Jonge tuinbonen zijn het lekkerst Eten °Pstraat
Bij Uruguay horen vlees en Tannat
Smaak
Maagdelijke nieuwe haring
Reis in de tijd van
koloniaal verleden
REDACTIE. MARCOT KLOMPMAKER 023-5150265
Tuinbonen met kaas
Een kenmerk van het gerecht,
dat vooral op het Franse platte
land nog veel wordt gegeten, is
de lekkere dikke korst die de
tuinbonen bedekt. Dat is dan
ook de reden dat in veel Franse
boerenfamilies het gerecht in
een-persoons ovenvaste
schaaltjes wordt bereid en op
gediend.
Zet de gedopte tuinbonen op
met ruim kokend water. Voeg
het bonenkruid toe. Reken op
een kooktijd van 10 minuten.
Doe er tegen het einde van de
kooktijd wat zout bij. Schep de
tuinbonen in een vergiet en
verwijder het bonenkruid. Laat
de tuinbonen uitlekken, afkoe
len en zoveel mogelijk opdro
gen.
Smelt 30 gram boter in een pan
(met dikke bodem). Voeg ge
snipperde ui toe en laat alles
zolang zachtjes fruiten tot de ui
begint te kleuren. Roer de
bloem er door en blijf zolang
roeren tot een vrij egaal meng
sel is verkregen. Schenk de
groentebouillon erbij en blijf
doorroeren tot een vrij gladde
gebonden saus is verkregen.
Laat de saus 5 minuten zacht
jes koken. Voeg iets meer dan
de helft van de kaas toe en blijf
roeren tot de kaas volkomen is
opgelost. Roer er vervolgens de
mosterd door. Proef de saus en
voeg naar smaak eventueel
nog wat zout en peper toe.
Schep de tuinbonen door de
saus.
Doe alles over in een ovenvas
te schaal. Strooi het mengsel
van broodkruim en de resteren
de kaas er zo gelijkmatig mo
gelijk over. Leg er hier en daar
een flintertje boter op. Plaats
de schaal in het midden van de
tot 200 graden voorverwarmde
oven. Laat in ca. 20 minuten
een fraai goudbruin korstje op
het gerecht bakken.
Presentatie: dien het gerecht in
de ovenschaal op. Geef er
warm en knapperig, zelf afge
bakken, stokbrood bij.
Benodigdheden
voor 4 personen:
650 - 750 gram
gedopte tuinbonen, 2
takjes vers bonenkruid;
zout; ca. 40 gram
boter; 1 kleine ui,
ragfijn gesnipperd; 25
gram bloem, gezeefd; 2
1/2 dl
groentenbouillon,
eventueel instant; 100
gram fijngeraspte extra
belegen (of nog
oudere) Goudse kaas; 1
theel. Zaanse mosterd;
witte peper uit de
molen; 4 eetl. droog
kruim van wit- of
bruinbrood.
Jieuwe haring wordt ook wel
naatjesharing genoemd; een
errn die de vis dankt aan zijn
naagdelijkheid. Maatje is een
verbastering van maagdje: de
is wordt gevangen vóór de
jaartijd en heeft dus nog geen
lom of kuit gevormd,
lom eh kuit worden in sep-
ember en oktober aangemaakt,
letgeen ten koste gaat van de
waliteit (smaak) en het vetge-
laltevan de vis. In december
'aatde vis hom en kuit schie-
en. De haring blijft daarna ge-
lurende de winter mager. In
iet voorjaar komt er weer ge-
ïoeg voedsel in zee omdat de
emperatuur van het zeewater
tijgt. Dan kan de haring zich
veer vol eten. Hoe later in het
voorjaar de vis gevangen wordt,
vetter en malser hij is.
let kaken gebeurt direct na de
De ingewanden en
ieuwen worden in één keer
erwijderd. Als dit goed ge-
leurt, bloedt de vis snel heie
naal leeg. De alvleesklier blijft
ichter in de haring zodat de
'erteringsenzymen die deze*
lier gemaakt heeft om het
van de vis te verteren
luvoor een fermentatie- of rij-
lingsproces van het visvlees
orgen. Pekel zorgt voor ver-
preiding van de enzymen door
iet visvlees. De vis wordt daar-
Cacao-extract voorkomt
mogelijk beschadiging bloedvat
kao, het belangrijkste be-
tanddeel van chocolade, helpt
ïoogstwaarschijnlijk bij het
'oorkomen van beschadigingen
lande bloedvatwanden door
holesterol.Het gaat hier wel
•m chocola zonder vet en dus
liet om de vetrijke repen die
[Veral in de schappen liggen,
'oegt dr. Tissa Kappagoda van
Ie University of California hier-
lan toe.
