NIEUWPOORT
Toerisme
in de
slag om
toerist
VLAAMSE KUST IS NU VLAANDEREN-AAN-ZEE
Re
SCHOOLREISJE
lERDAG 1 JULI 2000
B
T tem
België gaat een brokje
vaderlandse geschiedenis
van Nederland herdenken.
Met een aantal
evenementen wordt aan de
Vlaamse kust de 400e
verjaardag gevierd van de
>lag bij Nieuwpoort, oftewel
de overwinning van de
'staatse' troepen van prins
Maurits van Nassau op het
Spaanse 'paapse' leger van
:a Albrecht van Habsburg.
ië Jaar (1600) en gebeurtenis
zijn tal van Nederlanders in
de schooltijd klassikaal in
het geheugen gestampt,
hoewel de oranje zege
tijdens de Tachtigjarige
Oorlog historisch gezien
alleen symbolische
betekenis had. Voor de
Zuidelijke Nederlanden
leverde de victorie zelfs
helemaal niets op: zij
bleven nog bijna twee
eeuwen onder Spaans
bewind. Niettemin is
vandaag een standbeeld
voor Maurits onthuld in
Nieuwpoort, waar ook de
strand- en duinslag wordt
verbeeld in het
totaalspektakel: 'Staat of
Paaps, zand erover.'
Prins Maurits (r) en aartshertog Albrecht van Habsburg op het Markt
plein van Nieuwpoort. foto pr
Het is het bekendste jaartal uit
de vaderlandse geschiedenis:
1600. 'Slag bij Nieuwpoort'
dreunen veel Nederlanders
daar zonder nadenken achter
aan. Er zijn er echter maar wei
nig die weten waar het op de
tweede juli van dat jaar precies
om ging. Uitgerekend bij de
Belgen, die er zelf alleen maar
slechter van werden, is die la
cune in de kennis nu op te vul
len. Zij staan deze maand uitge
breid stil bij een van de bloe
digste slagen uit de Tachtigjari
ge Oorlog, waarbij bijna zesdui
zend soldaten om het leven
kwamen. Met een zomerexpo-
sitie in de Stadshalle en een ei
gentijdse show op vijf podia op
het Marktplein van Nieuwpoort
(van 13 tot en met 18 juli) wor
den geschiedenis en gevecht
aanschouwelijk gemaakt.
De herdenking is niet geheel
ontbloot van eigenbelang: ze
moet de toeristische trekpleis
ter worden van Nieuwpoort,
dat voor Belgen en Nederlan
ders dan wellicht meteen kan
fungeren als begin- of eindpunt
van een meerdaagse reis door
'VJaanderen-aan;Zee'. Een
tocht die ook prins Maurits van
Nassau - zoon van Willem de
Zwijger - vierhonderd jaar gele
den maakte. Uitgezonden door
de Staten Generaal van de Re
publiek der Zeven Verenigde
Nederlanden trok hij op door
Vlaanderen om de kapersnes
ten Nieuwpoort en Duinkerken
te veroveren op de Spaanse be
zetter. Om de belangen van
Hollandse handelsvaarders te
beschermen, want de zeerovers
maakten nogal wat schepen
buit.
Op het strand en in de duinen
van Nieuwpoort kwam het tot
een bloedige botsing met de
troepen van aartshertog Al
brecht, getrouwd met de
Spaanse koningsdochter Isabel
la die de Nederlanden als
bruidsschat had gekregen.
Maurits had de wind mee
(waardoor alleen de tegenstan
der last had van het opstuiven
de zand), had de mazzel dat hij
nog over frisse reserveruiters
beschikte en won in de verlen
ging van de Spanjaarden die
nog niet eerder in het open veld
waren verslagen. De veldheer
van de Republiek bevestigde
daarmee zijn naam als militair
strateeg en krikte het moreel
van zijn leger op.
Meer dan die symbolische
waarde kreeg de overwinning
echter niet. Het daarop volgen
de beleg van Nieuwpoort mis
lukte, Duinkerken bleef hele
maal buiten bereik en de Zui
delijke Néderlanden moesten
nog bijna twee eeuwen lang
zuchten onder Spaans juk,
compleet met heksenvervolgin
gen. Weinig reden voor een
vrolijk feestje dus; de Belgen
vieren het toch met een apart
spektakel en richtten zelfs een
standbeeld op voor Maurits.
