Concurrenten kopen
samen in via internet
In Japan voltrekt zich een draadloze revolutie: i-mode
Economie
Computerbedrijf MyCom bezorgt
in een rood-glimmende Ferrari 328
i Vast naar mobiel bellen
S sterk in prijs verlaagd.
Nu vanaf 25 ct/min.
1
3
Wehkamp wil van
truttigimago af
Economie van de zorg
RDAG 8 JULI 2000
drijven betalen maffia 40 miljard
l» Het afpersen van bedrijven levert de maffia in Italië jaar-
tfzo'n veertig miljard gulden op. Naar schatting zijn 140.000
ijven het slachtoffer van deze maffiapraktijk, zo heeft de
janse ondernemersvereniging Confesercenti berekend. Een
ijf dat wordt afgeperst, betaalt gemiddeld ruim 22 mille per
De afgelopen tien jaar hebben meer dan 380.000 bedrijven
edrijfjes hun deuren moeten sluiten na door de maffia te
benaderd. Sicilië is het grootste slachtoffer, maar ook ste-
als Napels en Bari zijn voor de maffia gewild werkterrein.
arantiefonds voor rampen met vee
haag» Een bankenconsortium onder aanvoering van NIB
ital heeft een garantiefonds opgericht om financiële gevol-
van calamiteiten als varkenspest en gekkekoeienziekte te
chten. In het consortium zitten verder ABN Amro, ING en
obank. Het convenant Diergezondheidsfonds wordt volgen-
ree k ondertekend. Samen hebben de banken 850 miljoen
en toegezegd. De veeteelt kan in geval van een calamiteit
beroep doen op deze middelen.
ilips favoriete werkgever jongeren
haag Hoog opgeleide jongeren hebben Philips net als vorig
tot hun favoriete werkgever gekozen. Dat blijkt uit een gis-
n verschenen onderzoek van het weekblad Intermediair. Op
anglijst ondervraagde hbo'ers en academici die niet langer
zes jaar werken, bezet ABN Amro de tweede plaats. KPN is
aÜe. ING, vorig jaar nog tweede, viel dit jaar buiten de favorie-
11 en werkgevers. De hoger opgeleiden verwachten dat een
^ter op de arbeidsmarlri anno 2000 50.900 gulden per jaar
5( lient. Een jaar geleden was dat 48.800 gulden.
mengroei in VS neemt fors af
hingtonDe groei van de werkgelegenheid in de VS is in ju-
l\ >rs afgenomen. Er kwamen slechts 11.000 arbeidsplaatsen
ia een toename van 171.000 in de voorgaande maand. Dat is
[endeels te verklaren door het wegvallen van 190.000 tijdelij-
janen bij de overheid om een volkstelling uit te voeren. De
engroei viel een stuk lager uit dan analisten hadden ver-
Transom bundelt bestellingen bij leveranciers
Twee dingen hebben Pepsi en Coca-Cola, Unilever en
Procter Gamble, of Cadbury Schweppes en Heineken
gemeen. Het zijn concurrenten, maar ze vinden allemaal
dat ze veel geld verliezen door inefficiënt inkopen, lange
levertijden, voorraadbeheer en domweg het schrijven
van bestel- en leveringsbonnen. In navolging van onder
meer de autoproducenten slaan ze daarom de handen
ineen op internet.
AMSTERDAM GPD
Bijna vijftig fabrikanten van
drank, voeding en consumen
tengoederen hoestten 570 mil
joen gulden op om de virtuele
markt Transora te lanceren.
Transora, waarvan het Euro
pese hoofdkantoor deze week
in Amsterdam werd geopend,
gaat in het laatste kwartaal van
2000 van start. Het zal fungeren
als centrale voor 'business-to-
business'-handel, zodat niet el
ke fabrikant, grondstoffenleve-
rancier en groothandel met alle
afzonderlijke klanten een elek
tronisch lijntje hoeft te onder
houden. Ter illustratie: tiendui
zend leveranciers, duizend fa
brikanten en tienduizend de
tailhandelaren zouden onder
ling honderd miljard verbindin
gen moeten leggen. Met drie in
ternetmarkten (er zijn er al voor
de detailhandel en de super
markten) ben je met ruim
21.000 verbindingen klaar.
