Opnieuw massaal protest tegen
schrappen van religie in paspoort
Japanners niet erg enthousiast over Europese missionarisse:
Geloof Samenleving
'Van Statenvertaling kan vervreemdend effect uitgaan'
Eerste steen voor
synagoge Dresden
Acht Mei Beweging steui
World Gay Pride in Ron
DONDERDAG 22 JUNI 2000
VANDAAG
JUNI
t\ty Vandaag 465 jaar geleden, op 22 juni 1535, wer-
ll den in Engeland twee prominente katholieken
onthoofd. Thomas More, humanist en auteur
van onder meer het boek Utopia, en kardinaal
Johannes Fisher. Beiden kozen in een conflict tussen Ro
me en Hendrik VIII de kant van Rome. More, aan wie Eras
mus zijn 'Lof der zotheid' opdroeg, werd nog in 1528 tot
rijkskanselier benoemd door Hendrik VIII. Maar toen de
koning van Catharina van Aragón wilde scheiden, ont
stond er een probleem met de Heilige Stoel, die de schei
ding niet erkende. Hendrik VIII stond vanaf dat momen al
leen aan het hoofd van de van Rome afgescheiden Angli
caanse kerk. Thomas More en Johannes Fisher bleven ka
tholiek. Op 22 juni worden zij als heiligen geëerd.
Vermoeide bisschop niet met emeritaat
Willemstad De 73-jarige bisschop W.M. Ellis van Willemstad,
die paus Johannes Paulus II eind vorig jaar vanwege gezond
heidsredenen vroeg om zijn emeritaat, moet nog ruim een jaar
aanblijven. Dit heeft het Vaticaan hem telefonisch medege
deeld, meldt de Antilliaanse krant Amigoe. Wel krijgt Ellis een
hulpbisschop of coadjutor voor het bisdom Willemstad. Die
moet Ellis tezijnertijd opvolgen. Ellis wordt 10 oktober volgend
jaar 75 jaar, de leeftijd waarop een bisschop doorgaans zijn ont
slag aanbiedt. ,,De paus heeft anders beslist. Het is Gods wil",
reageert Ellis in de Antilliaanse krant. „Het verraste me eerlijk
gezegd. Ik ging ervan uit weg te kunnen. Ik had al talloze boe
ken weggegeven. De kast is al bijna leeg."
'Nederland zingt' pas volgende week
leiden De EO maakt volgende week vrijdag 30 juni in de Hoog
landse Kerk in Leiden opnamen voor het televiesieprogramma
'Nederland zingt'. Dus niet komende vrijdag, zoals deze krant
eerder abusievelijk meldde. De optredende koren zijn het Hol
land-koor en de Veluwse Sanghertjes. De dienst onder leiding
van dominee De Vreugd begint om 20.00 uur. Vanwege de op
namen krijgt het publiek het verzoek een kwartier eerder bin
nen te zijn. De opnamen worden in september uitgezonden.
Twee jongerenreizen naar Taizé
hoog speren In de maand juli worden twee jongerenreizen
naar Taizé georganiseerd. Taizé is een plaatsje vlakbij het Fran
se wijndorp Macon waar frater of frère Rogér en een aantal
geestverwante religieuze broeders enkele decennia geleden een
oecumenisch klooster hebben opgericht. De plek is in die perio
de uitgegroeid tot een ontmoetings- en gebedsplaats waar jaar
lijks duizenden jongeren uit de wereld op afkomen op zoek
naar hun diepere drijfveren en de zin van het bestaan. De ene
reis van 8 tot en met 17 juli wordt georganiseerd door het jonge
renpastoraat van de paters Kapucijnen (0486-477630) en de an
dere van 15 tot en met 22 juli door de organisatie Jongeren Op
Weg (055-5191201).
Priester Baba baas boven baas
ahmednagar Veel hindoeïstische priesters knippen hun haar
niet uit religieuze overwegingen. Dat geldt ook voor Nilgiri Ma-
haraj Naga Baba uit het Indiaase Ahmednagar, zo'n driehon
derd kilometer ten noordoosten van Bombay. In de westerse
wereld is een dergelijke maar kortere 'rasta-haardos' ook popu
lair, maar dan onder fans van de Jamaïcaanse popster Bob Mar-
ley. Het is echter de vraag of de 27-jarige Baba ooit van de mu
zikant heeft gehoord. De lengte van Baba's 'dreadlocks, zoals de
haarstrengen wel worden genoemd, is inmiddels anderhalve
meter. Baba heeft zijn haar al veertien jaar niet geknipt.
foto ap sherwin crasto
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE
KERK
Beroepen: te Ridderkerk (wijk-
gem.Singelkerk), J.C. Schuur
man te Alblasserdam.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen: te Assen, B.J. Rama
ker te Heerde; te Ureterp, M.S.
