de grens tussen Suriname en Guyana zou vor men. Volgens Surinamers is dat de bo- ven-Corantijn, maar volgens Guyana be treft het de veel oostelijker gelegen Coe- roeni. Het Guyanese standpunt berust op waarnemingen van een Duitse ont dekkingreiziger. Toen de Britten in Guy ana nog de dienst uitmaakten, stuurden ze de Duitser erop uit om de bronrivier van de Corantijn te zoeken. Het verhaal wil dat de man in het regenwoud ver dwaalde, door indianen de verkeerde kant op werd gestuurd en uiteindelijk stuitte op de Coeroeni. De Surinaamse president Wijdenbosch wil nu eerst dat Paramaribo in het gelijk wordt gesteld en de betwiste gebieden definitief aan Suriname worden toebe deeld. Guyana's leider Jagdeo heeft an dere prioriteiten. Hij wil best over gren zen praten, maar allereerst moet wat hem betreft het Canadese platform bij de monding van de Corantijn kunnen gaan boren naar olie. Want daar draait het eigeplijk allemaal om. De Canadese maatschappij CGX Energies meent van doen te hebben met een zeer rijk oliereservoir. De voorraden in het kustgebied van Suriname, Guyana en Frans Guyana bevatten volgens Kelly Sullie, president-directeur van het Cana dese moederbedrijf, geschat op zeker vijftien miljard vaten olie. Daarnaast zit er waarschijnlijk een enorme hoeveel heid gas. Waar het meer draait om olie dollars dan om louter stukken grondge bied lijkt oplossing van het conflict tus sen Suriname en Guyana verder weg dan ooit. Ernstig kijkende orangisten turen door een prikkeldraadversperring bij het kerkje van Drumcree. FOTO AP PAUL FAITH In Noord-Ierland is het de afgelopen nacht opnieuw tot ernstige onlusten gekomen tussen protestantse rel- sqhoppers en ordetroepen. In Portadown moesten per helikopter soldaten worden gedropt om protestanten te rug te dringen die probeerden de omstreden Garvaghy Road te bereiken. zal in heel Noord-Ierland een overwinning op de katholieken worden herdacht die in 1690 plaatsvond. De optocht over Garvaghy Road is altijd al omstreden ge weest. De jaarlijkse parade (sinds 1807) van de plaatselijke oranjemannen naar de kerk van Drumcree voerde op de terug weg altijd over de in een katho lieke wijk gelegen straat. Drie jaar geleden echter werd de Garvaghy Road op verzoek van de bewoners voor het eerst ver boden terrein. Dit tot woede PORTADOWN AP-DPA-Rtr-GPD-ANP In verschillende delen van de hoofdstad Belfast belaagden relschoppers de politie met ste nen en rotjes, en richtten ze brandende barricades van au to's en huisraad op. De politie n.am spijkerbommen, katapul ten en een dolk in beslag. De protestantse Oranje Orde riep gisteren op tot een tweede week van straatprotesten, als bet verbod op een oranjemars iri Belfast, aanstaande woens- .dag, niet wordt opgeheven. Dan van de oranjemannen, die het recht blijven opeisen om in alle vrijheid over deze 'Queen's Highway' te lopen. Zo'n tweeduizend Oranje mannen en hun aanhangers marcheerden daarom gisteren demonstratief in de richting van de verboden straat, tot ze een barricade bereikten die was opgeworpen door het Britse le ger. Enkele uren eerder was ten noorden van Portadown een autobom ontploft die was ge plaatst door de Real IRA, een groep die zich heeft afgesplitst van het Iers Republikeinse Le ger (IRA). De Real IRA, die zich verzet tegen het vredesproces in Noord-Ierland, probeerde de spanning kennelijk nog verder op te voeren. Onder de toeschouwers bij de rellen in Portadown bevond ramilitaire groepering Ulster Freedom Fighters (UFF). In het kader van het Noord-Ierse vre desverdrag werden hij en enke- WASHINGTON JOHN WANDERS CORRESPONDENT De derde test voor een Ameri kaans ruimteschild