Dat wordt vandaag onthuld in
Nieuwpoort, volledig verwoest
tijdens de Eerste Wereldoorlog,
herbouwd volgens de oude
plannen en tegenwoordig een
van de dertien badplaatsen aan
de Vlaamse kust. Een gebied
dat zich meer en meer presen
teert als één toeristische regio,
onder de van Noordwijk en
Katwijk afgekeken naam 'Vlaan-
deren-aan-Zee'. Onderling ver
bonden door de Koninklijke
Baan, de verkeerslagader achter
de duinen, met als speciale at
tractie het kusttrammetje dat
De vuurtoren van Nieuwpoort, schuin tegenover de plek waar de slag werd uitgevochten.
van Knokke tot aan De Panne
rijdt.
In 'Vlaanderen-aan-Zee' - in
het recente verleden nogal eens
neergezet als 'kneuterig' en
achterhaald - is de laatste jaren
fors geïnvesteerd. In de nieuwe
zeedijk (de boulevard) van
Knokke bijvoorbeeld en in de
renovatie van Blankenberge.
Nog altijd zijn er van die onbe
stemde badplaatsen die betere
tijden hebben gekend, maar het
gros voldoet ruimschoots aan
de eisen voor verblijfstoerisme
en dagrecreatie. Lekker dicht
bij, kindvriendelijk, een pittig
pintje, een rijke tafel en een
Bourgondisch sfeertje. Met in
totaal 67 km strand, natuurre
servaten als Het Zwin met z'n
grote kolonie ooievaars, pieren
(Blankenberge en Oostende),
casino's, een scala aan evene
menten en aardig wat cultuur is
er sprake van veel variatie. Ook
aan vakantieplekken. Elke bad
plaats heeft z'n eigen karakter:
van mondain tot volks, van
stads tot dorps.
Na de Belgen zelf hebben voor
al Nederlanders 'wat' met de
Vlaamse kust. Zeker met Knok
ke, waar zo'n vijfhonderd land
genoten een tweede huis bezit
ten. En historisch gezien ook
met Nieuwpoort. Vanwege het
jaartal en het gevecht, dat be
halve prestige totaal niets ople
verde. Geen wonder dat de Ne
derlandse schooljeugd de feiten
eromheen nooit uit het hoofd
heeft hoeven leren. Wie de slag
heeft gemist, kan alsnog terecht
bij de buurman.
PAUL DE TOMBE
Verdere informatie: VW, Markt
plein 7, 8620 Nieuwpoort, telefoon
(0032).58.23.55.94. Er is een bij
kantoor op het Hendrikaplein 11
(Zeedijk).
Vroeger heette het domweg 'De
Vlaamse Kust'. Maar dat vonden ze
onderhand wat oubollig worden bij
Westtoerisme, de organisatie die de
promotionele activiteiten verzorgt
voor de slechts 67 kilometer lange
zoom van België. Dus is het van nu af
aan Vlaanderen-aan-Zee. Maar ver
anderde daarmee ook meteen het
karakter van ook in Nederland be
kende badplaatsen als Knokke, Blan
kenberge, De Haan, Oostende en De
Panne? Een (bescheiden) overzicht.
KNOKKE. Wordt ook wel Knokke-
-Heist genoemd en ligt - gescheiden
door het fameuze slikken- en dui
nengebied 'Het Zwin' - op slechts
enkele kilometers van Neerlands zui
delijkste badplaats Cadzand. Maar
daarmee heeft het weinig gemeen.
Knokke-Heist is aanzienlijk mondai
ner. Wat onder meer blijkt uit de
luxe-winkels in de Lippenslaan, twee
golflinks van elk 18 holes, de meeste
tennisbanen van België en een zoge
noemd Thalassa-centrum voor jodi
um- en ozonkuren. In het Casino -
achter het Alberstrand - hangt werk
van Paul Delvaux, diens grote rivaal
René Magritte en Constant Permeke.
Maar die waanzinnige kroonluchter
in de hal slaat natuurlijk alles.
BLANKENBERGE. Dé badplaats van
Antwerpen. En dat valt hoogzomer
goed te merken. Frites-toerisme,
noemen ze dat in België treffend.
Maar wat je ook van de drukte op de
autovrije Dijk (boulevard) mag tin
den: je hebt er wel uitzicht op de be
roemde, vijfhonderd meter lange
pier, er staat een Casino en - top
punt aller toppunten - je kunt er in
'De Lustige Velodrome' plaatsnemen
op een fiets die links gaat als je rechts
stuurt. Om slechts één van de vele
vreemdsoortige vehikels bij de kop te
DE HAAN. Even voorbij de lelijkste
badplaats van Vlaanderen-aan-Zee
ligt de leukste: De Haan. De aankle
ding van het verrukkelijke strand is
er nog altijd één uit grootmoeders-
tijd. En daarom zo charmant. Mooi
ste gebouw van Le Coq-sur-Mer -
zoals De Haan door de Brusselse cli
entèle nog vaak koppig wordt ge
noemd - is het tramhuisje (met VW-
-kantoor) aan de rand van het dorp.