Voet te Drachten.
UNIE VAN BAPTISTEN GEMEEN
TEN
Aangenomen: naar Leeuwarden,
C. Eijerte Emmen.
leerdam anp
Van 'moeilijke' woorden in de Staten
vertaling kan een vervreemdend effect
uitgaan. Volgens directeur L.M.P.
Scholten van de Gereformeerde Bij
belstichting, de uitgever van de Staten
vertaling, valt het met de moeilijk
heidsgraad van die bijna vier eeuwen
oude vertaling nog wel mee. Het pro
bleem ligt volgens hem veeleer in een
gevoel van vervreemding.
In een artikel in het GSB-blad Stand
vastig reageert de GBS-directeur op
het besluit van de Gereformeerde
Bond in de Nederlandse Hervormde
Kerk om het initiatief te nemen tot re
visie van de Statenvertaling, die uit
1637 dateert. Scholten geeft het hoofd
bestuur van de Bond het ongevraagde
advies zich nog eens ernstig te bezin
nen.
„Is deze revisiepoging werkelijk het
antwoord op het gesignaleerde pro
bleem? Er staat heel wat op het spel.
De eenheid van het reformatorisch
volksdeel rond het Woord van God
dreigt verloren te gaan. Een nieuwe
Statenvertaling wordt onherroepelijk
een nieuwe splijtzwam", aldus Schol
ten.
In Standvastig noemt Scholten voor
beelden voor de vervreemdende wer
king door het oude taalgebruik. Neem
het woord 'krank' in de Statenverta
ling, waar in modern Nederlands 'ziek'
wordt gebruikt. „Omdat je dat woord
nooit tegenkomt in het dagelijkse le
ven, voel je er geen betrokkenheid
meer mee en groeit er een geestelijke
afstand tot dat boek dat vol staat van
zulke woorden en zinswendingen."
de gehele leefwereld waarin de
is ontstaan."
Een louter taalkundige revisie
Statenvertaling lost volgens di,j
stuurder niets op. Een werkelijl
send antwoord op deze vervreet
Deze vervreemding omvat veel meer vraagt volgens Scholten een vee- f
dan enkel wat woorden en zinswen
dingen. „Wij leven in een cultuur die
in een snel tempo bezig is zich los te
maken van haar christelijke wortels. Er
treedt een totale vervreemding op van
damenteler bezinning op het
bruik in de zeventiende eeuw int
tot het geloof.
Griekse patriarch waarschuwt voor sociale kloof
Zo'n 130.000 Grieks-orthodoxe
gelovigen hebben gisteren in
het centrum van Athene gepro
testeerd tegen het besluit van
de regering om de vermelding
van de religie te schrappen op
het identiteitsbewijs. Bijna net
zoveel mensen waren vorige
week opgekomen bij een soort
gelijke manifestatie in Thessa
loniki.
Volgens het hoofd van de
kerk, aartsbisschop Christodou-
los, dreigt er een 'sociale breuk'
tussen de mensen die de kerk
volgen en degenen die het met
de regering eens zijn. De kerk
zal die strijd zeker winnen, zei
de patriarch.
De betoging in Athene had
het karakter van een politieke
actie. Critici vinden dat de or
thodoxe kerk zich met zulke
manifestaties mengt in staats
zaken, maar de betogers ston
den als één man achter de
aartsbisschop.
In zijn toespraak zei Christo-
doulos dat hij geen politieke
doelen nastreeft, maar dat de
kerk een 'grote volksmacht' is
en de regering niet 'als een
slaaf zal dienen. „Wie kan de
stem van het volk negeren?".
Volgens de regering past de
vermelding van de religie op
het identiteitsbewijs niet in het
Europa van nu. De socialisten,
die al jaren de regering vormen,
ondervinden bij hun pogingen
Griekenland om te vormen tot
een modern, Europees land
echter dat de kerk een machts
factor van belang is.
Volgens veel orthodoxen is de
Flinke bijdrage voonnalig Haarlems raads
dresden kees van der linden
In Dresden in voormalig
Oost-Duitsland is gisteren de
eerste steen gelegd voor een
nieuwe synagoge. Het nieuwe
gebedshuis staat op de plek
waar de oude, door de nazi's
verwoeste synagoge stond.
