Kiezen uit
de culturele
fruitschaal
Betovergrootvader is een opperhoofd
Cultuur Kunst
Eén NEMO te veel in Amsterdam
Moeder sleept Boston Ballet voor de rechter
Zilveren Veer
rERDAG 8 JULI 2000
,iam Gallagher haalt uit naar Roskilde
jL02 De zanger-gitarist van de Britse band Oasis, Liam Gal-
igher, heeft keihard uitgehaald naar de organisatoren van het
II eense popfestival in Roskilde. „Iedereen die een festival na
i'n tragedie laat doorgaan alsof er niets is gebeurd, zou moe-
in worden doodgeschoten", aldus de zanger in een interview
d( iet de Noorse krant Dagbladet. De Britse band zegde zaterdag
hte als de Pet Shops Boys zijn optreden op het muziekfestival af
adat een dag eerder negen bezoekers de dood hadden gevon-
»n in het gedrang. Kritiek van de festivaldirecteur dat de band
^3! een respect toonde voor de fans verwierp Gallagher in het in-
«rview. „Dat moet hij nodig zeggen. De enige juiste beslissing
as geweest het hele festival af te gelasten. Roskilde wil ons niet
e' etalen en dat maakt me niets uit. We zijn niet geïnteresseerd in
'en iin schijtgeld", aldus de voorman van Oasis.
3gi'
.„I Langs Leidse kerken' in augustus
e 1 iden De openstelling van zeven kerken in de binnenstad van
0t ;iden is gepland op zaterdag 5 augustus. In het programma
'aa in de Leidse Lakenfeesten is vermeld dat de openstelling van
Leidse kerken vandaag en op op 15 juli zou plaatsvinden.
'rick or Treat speelt bij Het Praethuis
iden* 'Trick or Treat', eerder te beluisteren op Koninginnedag
i het 3 oktober feest, laat ook tijdens de Lakenfeesten weer
ujs in zich horen. De rockformatie, die onlangs nog door België
ha, )erde, speelt zaterdag 15 juli om 15.00 uur op het Vrouwen-
ab\ erkplein bij café Het Praethuis.
^ei
,je' )eel Ritman-collectie verkocht
)nden Een deel van de Bibliotheca Philosophica Hermetica
in kunstverzamelaar J. Ritman is bij Sotheby's in Londen ge
il v eild voor ruim 3,8 miljoen pond (ruim 12,5 miljoen gulden).
'e f let gaat om bijzondere getijdeboeken met miniaturen uit de
vei üddeleeuwen en vroeg Gothische boeken. Het grootste deel
an de Ritman-verzameling, die een geschatte waarde heeft van
aro 50 miljoen gulden, staat op de lijst van de Wet behoud cul
ler jurbezit en mag Nederland niet verlaten. Het nu verkochte
3ut eel bevindt zich al jaren in Groot-Brittannië en valt daar niet
nder.
g Veiling kopstukken Spitting Image
)nden Liefhebbers van zwarte Britse humor kunnen tot 20 juli
dl, ia internet een bod uitbrengen op poppen die een glansrol ver-
v jlkten in de satirische poppenserie Spitting Image. Meer dan
tuj weehonderd kopstukken komen in opdracht van een van de
'er edenkers van de inmens populaire serie onder de hamer bij
i0i et internet veilinghuis Sothebys.amazon.com. Naast beroem-
_tl, e hoofden van onder anderen koningin Elizabeth, Ronald
je eagan, Tony Blair, Margaret Thatcher, Michael Gorbatsjov,
ylvester Stallone en Paul McCartney worden ook scripten en
originele ontwerpen voor de karikaturen geveild.
n tfanzü voor Beelden aan Zee
on
cheveningen Het Amerikaanse concern Sara Lee laat het Sche-
eningse museum Beelden aan Zee meedelen in zijn schenking
an kunstwerken aan musea in diverse landen. Beelden aan Zee
rijgt 3 augustus een bronzen beeld van Giacomo Manzü (1908-
991). Het gaat om de Pattinatrice, ofwel de Schaatsenrijdster,
ie de Italiaanse beeldhouwer in 1959 vervaardigde. De schaat-
inrijdster, vermoedelijk gemaakt naar de beeltenis van de Oos-
inrijkse Sonia Schabel, is in ruststand, als na het uitvoeren van
en oefening of tocht.
Wie doen er mee in de race om de
Zilveren Veer, de jaarlijkse cultuur
prijs voor Leiden en wijde omgeving?