Via Transora kunnen fabri
kanten strategisch inkopen.
„Stel dat wij karton nodig heb
ben en dat Unilever hetzelfde
nodig heeft. Dan kunnen we
een bulk aankoop doen", zegt
Theo de Kool, lid van het ad
viescomité van Transora en fi
nancieel directeur van Sara Lee
(onder meer producent van
Douwe Egberts, Sanex en Pick
wick). „We kunnen via internet
een bieding vragen aan leveran
ciers: dit hebben we nodig,
schrijf maar in." De Kool ont
kent dat fabrikanten deze toe
genomen macht zullen gebrui
ken om de leveranciers te dwin
gen onder de prijs te werken.-
„We zijn hier niet aan begon
nen om de leveranciers op de
knieën te krijgen. Wij hebben er
ook niets aan als de markt ka
pot gaat."
John Taylor, in de directie
van Cadbury Schweppes ver
antwoordelijk voor e-commer-
ce, zegt dat er binnen Transora,
dat als onafhankelijk bedrijf
opereert, scherp zal worden ge
let op een dergelijke vorm van
concurrentievervalsing en kar
telvorming. Taylor en Kool
voorzien beiden wel andere ge
volgen voor de leveranciers.
Kool: „Als je mee wilt blijven
doen, moet je straks grotere
hoeveelheden leveren. Daar
door zullen sommigen samen
werking moeten zoeken of
moeten fuseren."
Ander gevolg is dat met het
uitbannen van bonnen, brieven
heen en weer schrijven, ritten
met halflege vrachtwagens en
andere 'verborgen' kostenpos
ten, een aantal mensen overbo
dig wordt. „Er zal meer behoef
te zijn aan hoger gekwalificeerd
personeel", aldus De Kool. „Ie
mand die al twintig jaar op de
zelfde manier zijn bestellingen
doet, zal moeten omschake
len."
Op dit moment wordt proef
gedraaid met een aantal trans
acties. Zo doet Sara Lee de in
koop van kantoorartikelen via
internet. De Kool schetst de si
tuatie dat magazijnen tot het
verleden behoren. „Ik hoef
geen duizend blocnotes in
voorraad te hebben. Via Trans
ora heb ik morgen in huis wat
ik nodig heb. Er is ook meer
zicht op wat je als bedrijf ver
bruikt."
HESTER VAN NUNEN
e perrons en in de treinen van
o zie je het steeds vaker: forenzen
trance naar het schermpje van
telefoon staren. Met het
el stevig in één hand geklemd,
11 ken ze driftig op de toetsjes. Soms
e en half uur lang. Een telefoonge-
volgt echter niet. Japan is aan
moden.'
i-mode krijgt de mobiele beller
oudig toegang tot internet. E-mail
sselen kan ook. Op 13.000 speci-
mgevormde internetpagina's
de i-mode-abonnee niet alleen
latste nieuws, aandelenkoersen
sportuitslagen, maar ook informa-
fer uitgaan, winkelen en reizen.
1 terwijl je op de trein wacht, kun je
de mobiele telefoon uitzoeken
warm het is in je favoriete bad-
:s, een hotel reserveren, het vlieg-
icket boeken en meteen teleban-
:nd afrekenen.
ide heeft Japan stormenderhand
verd. Sinds mobiele-telefoniegi-
NTT DoCoMo in februari 1999 er
op de markt kwam, is het aantal
naar eigen zeggen gegroeid
iim zeven miljoen. Hoewel con-
snel volgden, is DoCoMo
it de grootste aanbieder gebleven,
"bedrijf dat in mei aankondigde
belang van 15 procent in KPN Mo-
nemen en in Japan al 58 prö-
van de reguliere mobiele tele-
markt in handen heeft, verwacht
iar de 10 miljoenste i-mode-abon-
te verwelkomen. Dankzij dit suc-
)oekte DoCoMo in maart, het ein-
an het Japanse belastingjaar 1999,
nettowinst van meer dan vijf mil-
gulden. Dat is een stijging van
23 procent.
andere bedrijven profiteren van
opulariteit van het hightech heb-
ng. Mobiele bellers gebruiken hun
)de het meest om e-mail uit te wis-
i, maar daarnaast surfen ze er lus-
p los. Ongeveer 55 procent van de
Het nieuwe mobieltje-van-de-toekomst.