De legging van de eerste
steen werd bijgewoond door
verschillende gulle gevers.
Nobelprijswinnaar Günter
Blobei overhandigde een deel
van zijn prijzengeld. De klein
zoon van de voormalige op
perrabbijn van Dresden, pro
fessor Henry Landsberger uit
de Verenigde Staten, bracht
eveneens een groot bedrag in.
De Haarlemse Belinde Thö-
ne-Siemens, ex-gemeente-
raadslid (WD) en voorzitter
van de Bond van Oud-Illegale
Werkers in Haarlem, gaf op
persoonlijke titel een flinke fi
nanciële bijdrage voor de
bouw van het gebedshuis.
Het opvallend moderne
pand in het stadshart
Dresden zal de eerst nie
gebouwde synagoge in vt
malig Oost-Duitsland
sinds de nazi-tijd. De oi'1
synagoge werd in brand
stoken in de nacht van
10 november 1939, dooi
nazi's cynisch 'Kristallna
genoemd, vanwege de i
glasscherven die op straal
gen. Honderden synag
gingen in vlammen op.
De nieuwe synagoge
ruim 24 miljoen gulden,
ingebruikname is gepland
9 november 2001, precieiD
jaar na de verwoesting vai
oude synagoge. De joodse
meenschap in Dresden
300 leden, grotendeels
komstig uit de voorma
Sovjet-Unie. Zij kwamen
de val van de muur
Duitsland. Voor de oorlog
de Dresden zesduizend
den. Slechts twintig van
overleefden de vervolging,
Tijdens de demonstratie gisteren in het centrum van Athene scandeerden meer dan honderdduizend Grieks-
orthodoxe gelovigen leuzen tegen de regering. Het besluit van de regering om de vermelding van de religie
te schrappen op het identiteitsbewijs moet van tafel, vinden de betogers. foto epa simela pantzartzi
vermelding van de religie op
het identiteitsbewijs een be
langrijk symbolisch gebaar van
erkenning voor de historische
rol van de orthodoxe kerk. De
kerk vreest voor een scheiding
van kerk en staat.
Zo'n 97 procent van de Grie
ken is gedoopt in de orthodoxe
kerk. Velen van hen vrezen dat
de staat langzaamaan een ont
kerstening aan het doorvoeren
is, die zal uitlopen in het verwij
deren van iconen, kruisen en
andere christelijke symbolen
uit openbare gebouwen.
Premier Kostas Simitis bena
drukt dat het schrappen van de
religie op de identiteitsbewijzen
noodzakelijk is gezien de huidi
ge privacy-wetgeving: Ook de
vingerafdruk, het beroep en de
naam van de partner zullen niet
langer worden vermeld op het
document.
Minderheidsgroeperingen
zijn blij met het regeringsvoor
nemen. Griekse joden, moslims
en rooms-kathofieken klagen er
al langer over dat de vermel
ding van de religie discrimina
tie in de hand werkt.
UTRECHT ANP
De vernieuwingsgezinde Acht
Mei Beweging (AMB) steunt het
recht van homoseksuelen zich
van 1 tot 9 juli tijdens het festi
val World Gay Pride 2000 in Ro
me in het openbaar te uiten. De
koepel van kritische R.K. orga
nisaties verzet zich tegen de po
gingen van het Vaticaan te
voorkomen dat het festival in
het Heilig Jaar 2000 uitgei
in Rome plaatsvindt.
Het bestuur van de Acl
Beweging staat achter ee
dere verklaring van de in a
tionale koepel van kritisc n
tholieken 'We are churclin
moseksuelen delen hela)
in de 'sfeer van erkennii
schulden uit verleden
den' die de RK-kerk zou
ten kenmerken, aldus AM
Studie naar rol jezuïeten in Land van de Rijzende Zon rond 1600
tokyo johan lamoral
Japan heeft van 1549 tot 1638 een
christelijke periode gekend. Vooral de
jezuïeten probeerden in Japan het
christelijk geloof te verspreiden. Deze
poging tot kerstening van Japan werd
een mislukking en eindigde in de ver
volging van de eerste Japanse christe
nen en de Europese missionarissen.
Met de ontdekking van Amerika door
Columbus (1492) en door nieuwe we
tenschappelijke inzichten, was het we
reldbeeld van de Europeanen grondig
veranderd. Zoals ook de zich snel ver
breidende islam zijn oorspronkelijk
louter arabische imago probeerde af te
leggen, zo gingen ook in de rooms-ka-
tholieke kerk stemmen op om het
christendom te ontdoen van zijn wes
terse aanzien.
Voor de jezuïeten in Japan gold dat ze
zich moesten aanpassen wilde het
christendom daar inburgeren. Dat
blijkt uit onderzoek van Derek Massa-
rella in zijn onlangs verschenen histo
rische studie 'The Jesuits, Japan and
European Expansion in the Sixteenth
Century'.
Toen de Baskische jezuïet Franciscus
Xaverius midden zestiende eeuw voet
aan wal zette in Japan, was hij diep
onder de indruk van de hoogstaande
Japanse cultuur en de religiositeit. Hij
opteerde dan ook voor 'een bekering
van bovenaf, om via de leidende Ja
panse kringen dit 'tot op dat moment
meest hoogstaande ontdekte volk' te
bereiken. Zijn overste Alessandro Va-
lignano, die Japan van 1579 tot 1603
driemaal bezocht, zag het iets anders.
Hij pleitte voor een zo groot mogelijke
aanpassing van de Japanse tradities
aan het christendom. Het ontbrak Va-
lignano en de katholieke zendelingen
in Japan aan duidelijke richtlijnen van
Rome.
De Japanse edelen en intellectuelen
liepen niet erg warm voor de geestelij
ke inhoud van het christendom. Het
door de priesters gebruikte Latijn werd
bovendien door de Japanners als min
derwaardig beschouwd.
Valignano beval de missionarissen uit
eindelijk een intensieve studie aan van
de Japanse taal alsmede de opleiding
en de aanstelling van Japanse katho
lieke priesters. In 1582 stuurde Valign-
ano vier jonge Japanners voor een
priesteropleiding naar Rome. In 1595
waren er in Japan 137 jezuïeten werk
zaam en 660 Japanse seminaristen in
opleiding. Het totaal aantal Japanse
christenen bedroeg ongeveer 300.000.
Met de op het einde van de zestiende
eeuw ook in Japan actieve dominica
nen en franciscanen kwam het al vlug
tot naijver en getwist. Uit geldgebrek
begonnen enkele jezuïeten handel te
drijven. Dat alles deed hun 'bood
schap' bij de argwanende Japanners
sterk aan geloofwaardigheid inboeten.
Er brak een bloedige vervolging uit. In
1614 vaardigde heerser Iesayu Tokuga-
wa een totaal verbod uit op elke chris
telijke activiteit. Met de laatste christe
lijke opstand tegen dit verbod in
waarbij 37.000 doden vielen, eini
de korte christelijke episode in Ja|
Toen in 1865 enkele katholieke pi
ters opnieuw het land in mochtei
ontdekten zij een groepje 'verboij
christenen' in Nagasaki. Zij haddi
twee eeuwen lang zonder missioi U
sen een met boeddhistische en sl
toïstische riten vermengd christe
bewaard.
"The Jesuits, Japan and European
pansion in the Sixteenth Centurj
gever OAT Taschenbuch, uitgeget
door de Deutsche Gesellschajtfiii
tur- und Völkerkunde Ostasiens),
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Weersvooruitzicht HWS
Geldig tot en met vrijdag.
Noorwegen:
Half tot zwaar bewolkt en hier en
daar regen. De meeste neerslag
in het noorden. Maxima van een
graad of 16 in het noordwesten
tot 22 in het zuiden. Vrijdag ook
in het zuiden minder warm en re
gen.
Zweden:
Donderdag eerst in het noorden
(onweers)buien, later ook in het
zuiden en daar veel neerslag mo
gelijk. Middagtemperatuur van
ongeveer 16 graden in het noor
den tot 25 in het zuiden. Vrijdag
in het zuiden 22 graden.
Finland:
Perioden met zon en in de zuide
lijke helft droog. In het noorden
meer wolken en kans op regen- of
onweersbuien. Maxima uiteenlo
pend van 15 graden in het noor
den tot plaatselijk 26 in het zui
den.
Denemarken:
Donderdag vooral iri de ochtend,
vrijdag verspreid over de dag bui
en, mogelijk ook onweer. Tussen
de buien door ook wat zon. De
middagtemperatuur daalt naar
ongeveer 19 graden.
Engeland, Schotland, Wales, Ier
land:
Wisselend bewolkt met nu en dan
buien, maar ook soms zon. Stevi
ge wind. Middagtemperatuur 14
graden langs de noordwestkust
tot 20 in de omgeving van Lon
den.