Wie horen er thuis op het lijstje van
genomineerden voor 2000? Deze vra
gen kunnen pas in september wor
den beantwoord. Maar iedereen
wordt uitgenodigd om ideeën te
spuien.
Onderaan deze pagina staat een
aanmeldingsbon. Kent u personen of
organisaties die zich op cultureel ge
bied hebben onderscheiden? Een
miskend danstalent, een literaire
ster, een plaatselijke theater- of film
maker, een architect of fotograaf? Of
misschien een organisator van een
uniek cultureel evenement, een gale
riehouder? Dan heeft u tot 15 augus
tus de gelegenheid om hen aan te be
velen.
In september neemt de jury van de
Zilveren Veer een besluit over de de
finitieve lijst van genomineerden.
Daarna bent u opnieuw aan zet: mid
dels een genummerd stemformulier
kunt u uw voorkeur uitspreken voor
de winnaar. Let wel: slechts één in
zending per persoon, er wordt streng
gecontroleerd.
In de laatste ronde van de Zilveren
Veer, georganiseerd door Nuon, VSB
Fonds, MVKK Kommunikatie BV en
het Leidsch Dagblad, krijgen zowel
het publiek als de jury stemrecht Zo
veel stemmen als er voor de genomi
neerden binnenkomen van regioge
noten, zoveel stemmen krijgt ook de
iury.
Een voorbeeld: in totaal sturen
drieduizend mensen een stemformu
lier in. Dat geeft de jury eveneens
recht op 'drieduizend stemmen'. Het
aantal wordt gelijkelijk verdeeld over
de afzonderlijke juryledeh. Zijn mo
gen hun stemmen weggeven aan één
van de genomineerden, maar ook
verdelen over meerdere genomineer
den. In een geheime vergadering
wordt vervolgens bekeken hoe de
stemverdeling binnen de jury is uit
gevallen. De stemmen van de juryle
den worden opgeteld bij de stemmen
van de inzenders. Zo wordt de Zilve
ren Veer tegelijkertijd een publieks-
én juryprijs.
Tijdens een speciaal galafeest in
november zal duidelijk worden wie
uiteindelijk de Zilveren Veer krijgt
opgespeld.
Sponsors Zilveren Veer slaan handen ineen
Geen prijs zonder sponsor. Iemand moet immers de
prijs bekostigen. En niet te vergeten de mankracht leve
ren om zo'n evenement op poten te zetten. Voor de Zil
veren Veer, de cultuurprijs voor Leiden en de wijde om
geving die dit jaar alweer voor de vierde maal wordt uit
gereikt, luidt het verhaal niet anders. MVKK Kommuni
katie en het Leidsch Dagblad, vanaf het eerste uur be
trokken bij de prijs, dragen ook dit jaar weer hun steenje
bij.
leiden/regio ropy van der pols
Relatief nieuw in het rijtje
sponsors zijn de namen van het
VSB Fonds Den Haag e.o en
Nuon. Tenminste, voor de bui
tenstaander. Want voor Bert
Kamp is er niet zo gek veel ver
anderd. Waar hij zich in eerste
instantie voor EWR (Energie-
en Watervoorziening Rijnland)
op de Zilveren Veer stortte, doet
hij dat sinds twee jaar, na de
overname, uit naam van Nuon.
En met veel plezier, bena
drukt Kamp. „Zelf woon ik in
Sassenheim. En ik voel me dus
betrokken bij deze regio en wat
daar allemaal speelt. Ook op
het culturele vlak." In de voor
gaande jaren was Kamp al
nauw betrokken bij de organi
satie van de Zilveren Veer. „En
uit ervaring weet ik dat het een
ontzettend leuk project is om te
draaien. Het staat een stuk
dichterbij dan het gemiddelde
project dat ik doe."
Sponsoring van de Zilveren
Veer was een van de vele plich
ten die Nuon als vanzelf van
EWR overnam. Maar een nood
gedwongen erfenis is het aller
minst, benadrukt Kamp. „Het
sponsoren van deze prijs valt
volledig binnen het beleid van
Nuon. Ons bedrijf steekt name
lijk veel geld in cultuur. De
Stadsgehoorzaal bijvoorbeeld.
En dus ook deze cultuurprijs."