Aan de overkant, in De Torre, wor
den de lekkerste appelbeignets van
België uitgeserveerd. Tot 20.00 uur 's
avonds nog wel.
OOSTENDE. De enige stad in België
die aan zee ligt. En daar zijn ze bar
trots op, de Oostendenaars. Of dat
terecht is? Over smaak valt dagen
lang te twisten. Maar vast staat, dat je
je er niet hoeft te vervelen. Tot de'
musts worden gerekend de Konink
lijke Galerijen (metThermenhotel),
de Kursaal (met casino) en het James
Ensorhuis (geen originele schilderij
en, wel het originele atelier van de
schilder). Maar veel interessanter
misschien nog wel, zijn de zo goed
als onbekende, maar daarom niet
minder imponerende restanten van
de door de Duitsers opgeworpen At-
lantikwall in het nabijgelegen gebied
Raversijde.
NIEUWPOORT. De stad van de slag.
Maar ook 'reservaat' van de typische,
bijna nergens anders vorkomende
Belgische kustarchitectuur. Zie bij
voorbeeld 'Kindervreugde' op de
Zeedijk en de nummers 195, 247 en
249 aan de Koning Albert 1-laan. Le
Petit Casino (Zeedijk 31) mag er trou,-
wens ook zijn. Nergens in Vlaande
ren-aan-Zee is de aaibaarheidsfac
tor groter.
OOSTDUINKERKE. Vooral fameus
om de koene garnalenvissers die hier
nog altijd per paard de branding
trotseren. Of ze veel vangen is de
vraag: fotogeniek is het wel. Het
beeld past bovendien goed bij dit
nog authentiek gebleven plaatsje.
DE PANNE. Niet de aantrekkelijkste
badplaats van Vlaanderen-aan-Zee.
Maar het enorme strand (mèt Saha-
ra-achtig duingebied) maakt alles
goed. Ideaal voor voorzichtige poot-
jebaaiers, maar ook voor zeilwagens
die hier op hard zand en bij stevige
wind snelheden kunnen halen van
meer dan honderd kilometer per
uur. Om de vreugde te vergroten
werd in De Parme kortgeleden een
attractiepark geopend. Kabouter
Plop en Samson Gent stelen er de
show.
DE LIJN. Tussen Knokke (Station) en
De Panne (Terminus) rijdt in het
hoogseizoen elk half uur een tram
metje dat 'De Lijn' is geheten. De rit
duurt bij elkaar iets meer dan twee
uur en er wordt in elke plaats van be
lang gestopt. Meerdere keren per dag
neemt de tram - in een speciaal rij
tuig - op verzoek fietsen mee. Er zijn
aansluitende verbindingen met het
achterland waarin Brugge de groot
ste trekker is. Maar denk ook eens
aan plaatsjes als Lissewege. Of Dam
me. Of (in Zeeuwsch-Vlaanderen)
Sluis met Sint Anna ter Muiden.
ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
REDACTIE ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
I C H T E N
Waterlandtocht
De VW Monnickendam/Marken organiseert op 6 en 20
juli en 5 en 26 september een Waterland dorpentocht.
De bus vertrekt om 09,30 in Broek in Waterland'en
rijdt via Zuiderwoude, Uitdam en Durgerdam naar
Ransdorp waar zowel de lunch wordt gebruikt als de
vermaarde stompe toren wordt beklommen. Daarna
gaat het terug naar Holysloot (met bezoek aan theetuin
'De Moerbei') en Broek in Waterland. De prijs voor het
arrangement bedraagt 81 gulden.
n Mar-
Sauerkraut
Om maar aan te geven dat er in Duitsland meer bestaat
dan Sauerkraut mit Wurst verscheen bij het Duits
Verkeersbureau in Amsterdam onlangs de brochure
'Duitsland Culinair'. Naast interessante wetens
waardigheden over de Duitse keuken beschrijft de
Nederlandstalige catalogus (150 pagina's) ook nog
eens zeven culinaire routes en de toeristische be
zienswaardigheden die daar bezocht kunnen wor
den. De gratis gids is op te vragen bij de bestellijn
van het Verkeersbureau, telefoon (0900). 109.10.29
(60 cent per minuut). Er wordt een bijdrage in de
portokosten gevraagd.
Koninklijk
In museum Paleis Het Loo bij Apeldoorn is nog tot en
met 7 januari volgend jaar de tentoonstelling 'Een Ko
ninklijk Fotoalbum, Deel 1' te zien. De expositie die
nog een vervolg krijgt in de delen 2 tot en met 10, ver
schaft de bezoeker door middel van foto's niet alleen
een boeiend beeld van de handel en wandel van het
koninklijk gezin vanaf 1900, maar indirect ook van ver
anderingen op het gebied van mode en vervoer en der
gelijke.
Informatie: telefoon (055).577.24.00.
Ruiterroutes
In Overijssel is onlangs een groot aantal bewegwijzerde
ruiter-routes met een totale lengte van 400 kilometer
in gebruik gesteld. De trajecten leiden man (of vrouw)
en paard door onder meer het Vechtdal, Salland en de
Hof van Twente. Voor de tracés is zoveel mogelijk geko
zen voor rustige, onverharde en/of verkeersluwe wegen.
Twee van de tochten - die door Salland en door het
Vechtdal - zijn beschreven in routegidsen (27,95 gul
den per stuk) die verkrijgbaar zijn bij alle VW-kanto-
ren in de regio of bij het Gelders Overijssels Bureau
voor Toerisme, telefoon (0570).68.07.00. Ook is er op
die adressen een folder (1 gulden) beschikbaar.
Waterrijk
Bij zo goed als alle WV/ANWB-kantoren is sinds enige
tijd het nieuwe gidsje 'Waterrijk Nederland' te koop
(4,95 gulden). In 64 full colour pagina's worden sug
gesties verstrekt voor uitstapjes (of dat nu met een ka
no is of een luxe-kruiser dan wel zeilboot) op en langs
meren, plassen, grachten, kustwateren en rivieren.
Daarbij ook onbekende plekjes in bijvoorbeeld Drenthe
en Brabant.
ginnegracht 86, 2514 AJ Den Haag, I
foon (070).416.81.10.
Mautendorf
Hoe het er vroeger tijdens onder meer feesten en bele
geringen aan toe ging in een kasteel wordt deze zomer
duidelijk in de Burcht Mautendorf (tussen Radstadt en
de Katschbergpass). Speciaal geëngageerde acteurs
zorgen voor middeleeuws spektakel en betrekken daar
bij niet zelden de bezoekers. Een ridderspeeltuin met
drakenglijbaan en de veilig te beklimmen burchttoren
vullen het aanbod aan. Het restaurant serveert middel
eeuwse menu's en vorstelijke feestmaaltijden. De
burcht is tot en met 15 oktober geopend van 10 tot
17.30 uur.
Nadere informatie: Ferienregion Lungau, Postfach 19,
A-5582 Lungau, telefoon: (0043).6477-8988,e-mail: in
fo@lungau.net, internet: www.lungau.co.at.
M
Tegenwoordig heet het werkweek. Of studiereis. En de klas gaat
per vliegtuig of per trein zo comfortabel en zo snel mogelijk op
z'n minst naar Londen. Als het al geen Rome is. Of Wenen.
In mijn jeugd moesten we het doen met schoolreisjes. Die
duurden een dag en waar we naar toe gingen, ben ik voor het
grootste deel vergeten. Nou ja, ik herinner me een bezoek aan
het Muiderslot. En aan Panorama Mesdag. En ook zijn we eens
naar Kraantje Lek geweest en Oud Valkeveen.
Maar waarom het ons allemaal ging, was de rit met de bus.
Die niet lang genoeg kon duren. Sterker: als we de kans hadden
gekregen, waren we niet eens uitgestapt.
Zoete herinneringen. Het verbitterde gevecht om de plaatsen
achterin bijvoorbeeld. En de melkbus met klotsende limonade
voorin. En de likkoekjes (café noir) van Verkade die werden
uitgedeeld. En dat eindeloze 'po-ho-tje
met vet'. En tot slot natuurlijk altijd
weer het verstoppen onder de banken.
Zodat het leek of de bus leeg terugkeerde
op het schoolplein dat vol stond met
wachtende ouders.
o Nooit was reizen leuker.
TSUDO. OfEUmoion
Mooiste gebouw van De Haan is het tramhuisje aan de rand van het dorp.
foto hans van weel