Een kleuren vidi-telefoon die de Japanse
telecomreus NTT DoCoMo mei volgend
jaar op de markt brengt. Rechts: Mobiele
telefoons met internetaansluiting vliegen
in Tokyo als warme broodjes over de bui
ten neergezette toonbank.
fotos gpd/epa
hester van nunen/yoshikazu tsuno
gebruikers gaat naar de amusements
pagina's, variërend van horoscopen
tot spelletjes. Zij besteden op het web
volgens gegevens van investerings
bank Nomura gemiddeld 35 gulden
per maand aan het downloaden van
software.
Zo levert Hello Kitty, een van de drukst
bezochte websites van speelgoedfabri
kant Bandai, jaarlijks ongeveer 24 mil
joen gulden op. Voor een paar gulden
per maand kunnen 950.000 leden hun
geliefde animatiefiguurtje downloaden
en op hun telefoonscherm installeren.
Japanners zijn verzot op de nieuwste
hightech snufjes. Toch liep het land
tot voor kort achter op de VS en Euro
pa met het 'online' gaan. Voornaamste
reden: de kosten. Het is voor Japan
ners relatief duur thuis achter de com
puter te internetten. Japans grootste
telecommunicatiebedrijf NTT bezit 96
procent van alle lokale telefoonlijnen.
Door die dominante positie kan NTT,
dat voor 59 procent in handen is van
de staat, de tarieven hoog houden.
Bedrijven als DoCoMo - zelf voor twee
derde deel eigendom van NTT - bie
den met i-mode een oplossing voor
dat probleem. Sinds enkele dagen rust
DoCoMo elke mobiele telefoon stan
daard uit met de mogelijkheid i-mode
te nemen, maar ook daarvoor kostten
de toestellen slechts iets meer dan een
gewone telefoon. De abonnees betalen
bovendien niet zozeer voor de tijd die
ze verbonden zijn met internet, maar
meer voor de hoeveelheid gegevens
die zij downloaden.
Door de explosieve groei van i-mode is
Japan aan een inhaalslag op internet -
gebied begonnen. Volgens recente cij
fers van het ministerie van Post en Te
lecommunicatie groeide het aantal in
ternetgebruikers van 12 miljoen in
1997 tot meer dan 27 miljoen in 1999.
Een op de vijf Japanners heeft nu toe
gang tot het web. Eenderde van alle
surfers gebruikt daarvoor draadloze
technologie. Het ministerie verwacht
dat over vijfjaar 77 miljoen inwoners
internet zullen hebben.
Voordat het echter zover is, mag Japan
zich in mei 2001 het eerste land noe
men dat de derde generatie mobiele
telefoons introduceert. Met deze toe
stellen kunnen data tweehonderd keer
sneller worden verzonden dan met de
huidige generatie telefoons. Dat bete
kent een snellere internetverbinding.
Daarnaast worden de schermen hel
derder. De gebruiker kan dan beter ge
nieten van de videoclips van 20 secon
den lang en de muziek die hij via zijn
mobiele telefoon ontvangt.
insioenfondsen storten geld terug
tende waarden, voornamelijk
obligaties, was negatief. Dat
kwam door de rentestijging vo
rig jaar. De opbrengsten van de
zakelijke waarden, vooral aan
delen, compenseerden dat ver
lies ruimschoots. Het totale
rendement liep echter duidelijk
terug, zo blijkt uit de gisteren
gepubliceerde jaarverslagen
van beide pensioenfondsen. De
beleggingen groeiden afgelopen
jaar met 11,7 procent, tegen
13,8 procent het jaar ervoor.
1 pensioenfondsen van ING-
hter Nationale Nederlanden
'ING Groep storten samen
I miljoen gulden terug naar
'werkgevers. De restitutie is
gevolg van de prima presta-
van hun aandelenporte-
lies. Die leverden een winst
1,965 miljard op. De waar-
'an beleggingen groeide het
ilopen jaar met 1,3 miljard
12,6 miljard.
et resultaat op de vastren-
'n super
comfortabele kwaliteits
bank met 10 jaar garantie koop
je nu zeer voordelig in de zomer
uitverkoop bij Perida. Kom naar
de fabriekstoonzaal of kijk op
perida.nl lUCTlUdl
Kr.Spieringweg 565 Vijfhuizen
(Bij Haarlem) tel.023-5581044
Showroom open ma-za 10-17u
-
In het weekend belt u het voordeligst een mobiel nummer van KPN Telecom met uw vaste KPN
Telecom aansluiting. U betaalt dan slechts 25 cent per minuut.* Maar ook de tarieven voor het
bellen op andere tijdstippen zijn flink in prijs verlaagd. En tevens wordt het bellen naar andere
mobiele operators aantrekkelijker. Als u de exacte tarieven wilt wcter
bel dan gratis de ZelfServiceLijn 0800-0429 of surf naar www.kpn.cor
Starttaricf: lOcent per gesprek.
HOOFDDORP PIETER VAN HOVE
's Ochtends een cd-romspeler
besteld per internet en een paar
uur later al afgeleverd. Per luxu
euze Ferrari. „We willen onze
klanten dat 'Yyyèèsss-gevoel'
geven, het uitkomen van een
jongensdroom." Gert Jan Kos
ters, directeur van de Hoofd-
dorpse computerketen MyCom
ziet het helemaal zitten.
Tegen een extra betaling van
25 gulden bezorgkosten brengt
één van de koeriers van het be
drijf de bestelling langs in een
rood-glimmende Ferrari 328. In
totaal heeft de firma, met vesti
gingen in Haarlem, Amsterdam,
Hoofddorp en Eindhoven, de
beschikking over vijf van derge
lijke bolides. Over het aankoop
bedrag van de tweedehands
wagens wil Kosters (29) niet
meer kwijt dan 'dat je er heel
hard voor moet werken'.
„Onze dealer heeft zelf exem
plaren uit het buitenland ge
haald. Het marketingbudget
van ons is echter toereikend",
glimlacht hij veelbetekenend.
Want advertenties, folders, alles
goed en wel „maar we wilden
echt iets doen dat eruit zou
springen, anders dan normaal.
En zeg nu zelf: zo'n Ferrari valt
nu eenmaal behoorlijk op".
Het vijf jaar geleden opge
richte MyCom is uitgegroeid
van een computerwinkel aan de
Haarlemse Kruisstraat tot een
onderneming met 135 perso
neelsleden. Veel van de bestel
lingen komen binnen via inter
net. „En daarom willen we zo
veel mogelijk persoonlijk con
tact met de clientèle houden."
Bedoeling is dat de Ferrari's
op doordeweekse dagen bij de
klanten de computeronderde
len langsbrengen. Op zaterdag
staan ze tentoongesteld voor
één van de MyCom-winkels.
Kopers mogen dan mee met
een testrit. De zondag doen de
Ferrari's dienst als rijdende bill
boards. Zij pronken dan bij ma
nifestaties en evenementen als
Sail en North Sea Jazz.
In principe kan ieder perso
neelslid achter het stuur van de
bolide kruipen. Voorwaarde is
dat diegene minstens één jaar
zwolle aflp
Van op-de-pof naar credit
card. Postorderbedrijf Weh
kamp verruilt zijn beruchte
kredietfunctie langzaam voor
een 'gemakfunctie'. De firma
van het bekende bladerboek
met goedkope 'niemandalle-
tjes' en bankstellen probeert
via de internetsite en de cata
logus-supermarktservice een
nieuwe hippe klantenkring
aan te boren. Voortaan krij
gen de 1,5 miljoen huishou
dens de vernieuwde gids
compleet met volledig super
marktassortiment.
„Niet dat we de klanten op
afbetaling kwijt willen", sust
een woordvoerster van Weh
kamp. „Daar zijn we groot
mee geworden." Het postor
derbedrijf komt er echter
rond voor uit dat tweeverdie
ners op dit moment dé doel
groep zijn. Maar voelen deze
hippe mensen wel voor Weh-
kamp-spullen? „Welzeker.
Sinds we de catalogus in een
nieuw jasje hebben gestoken,
voelen hardwerkende jonge
mensen steeds meer voor
Wehkamp."
