Moskou vreest terreur Tsjetsjeense rebellen Droogte Oost-Europa neemt omvang ramp aan Buitenland èleurstelling bij EU ver referendum Wenen Derde nacht van onrust in Noord-Ierland 'Verkrachtingen Foca waren geen gruwelen' Europarlement vreest 'gelazer' met kopgroepen Bomexplosie in kantoor van aanklager Indonesië ENSDAG 5 JULI 2000 ;e Agentur CPD Geassodeerde Pers Dier overcrafts na dertig jaar uit vaart .k-dover De laatste twee hovercrafts van de Britse veer- st Hoverspeed gaan in oktober met pensioen. Het bedrijf it de boten, die ruim dertig jaar de oversteek tussen Calais en er hebben gemaakt, vervangen door twee Seacat-catama- is. Belangrijkste reden daarvoor is de sterke inkomstendaling gevolg van de afschaffing van tax free-kopen door de Euro- je Unie per 1 juli vorig jaar. Daardoor kan het bedrijf de hoge jten van de schepen niet meer dekken. De catamarans zijn -endien sneller, gebruiken minder brandstof en hebben een grotere capaciteit. i elgië wil aanhouding minister Congo i ssel Een Brusselse onderzoeksrechter vaardigt een interna- naai aanhoudingsbevel uit tegen de Congolese minister van :i tenlandse zaken Ndombasi. Hij beschuldigt hem van het izetten tot rassenhaat en volkerenmoord in 1998. De minis- geldt als een vertrouweling van president Kabila. Tijdens een g fensief van Rwandese Tutsi-rebellen ontketende Ndombasi Ui hetze tegen Tutsi's in zijn land. Hij sprak van 'menselijk af- en 'ongedierte dat moet worden vernietigd'. Tientallen Tut- moesten dat met de dood bekopen. Naar België ontsnapte 261 -jilieleden stapten daar naar justitie. negal seponeert zaak tegen Habré car Een gerechtshof in Senegal heeft gisteren alle aanklqch- wegens schending van de mensenrechten tegen de vroegere isident van Tsjaad, Hissene Habré, verworpen. Habré's advo- en hadden betoogd dat het hof niet bevoegd is, omdat de sdaden niet in Senegal zijn gepleegd. De aanklagers gaan in oep. Het zou de eerste keer zijn geweest dat een voormalig ikaans staatshoofd wordt vervolgd op basis van het principe gerechtshoven wereldwijd jurisdictie hebben over misda- i tegen de menselijkheid en foltering. Habré woont sirfds )0 in Senegal. De huidige regering van Tsjaad houdt hem ver- twoordelijk voor 40.000 politieke moorden en 200.000 geval- van marteling. letterland helpt Kiev met Tsjernobyl Nederland heeft Oekraïne ruim 6,5 miljoen gulden toege- <d voor de vervanging van de betonnen sarcofaag om de in 16 ontplofte kernreactor in Tsjernobyl. Minister Van Aartsen buitenlandse zaken zei dat gisteren tijdens een bezoek aan v. In Duitsland wordt morgen bekendgemaakt dat de EU-le- en andere donorlanden de hulp die ze al hadden toegezegd len verdubbelen tot 1,4 miljard gulden. Oekraïne heeft voor reparatie van de sarcofaag zo'n 1,8 miljard gulden nodig. Het d heeft Van Aartsen ook gevraagd te lobbyen voor de vrijgave leningen door het IMF, dat ruim vijf miljard gulden heeft gezegd. De leningen werden vorig jaar bevroren, omdat Kiev ;ebreke bleef met hervormingen. anklacht tegen journalist Babitski skou Moskou heeft gisteren eindelijk een aanklacht inge- .nd tegen de correspondent van Radio Liberty, Andrej Ba- tbfcki, die vanuit Tsjetsjenië nieuws bracht dat de Russische re- ing onwelgevallig was. De aanklacht heeft maanden op zich lojen wachten. Babitski werd in januari in Tsjetsjenië opgepakt, idat hij geen geldige papieren zou hebben. Daama was hij kenlang verdwenen, en werd voor zijn leven gevreesd. Even ts als hij was verdwenen, werd hij in het buurland Dagestan gelaten door de politie. Babitski is aangeklaagd \yegens het iruiken van valse papieren. Daarop staat een celstraf tot twee r. Volgens de media en mensenrechtenactivisten wordt Ba- ;ki vooral vervolgd vanwege zijn kritische reportages. rouw Tiberi weer aangeklaagd iusXavière Tiberi, de echtgenote van de Parijse burgemees- Jean Tiberi, is in staat van beschuldiging gesteld in verband :t de kwestie van valse kieslijsten bij verkiezingen in de Fran- loofdstad.