üj ontdekte dat de grote hoe-
eelheid flavonoïden in de cho-
voor een goede bescher
ming tegen beschadiging van
'loedwandvaten van konijnen
i. Naast cacao komen de-
eantoxidanten ook voor in
roente, fruit en thee. Kappago-
la onderzocht de werking van
acao-extracten in de krans-
lagaders van konijnen. Het
'leek dat de bloedstroom ver-
imakkelijkt werd en dat bo-
endien de bloeddruk op een
Tuinbonen van eigen bodem
smaken het beste. Helaas zijn
ze er slechts korte tijd, van half
juni tot begin augustus, niet
veel meer dan zes weken. Verse
tuinbonen zijn er al vanaf april.
Ze worden voornamelijk geïm
porteerd uit zuidelijke landen.
Ze zijn doorgaans wat vlakker
van smaak dan tuinbonen van
eigen bodem. Maar ook in ons
land worden de tuinbonen
meestal geoogst óp het mo
ment dat de zaden, want dat
zijn de bonen, al volledig ont
wikkeld en heel duidelijk in de
schil zichtbaar zijn.
Wanneer men de tuinbonen
wat eerder zou oogsten, zou dat
niet alleen de smaak ten goede
komen, maar ook de malsheid
zou groter zijn. Dat geldt trou
wens voor veel groentensoor-
ten, voor verse peulvruchten
zoals sperziebonen, snijbonen,
doperwten en kapucijners in
het bijzonder. Dat men de
peulvruchten wat later oogst
heeft met het 'grote geld' te ma
ken, want kwekers worden nog
altijd naar het gewicht betaald.
Kwaliteit en smaak komen nog
altijd niet op de eerste plaats.
Kwaliteit kunt u wel aantreffen
bij sommige groentenspecialis-
ten, in winkels waar men zich
toelegt op de verkoop van (vrij
wel) uitsluitend EKO-produc-
ten en bij de kleinere kweker,
die een deel van zijn producten
rechtstreeks aan particulieren
verkoopt.
Die kleinere kwekers hebben de
toekomst, want met hun pro
ducten - ongeacht of het nu
gaat om tuinbonen, sla, bloem
kool, zomerrodekool of bleek
selderij - brengt u wel groenten
met smaak op tafel. Bovendien
zijn die groenten verser dan
waar ook, en ze bevatten royale
hoeveelheden vitaminen, mine
ralen en andere voor onze ge-
Kwaliteitstuinbonen zijn te vinden bij sommige groentenspecialisten,
in EKO-winkels en bij de kleinere kweker, die rechtstreeks aan particu
lieren verkoopt. foto united photos de boer
zondheid waardevolle stoffen.
Tuinbonen komen in ons land
niet zo vaak op tafel als twintig,
dertig jaar geleden nog het ge
val was. Een van de reden is het
doppen van de peulvruchten.
Niet omdat het zo'n lastig werk
je is, maar omdat men er zich
geen tijd meer voor gunt. Su
permarkten en sommige groen
tenspecialisten haken daarop in
door de tuinbonen gedopt en al
aan te bieden. Ze leveren u het
voordeel op dat u heel duidelijk
kunt zien of het kleine, dus jon
ge, of grote, en dus volgroeide
tuinbonen zijn.
Het doppen van tuinbonen is
overigens een fluitje van een
cent. Met de duim druk je de
bonen gemakkelijk uit de schil.
Het is alleen, wil je de trends
van vandaag volgen, eigenlijk
pas het begin van het doppen,
want na het koken kunnen ook
de vliesjes van de bonen wor
den verwijderd. De bonen val
len dan in tweeën uiteen. Zulke
dubbel gedopte tuinbonen tref
je tegenwoordig in alle betere
restaurants op je bord aan.
Dat tuinbonen in die eetgele-
genheden niet overal op de me
nukaart voorkomen, heeft te
maken met het feit dat in ons
land en in Engeland tuinbonen
vrijwel uitsluitend worden ge
combineerd met gebakken, ge-
braden of geroosterd varkens
vlees. En dat vlees wordt nog al
tijd niet in alle betere restau
rants in ons land geserveerd.
Men vindt het te 'gewoon'. El
ders in Europa en met name in
Frankrijk denkt men er anders
over.
Het jfoken van tuinbonen hoeft
geen grijze haren ap te leveren.
Wanneer men ze vrijwel on
middellijk na het doppen kookt,
blijven ze mooi van kleur. Om
te voorkomen dat de kleur te
rugloopt, voegt men wel een
scheutje melk aan het kookwa
ter toe. Tuinbonen worden te
genwoordig niet veel langer dan
10 minuten gekookt. Ze dienen
nog een zekere 'beet' te behou
den. Om de smaak te accentue
ren kan een takje bonenkruid of
enkele salieblaadjes aan het
kookwater worden toegevoegd.
Zout doet u er pas tegen het
einde van de kooktijd bij. Doet
men dat eerder dan dient de
kooktijd iets verlengd te wor
den (ca. 2 minuten), omdat het
zout het garingsproces van de
boon tegenhoudt.
HANS BELTERMAN
door mals en smakelijk.
Soms wordt de haring na de
vangst eerst ingevroren en
daarna pas gekaakt. Hij bloedt
dan niet leeg, maar sterft af
waardoor het visvlees veel ro-
det van kleur blijft.
De nieuwe haring die rauw of
vrijwel rauw wordt gegeten,
moet ten minste 24 uur diepge
vroren geweest zijn tot min 20
graden C in het binnenste van
de vis. Dit doodt de haring
worm, een parasiet die in de
haring kan zitten. Bij voldoende
verhitten, roken, zouten of ma
rineren kan de haringworm ook
gedood worden. Gebeurt dit
echter onvoldoende, bijvoor
beeld bij een koud rookproces
(waarbij de vis niet hoog ge-
noeg verhit wordt), dan moet
die vis eveneens 24 uur diepge
vroren worden.
Dit geldt overigens ook voor
andere vissoorten die rauw of
vrijwel rauw gegeten worden en
die onvoldoende geconserveerd
zijn. Net als de haring kunnen
zij parasieten bevatten die ziek
teverschijnselen bij de mens
veroorzaken. Voorbeelden van
koud gerookte vis zijn - naast
haring -makreel, sprot of wilde
Atlantische en Pacifische zalm.
MARIANNE VAN DER WOONING
De meeste wijngaarden in Uruguay liggen rondom de hoofdstad Montevideo.
gezond niveau bleef.
Waar cholesterolrijke voeding
de vaatwand kan beschadigen
en de bloeddruk opvoert, gaat
cacao-extract vaatwandbescha-
diging tegen. De vetrijke repen
zijn zo bewerkt dat tijdens het
vervaardigen ervan de meest
flavonoïden verloren gaan.
Flavonoïden is de verzamel
naam van een grote groep stof
fen in het plantenrijk (men
schat zo'n 4000) die een anti-
oxidatieve werking hebben.
Veel planten, kruiden en groen
ten bevatten die stoffen, zoals
druiven (rode wijn)appels, ui
en, rode klaver, thee, broccoli,
soja, enzovoorts. Er is een grote
variëteit; sommige planten be
vatten meer van de ene groep
dan van de andere. Momenteel
is er een onderzoek gaande om
dit in kaart te brengen.
(Bron: Fit met Voeding)
Uruguay is net zo groen als En
geland, Bordeaux of Nederland.
Golvend, ongecultiveerd gras
land domineert het landschap.
Er grazen zo'n 20 miljoen koei
en die er net zo uitzien als de
Nederlandse, want ze zijn van
een Umguayaans-Nederlands
ras. Vanwege al die koeien
wordt er in Uruguay veel rund
vlees gegeten. Deze Zuid-Ame
rikaanse republiek produceert
daar ook een karaktervolle rode
wijn bij, Tannat.
In Uruguay - ruim vier keer zo
groot als Nederland met slechts
3,3 miljoen inwoners - wordt
het rundvlees nooit gebakken
of gestoofd, maar geroosterd
boven houtskool. En men eet er
alles van het rund, dus niet al
leen de biefstuk. Mijn wijnproe
verij op Bodegas Stagnari wordt
dus ook afgesloten met een di
ner, dat begint met een schaal
die vol ligt met runderzwezerik,
hersenen, testikels, bloedworst
en andere zaken. Gelukkig is
het vlees fijn gesneden en daar
door moeilijk herkenbaai'.
Gastvrouw Virginia Stagnari -
ze lijkt wat op de Amerikaanse
zangeres Cher -, haar broer
Hector en diens vrouw genieten
zichtbaar van het gebodene, en
lachen luidkeels als ik alleen
een paar kleine hapjes neem en
zeg liever te wachten op de als
hoofdschotel aangekondigde
ribstuk. Ook bij de gebroeders
Daniël, Eduardo en Gustavo Pi-
sano komt twee dagen later
rundvlees op tafel, na ham,
kaas, gedroogde tomaten en
patrijs in het zuur. Een dag la
ter, tijdens een diner met de dit
jaar gestichte associatie van
wijnexporteurs, serveert men
een perfect geroosterde entre-
cöte met paddenstoelensaus. In
(ruiswoordraadsel
'0RIZONTAAL: 1. Kruisopschrift; 4. slaapziekte; 8, Amerikaanse schrijver; 10. uitroep van
"11. zoon van (voor Schotse namen); 13. familielid; 15. atmosfeeroverdruk;
muzieknoot; 17. bewegende trap; 20. eindstreep; 21. geluidloos; 22. jaarboek;
bevestiging; 25. droog (van wijn); 26. boom; 28. een en ander; 29. Duits voegvoord; 32.
tuk hout; 34. babybedje; 35. soort stof.
'ERTICAAL: 1. In plaats van (afk 2. Engelse ontkenning; 3. muzieknoot; 5. rivier in Siberia;
achter; 7. uitroep van zeelui; 9. elektrische eenheid van vermogen; 11. moutsuiker;
2 Europees eiland; 14. boom; 16. nageltje ondereen atletiekschoen; 18. grondsoort;
9 onheilsgodin; 23. naar beneden; 24. bezittelijk vnw.; 27. met weglating van titels en
(aardigheden (Lat.); 30. deel van een Franse ontkenning; 31. lidwoord; 32. Chinese
'standsmaat; 33. bijwoord,
ing van woensdag:
'orizontaal: 1. Stofbril; 5. hanenkam; 6. nood; 8. soep; 10. odeur; 12. dingo,
erticaal: 1. Schans; 2. opname; 3. bonen; 4. imago; 7. opeen; 9. pond; 11. Rio.
alle gevallen is de wijn een an
dere specialiteit uit Uruguay,
Tannat. De combinatie smaakt
heerlijk: rundvlees en Tannat
lijken voor elkaar te zijn ge
schapen.
Met Tannat - genoemd naar
zijn druif - kan Uruguay zich
onderscheiden van andere
wijnlanden. De variëteit werd
130 jaar geleden in Uruguay ge
plant door een Franse Bask, en
is nu het belangrijkste druiven-
ras. Zo'n 1600 hectare zijn er
mee bedekt. Dat is meer dan in
de bakermat van de druif, het
Franse zuidwesten, waar het
zelfde ras gebruikt wordt voor
rode wijnen als Madiran en Cö-
tes de Saint-Mont.
De tannat groeit probleemloos
op Uruguays nogal rijke, dik
wijls klei- en kalkhoudende
grond. Zijn stokken moeten
dan ook streng worden ge
snoeid om niet al te veel tros-
sen per stok te krijgen, wat kan
resulteren in een te dunne wijn.
Maar zelfs als er consciëntieus
wordt gesnoeid levert de tannat
in Uruguay hoeveelheden van
bijna 60 tot ruim 100 hectoliter
per hectare, terwijl 60 zo'n
beetje het Franse maximum is.
Dit vrij hoge rendement ten
spijt hebben veel Uruguyaanse
Tannats een donkere kleur, een
goede concentratie en een ste
vige structuur. Andere kenmer
ken zijn een aroma dat gety
peerd wordt door elementen
van leer, pruimen, pruimedan-
ten, verse vijgen en zwarte
vruchtjes, terwijl de op vat gela
gerde soorten ook nog kruidig
hout, toast en vanille bezitten.
Tannat is voor Uruguay zo ken
merkend en zo belangrijk, dat
het grote Wijngoed Juanic (dat
In Nederland vinden geduren
de het hele jaar evenementen
plaats, maar vooral tijdens de
zomermaanden. Van havenda
gen tot aspergemarkten, van
braderieën, theater- en muziek
festivals tot sportmanifestaties.
Bij veel van deze activiteiten is
een hapje of een drankje te
koop.
Hoewel de Keuringsdienst van
Waren eisen stelt aan het 'op
straat' aanbieden van eten en
drinken, kan het toch wel eens
mis gaan. Zeker met warm
weer, en zeker bij producten
die onbewerkt al enige bacteri
ën kunnen bevatten, zoals
vlees, vis en natuurlijk kip. Een
voedselvergiftiging ligt op de
loer.
Voedselvergiftiging treedt op als
er te veel bacteriën in het eten
of de drank zitten, waardoor ie
mand last kan krijgen van buik
pijn, misselijkheid, overgeven
of diarree. Aan een product is
lang niet altijd te zien of het te
veel bacteriën bevat of dat het
bedorven is. Ook is het vaak
niet te proeven of te ruiken.
Een aanwijzing voor een goede
hygiëne is de bereidingsplek.
Kijk bijvoorbeeld of de plaats
waar het eten wordt verkocht,
schoon is en of ér netjes wordt
gewerkt. De verkoper moet
schoon materiaal gebruiken of
het regelmatig verschonen, en
het voedsel zo min mogelijk
met de handen aanraken.
Ziekteverwekkende bacteriën
kunnen zich razendsnel ver
meerderen bij een temperatuur
tussen de 10 en 55 graden Cel
sius. Let er dan ook op dat be
derfelijke producten, die be
waard moeten worden bij ee la
ge temperatuur, in een koelkast
of op ijs worden bewaard. Wa
ren die snel bederven zijn vlees,
vleeswaren, vis, kip en melk en
de gerechten die hiermee wor
den gemaakt, zoals saté, ham
burger, shoarma, pudding
broodjes, ijs en milkshakes.
Niet alleen warme gerechten
vormen voedingsbodems voor
bacteriën, ook koude salades en
rauwe groenten!
De meeste bacteriën gaan dood
bij een temperatuur van boven
de 80 graden Celsius. Let er
daarom op dat producten met
vis, vlees of kip zó warm zijn,
dat ze niet meteen gegeten
kunnen worden. Ook moeten
gerechten van binnen helemaal
gaar zijn. Producten met rauw
vlees, zoals tartaar of filet ame-
ricain, kunt u op een evene
ment beter niet eten.
PATRICIA SCHUTTE
zelf 200 hectare bestrijkt en nog
eens een zelfde oppervlak on
der contract heeft) vorig jaar
een wedstrijd uitschreef met als
thema 'Hommage aan de wijn
Tannat'. Kunstenaars werden
uitgenodigd om hun impressie
van Tannat op het doek te zet
ten. Het resultaat is een unieke
collectie schilderijen, die mo
menteel de wereld rondreist.
Dat men buiten Uruguay nog
nauwelijks van Tannat heeft ge
hoord, heeft te maken met de
late start van dit land als wijn
exporteur. De wijnuitvoer is pas
sinds drie jaar op gang geko
men, en het uitgevoerde volu
me vertegenwoordigt minder
dan 5 procent van de totale
oogst. De Uruguyanen zelf zijn
trouwens grote wijndrinkers,
met 32 liter per inwoner per
jaar. Er schiet dus niet heel veel
wijn voor export over. Desal
niettemin beginnen steeds
meer wijnliefhebbers, vooral in
Europa, Uruguays wijnen te
ontdekken.
In het kielzog van Tannat ver
schijnen andere Uruguyaanse
wijnen op de schappen, waar
onder rode Merlot, Cabernet
Franc en Cabernet Sauvignon,
alsmede witte Sauvignon Blanc,
Chardonnay en Chardonnay
metViognier.
HUBRECHT DUUKER
(Een lijst met importeurs van
wijnen uit Uruguay kan worden
aangevraagd bij de ambassade
van Uruguay, Mauritskade 33,
2514 HD Den Haag.
Tel. (070) 360.98.15 of
360.98.16, fax (070) 356.2826)
Ze was de befaamde kruidenge-
neeskundige van het vroegere
Nederlands-Indië en schreef
begin 1900 een daverende best
seller. Toch was er in de archie
ven niets te vinden over me
vrouw J. Kloppenburg-Ver-
steegh. De Leidse journaliste
Vilan van de Loo was niet alleen
verbaasd; het stoorde haar ook.
Zij vond dat de levensgeschie
denis van mevrouw Kloppen
burg op papier had behoren te
staan.
Deze leemte heeft ze nu opge
vuld. Zes jaar werkte ze aan de
biografie 'Kijk in Kloppenburg',
die net is verschenen. Daar
naast heeft uitgever Bonneville
ook duplicaten uitgebracht van
Kloppenburgs boek uit 1934
'Wenken en raadgevingen be
treffende het gebruik van Indi
sche planten, vruchten, enz' en
de bijbehorende 'Plantenatlas'.
De biografie kostte Vilan van de
Loo veel geduld en speurwerk.
Zij moest er bijvoorbeeld voor
op zoek naar familieleden. Van
hen kreeg ze gegevens waarmee
ze verder kon. ,,Ik heb veel In
dische Almanakken gelezen en
zat soms dagen in de Koninklij
ke Bibliotheek in Den Haag ou
de kr anten uit Indië door te ne
men. De ene keer ging ik met
helemaal niets naar huis, de an
dere dag vond ik drie, vier din
gen."
Ze maakte meer mooie mo
menten mee. ,,Het was een sen
satie toen ik voor het eerst het
handschrift van mevrouw Klop
penburg zag. Het waren brie
ven aan haar kinderen die ze
vlak na de oorlog had geschre
ven. Dat deed ze op dat heel
dunne oorlogspapier."
Behalve mevrouw Kloppenburg
de erkenning geven die ze ver
dient, streeft het boek een
tweede doel na. Het dagelijks
leven van vrouwen in de kolo
niale geschiedenis is nauwelijks
beschreven. Met 'Kijk in Klop
penburg' heeft Van de Loo het
beeld van Indië willen aanvul
len.
De periode dat zij aan de bio
grafie werkte, beschouwt ze 'als
een reis langs generaties en
door de tijd'. Zo ervaart de lezer
dat ook. Die raakt betrokken bij
een typisch Indische familie,
die weelde en geluk kent, maar
óok tragiek. De schrijfster gaat
evenmin voorbij aan de Tweede
Wereldoorlog en de chaotische
Bersiap-tijd die daarop volgde.
Centrale figuur is steeds Jans
Kloppenburg-Versteegh (1862-
1948), moeder van een groot
gezin die er wilde zijn 'voor de
lijdende mensheid'.
Vilan raakte tijdens haar studie
Nederlands gefascineerd door
de ki'uidengeneeskundige. Ze
wilde afstuderen op handboe
ken die indertijd waren ge
schreven voor vrouwen die
naar Nederlands-lndië gingen.
Van mevrouw Kloppenburg
verscheen in 1913 de gids 'Het
leven van de Europeesche
vrouw in Indië'. In de gesprek
ken die Van de Loo met vele be
jaarde Indische dames voerde,
kwam steeds het kruidenboek
van mevrouw Kloppenburg ter
sprake. Dat boek werd in 1907
minzaam ontvangen door kran
ten. Het Bataavsch Nieuwsblad
meldde op 13 maart: 'De
schrijfster, die een groote ken
nis der Indische planten blijkt
te bezitten, zal met dit werkje
dunkt ons, velen aangenaam
zijn'. Medici kraakten haar
boek af. ,,Maar", zegt Vilan,
„voor de Indo-Europese huis
houdens was het al snel de
tweede bijbel van Indië."
,,Ze leefde in een tijd waarin
viouwen vooral bestemd waren
als echtgenote en moeder. Me
vrouw IGoppenburg heeft dat
uitgebreid. Ze was zeer vakkun
dig, heeft drie boeken geschre
ven, waarvan een bestseller,
deed aan zelfstudie en had
praktijk aan huis. Binnen de be
perkingen die de maatschappij
haar oplegde heeft ze haar mo
gelijkheden optimaal benut."
Vilan van de Loo houdt 24 juni
op de Pasar Malam in Den
Haag een lezing over de krui-
dengeneeskundige.
('De Indische kruiden van me
vrouw J.M.C. Kloppenburg-Ver
steegh'. Cassette met drie ge
bonden boeken, verschenen bij
uitgever Bonneville, prijs 149,50
gulden)
JOKE KORVING
Jans Kloppenburg, centrale figuur in een verhaal over weelde, geluk en
tragiek in Nederlands-lndië. foto gpd