Dat heeft alles te maken met
het beeld dat Nuon naar buiten
toe wil presenteren, legt Kamp
uit. „Want behalve dat het een
goedkope manier is om je
naam onder de aandacht te
brengen, willen we op deze ma
nier ook onze binding met de
omgeving versterken. We willen
graag dicht bij onze klanten
staan. En een prijs als deze past
volledig binnen die opzet. De
Zilveren Veer kan gewonnen
worden door mensen uit het
doorsnee culturele circuit en
niet alleen door een elitair of
select groepje. De prijs heeft
daarmee een uitstraling naar
Hans Bik en het dagboek van Decima
Ig'll DY VAN DER POLS
ew
dei weer een paar decennia ligt
ïr i ;t boek feitelijk alleen te ver-
fa' )ffen. Doodzonde meent
lsv ans Bik, de rechtmatige eige-
ar die het anderhalve eeuw
I ide dagboek van zijn opa wel
vaar koestert, maar er ook
et echt raad mee weet. En
iewel oud, is het actueler dan
lit. Het is immers Japan-jaar
dan met het dagboek van
n opperhoofd van Decima
innen pronken - dat kan niet
dereen. De Leidse architect
§1, want toevallig was Pieter
bert Bik zijn betovergrootva-
ir. „Iemand zou er een weten-
happelijke versie van moeten
;n aken", geeft hij een hint rich-
ïie ïgSieboldHuis. „Het zou zon-
zijn als dit in de vergetelheid
„Jakt."
Di
Met elf schoten in de lucht
erd Pieter Albert Bik in het
pi ind van de Rijzende Zon wel-
tk >m geheten. En zijn twee ach-
rachterkleinzoons deden het
iderhalve eeuw later niet veel
H echter: bij aankomst op de
M chthaven van Tokyo liepen ze
cht in de armen van een le-
irtje journalisten. „En dat was
ituurlijk prachtig", blikt de
'idse architect Hans Bik terug
de reis die hij dertig jaar ge
ien samen met zijn broer
aakte. „Je moet je voorstellen:
bent jong, zit aan het andere
nd van de wereld en kan bij
inkomst in het hotel al je eer-
e interview geven." En dat al-
is dankzij het dagboek van
etovergrootvader Pieter Albert
ik, opperhoofd van de Neder-
indse handelspost op het Ja-
anse eiland Decima.
Met het bewuste geschrift
m zijn illustere voorvader wist
ans Bik destijds een flinke
rijs binnen te slepen: een twee
'eken durende, geheel verzorg-
reis door Japan voor twee
ersonen. Op kosten van het
'gemeen Dagblad en de Ja-
anse luchtvaartmaatschappij
iL, die met de wereldtentoon-
elling van '70 in Osaka geza
menlijk de lezers had opgeroe-
en iets typisch Japans in Ne
erland aan te wijzen.
Niet dat Bik het zomaar in de
:hoot geworpen kreeg. Week-
nden achtereen boog de 21-ja-
ge HTS-leerling zich, samen
>et zijn vader, over het lijvige
agboek om het kriebelige
andschrift te ontcijferen. „Met
ehulp van een loep en tegen-
ent hebben we het deel over
'ecima uitgetikt. Het uitreksel
ebben we vervolgens inge-
Hans Bik en het dagboek van een opperhoofd, in casu zijn betovergrootvader.
ÉL J?
FOTO HIELCO KUIPERS
stuurd." Om niet veel later de overgrootvader Pieter Albert Bik voorspoedige carrière als amb-
koffers te pakken om de kerst- in ieder geval allerminst voor tenaar in Nederlands-Indië, op
vakantie in het verre Japan door ogen toen hij bijna anderhalve 42-jarige leeftijd benoemd tot
te brengen. eeuw eerder naar Japan afreis- 'Opperhoofd van de Neder-
Vakantie vieren stond bet- de. In 1841 was hij, na een landsche handel van het keizer
rijk Japan'. De opperhoofden
gaven van oudsher leiding aan
de Nederlandse handelskolo
nie, die gevestigd was in de baai
van Nagasaki op het piepkleine
eilandje Decima, niet veel gro
ter dan een voetbalveld.
Enige teleurstelling overviel
Pieter Albert dan ook bij de eer
ste aanblik van het dorpje. Het
geheel had iets treurigs, noteer
de hij in zijn dagboek. Maar
wellicht waren de verwachtin
gen ook wel erg hoog gespan
nen, na twee scheepsreizen,
waarvan de eerste bijna in een
noodlottige schipbreuk was ge
ëindigd. Het omliggende berg
en heuvellandschap maakte in
ieder geval veel goed, tekende
hij in zijn dagboek op.