tegen vijan delijke raketten is zaterdag mis lukt. Rusland en China hebben verheugd gereageerd. Zij zijn fel tegen een verdedigingssysteem tegen lange-afstandsraketten met kernkoppen, omdat ze vre zen dat dat een nieuwe wapen wedloop uitlokt. De proef mislukte nog voor dat het cruciale deel ervan kon beginnen. Het met sensoren en communicatieapparatuur uit geruste voertuig dat de 'vijandi ge' raket hoog in de ruimte had moeten vernietigen, wist zich niet los te maken van zijn draagraket. Alle hoop op onder schepping van de 'vijandige' ging daarmee verloren. Zaterdagochtend vuurden de Amerikanen vanaf een lucht machtbasis bij Los Angeles een omgebouwde Minuteman-ra- ket af. Deze deed dienst als een zogenaamd vijandige raket, uit gerust met een nep-atoombom. De Minuteman werd gezien door een Amerikaanse defen siesatelliet en een radarstation, waarna het bevel werd gegeven voor de lancering van een raket die de Minuteman buiten de dampkring moest onderschep pen. Deze raket werd ruim twintig minuten na het opstijgen van de Minuteman gelanceerd, van af een basis op het atol Kwa- jalein in de Stille Oceaan. Twee- enhalve minuut later had het veelbesproken onderschep pingsvoertuig ('kill vehicle') zich moeten losmaken van zijn WASHINGTON IVO DAALDER In president Clintons hang naar een po litieke erfenis lijkt geen rol weggelegd voor het besluit een ruimteschild te in- stnlleren. Zeker nu de derde test ander maal heeft aangetoond hoe lastig het is om een kogel met een kogel te raken. Maar ook indien de test was geslaagd, zo u Clinton waarschijnlijk niet verder zijn gegaan dan het goedkeuren van de bouwcontracten die samenhangen met de ontwikkeling van het ruimteschild. Voor- en tegenstanders van het ruimte schild zullen teleurgesteld zijn over Clin tons vrijblijvende houding. Toch is die ho uding de juiste. Allereerst vanwege de onzekerheid over de werkelijke dreiging van naties als Noord-Korea, Irak en Iran. Daarnaast vanwege de nog onbeant woorde technische wagen die dit com plexe defensiesysteem vooralsnog verre van perfect maken. Clintons opstelling laat: op leerzame wijze zien hoe behen dig de president omgaat met deze poli tiek explosieve kwestie. Toen Clinton in 1993 aantrad, liet hij het streven van zijn Republikeinse voorgan gers varen om een systeem te bouwen dat Amerika tegen ballistische raketten zou moeten beschermen. Elk plan voor een ruimteschild was immers in strijd met het ABM-verdrag dat de VS en de toenmalige Sovjet-Unie in 1972 teken den en dat dit type defensiesystemen uitdrukkelijk verbiedt. Voor velen was en is dat verdrag - dat beide grootmachten in de gelegenheid stelde hun nucleaire aanvalsmacht drastisch te reduceren - de hoeksteen van strategische stabiliteit. Clintons opstelling ontmoette aanvan kelijk weinig weerstand. Totdat de Re publikeinen in 1995 de macht in het Congres overnamen en de discussie over het ruimteschild opnieuw oplaaide. In plaats van zich te verzetten tegen de Republikeinse lobby, stemde de rege- ring-Clinton in met het voorstel extra geld beschikbaar te stellen voor onder zoek naar en ontwikkeling van een be perkt ruimteschild. In geval van een nieuwe dreiging, moesten de VS binnen drie jaar zo'n defensiesysteem operatio neel kunnen hebben, was de gedachte. De Amerikaanse inlichtingendiensten verzekerden intussen dat ze ten minste vijf jaar van tevoren zouden kunnen schatten of een 'schurkenstaat' als Noord-Korea technologisch gereed zou zijn voor het lanceren van een intercon tinentale raket die de VS zou kunnen be reiken. De kwestie bleef liggen tot de zo mer van 1998. In juli van dat jaar bleek dat Noord-Korea en Iran met