God op het Web
O Nederlands Athene!
Synodevoorzitter komt
naar Katwijk aan Zee
Geloof Samenleving
NHKzoe'
contact ip
tegenhan J
Wereldn i
DINSDAG 20 JUNI 2000
VANDAAG
20
JUNI
Vandaag 333 jaar geleden, op 20 juni 1667, trad
paus Clemens IX aan. Zijn kort pontificaat (tot
1669) stond in het teken van vredespogingen:
de Vrede van Aken (1668) tussen Spanje en
Frankrijk, het akkoord met Portugal (1668) en de zogehe
ten Pax Clementina (1669), waarmee hij de jansinisten in
toom hield. Jansinisten waren aanhangers van de Corneli
us Jansenius, die een terugkeer naar de leer van Augusti-
nus van zonde en genade in zijn strengevorm voorstond.
Het verlies van Kreta aan de Turken kon Clemens IX niet
verhinderen.
Op de 20-ste juni eert de katholieke kerk de lang vergeten
paus Silverius, die in de zesde eeuw keizerin Theodora te
genover zich vond in de politieke arena. Zij eiste dat hij
verbannen werd. Dat gebeurde, en tijdens die balling
schap stierf hij door mishandelingen.
Vaticaan onthult laatste geheim Fatima
Vaticaanstad Het Vaticaan onthult volgende week maandag op
een persconferentie de details van het derde geheim van Fati
ma. Het geheim werd al in grotelijnen prijsgegeven toen paus
Johannes Paulus II onlangs een bezoek bracht aan Fatima, waar
drie-herderskinderen in 1917 Maria zagen. Medewerkers van
het Vaticaan zeiden vorige maand dat Maria de aanslag op de
paus, in 1981, had voorspeld bij haar verschijning aan de her
derskinderen. Voor deze onthulling meenden velen, dat het
derde geheim een voorspelling van de Apocalyps behelsde en
daarom niet openbaar werd gemaakt.
Emmaüsgangers in Heilige Adrianus
langeraar De reizende tentoonstelling over het bijbelverhaal
van de Emmaüsgangers is vanaf vrijdag te zien in de Heilige
Adrianuskerk in Langeraar. De expositie bestaat uit werk van
drie Rotterdamse kunstenaars die hun kijk op het verhaal ge
ven, en werken uit de privé-collectie van bisschop Van Luyn.
Deken Peeters van het dekenaar Groene Hart opent vrijdag
avond om half acht de tentoonstelling. Donderdag 29 juni komt
de bisschop 's avonds zelf naar Langeraar om de expositie af te
sluiten.
'Nederland zingt' in Leiden
leiden De EO maakt vrijdag in de Hooglandse kerk aan de Mid
delweg opnamen voor het televisieprogramma Nederland zingt.
De koren die er optreden zijn het Holland-koor onder leiding
van Jan Quintus Zwart het de Veluwse Sanghertjes onder lei
ding van Gijs Evers. De dienst, waarvan dominee J. de Vreugd
opening en sluiting verzorgt, begint om acht uur. In verband
met de opnamen moet het publiek om kwart voor acht binnen
zijn. Nederland zingt wordt uitgezonden op zaterdagavond om
kwart voor tien en op zondagochtend om tien uur.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE
KERK
Beroepen: te Wezep (wijk 3), dr.
P. Vermeer te Epe.
Toegelaten tot de evangeliebe
diening en beroepbaar: 8.
Schoone, Patrijslaan 34, 2675
VZ Honselersdijk.
Toegelaten tot de evangeliebe
diening en niet beroepbaar: mw.
B.B.C. Leijnse uit Arnhem; W.
Geuze uit Hazerswoude-Dorp.
GEREFORMEERDE KERKEN
(VRIJGEMAAKT)
Beroepen: te Driebergen-Rijssen-
burg, Tj. van Dijk te Middelstum;
te Vlaardingen, A. van Houdt te
Enschede-Noord.
NEDERLANDS GEREFORMEERDE
KERKEN
Beroepbaar gesteld: R.C. Ver
voorn, Peperstraat 32, 1313 HJ
Almere. Tel. 036-5343768.
katwijk afke van der toolen
Synodevoorzitter B. van Vrees
wijk van de Hervormde kerk
komt donderdag 'rust en zeker
heid' brengen in Katwijk aan
Zee. Dat is althans de bedoeling
van een bijeenkomst voor alle
Katwijkse hervormden die de
centrale kerkenraad dan belegt,
zegt voorzitter W. Gorissen van
die raad. ,,We willen laten zien,
dat we ondanks het SoW-pro-
ces gewoon hervormd kunnen
blijven."