Anderhalve eeuw later wisten
Hans Bik en zijn broer eigenlijk
niet gek veel meer van dit verre,
vreemde land. Maar daar werd
in een krappe twee weken tijd
wel verandering in gebracht.
Tokyo, Osaka, Kyoto en Naga
saki. De fabrieken van Sony,
tempels en tuinen. „Alleen al
het lopen door een mensen
massa terwijl je zelf twee kop
pen groter bent, is een hele be
levenis." En over een gebrek
aan aandacht hadden ze niets
te klagen. Overal waar de twee
jongens zich vertoonden,
stroomden journalisten en ca
meraploegen toe. „Ze vonden
dat prachtig: twee Nederlandse
jongens, nazaten van een op
perhoofd, die naar Japan kwa
men. Dat leeft daar nog steeds
ontzettend."
Ook betovergrootvader Pieter
Albert Bik mocht zich in de be
langstelling van de Japanse be
volking verheugen. Eens per
ambtsperiode maakten de op
perhoofden een hofreis naar
Edo, het huidige Tokyo, om
daar op audiëntie te gaan bij de
keizer en kroonprins van Japan.
Dit was de enige gelegenheid
waarbij westerlingen een blik
werd gegund op het alledaagse
leven in het mystieke Japan.
Na het reisje Japan, inmid
dels dertig jaar geleden, heeft
het dagboek van zijn betover
grootvader slechts stof liggen
vangen. En dat is jammer, vindt
Bik. „Het is een bron van infor
matie. Die man was een gebo
ren ambtenaar, zo nauwgezet
als hij alles noteerde: afstanden
in kilometers nauwkeurig, de
namen van de mensen in het
gevolg. Hij heeft zelfs een plat
tegrond van zijn huis getekend.
Iemand zou de hele tekst eens
moeten napluizen om er een
wetenschappelijk uitgave van te
maken. Want het is zonde als
dit in de vergetelheid raakt."
een brede groep mensen. Men
sen die tot onze klantenkring
behoren."
Juist die enorme reikwijdte
van de prijs - bestemd voor zo
wel theatermakers als galerie
houders om eens iets te noe
men - wordt soms bekritiseerd.
Nuon-man
Bert Kamp
reikte vorig
jaar de Zilve
ren Veer met
cheque uit
aan Clara
Sikking van
galerie De
Pomp.
Worden er niet appels met pe
ren vergeleken? „Dat is toch
geen enkel bezwaar", vindt
Kamp. „Het maken van gedich
ten, het beheren van een gale
rie; appels, peren. Allemaal
hoort het te liggen op diezelfde
fruitschaal."
Het reglement
Samenvatting van het jury
reglement voor de cultuur
prijs Zilveren Veer
De prijs is bestemd voor
personen, organisaties, ver
enigingen of gezelschappen
die zich op een bijzondere
wijze verdienstelijk maken
voor de cultuur c.q. het cul
turele leven van de regio Lei
den (inclusief de Duin- en
Bollenstreek en de Rijn- en
Veenstreek).
Kandidaten voor de Zilve
ren Veer kunnen alleen
schriftelijk worden voorge
dragen. De aanmelding moet
worden voorzien van naam,
adres en woonplaats van zo
wel de inzender als van de
kandidaat, vergezeld van een
duidelijke argumentatie.
De inzending sluit op 15
augustus.
Uit alle inzendingen kiest
de jury vijf nominaties. Deze
worden op zaterdag 9 sep
tember in het Leidsch Dag
blad bekend gemaakt.
De winnaar van de Zilveren
Veer komt uit een combina
tie van een publieksstem-
ming (waarbij inwoners van
de regio maximaal één stem
mogen uitbrengen) en een
geheime jurystemming.
De bekendmaking van de
winnaar en de uitreiking van
de prijs geschieden door de
voorzitter van de jury.
Alle genomineerden ont
vangen een oorkonde en een
bedrag van duizend gulden;
de winnaar ontvangt daar
bovenop een prijs van 6.500
gulden. Het prijzengeld
moet binnen een jaar na uit
reiking worden besteed aan
een cultureel doel.
AMSTERDAM ANP
Nog geen maand is het wetenschapsmuseum
New Metropolis omgedoopt tot Nemo of het eer
ste probleem dient zich al aan. Wandelorganisa
tie NEMO meent dat het museum maar weer een
nieuwe naam moet verzinnen, anders stappen de
wandelaars naar de rechter.