- Het-in-vele-affaires-verwikkelde-paarzóli bij de idsverkiezingen van 1997 in meerdere districten kieslijsten bben vervalst, en kiezers van het ene district naar het andere bben 'verplaatst' om de neogaullistische RPR te bevoordelen. werd toen gekozen tot afgevaardigde van het vijfde arron- isement. Hij versloeg zijn socialistische rivale met 2.725 stem- in, maar zou zonder het geschuif hebben verloren. Op de islijst stonden honderden mensen die waren verhuisd of rieden. ox wil armoede eerst aanpakken :icoDe zondag gekozen Mexicaanse president Vicente Fox ft de bestrijding van de wijdverbreide armoede in het land [teren tot zijn eerste prioriteit bestempeld. Ook maakt hij zich rk voor vrij verkeer van personen tussen de VS en Mexico. Elk r steken zo'n 50.000 Mexicanen illegaal de grens over. Hon- rden van hen komen om tijdens de levensgevaarlijke over- :ht. Andere belangrijke taken ziet Fox in de bestrijding van de ugshandel en de georganiseerde criminaliteit. Fox wil binnen ee maanden een nieuw kabinet vormen. Hij ontkende dat af raken over belangrijke posten al zijn gemaakt, en zei dat nie- rnd hem ooit zal kunnen beschuldigen van 'vriendjespoli- k'. Fox is de eerste Mexicaanse president sinds 1929 die geen is van de almachtige PRI. artijvoorzitter valt Helmut Kohl af hun CDU-voorzitter Angela Merkel heeft gisteren afstand nomen van oud-bondskanselier Helmut Kohl. Ze maakte dui- lijk dat de grootste Duitse oppositiepartij geen genoegen emt met Kohls recente optreden in de openbaarheid. Aanlei- ng tot haar kritiek was Kohls optreden voor de parlements- mmissie die het zwart-geldschandaal van de CDU onder- ekt. De voormalige kanselier moest daar vorige week tekst en 7 tleg geven over zijn aandeel in de affaire. Hij greep de gele- Ênheid echter aan voor een frontale aanval op de commissie. erkel en de CDU-top vrezen dat Kohl de partij, die na de ootste crisis uit haar bestaan tot rust leek te zijn gekomen, :er in verlegenheid brengt. IEN-DEN HAAG ANP-Rtr-DPA de EU-lidstaten is teleutge- d en boos gereageerd op het irendum dat de Oostenrijkse )R|ering gaat houden over de icties die de veertien landen 'n Wenen hanteren. De ïtse coalitie besloot gisteren de volksraadpleging, waarin bedekte termen wordt ge- agd of Oostenrijk in reactie de boycot de hervorming en leiding van de EU moet kkeren. )ok de timing krijgt veel kri- Juist vorige week besloot EU om een onafhankelijk ai mité van wijzen' in te stellen, moet bekijken of het vast- iden aan de sancties ge- htvaardigd is. Hierdoor zal i oplossing niet makkelijker frden", zegt de Belgische mi- ter van buitenlandse zaken hel. België is een van de fel- voorstanders van de boycot. )ok Nederlandse politici rea- •rden teleurgesteld. Europar- lentariërs zien vooral het ge it opdoemen dat Oostenrijk Toestand in Kaukasus zeer gespannen De Russische autoriteiten vrezen aanslagen door Tsjetsjeense rebellen in Moskou. De politie in de Russische hoofdstad is gis teravond in opperste staat van paraatheid gebracht. De afgelopen week kwa men in Tsjetsjenië tiental len Russen om door kami kazeacties van het verzet. Voor nieuwe aanslagen in heel Rusland zouden vijf honderd vrijwilligers klaar staan. MOSKOU FRANK HENDRICKX CORRESPONDENT In de opstandige Kaukasische republiek Tsjetsjenië is de spanning zeer hoog opgelopen. Het Russische leger heeft er een avondklok ingesteld in de hoop de bewegingsvrijheid van de re bellen te beperken. Drie grote steden in Tsjetsjenië, waaron der de hoofdstad Grozny, wer den gisteren urenlang herme tisch afgesloten voor een klop jacht op rebellen. Er zijn negen mensen gearresteerd. „We kunnen slechts één ding doen: ze zoeken en ze vernieti gen", verklaarde de Russische generaal Troshev in Tsjetsjenië over de opstandelingen. Erg succesvol is het Russische leger echter nog niet in de strijd te gen de guerrillabeweging. Intussen gonst het van de ge ruchten dat het verzet een grootscheepse aanval op Groz ny voorbereidt. De Tsjetsjeense leider Maschadov verklaarde maandag dat hij de oorlog bin nen drie maanden zal winnen. In Moskou is 'operatie Wer velwind' gestart uit angst voor aanslagen. Politieagenten moe ten sinds gisteravond twaalf uur per dag werken. Ook zullen er scherpere veiligheidscontroles plaatsvinden. In september vo rig jaar kwamen bij drie zware bomaanslagen op flats in Mos kou tientallen mensen om. In Rusland neemt de kritiek op de oorlog toe. President Po- etin heeft met de aanstelling van de Tsjetsjeense geestelijke Kadirov tot hoofd van het plaat selijke bestuur rust proberen te creëren. Maar volgens Russi sche kranten is het tegenover gestelde bereikt. „De door het Kremlin aangewezen bestuur- BELFAST AP Op diverse plaatsen in Noord- Ierland zijn protestantse extre misten voor de derde nacht op rij slaags geraakt met de politie. In verscheidene buurten in Bel fast en Portadown staken ze au to's in brand. In de hoofdstad werd zelfs over en weer gescho ten, maar daarbij vielen geen slachtoffers. Radicale jrro-Britse groepen, die de rellen van achter de schermen coördineren, hebben gewaarschuwd dat de onlusten heviger zullen worden als de Oranje Orde zondag niet door de katholieke Garvaghy Road in Portadown mag marcheren. Die mars werd maandag verbo den door de zogeheten parade commissie. Gisteren verzamelden meer dan honderd leden van de ver boden Ulster Defense Associa tion (UDA) zich bij de barrica des die politie en leger in Port adown tegen de marcheerders hebben opgeworpen. Er waren ook gemaskerde leden van de eveneens verboden Loyalist Volunteer Force (LVF) aanwe zig. Het was voor het eerst dat de twee extremistische organi saties openlijk samen demon streerden. De Oranje Orde houdt elk jaar in juli honderden marsen, waarin tienduizenden mensen militaire overwinningen van de protestanten op de katholieken in de 17de eeuw vieren. In Port adown lokt de optocht over de katholieke Garvaghy Road stee vast ongeregeldheden uit. Sinds 1998 is de traditionele route verboden, tot woede van de orangisten. Zij zijn invloedrijke tegenstanders van het twee jaar geleden gesloten vredesakkoord voor Noord-Ierland. Drie Bosnische Serviërs voor tribunaal den haag gpd Politieman Alexei Artamonov raakte zondag gewond bij aanslagen in de Tsjetsjeense stad Argoen. In een ziekenhuis deed hij zich gisteren te goed aan door zijn vrouw meegebracht voedsel, foto ap nikolai ivlev Massale verkrachtingen zijn geen gruwelen. „Dat is een on gepaste omschrijving." Dat stelde een van de advocaten van drie Bosnische Serviërs die zich in Den Haag voor het Joe- goslavië-Tribunaal moeten ver antwoorden voor verkrachtin gen tijdens de oorlog in Bosnië. Dragoljub Kunarac (40), Ra- domir Kovac (39) en Zoran Vukovic (44) worden ervan be schuldigd dat ze in het Oost- Bosnische Foca vrouwen en jonge meisjes vaginaal, anaal en oraal hebben verkracht. Vrou wen werden als persoonlijk ei gendom behandeld, in slavernij vastgehouden en soms door verkocht aan andere soldaten. Maar van marteling van de slachtoffers kan volgens de ad vocaten geen sprake zijn ge weest. „Het is zeker dat geen van de slachtoffers ernstige pijn of leed heeft ondergaan, fysiek of psychisch", schrijven ze in een eis tot vroegtijdige vrij spraak van de verdachten eis ten. De eis is afgewezen. De Foca-zaak is het eerste in ternationale proces waarin ver krachtingen als misdaad tegen de mensheid worden berecht. Van de zestien slachtoffers die in Den Haag hebben getuigd, herkenden er twaalf Kunarac als hun overweldiger of als aan wezige in de appartementen en de sporthal waar verkrachtin gen plaatsvonden. De advocaten van de Bosni sche Serviërs hielden gisteren staande dat geen van de ver dachten iets wist van verkrach tingen, laat staan van systema tische verkrachtingen als 'actie plan' tijdens de etnische zuive ringen in Bosnië. Volgens Kunarac' advocaat zijn de getuigenissen tegen zijn cliënt zo 'tegenstrijdig, vaag en onduidelijk' dat een veroorde ling uitgesloten is. „Er is geen greintje bewijs dat hij iemand heeft vervoerd of vastgehouden voor seksuele daden." Voor een groot deel van de verkrachtingen zegt Kunarac een alibi te hebben. Daarom wordt voor het rtibunaal minu tieus zijn doen en laten in kaart gebracht, inclusief weersom standigheden op de betreffende dagen en de transportmiddelen waarvan hij gebruik zou heb ben gemaakt. Kunarac' verhoor wordt vandaag voortgezet. ders hebben geen enkele con trole over de situatie", meent het dagblad Segodja. Volgens onbevestigde berich ten is het huis van Kadirov zon dag met machinegeweren on der vuur genomen door rebel len. De geestelijke, die in de eerste Tsjetsjeense oorlog nog tegen de Russen vocht, is door de opstandelingen gebrand merkt als verrader. Er is een prijs op zijn hoofd gezet. straatsburg marc peeperkorn de 'versterkte samenwerking' - zoals de kopgroepen in jargon heten - onderdeel kan zijn van het nieuwe Europese Verdrag. „Chirac ontmantelt de Euro pese instituties.", vindt WD'er Wiebenga. Hij waarschuwt voor een 'ongecontroleerd geheel' als kopgroepen hun gang kun nen gaan. Zijn D66-collega Van der Laan vreest dat besluiten straks weer in achterkamertjes tot stand komen. Volgens Chi rac is deze vrees totaal onge grond. De Nederlandse europarle mentariërs erkennen dat som mige landen inniger moeten gaan samenwerken om geen stilstand te krijgen. Zaken die momenteel op de weigering van enkele landen muurvast zitten, zoals de energieheffing en de minimum-winstbelas- 4aig,- komefci-.lv«t eerst -aan merking voor een akkoord in kleine kring. Voorwaarde is wel dat iedereen op den duur mee moet kunnen doen. De parlementariërs menen dat de Europese Commissie desnoods een kopgroep moe ten kunnen verbieden. Verder benadrukken zij dat alle beslui ten van de afzonderlijke clubjes de goedkeuring dienen te krij gen van het parlement. CORRESPONDENT Er moeten strikte voorwaarden worden verbonden aan de vor ming van clubjes landen in de Europese Unie die op de rest vooruit gaan lopen. Het Euro pees parlement vreest anders een opdeling van de Unie in A- en B-leden. „Daar krijgen we alleen maar gelazer mee", aldus PvdA-europarlementariër Van den Berg. De parlementariërs reageer den gisteren op de plannen van Frankrijk, dat de komende zes maanden het EU-voorzitter schap bekleedt. Parijs staat voor de zware taak de Unie be stuurlijk klaar te stomen voor een flinke uitbreiding. De vrees bestaat d!at"efen EU van bijna dertig landen nauwelijks meer Tot beslüHelk komt. De vorming van een kop groep omzeilt het probleem dat het traagste land steeds het tempo bepaalt. De Franse president Chirac is gewonnen voor een dergelijke pioniersgedachte, maar vindt dat Frankrijk en Duitsland altijd tot de koplopers moeten beho ren. De EU-regeringsleiders gingen vorige maand minder ver, en legden