weinig of geen waarschuwing een lange-afstands- raket konden ontwikkelen. Als om deze conclusie nog eens te onderstrepen, testte Noord-Korea een maand later een raket die met enige aanpassing de Ame rikaanse staten Hawaii en Alaska had kunnen treffen. Dit ondermijnde de redenering dat de VS op tijd een beperkt ruimteschild zou den kunnen installeren. De Republikei nen in het Congres schakelden abrupt in de hoogste versnelling en namen in 1999 de National Missile Defense De ployment Act aan. Daarin werd vastge legd dat de VS 'zo snel als technisch haalbaar is' een ruimteschild zouden moeten installeren. De eerste test van het systeem, in oktober 1999, bleek suc cesvol. Een 'vijandige' raket werd onder schept en hoog boven de Aarde tot ont ploffing gebracht. Maar die test was in vergelijking met de daarop volgende proeven tamelijk gekunsteld en volgens sommige deskundigen om die reden nauwelijks betrouwbaar. Hoe dan ook, begin dit jaar bestond er in Washington weinig twijfel dat Clinton deze zomer opdracht zou geven tot de installatie van een beperkt ruimteschild. Nu lijkt het echter aannemelijker dat hij dit lastige besluit zal overlaten aan zijn opvolger, die in november wordt geko zen. Wat is er de afgelopen maanden veran derd? Twee dingen, die beide in de kaart Drie doden bij bosbranden in Zuid-Europa ATHENE AP-DPA De bosbranden die in het zui den en het oosten van Europa gepaard gaap met extreem ho ge temperaturen, hebben in het weekeinde drie mensen het le ven gekost. Op het Griekse ei land Samos verbrandde een 90- jarige vrouw in haar woning. In Zuid-Frankrijk kwamen bij Cor- nillon-Confoux (Bouches-du- Rhone) twee brandweerlieden om toen hun auto door het vuur werd ingesloten. Elders, zoals in Kosovo en Bulgarije, vielen geen doden maar werd grote schade aan het milieu aangericht en brandden woningen uit. De Griekse minister van bin nenlandse zaken, Papandreou, heeft de noodtoestand afgekon digd wegens de vele bosbran den die het land teisteren. Vol gens zijn departement woed den er op zeker honderd plaat sen bosbranden. Het Griekse leger is ingezet om samen met de brandweer de vuurhaarden te bestrijden. SFOR nerveus over herdenking in Srebrenica SARAJEVO HARALD DOORNBOS CORRESPONDENT De NAVO-vredesmacht in Bos nië (SFOR) maakt zich zorgen over een herdenkingsbijeen komst die moslims morgen in Srebrenica willen houden. Naar verwachting zullen ruim twee duizend 'Bosnische moslims, veelal overlevenden van de massaslachtingen van 1995, een poging doen om voor een dag terug te keren. Sinds de val van de moslimenclave is Srebrenica volledig in handen van radicalë" Servische nationalisten. Morgen is het precies vijf jaar geleden is dat de Bosnische Serviërs Srebrenica veroverden. Meer dan 7.300 moslimmannen werden hierbij vermoord en de rest van de bevolking werd ge deporteerd. „Het wordt dinsdag groot, heel groot", aldus een Ameri kaanse SFOR-officier. „We zul len met veel troepen aanwezig zijn om alles in goede banen te leiden. Beide partijen, moslims en Serviërs, hebben beloofd dat ze zich rustig houden. Maar dit blijft Bosnië, je weet het nooit." President Mbeki blijft bij eigen aids-standpunt Een gemaskerde loyalist in Portadown zwaait uitdagend naar de orde troepen aan de andere kant van de barricades, nadat hij een vlag in het Britse rood, wit en blauw in het prikkeldraad heeft gehangen. FOTO AFP JONATHAN UTZ zich ook de tot zestien jaar cel le andere extremisten ver- veroordeelde loyalist Johnny vroegd vrijgelaten. Nu hij afge- Adair. Hij is de leider van de pa- lopen week verscheidene keren bij hevige rellen is gesignaleerd, willen katholieke republikeinse