België en Luxemburg:
Donderdag overdag meest droog
en afwisselend wolken en zon. In
de avond en vrijdag meer wolken
en enkele buien, mogelijk nog
met onweer. Maxima dalend naar
17 tot 22 graden op vrijdag.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Wisselend bewolkt en hier en
daar zon, maar ook een enkele re
gen- of onweersbui. Maxima uit
eenlopend van 17 graden langs
het Kanaal tot 27 in het oosten.
Vrijdag ook in het oosten minder
warm.
Zuid-Frankrijk:
Wolkenvelden en hier en daar een
regen- of onweersbui. Vrijdag in
de oostelijke helft kans op on
weer. In zuidoosten meer zon.
Maximumtemperatuur uiteenlo
pend van 22 graden langs de At
lantische Oceaan tot 30 in het
zuidoosten.
Spanje:
Langs de Golf van. Biskaje eerst
nog meer wolken en daar kans op
een enkele regen- of onweersbui.
Verder flinke perioden met zon en
droog. Maxima langs de Golf van
Biskaje 21 graden, in het binnen
land zeer warm met lokaal 38
graden.
Portugal:
Op de meeste plaatsen droog en
steeds meer zon. Middagtempe
ratuur in het binnenland tussen
de 30 en 35 graden. Langs de
noordwestkust iets minder warm.
Mallorca, Ibiza, Menorca:
Flinke perioden met zon en
droog. Maxima rond 30 graden.
Marokko:
Westkust: zonnig en droog. Mid
dagtemperatuur aan zee meest
tussen 25 en 30 graden.
Tunesië:
Zonnig en meest droog. Aan zee
maxima rond de 32 graden, land
inwaarts hoger.
Canarische Eilanden:
Perioden met zon, in het noorden
geleidelijk meer wolken en vrij
dag kleine kans op een bui. Mid
dagtemperatuur rond 25 graden.
Duitsland:
Naar het oosten uitbreidende
wolkenvelden met enkele regen-
of onweersbuien. Tussen de bui
en door ook soms zon. Middag
temperatuur uiteenlopend van 23
graden in het westen tot 34 in het
oosten. Vrijdag minder warm.
Oostenrijk:
Vanuit het westen meer bewol
king en een enkele regen- of on
weersbui. Er tussendoor ook nu
en dan zon. Middagtemperatuur
donderdag tussen de 30 en 36
graden, vrijdag tussen de 25 en
30 graden.
Zwitserland:
Afwisselend wolken, zon en nu en
dan een regen- of onweersbui.
Maxima donderdag rond 28 gra
den, vrijdag omstreeks 24 gra
den.
Italië:
Zonnig en eerst nog droog. Later
op vrijdag in het noorden meer
wolken en kans op een regen- of
onweersbui. Heet met een mid
dagtemperatuur tussen de 30 en
35 graden.
Corsica en Sardinië:
Volop zon en droog. Maxima tus
sen de 28 en 30 graden.
Griekenland en Kreta:
Zonnig en droog zomerweer. Erg
heet met maxima aan zee tegen
de 30 graden en in het binnen
land lokaal boven de 35 graden.
VRIJDAG 23 JUNI 2000
Zon- en maanstanden
Zon op 05.21 Zon onder 22.03
Maan op 01.21 Maan onder 11.42
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 08.26 20.55 07.59 20.28
Laag 04.16 16.35 03.57 16.16
L O F
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voornabezorging:
Ma. t/m/vr. 18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-512.
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
REDACTIE
A Maandag, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D.C. van der Plas, chef eindredactie regio
J. Rijsdam, chef redactie kunst
W. Spierdijk, chef sportredactie
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
Duin- en Bollenstreek
W.F. Wegman, chef redactie Leiden
TELEFAX
Advertenties: 071- 5323 508
Familieberichten: 023- 5317 3:
023- 5320 216
Redactie: 071- 5321 921
Hoofdredactie: 071 - 5315 921
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 totl
071- 5356 230
RUBRIEKSADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 totl'
071- 5143 545
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per halfjaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging verst C
het automatisch afschrijven van het
abonnements- geld, ontvangen 1,-1
betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binr«u
worden verzonden geldt een toeslag w g
aan portokosten per verschijndag.
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETTE
Voor mensen die moeilijk lezen, slee?
hebben of blind zijn (of een andere
leeshandicap hebben), is een samen, n
van het regionale nieuws uit het Leb
Dagblad op geluidscassette beschikt
informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproken Lectuur,'
Z I
K
N H U
29 24 3.0
24 21 0.0
30 20 0.0
28 24 0.0
28 17 6.2
31 19 0.0
20 14 0.0
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonderd
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111