slechts vast dat JAKARTA THEO HAERKENS CORRESPONDENT In het kantoor van de Indonesi sche procureur-generaal is gis teravond een bom ontploft. Vanochtend werden in hetzelf de gebouw in Jakarta enkele bommen gevonden, waarna het kantoor is ontruimd. Er zijn geen doden of gewonden. De schade is beperkt. Kort voor de explosie van gis teren had de hpogste Indonesi sche aanklager Tommy Soehar- to verhoord. De jongste zoon van oud-president Soeharto werd ondervraagd over fraude en corruptie. Over de bommenleggers en hun motieven kan de politie nog niets zeggen. Procureur-ge neraal Marzuki Darusman on derzoekt onder meer de cor ruptie waaraan Soeharto, diens familie en vrienden zich schul dig hebben gemaakt. Eerder de ze week kreeg Darusman op dracht enkele parlementariërs te horen in verband met 'pro blemen'. De parlementaire on schendbaarheid van de volks vertegenwoordigers is opgehe ven. Ze worden binnenkort ge hoord als getuigen, niet als ver dachten. Welke politici het be treft, is niet bekend gemaakt. Wel circuleren lijstjes met on der meer de naam van Ginanjar Kartasasmita, voormalig coör dinerend minister van econo mische zaken en financiën. uit wraak de hervorming van EU zal blokkeren. „Dit bedreigt de democratie in de EU", vindt WD'er Wiebenga. Zijn Groen- Links-collega Lagendijk vreest een herhaling van de crisis rond de gekke-koeienziekte, toen Londen met veto's strooide we gens het uitvoerverbod op Brits rundvlees. De volksraadpleging wordt gehouden in oktober of novem ber, als de sancties dan nog niet zijn opgeheven. De stemmers krijgen een pakket van zes sug gestieve vragen voorgelegd, dat zij als geheel met 'ja' of 'nee' kunnen beantwoorden. Centraal staat de vraag of Oostenrijk 'als onderdeel van de komende hervorming van het EU-verdrag' een aantal ei sen moet stellen met betrekking tot acceptatie van de conserva- tief-extreemrechtse coalitie in Wenen. Het referendum is een plan van de topman van de ex treem-rechtse FPÖ, Jörg Hai der, om wie de Europese rel grotendeels draait. costuleni hans gertsen CORRESPONDENT Maria Lupu slaakt een diepe zucht. „We bidden elke dag om regen. Mis schien komt alles nog enigszins goed als het nu snel en veel gaat regenen." De inwoonster van het dorp Costuleni in het noordoosten van Roemenië is de wanhoop nabij, net als veel van haar dorpsgenoten. „Ik weet niet hoe we de komende winter kunnen overle ven. Er zal te weinig voedsel zijn. Te weinig voor ons en te weinig voor de dieren." Samen met twee buurvrouwen is Ma ria onkruid aan het wieden in een kurkdroog maïsveldje. De maïs staat er beroerd bij. Het gewas zou in deze tijd van het jaar ruim een meter hoog moeten staan,'maar driekwart van de planten haalt amper de helft, en op sommige plekken groeit helemaal niets meer. Maria's akker is geen uit zondering, blijkt tijdens een rondrit door de vallei van de Jijia-rivier. Arme tierige akkertjes, door de droogte ge scheurde grond en dorre, gele weilan den bepalen het uitzicht. De ooit groe ne vallei lijkt dezer dagen meer op een halfwoestijn. En van de Jijia is niet veel meer dan een ondiepe, modderige sloot overgebleven. Gebieden zoals de vallei van de Jijia zijn er deze zomer te over in Centraal- en Oost Europa. Boeren in Slowakije, Hongarije, Servië, Roemenië en Bulga rije luiden al weken de noodklok over de ernstige droogte die vrijwel zeker tot catastrofale misoogsten gaat lei den. Het straatarme Roemenië produ ceert normaal gesproken zo'n vijf mil joen ton graan per jaar. Negentig pro cent is voor de binnenlandse con sumptie en de rest voor de export. Het staat nu al vast dat Roemenië dit jaar op grote schaal graan zal moeten im porteren om aan de binnenlandse