politici zijn vervroegde vrijla ting terugdraaien. draagraket en met 25.000 kilo meter per uur naar de Minute man moeten vliegen. Bij een geslaagde proef zou op het mo ment van de botsing hoog bo ven de Stille Oceaan een spec taculaire witte flits zijn waarge nomen. Maar de flits bleef uit. Of het Amerikaanse ministerie van defensie komend najaar een vierde test mag uitvoeren, is niet zeker. speelden van degenen (onder wie Clin ton) die niet onmiddellijk tot de installa tie van een ruimteschild willen over gaan. In de eerste plaats veranderde de dreiging. De top tussen Noord- en Zuid- Korea vergrootte de kans op hereniging van beide landen. Intussen vijzejde Iran zijn imago op met de verkiezing van een nieuw parlement dat door hervormers wordt gedomineerd. Iran is daarmee niet langer symbool voor het grote kwaad in het Midden-Oosten. De tweede verandering heeft betrekking op het ruimteschild zelf. Een groeiend koor van critici redeneert dat het voor gestelde systeem niet werkt. De mislukte testen zijn vanzelfsprekend koren op hun molen. Voor zover er in Washington nog enige overeenstemming bestaat over dit onderwerp, is het dat het af weersysteem ernstige gebreken heeft. Zijn we dan weer terug bij af? Bij het moment waarop Clintons ambtstermijn begon? Niet echt. Er is in de VS veel steun voor de installatie van een zekere vorm van afweer tegen vijandige raket ten. Maar de consensus van begin dit jaar, die onherroepelijk in de richting leek te wijzen van de installatie van een beperkt ruimteschild, is verdwenen. Ivo H. Daalder is stafmedewerker van het Brookings Instituut in Washington. De Zuid-Afrikaanse president 1 Mbeki heeft gisteravond bij de 1 opening van het mondiale aids- congres in Durban niet toege geven aan de kritiek op zijn op vatting over de immuunziekte. Tegen de tienduizend congres gangers zei hij 'dat niet alles is terug te brengen tot één virus'. Armoede, slechte hygiëne en ondervoeding zijn volgens Mbeki zeker zo belangrijk bij de oplossing van de epidemie. De president citeerde met ironie de Wereldgezondheids organisatie (WHO), die op haar lijst van ziekten extreme armoe de op de laatste plaats heeft ge zet. „Armoede is de oorzaak van ziekte, stress, mishande ling, zelfmoord, dood. Elk jaar sterven in ontwikkelingslanden 12,2 miljoen kinderen jonger dan vijf jaar omdat ze arm zijn. Een onacceptabele kloof tussen arm en rijk", aldus Mbeki. De president hekelde het feit dat de levensverwachting van iemand in het rijkste land op loopt tot 79 jaar, terwijl die van iemand in het armste land 42 jaar bedraagt. De kansen om van een ziekte te genezen, zijn in Afrika gering en de oorzaak daarvan is voor Mbeki duide lijk: „In ontwikkelingslanden is het budget voor gezondheid per inwoner vier Amerikaanse dollar per jaar." Mbeki ontkende pertinent dat zijn regering het probleem van aids onderschat. „We heb ben een uitgebreide anti-aids- campagne en blijven hameren op veilige seks en condooms", aldus Mbeki. „Er is geen reden voor de beschuldiging dat wé aarzelen met de bestrijding van HTV en aids." Hij bedankte de wetenschappers die de Zuid- Afrikaanse regering adviseren. Onder hen zijn 'dissidenten' die menen dat aids niet door het HIV-virus wordt veroorzaakt en dat medicijnen als AZT meer kwaad dan goed doen. Kort voor de opening van de conferentie eisten betogers ir^ Durban dat medicijnen goed koper worden, onder andere door ze lokaal te laten produce ren zonder de beperkingen vap patenten. Die patenten zijn vrij wel zonder uitzondering in handen van de farmaceutischê industrie in het Westen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2000 | | pagina 5