In 1998 begon de postor
derkoning met de super
marktservice voor ongeveer
40.000 klanten. Die liep aan
vankelijk stroef. „Mensen
gooiden het bijgevoegde
boekje weg." Het keerpunt
kwam toen het boodschap-
penkatern midden in de cata
logus werd gestopt. Vanaf nu
krijgen alle 1,5 miljoen Weh-
kamp-lezers de nieuwe su
permarktservice. Compleet
met A-merken.
De verkoop van kant-en
klaar-maaltijden van Knorr
en pindakaas van Calvé moet
het 'oubollige imago' van
Wehkamp doorbreken. Uit
onderzoek bleek een paar
jaar terug dat het wel snor zit
met de naamsbekendheid,
maar niet met het bijkomen
de imago. „Mensen identifi
ceerden ons met bulkgoede
ren uit Oost-Europa."
Een grootscheepse moder
nisering keerde het tij. Het
postorderbedrijf speelde in
1995 als een van de eersten
handig in op de komst van
internet. Een spraakmakende
veiling van audio-, video-, en
fitnessapparatuur lokte de
nieuwe doelgroep naar de si
te. Hoopte Wehkamp in 1997
nog voorzichtig 1 miljoen per
jaar uit internet te halen, in
middels verdient het postor
derbedrijf 1 miljoen per week
aan internetverkopen.
Of de supermarktservice
ook mooie omzetten draait,
wil Wehkamp wegens con-
currentieoverwegingen niet
melden. „Het loopt goed, an
ders zouden we het assorti
ment niet zo uitbreiden. Wij
sluiten niet uit dat wij op ter
mijn ook verse en diepvries-
producten gaan leveren."
ECONOMIE WIJZER
Directeur Gert Jan Kosters van computerbedrijf MyCom in één van de
vijf Ferrari's waarmee vanaf maandag onderdelen bij klanten thuis wor
den bezorgd. foto united photos de boer toma tudor
een rijbewijs heeft. Verder moet
de kandidaat-rijder een aanvul
lende rijcursus volgen. Tot dus
verre hebben 95 MyCom-me-
dewerkers zich hiervoor opge
geven. „Het leeft ontzettend
binnen ons bedrijf', aldus Kos
ters. „Dat gevoel om ooit eens
in een Ferrari te zitten, dat ge
luid, het optrekken van de mo
tor. Daarbij komt zoveel adre
naline vrij...
Om de snelheid is het volgens
Kosters in eerste instantie niet
te doen. Al moet gezegd wor
den dat de snelheidsmeter kan
oplopen tot 275. „Gelukkig
hebben mijn collega's voldoen
de verantwoordelijkheidsbe
sef." Zelf is de directeur de trot
se bezitter van een Peugeot.
Amerikanen houden niet van
de 'one size fits all' die de Eu
ropese gezondheidszorg ken
merkt. De vrije markt, zo rede
neren ze, werkt alleen maar
goed als miljoenen mensen op
eigen kracht de markt afstro
pen naar de beste deal. Met
collectieve afspraken hebben
ze daarom weinig op. In prin
cipe verzekert iedereen zich
zo goed of slecht als hij zelf
wil.
Dat gebeurt bij de particuliere
ziektekostenverzekeraar die
de beste prijs-kwaliteit levert
voor de behoefte
van de individuele
verzekerde. Maat
werk dus. De eni
ge uitzondering
'Medicare', het
fonds voor alle in
woners boven 65
jaar en sommige
invaliden, in totaal
40 miljoen perso
nen. Dat biedt alle
deelnemers het
zelfde pakket.
Deelnemers van Medicare
krijgen alle ziekenhuishulp
gratis. Daar bovenop kunnen
ze voor ongeveer 100 gulden
per maand een verzekering af
sluiten die een aantal andere
kosten dekt. Zo uitgebreid als
het Nederlandse ziekenfonds
programma is dat overigens
niet. Medicijnen buiten het
ziekenhuis léijgt de patiënt
bijvoorbeeld niet vergoed.
Hetzelfde geldt voor brillen,
tandartskosten en hoorappa-
raten.
Wie dat nodig verwacht te
hebben kan er maar beter een
verzekering bovenop leggen.
Naast Medicare is er 'Medi
caid', een ziekenfonds voor
behoeftigen; ook ongeveer 40
miljoen mensen. Anders dan
voor bejaarden, is het pakket
voor behoeftigen afhankelijk
van de staat waarin ze wonen.
In de ene staat mag je in het
ziekenhuis uitzieken tot je be
ter bent, in de andere moet je
eruit als je rantsoen zieken-
huisdagen hebt opgesou
peerd.
Voor beide fondsen draagt de
overheid het overgrote deel
van de kosten. In 1998 betaal
de ze 196 miljard dollar aan
Medicare en 140 miljard aan
Medicaid. Met lede ogen zien
ze in de VS dan ook het mo
ment naderen waarop 77 mil
joen babyboomers op hun
lauweren gaan rusten. Vooral
het bejaardenfonds baart zor
gen.
Tot 2012 kan Medicare de re
keningen nog betalen. Daarna
zullen, als er niets gebeurt, de
kosten uit de bocht vliegen op
een moment waarop het aan
tal belastingbetalers juist
krimpt. En dat is lastig, want
Medicare wordt betaald uit de
inkomstenbelasting. Samen
waren Medicare en Medicaid
in 1998 goed voor 45,5 pro
cent van de totale uitgaven
aan gezondheidszorg.
De rest van de uitgaven gaat
naar een onafzienbare lap
pendeken van particuliere
fondsen. Alles bijelkaar geven
de VS 15 procent van het BNP
aan zorg uit (Nederland 8,5)
Dat komt neer op de royale
som van 4.100 dollar per per
soon per jaar. Wachtlijsten
zijn er niet en er zijn ongeveer
anderhalf keer zoveel specia
listen per hoofd van de bevol
king als bij ons. Toch zijn de
Amerikanen niet onverdeeld
tevreden over hun systeem.
De onvrede spitst zich toe op
Medicare, dat te mager en te
duur wordt gevonden. Boven
dien heeft vijftien procent van
de bevolking helemaal geen
verzekering. Het probleem zit
bij de lage middenklasse, die
de kosten voor verzekering
zelf moet dragen
en erop bezuinigt.
De Amerikaanse
ziekenfondsen zijn
relatief duur. Me-
diacare kost de
overheid 4.900 dol
lar per persoon per
jaar; Medicaid
3.500 dollar. Ter
PAULINE VAN DE VEN ^0,"^
Econome en publiciste lg98 tien miljoen
mensen in het zie
kenfonds en de ziekenfondsen
betaalden 24,9 miljard gulden
uit. Dat komt neer op 2.500
gulden per persoon per jaar.
En dan komt de vergrijzing er
nog aan, die naar verwachting
de kosten de komende dertig
jaar laat verdubbelen. Er
wordt dan ook diep nagedacht
hoe de zaak te beheersen valt.
Hoge ogen gooit het plan om
de Medicare te verbouwen
naar het 'premium support
model' van de tien miljoen
overheidsdienaren.
Die hebben een eigenaardig
systeem, dat als volgt in zijn
werk gaat. Hun vertegenwoor
digers maken een basis-verze
keringspakket en nodigen par
ticuliere verzekeraars uit, of
ferte te doen van aantrekkelij
ke pakketten waar die basis in
zit. De Europese aanpak zou
ongetwijfeld zijn, het aantrek
kelijkste pakket eruit te kiezen
en daarmee een contract af te
sluiten voor tien miljoen amb
tenaren. Maar in de VS hou
den ze niet van collectieve be
slissingen en het vervolg is
dan ook typisch Amerikaans.
De vertegenwoordigers onder
handelen over de aangeboden
pakketten en kiezen er niet
één uit, maar zoveel dat amb
tenaren in alle regio's een rui
me keuze hebben, soms uit
wel 26 pakketten.
Nu kiest elk individu zijn favo
riete pakket. Vervolgens telt de
overheid de kosten van alle af
gesloten verzekeringen op, be
rekent het gemiddelde en ver
goedt daarvan driekwart. Het
aardige van deze aanpak is,
dat je ervan profiteert dat een
dracht de prijs drukt, terwijl
de individuele keuzevrijheid
in stand blijft. Als de overheid
Medicair zo inricht, beloven
de voorstanders, zullen de
kosten spectaculair dalen. Tot
besluit weer de test van de le
vensverwachting: Amerikaan
se vrouwen leven gemiddeld
één iaar korter dan Neder
landse, mannen twee jaar kor
ter.
Dit is het vierde deel van een
korte serie over de gezond
heidszorg