vraag te kunnen voldoen. Hetzelfde geldt voor een land als Slowakije, dat de schade op minstens 250 miljoen dollar heeft geraamd. In grote delen van Centraal- en Oost- Europa heeft het al ruim twee maan den niet of nauwelijks meer geregend, maar dat is niet de enige verklaring voor de enorme schade die de droogte aanricht. De problemen worden in veel gebieden verergerd doordat de grootschalige irrigatiesystemen, die de communistische planologen er in de jaren zestig en zeventig lieten aanleg gen, na jarenlange verwaarlozing niet meer werken. Andere systemen liggen stil, "omdat ze onbetaalbaar zijn gewor den. Waterbedrijven vragen nu im mers marktprijzen. „Het waterbedrijf heeft de afgelopen drie dagen op ons verzoek extra water in de Jijia gepompt. Dat moest omdat de koeien in de weilanden geen drink water meer hadden. Maar morgen houden ze er weer mee op omdat we geen geld meer hebben", legt Nechita Dimitrie, de burgemeester van de uit meerdere dorpen bestaande gemeente Costuleni uit. „We moeten voor het energieverbruik van de pompen beta len. De rekening voor drie dagen pom pen bedraagt 3 miljoen lei (ruim 350 gulden, red.) en dat is voor een ge meente als de onze enorm veel geld." Terwijl hij vanaf een heuvelrug over de dorre vallei kijkt, vertelt Dimitrie met enige nostalgie hoe de vallei er vroeger uit zag. „Het was een groot, moeras achtig natuurgebied met hier en daar een weilandje. Een paradijs voor vo gels en voor vissers." Dat paradijs ging in de jaren zeventig verloren, toen communistische planners de vallei in landbouwgrond besloten om te tove ren. De Jijia, een wild riviertje dat min stens een keer per jaar buiten zijn oe vers trad, werd afgedamd. Het water werd voortaan via een gigantisch en wijdvertakt irrigatiesysteem verdeeld. Het droogleggen van de vallei blijkt achteraf niet alleen een ecologische ramp te hebben opgeleverd, maar ook een economische. Want voor groot schalige landbouw is de Jijia-vallei he lemaal niet geschikt. „Doordat het ge bied nooit meer overstroomt, is er ern stige verzilting opgetreden. De bodem is hier van nature namelijk rijk aan zout. De opbrengsten gaan elk jaar verder omlaag. Qua natuurwaarde is het gebied vrijwel waardeloos gewor den", vertelt Albert Remmelzwaal. De Nederlandse ecoloog, werkzaam voor het Rijksinstituut voor Integraal Zoetwaterbeheer en Afvalwaterbehan deling (RIZA) is in het kader van een samenwerkingsproject met het regio nale waterbedrijf aan het bestuderen of gedeeltelijk ecologisch herstel in de Jijia-vallei haalbaar is. Een volledig herstel van de vroegere situatie is on mogelijk, omdat de landbouw voor ve le honderden bewoners van de vallei vrijwel de enige bron van inkomsten is. Remmelzwaal en de zijnen hebben daarom een concept ontwikkeld dat ze, heel poëtisch, 'een keten van pa rels' hebben gedoopt. „We willen op een aantal plaatsen opnieuw natte, moeras-achtige plekken creëren, ge bieden met grote natuurwaarde. Als de Jijia twintig procent van de oorspron kelijke hoeveelheid water terug zou krijgen, is dat haalbaar. En een deel van dat water zou dan ook aan de boe ren ten goede kunnen komen. Het re sultaat zou een gebied kunnen zijn dat ecologische rijker is en geschilder voor de landbouw." Het project is nog in een pril stadium, maar Dimitrie heeft er wel oren naar. „Er moet nu echt snel iets gebeuren. De opbrengsten van de landbouw gaan steeds verder naar beneden door de verzilting en we krijgen ook een groot probleem met ons drinkwater. De afgelopen vijf jaar is 85 procent van al onze waterputten zó vervuild ge raakt dat het water niet langer drink baar is."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2000 | | pagina 5