In Katwijk aan Zee dreigt al
enige tijd een kerkscheuring. In
april liepen de gemoederen
hoog op, toen drie zeer behou
dende wijkgemeenten een
voorman van het Comité tot
Behoud van de Hervormde
Kerk uitnodigden voor een in
formatieavond. Dit comité ver
zet zich met hand en tand te
gen het SoW-proces, dat ertoe
moet leiden dat de hervormden
samengaan met de Gerefor
meerde en de Lutherse kerk.
Gorissen noemde de bijeen
komst in april vooraf 'een voor
bereiding tot scheuring van de
hervormde gemeente te Katwijk
aan Zee'. De drie wijkdominees
stelden dat juist de hervormden
die op willen gaan in de nieuwe
kerk zich schuldig maken aan
kerkscheuring. De bijeenkomst
met synodevoorzitter Van
Vreeswijk vindt plaats in het
Kerkelijk Centrum in de Voor
straat en begint om 20.00 uur.
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Weersvooruitzicht HWS
Geldig tot en met woensdag.
Noorwegen:
Dinsdag zonnige perioden, maar
in het noorden nog bewolkt en re
genachtig. Woensdag juist van
het zuidwesten uit een toene
mende kans op buien, ook met
onweer. Maxima van een graad of
13 in het noordwesten tot 24
rond Oslo.
Zweden:
In de zuidelijke helft zonnige pe
rioden en droog. In het noorden
meer wolken en wat regen.
Woensdag ook in het zuidwesten
kans op buien. Middagtempera-
tuur van ongeveer 17 graden in
het noorden tot plaatselijk 28
graden in het zuiden.
Finland:
Eerst vooral in het noorden be
wolkt en perioden met regen. La
ter in het noorden droog en perio
den met zon. Maxima uiteenlo
pend van 15 in het noorden tot
23 in het zuiden.
Denemarken:
Perioden met zon en droog, later
op woensdag kans op een bui.
Middagtemperatuur tussen de 25
en 30 graden.
Engeland, Schotland, Wales, Ier
land:
Perioden met zon, maar ook nu
en dan bewolkt en buien. Maxima
van 15 graden langs de noord
westkust tot 25 graden in Zuid-
Engeland, woensdag minder
warm.
België en Luxemburg:
Flinke perioden met zon en
woensdag toenemende kans op
een bui. Maxima dinsdag nog
rond de 32 graden, woensdag ge
leidelijk minder warm.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Flinke perioden met zon en in het
westen meer wolkenvelden en
kans op een bui. Maxima rond de
30 graden, langs het Kanaal tus
sen de 17 en 22 graden.
Zuid-Frankrijk:
Zonnig en warm. Woensdag in
het westen meer bewolking, maar
nog meest droog. Middagtempe
ratuur rond de 30 graden, in het
westen lager.
Spanje:
Zonnig. In het noordwesten meer
wolken en daar een enkele regen-
of onweersbui. Maxima in het
binnenland rond 33 graden,
langs de kust met enkele wolken
velden 25 tot 30 graden, in het
noordwesten rond 22 graden.
Portugal:
Perioden met zon, maar ook nu
en dan wolkenvelden en in het
noordwesten kans op een bui.
Middagtemperatuur in het bin
nenland nog rond de 30 graden.
Vlak bij zee rond de 23 graden.
Mallorca, Ibiza, Menorca:
Flinke perioden met zon en
droog. Maxima rond 30 graden.
Marokko:
Westkust: minder wolken en
meer zon. Middagtemperatuur
aan zee meest rond 25 graden,
landinwaarts veel warmer.
Tunesië:
Zonnig en droog. Aan zee maxima
rond de 31 graden, landinwaarts
hoger.
Madeira:
Perioden met zon, ook enkele
wolkenvelden en meest droog.
Maxima ongeveer 23 graden.
Canarische Eilanden:
Eerst in het noorden nog wolken
velden, verder zonnig en droog.
Middagtemperatuur tussen 25 en
30 graden.
Duitsland:
Droog en zonnig. Woensdag in
De dood. Er is weinig aan te doen. Het zou
al schelen als er wat meer duidelijkheid
bestond over wat erné komt. Zodat je goed
beslagen ten ijs komt als het zover is. De
angst voor de dood heeft mensen eindeloos
doen speculeren over wat er volgt op de be
grafenis. De inzichten verschillen van cul
tuur tot cultuur.
De site near-death.com/religion.html zet
de visies over leven na de dood van 35 gods
diensten op een rijtje. Bij vergelijking blijkt
dan dat zelfs binnen één traditie de voorstel
ling van het hiernamaals nog wel eens wil
verschuiven. Bijvoorbeeld binnen de joods-
-christelijke traditie. De oude Hebreeën
schonken nog weinig aandacht aan het pro
bleem, die spraken liever over het leven. Dat
hadden ze gemeen met Grieken en Meso-
potamiërs. Voor zover het hiernamaals al
voorkomt in de boeken van het Oude Testa
ment lijkt dit She'ol niet veel meer te zijn dan
een sombere kuil, waar de schimmen van
overledenen als bleke afspiegelingen van
hun vroegere zelf een rustig bestaan leiden.
Rechtvaardigen worden daar niet beter be
handeld dan zondaars. De poorten van de
hemel blijven in elk geval op slot: die is gere
serveerd voor God en de engelen.
Pas in het latere jodèndom lijkt het idee
van een wederopstanding voet aan de grond
te krijgen. Uit Perzië komt het idee van een
wachttijd na de dood, voorafgaand aan de
wederopstanding en het laatste oordeel.
Daar worden ook bokken en schapen ge
scheiden. Toch was er een probleem. Veel
mensen bleken stug te volharden in het ge
loof dat ze diréct na hun dood naar de he
mel gaan, zonder eerst op een wederopstan
ding te wachten. Toen het christendom ook
dit idee overnam, ontstond een wat onbe
vredigend scenario: je sterft, gaat direct naar
de hemel of de hel, maar moet aan het einde
der tijden weer terugkomen op aarde. Daar
vindt ter gelegenheid van het Oordeel tijde-
'God' is een van de meest voorkomende woorden op het
internet. Het zoekprogramma Altavista geeft zes en een
half miljoen verwijzingen naar pagina's waar je je licht
kan opsteken over religieuze zaken. Zowel kerkelijke or
ganisaties als obscure religieuze groeperingen hebben
pagina's waar ze zich presenteren.
Deze aflevering: wat komt er na de dood?
http://www.near-death.com/rehgion.html
lijke hereniging met je oude lichaam plaats.
Dat lijkt overbodig. Gezien je verblijfplaats
was je tenslotte al tot hemel of hel veroor
deeld.
De Egyptenaren kenden het Oordeel al
lang. Bij hen was het een complete rechtszit
ting met aanklagers, advocaten en een jury.
De overledene moest alle registers van wel
bespraaktheid opentrekken. Gelukkig had hij
een Dodenboek meegekregen met tips en
trucs. Uiteindelijk werd zijn hart op een
weegschaal gelegd en afgewogen tegen de
veer der waarheid. Bleek het hart te
dan had de verschrikkelijke krokodil A
weer iets te eten. Ging het goed dan las
paradijs open.
Ook in andere culturen blijkt sterveni
al ingewikkeld. De Azteken hadden zelfs
schillende paradijzen. Strijders, mensi
fers en handelsreizigers gingen naai
oostelijk paradijs. Vrouwen die stierve 8e
het kraambed gingen westwaarts. Dre 8
lingen, of zij die door moeraskoorts of ne
sem waren geveld hoorden thuis in het
delijk paradijs. De rest werd verwezen
het noordelijke rijk Mictlan. En daarmei
de massa het niet, want hier geen tropi
tuinen zoals in het zuiden maar bergen,
de beesten en een snijdende wind.
Ook als aanhanger van Voodoo ben je
zonder slag of stoot dood. Deze mengt
van Afrikaanse religies en katholicisme
dat de ziel na het overlijden een week
bij het lichaam blijft rondhangen. Tij
die week bestaat het risico dat een tove
zijn kans grijpt en een zombie creëert,
de ziel dat lot bespaard dan snijdt een
ter de band met het lichaam los. De ziel
blijft dan gedurende een jaar en een di
troebel water. Zelfs daarna is het nog
van de stervelingen af: de familie roep 'j"
ziel op en die krijgt eten en schone kif
Pas na dit familiebezoek is de geest vrij
rond te waren tussen de rotsen en de
men, in afwachting van een volgende
natie.
Niet alle verhalen over het hiemaii
zijn gebaseerd op zuiver speculatie. D
door alle culturen heen klinken verhalei
vermeende ooggetuigen, mensen die
ren op het randje van de dood te hebbel
zweefd maar die zijn teruggekeerd. Ovt
ze bijna-dood ervaringen gaat het volgi
week. Bij leven en welzijn.
silvan schoonhoven
i i"1
dit
utrecht anp
lit
De Nederlandse Hei
Kerk gaat banden aaj.j
met de Gereformeerde
menische Raad, een Jf
dend samenwerkingsi
van gereformeerde
Voor het eerst zendt
vormde Kerk een wa;
naar de assemblee vani L
in juli in Yogyakarta. 1
Het besluit van het he
synodebestuur was vck
mige hervormden 'pijnl -
secretaris-generaal B. WE
Vanuit de hervormde
er nooit een 'zweem' 5ta
om lid te worden van i
De Hervormde Kerk i r"
van de oprichters van 'P
reldraad van Kerken eJ
van de Wereldbond v
vormde en gereformee
ken (WARC), die beide Se
behoudend zijn dan delen
Maar de Hervormd v!°
werkt nu samen met d r
formeerde Kerken. En i 'a'
tervleugel van de Hei
Kerk, de Gereformeerd
onderhield altijd al goe
den met de GOR.
woont de algemeen I?11
Van der Graaf van de I |ln
assemblee niet bij als 53
mer, maar als lid van i
delegatie. 'J1
Weerrapporten 200608 u
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Maastricht
Aberdeen
Athene
Barcelona
Innst jck
Istanbul
Klagenfurt
onbewolkt
licht bew.
licht bew.
onbewolkt
licht bew.
onbewolkt
onbewolkt ver. 1 30
onweer V warmtefront
sneeuw y koufront
As» hagel L lagedruk
windrichting hogedruk
19 temperatuu
Filosofische rondwandeling door Leiden
We staan voor een dichte deur, Voltaire en ik.
Het is tegen etenstijd. Voltaire wil op bezoek bij
Herman Boerhaave, die in dit deftige huis aan
het Rapenburg woont. Maar Boerhaave roept: ,,Ik
sta niet op voor een man die niet opstaat voor
God." Meer dan tweeënhalve eeuw later geeft
ook de huidige bewoner van nummer 31, de
Stichting Leidse Studentenhuisvesting, niet thuis.
Groezelige vitrage frustreert elke blik naar bin
nen.
De verbeelding kraakt. Dus
hier woonde de geneeskundige
die zó geliefd was bij de gewone
Leidenaars, dat zij massaal
kaarsjes voor hun raam brand
den toen hij zelf ziek was. Hier
stierf Hermannus Boerhaave,
staat er op de gevel, met eron
der: Eenvoud is het kenmerk
van de waarheid. Voor het ove
rige is de aanwezigheid van de
grote geleerde in de eeuwen
verdampt.
Tijd om de Filosofische Reisgids voor Nederland
en Vlaanderen van Erno Eskens weer eens onder
de arm vandaan te halen. Toch weer goed voor
een aardig weetje: Boerhaave liet niet alleen Vol
taire in zijn sop gaarkoken, maar ook tsaar Peter
de Grote. Die voer in 1715 met zijn twee jachten
de gracht op en legde aan bij nummer 31. Heel
even schemert een vorstelijk silhouet tussen de
geparkeerde auto's. „Boerhaave, wars van elk
protocol, liet de tsaar twee uur wachten."
Het huis van Boerhaave is de tweede stop op
de wandeling die Eskens in dit 'dorp vol geleer
den' heeft uitgezet. Een eindje verderop langs het
Rapenburg staan de theologische rivalen Armi-
nius en Gomarus elkaar over de heg te beschim
pen. ,,De burenruzie groeide uit tot een nationaal
conflict, waarbij de partijen elkaar over en weer
'bavianen' en 'slijkgeuzen' noemden."
Nog iets verder zit de jonge Vossius bleeksnui-
tig over zijn boeken gebogen, terwijl er onder zijn
huisgenoten op Kaiserstraat 13 een 'groote onge
bonden moedwil en dartelheyt' heerst. „De re
gent kwam soms mijn kamer binnen en beval mij
dan te gaan wandelen. Ook liet hij mij soms wat
wijn brengen, en hij gaf mij zelfs toestemming,
iets wat tegen de regels was, op mijn kamertje
een vaatje wijn te hebben om eens stilletjes met
wat medestudenten te drinken. Ik heb van dat
privilege echter nooit gebruikgemaakt", aldus de
braafste borst van Leiden.
Wie vindt dat de persoon
achter de filosoof er niet toe
doet, haalt niet het leukste uit
Eskens' wandelgids, die on
langs is uitgegeven door Filoso
fie Magazine en uitgeverij Con
tact. In ieder geval niet uit het
hoofdstukje over de oude uni
versiteitsstad Leiden, met voor
elk kinderhoofdje wel één
knappe kop. 'O Nederlands
Athene', dichtte Heinsius vier
eeuwen geleden voor het Aca
demiegebouw, en al wandelend door de binnen
stad had dat net zo goed op Leiden zelf kunnen
slaan. O herberg van wijzen, o woonplaats van de
faam!
Het was vooral Justus Lipsius die de jonge uni
versiteit hielp opbouwen, zodat het deze lofprij
zingen waardig was. Joost Lips uit Brabant, de
stoïcus die vond dat ketters zonder morren de
brandstapel op moesten stappen, maar zelf de
benen nam naar Leiden toen Leuven door de
Fransen werd belegerd. „Ik houd van rust en
kalmte! Krijgstrompetten en wapengekletter sto
ren mij", schreef hij in zijn De Constantia. Lipsi
us geniet nu alweer vierhonderd jaar van zijn
eeuwige rust. Zijn huis aan de Breestraat staat er
nog. Geteisterd door stadsbussen en Minerva-
festijnen. En door nieuwsgierige wandelaars met
een Filosofische Reisgids onder de aim.
'Ik sta niet op
voor een man
die niet opstaat
voor God'
het westen meer wolken en daar
kans op een bui. Middagtempera
tuur tussen de 30 en 35 graden.
Woensdag in het westen geleide
lijk minder warm.
Oostenrijk:
Zonnig en droog. Middagtempe
ratuur tussen de 30 en 35 gra
den.
Zwitserland:
Zonnig en warm, woensdag van
uit het westen meer wolken, maar
nog meest droog. Maxima rond de
tropische waarden van 30 gra
den.
Italië:
Flinke perioden met zon en
droog. Middagtemperatuur onge
veer 30 graden.
Corsica en Sardinië:
Volop zon en droog. Maxima tus
sen de 25 en 30 graden.
Griekenland en Kreta:
Zonnig, droog en minder wind.
Maxima ongeveer 28 graden, in
het binnenland vooral woensdag
enkele graden hoger.
Malta:
Zonnig en droog. Maxima rond 30
graden.
Turkije en Cyprus:
In het uiterste noorden van Tur
kije eerst nog meer wolken en
kans op een enkele (onweers)bui.
Verder zonnig, droog en minder
wind. Geleidelijk warmer met
maxima oplopend boven de 30
graden.
WOENSDAG 21 JUNI 2000
Zon- en maanstanden
Zon op 05.20 Zon onder 22.02
Maan op 00.29 Maan onder09.28
Waterstand
Umuiden Katwijk
Hoog 07.15 19.40 06.48 19.13
Laag 03.06 15.20 02.47 15.01
Herman Boerhaave wordt van zijn sokkel gelicht voor een opknap
beurt, anno 1985. foto archief
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voornabezorging:
Ma. t/m/vr. 18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-512
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
W. H
REDACTIE
A. Maandag, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D.C. van der Plas, chef eindredactie regio
J. Rijsdam, chef redactie kunst
W, Spierdijk, chef sportredactie
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
Duin- en Bollenstreek
W.F. Wegman, chef redactie Leiden
TELEFAX
Advertenties: 071- 5323 508
Familieberichten: 023- 5317ifuir
023- 5320 216
Redactie: 071-5321 921
Hoofdredactie: 071- 5315921
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag v;
071- 5356 230
RUBRIEKSADVERTENIi
Maandag t/m vrijdag van 8.30ts
071- 5143 545
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per half jaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtig
het automatisch afschrijven va
abonnements- geld, ontvangen ƒ1;
R POST
Voor abonnementen die per post (bi ;R2
ine
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSF Ml
Voor mensen die moeilijk lezen,i hts
hebben of blind zijn (of een ands»
leeshandicap hebben), is een sara
van het regionale nieuws uit hetl
Dagblad op geluidscassette bes
informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproken Lectuii
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonden idi
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111
opklaringen
mist
zonnig
zo 2 27 24 4,0
nw3 22 18 0.0
zo 3 30 23 0.0
zo 2 30 21 0.0
w.s.0 25 11 0.0
zo 3 29 21 0.0
o2 19 12 -0.0
$.30.--