De vereniging voor vrije wandelaars draagt al
twaalf jaar de naam NEMO. Sinds het weten
schapsmuseum vorige maand voor dezelfde
naam koos, wordt de wandelclub platgebeld.
„Leden vragen naar aanleiding van krantenkop
pen over NEMO verontrust hoe het met subsidie
verstrekkingen staat. Ook bellen er steevast men
sen die het museum zoeken en onze naam vin
den in het telefoonboek", zegt directeur Spruijt
van de wandelclub.
De wandelvereniging is ontstaan als een reis-
en belangenorganisatie voor wandelaars. NEMO
maakt zich sterk voor voetpaden in Nederland en
organiseert onder meer wandelreizen. De ver
warring is des te groter, doordat beide NEMO's
in Amsterdam zijn gevestigd.
De wandelaars hebben het museum een brief
gestuurd met de vraag een nieuwe naam aan te
nemen. „Een rechter vraagt toch vaak om een
schikking te treffen. Dat proberen wij dan maar
vooraf', zegt Spruijt. Hij weet niet hoe hoog hij
zijn kansen moet inschatten. „Het blijft een beet
je de grote tegen de kleine. Net als destijds met
de Arena."
Spruijt doelt op de strijd tussen het stadion de
Amsterdam Arena en de Arena Sleepin. De oude
re sleepin won de juridische strijd om de naam,
maar met een flinke schadevergoeding wist ook
het stadion de naam te behouden.
Directeur Rijntjes van Nemo is vooralsnog niet
van plan de naam te wijzigen. „Het is een popu
laire naam die vaak is gebruikt in de geschiede
nis. Er zijn dan ook nog veel meer organisaties en
producten die Nemo heten: De Nederlandse
Mortel Organisatie heeft zelfs een website die zo
heet. Verder zijn er voor zover ik weet een par
fum en een multimediaorganisatie in Frankrijk.
Wij hebben de naam Nemo voor de Benelux la
ten registreren voor de activiteiten die wij doen.
Wij gaan geen wandeltochten organiseren."
boston ap
Toen ze in 1997 op 22-jarige
leeftijd overleed, woog Heidi
Guenther, danseres bij het fa
meuze Boston Ballet, nog geen
42 kilo bij een lengte van 1.58
meter. Haar moeder, Patricia
Harrington, heeft nu, drie jaar
later, de Boston Ballet en artis
tiek directeur Anna Marie Hol
mes voor de rechter gesleept.
Zij verwijt het gezelschap en
zijn artistiek directeur zich on
verantwoordelijk te hebben op
gesteld en op grove wijze nala
tig te zijn geweest door
Guenther te vertellen dat ze
moest afvallen. Volgens moeder
Harrington moeten de aange
klaagde partijen ook hebben in
gezien dat Guenther op een ge
geven moment aan anorexia
nervosa leed.
Volgens Harrington kreeg
haar dochter in 1994 en 1995 te
horen dat ze moest afvallen als
ze prijs stelde op een plaatsje in
het corps de ballet. Holmes
heeft erkend Guenther destijds
te hebben geadviseerd gewicht
te verliezen, omdat zij er met
haar geringe lengte nogal prop-
perig uitzag en ballet volgens
de artistiek directeur nu een
maal een kunstvorm is die visu
eel aantrekkelijk moet zijn. Hol
mes heeft echter ook verklaard
in januari 1997 tegen Guenther
te hebben gezegd dat ze niet te
mager moest worden en haar
bovendien te hebben aangebo
den een ter zake kundige diëtist
in te schakelen.
Eerder deze week onstond er
grote ophef in Engeland na een
vernietigend rapport over de
handelwijze van verschillende
balletopleidingen. Met name
het eetregime werd daarin sterk
bekritiseerd.
AANMELDING
GEGEVENS VAN UW
KANDIDAAT VOOR DE
ZILVEREN VEER 2000
Naam persoon of gezelschap:
Omschrijf
A \V6ron^ zo volledig
A Smogelijk met
1 welke activi-
V MA teit uw kandidaat zich
onderscheidt op cultureel
Mm gebied en welke speciale
betekenis uw kandidaat
heeft voor de regio.
Uw gegevens:
Naam:
Adres:
Postcode:
Naam contactpersoon:
Woonplaats:
Adres:
Telefoonnummer:
Postcode:
Stuur deze bon naar:
Leidsch Dagblad,
Zilveren Veer,
Antwoordnummer 10050,
2300 VB Leiden.
(Een postzegel is niet nodig)
Woonplaats:
