Wat zit achter het Nederlands?
!)k uitstel
handeling
irrekening
Bewoners zijn renovatieproject Beethovenlaan beu
Leiden Regio
'Een andere flat, dat zou geen punt zijn
,014 JUNI 2000
Ie problemen bij financiën
uic
r8( :e en personele problemen rond de afdeling fi-
iden opnieuw tot vertraging bij de behande-
en belangrijk gemeentelijk stuk. Werd vorige
besloten de voorjaarsnota dit jaar niet eerder
najaar te behandelen, gisteren werd bekend
jaarrekening niet meer voor het zomerreces
n besproken.
niemand meer werkt. Van de
vaste krachten is driekwart ver
trokken danwel langdurig ziek.
De nieuwe wethouder finan
ciën, de WD'er Van der Sande,
heeft beloofd dat alle stukken in
ieder geval tijdens de laatste
raadsvergadering voor de zo
mer beschikbaar zijn. Daar
naast zal de gemeente op dat
moment een algemeen over
zicht geven van de gemeentelij
ke financiën. De commissie
voor de rekeningen heeft daar
om gevraagd, omdat de politiek
sinds de behandeling van de
begroting eind vorig jaar geen
enkel inzicht meer heeft gekre
gen in de financiële positie van
de gemeente.
Directeur A. Lepelaar van woning
bouwvereniging De Sleutels zegt dat
er verwoede pogingen zijn gedaan om
klagende huurders te helpen. De Sleu
tels heeft geprobeerd bij de gemeente
een uitzonderingspositie te regelen,
zodat mensen, die dat willen, makke
lijker kunnen verhuizen. „Er zijn meer
mensen die wel weg zouden willen.
Niet zozeer vanwege lawaai-overlast,
maar eerder vanwege het idee dat de
flats over een aantal jaren toch voor
namelijk bedoeld zijn voor ouderen."
Hij heeft begrip voor de klachten
van de familie Boulter. „Meneer werkt
in ploegendienst, hij moet vaak over
dag zijn slaap inhalen. Dat probleem
heeft het gezin zien aankomen. Ik
kreeg al rond de jaarwisseling berich
ten dat het gezin het liefste wilde ver
huizen. Om deze en andere huurders
tegemoet te komen hebben we dus
geprobeerd een regeling te treffen met
de gemeente. Maar zoals gezegd, die
uitzonderingspositie kregen we niet."
Hij schat in dat de problemen, die
het gezin ondervindt, niet dusdanig
ernstig zijn dat de familie in aanmer
king komt voor een urgentieverkla
ring. De familie moet gewoon via het
woonbonnensysteem meedingen
naar een ander huis. „Probleem is dat
ze een eengezinswoning willen. En
nadat bekeken is of de aanmelders in
aanmerking komen voor een bepaal
de woning, bepaalt de computer aan
de hand van de woonduur wie num
mer 1 op de lijst wordt. Omdat eenge
zinswoningen zo in trek zijn en de fa
milie nog niet heel lang aan de Beet-
hovenlaan woont, /naakt ze weinig
kans. Anders is het als ze zich inschrij
ven voor een vergelijkbare flatwo
ning."
Lepelaar schat in dat het project
Beethovenlaan zo n tien tot twintig
jaar zal duren. Het gaat om 130 wo
ningen verdeeld over vijf flatgebou
wen. Per gebouw worden er per jaar
naar schatting twee tot vier woningen
gerenoveerd. „Telkens een klus van
een paar weken, waarbij de echte la
waaioverlast is geconcentreerd in een
paar dagen", aldus Lepelaar. Het valt
volgens hem dus alleszins mee. Toch
heeft hij wat willen doen voor de fa
milie. „Meneer mag op de ernstigste
momenten een kamer gebruiken in de
Van der Willigenhof. Het complex
staat voor driekwart leeg. Deze tus
senoplossing, heb ik begrepen, is voor
hem niet acceptabel. Maar het aan
bod blijft staan."
m
ei
ingen van de com-
de rekeningen
tuk gisteren en van
orde zou komen,
eerd.
:ening 1999 is zelf al
ook de accountant
leis zijn licht laten
de afrekening
boekjaar. De ac-
klaring is echter
-dienbaar zo lang het
k stuur niet in staat is
go n reactie op te ge-
zi jen van een reactie
h< eem doordat er op
financiën, die het
produceren, bijna
plan Aloëlaan ligt ter inzage
nieuwbouw doordat zij nu een
achterom kunnen krijgen. Dit
woningen staan zijn de belangrijkste aanpassin-
qq it op de bestaande gen aan het plan voor de bouw
issen er beter tus- van 24 eco-woningen aan de
iet vorige plan. Er Aloëlaan. Een eerder plan stuit-
der bomen te wor- te op verzet uit de buurt. Het
en een aantal bu- plan ligt tot 19 juni ter inzage in
profiteren van de het Stadsbouwhuis.
i» BERICHTEN
uitslag van P.V.
nde vlucht uit Mor-
3,4,7,8; P. Lan-
10; F. v.d. Wetering
•as 6; comb. Groenen-
dijk/Pikaar 9. Dj? wedvlucht uit
Tours:
P. Landesbergen 1, 3; R. v.d.
Geer 2, 6, 7, 9, 10; comb. Groe-
nendijk/Pikaar 4; P. de Mooy 5,
Uitgerust op het werk verschij
nen is er niet meer bij. En één
van de kinderen ontwikkelde
accuut straatvrees: ze durfde
een tijdlang niet naar buiten.
Christien Boulter-Werner en
haar man zijn bepaald niet ge
lukkig met het 'project Beetho
venlaan' waarmee woning
bouwvereniging De Sleutels vo
rig jaar begon. Telkens als een
bewoner het flatgebouw ver
ruilt voor een andere woning,
laat de woningbouwvereniging
het vrijgekomen appartement
renoveren en aanpassen voor
55-plussers. Christien, haar
man en de kinderen kunnen de
door de werkzaamheden ver
oorzaakte geluidsoverlast niet
meer aan: ze willen zo snel mo
gelijk verhuizen.
Ze hebben alleen het idee dat
de woningbouwvereniging niet
goed meewerkt om die wens
mogelijk te maken. Een dikke
stapel brieven schreef de Leid-
se. „Naar De Sleutels, naar de
wethouder, naar de GGD, noem
maar op. Iedereen leeft met ons
mee, maar iedereen zegt ook
dat er niets aan is te doen. Ze
moeten zich aan de regels hou
den", zegt Christien. Haar man
werkt in ploegendiensten. Als
hij 's nachts gewerkt heeft,
wordt hij overdag wakker ge
houden door de bouwers.
„We hebben wéér gebeld",
zegt Christien. „Ik heb gezegd
dat mijn man langs zou komen
bij de directeur van De Sleutels.
Hij heeft het zó gehad, dat hij in
staat is om de directeur over
TOT IS
|M IET/4'»#
1ELLEH ty
het bureau te trekken. Nu heb
ben ze voor hem een kamertje
geregeld in de Van der Willigen
hof, het verzorgingstehuis. Kan
hij overdag rustig gaan slapen.
Maar dat is natuurlijk ook niet
de oplossing." Ze snapt niet
waarom ze niet snel een andere
woning kan krijgen. Als het ge
zin verhuist, bevordert dat ten
slotte de doorstroming, zodat
opnieuw een appartement kan
worden omgebouwd tot senio
renwoning. Maar de woning
bouwvereniging, zo meent ze,
zet zich niet genoeg in.
„Ik heb meerdere malen
overlegd met de gemeente Lei
den om voor u en anderen een
uitzonderingspositie op het
systeem van woonruimteverde
ling te bewerkstelligen", schrijft
directeur A. Lepelaar van De
Sleutels een paar maanden ge
leden. „Zoals ik uw partner al
telefonisch heb medegedeeld,
is dit helaas niet gelukt. Ik moet
u nu verwijzen naar de moge
lijkheden volgens de wekelijkse
woonkrant of de eventuele ur
gentieregeling."
Een paar weken later krijgt
Christien de volgende medede-
Het plakkaat
waarmee de fa
milie Boulter
enige rust hoopt
te garanderen.
FOTO
HIELCO
KUIPERS
ling van Lepelaar: „In het tele-
foongesrpek heeft u aangege
ven dat u graag een urgentie
verklaring voor een eengezins
woning wilt hebben. Deze wens
kan helaas niet ingewilligd wor
den. Een onafhankelijke com
missie beoordeelt de urgentie
per situatie. Daarnaast den
ken wij dat uw argumenten on
voldoende zijn om voor een ur
gentie in aanmerking te komen.
Om u 125 gulden (beoorde-
lingskosten urgentie) te bespa
ren hebben wij u geadviseerd
om geen verzoek in te dienen.
Als u meent wel in aanmerking
te komen voor een urgentiever
klaring, kunt u natuurlijk alsnog
een verzoek indienen."
De Leidse en haar man heb
ben niet het idee dat ze 'zei
kerds' zijn. Ze hebben alleen
'net iets te veel voor de kiezen
gekregen'. Voordat de renova
ties begonnen, raakten ze in
een vete verwikkeld met bene
denburen. „We kregen doods
bedreigingen en telefonische
terreur te verwerken, 's nachts
werd ons gezin telkens wakker
gebeld via de intercom", zegt
Christien. Ze hebben - zo zegt
ze - de wijkagent ingeschakeld,
maatschappelijk werk. een me
dewerkster van de woning
bouwvereniging. Het probleem
loste zich pas op toen de buren
verhuisden. Christien zelf kon
op dat moment al niets meer
verdragen, ze stortte in. „Ik heb
van de huisarts antidepressiva
gekregen, maar ik wil die troep
niet slikken", zegt ze. „Als die
vervelende voorgeschiedenis er
niet was geweest, met de buren,
had ik misschien niet zo heftig
gereageerd op de renovaties.
Maar zoals het nu gaat, kunnen
wij er niet goed meer tegen. En
elke keer als mijn man de
nachtdienst ingaat, komt er
weer een ploeg van de aanne
mer om een woning te verbou
wen. We zijn trouwens niet de
enige bewoners die klagen,
hoor."
i)WDERZOEK
STER GROENENDIJK
oozaaaMO
Arie Verhagen over het diepere inzicht in onze taal
appelijk onderzoek kan over de gekste dingen gaan.
i A erigheid is de belangrijkste drijfveer. De rubriek In
doet een greep in de wonderbaarlijke wereld van
n {wetenschap. Vandaag: Arie Verhagen en het belang
van taalkunde.
inderscheidt de
de van andere dier-
„Zeker in de afgelopen tien jaar
is in onze wetenschap de rol
van het corpus-onderzoek, dus
het verzamelen en observeren
van daadwerkelijk gemaakte
taaluitingen, enorm toegeno
men. Dankzij de technologi
sche middelen die ons tegen
woordig ter beschikking staan,
is dat onderzoek eenvoudiger
geworden en daarom veelvul
dig gebruikt. Maar wanneer je
je beperkt tot statistisch cor
pus-onderzoek en je dus al
leen stort op zinnen die je hebt
waargenomen, mis je gauw de
relaties tussen taal en achter
grondkennis. Die zinnen staan
namelijk niet op zich - denk
maar aan het voorbeeld."
In zijn afwijkende visie op taal
kunde ruimt Verhagen ook
plaats in voor taalkundig on
derzoek naar poëzie. Zo be
lichtte hij in zijn oratie het ge
dicht Hoe van Judith Herzberg,
met de beginregels: 'Als ik een
man was/ zou ik wel weten
hoe/ mij lief te hebben.' De le
zer weet welk spel in deze re
gels wordt gespeeld, maar als
hti? deen netjes in de kast hij een en ander probeert uit te
werktafel een aan- leggen blijkt dat nogal complex
te zijn. „In de gangbare litera
tuuranalyse wordt weliswaar
goed naar de tekst gekeken,
maar toch blijven sommige
vragen onbeantwoord: wat
staat er nu exact, in welke volg
orde en waarom nu precies
met de woorden die er staan?"
Volgend studiejaar zal Verha
gen met de Leidse hoogleraar
moderne letterkunde Ton An-
beek voor studenten Neder
lands een werkgroep organise
ren, waarin die unieke benade
ring wordt toegepast. „Het
wordt spannend, want we we
ten niet exact wat we ervan
in past deed juist kunnen verwachten. We hopen
boodschap is duide- iets toe te voegen aan onder
zoek naar letterkunde en zo de
moderne taalkunde een nieu
we functie te verschaffen."
Met de werkgroep wil Verha
gen aan studenten laten zien
dat taalkunde meer is dan 'zoe
ken naar pietluttigheden'. „We
willen ook dingen doen die
nuttig zijn buiten het domein
j is als enige in staat
0 eve relaties met an-
duen te onderhou-
f'a zich als enige voor-
zich afspeelt in de
in soortgenoten. Al
en lang wordt in Lei-
:oek gedaan naar
al nu eigenlijk uit
alkundigen weten
wkeuriger aan te
welke elementen de
ibouwd en op welke
nsen die taal gebrui
ken staat dus in een
ie traditie. Eerder dit
irdde hij het hoogle-
in de moderne taal-
:ijn oratie Achter het
Over interacties
en achtergrondcog-
hij over de rol van
8 dkennis in taalge-
H tlgebruik is meer
ekenissen van de
een zin bij elkaar
kkamer, honderden
iaos, geeft Verhagen
j'eld van die rol van -
erpe ^ennis in taal.
ent volgende voor. Als
nijn it dat iemand deed
een vertrek bezet
,p,c e lezer denken dat
ieed niet goed ge-
dat het liet weten
urt|Maar stel nu dat in
staat dat die per
een deur in een hal
n binnen kon wor
ker: >ten, dan snapt ie-
e"i t normale achter-
is dat het in de eer
een bezet toilet
past deed juist
odschap is duide-
2 meer dan wat er Iet-
In zijn onderzoek
agen dan ook naar
lie 'achtergrondcog-
'ijkt vanzelfspre-
hij, maar toch is het
wetenschap van de
aalkunde een onor-
'nadering van taal.
Arie Verhagen.
van de taalkunde. Daar zijn
meer voorbeelden van: het ver
vaardigen van woordenboe
ken, of het onderwijzen van de
taal aan buitenlanders." Maar
ook binnen het strikt weten
schappelijke kader van de taal
kunde ziet Verhagen grote be
langen. „Taal is wat ons onder
scheidt van andere dieren. On
ze gehele cultuur, inclusief het
bijhouden van onze geschiede
nis, is erop gebaseerd. De taal
verschaft ons bijzondere capa
citeiten en het bijzonder inten
sieve gebruik stelt grote eisen
aan de structuur van taal: ze
moet de gebruikers blijven
passen. Ik wil weten hoe die
taal zich voortdurend aan haar
gebruikers aanpast."
Toch blijft Verhagen stuiten op
FOTO HIELCO KUIPERS
scepsis. „Als ik mijn kinderen
tijdens het avondeten enthou
siast vertel wat voor belangrijke
dingen ik deze dag weer gevon
den heb, kunnen zij zich niet
voorstellen dat ik dat echt inte
ressant vind en dat ik er mijn
geld mee verdien. Veel studen
ten vinden bovendien dat het
vak soms over wel heel kleine
dingen gaat en dat sommige
abstracties wel erg hoog gegre
pen zijn. Als taalkundige moet
je echter de link blijven leggen
tussen de kleine dingen waar
mee je bezig bent en de grote
kwesties waar het uiteindelijk
om gaat."
De vooroordelen over taalkun
de - pietluttig en nutteloos -
leven al even sterk onder een
vooraanstaande groep taalge
bruikers: schrijvers. Harry Mu-
lisch haalde enkele jaren gele
den fel uit naar taalkundigen,
die een vergaande spellings
hervorming van het Neder
lands voorstonden. Verhagen:
„Taal is voortdurend in bewe
ging en verandert altijd. Dat is
bij uitstek de kracht van taal:
alleen op die manier blijft zij te
allen tijde geschikt voor de ge
bruiker. Wat je ook aan die
spelling doet of niet doet, de
taal verandert toch wel.
De slechte positie van taalkun
de in de publieke opinie heeft
kwalijke gevolgen. Verhagen:
„Als het zou blijven bij opmer
kingen van schrijvers zou ik er
mee kunnen leven. Maar het
gaat om meer. Terwijl taalkun
de binnen de geestesweten
schappen een vooraanstaande
rol vervult en daarvoor ook de
nodige erkenning krijgt van an
dere wetenschappers, wordt
het vak op de middelbare
school nog altijd niet onderwe
zen. Dat taalkunde geen on
derdeel vormt van het studie
huis is een anachronisme."
Plannen voor de invoering van
het vak in het studiehuis waren
er wel, maar staatssecretaris
Netelenbos schoof die hoogst
persoonlijk van tafel - 'dood
zonde en heel verkeerd', vol
gens Verhagen.Als kennis van
de moderne taalkunde onder
deel zou uitmaken van de ba
gage van de gemiddelde Ne
derlander, zouden uitspraken
als die van Mulisch niet wor
den gemaakt en niet geaccep
teerd. Maar blijkbaar kwam het
voorstel voor de politiek nog te
vroeg."
Verhagen weet dat dat ook te
maken heeft met hoe de studie
wordt gepromoot. „Daar ont
breekt nog veel aan. Wij ver
zorgen onze px niet goed. Eer
lijk gezegd voel ik me daar per
soonlijk verantwoordelijk voor
- ik denk dat Leiden in de pro
motie van taalkunde een be
langrijke rol zou moeten ver
vullen. Nergens in Nederland
zijn zoveel taalkundigen actief
als hier." Binnen niet al te lan
ge tijd hoopt Verhagen te kun
nen beginnen aan een Leidse
lobby voor zijn vak. „Ik heb
nog veel andere dingen aan
mijn hoofd, maar ik zie dit als
een belangrijke taak. Taalkun
de verdient een bredere erken
ning."
Leidsch DagbladAHCHIEVEN
ANNO 1900
Donderdag 14 Juni
LEIDEN - De Leidsche hoogleraar dr. P. Van Geer
deed in de Nieuwe Rotterdamsche Courant een
'Open Brief' opnemen aan dr. L.J.W. Smit, den rec
tor van het gymnasium te 's-Hertogenbosch. Aanlei
ding tot dit schrijven vond prof. Van Geer in het feit,
dat de Bossche gemeenteraad, in strijd met het oor
deel van commissiën en deskundigen, verwierp het
voorstel om ook meisjes op het gymnasium toe te la
ten.
"Onbegrijpelijk zijn mij uw motieven", zegt prof.
Van Geer, "die zoozeer in strijd zijn met de ervaring
van nagenoeg al uw ambtgenooten. Immers, als om
strijd wordt door hen aangetoond, hoe de aanwezig
heid van meisjes op het gymnasium ver van nadeelig
te werken, een gunstigen invloed uitoefent op het
onderwijs ook voor de manlijke leerlingen, en de be
zwaren, die wel eens worden gevreesd, zich zoo goed
als nooit hebben voorgedaan.
Herhaaldelijk heb ik bij verschillende examens
ook vrouwelijke leerlingen aangetroffen. Nimmer
was ik daarbij de meening toegedaan, dat aan de
zen, omdat zij vrouw waren, iets moest worden toe
gegeven. Maar wel bleek mij, dat zij geenszins bij
dezen behoefden achtergesteld te worden; dat zij
vooral in ijver en volharding om een voorgesteld doel
te bereiken, om daarbij miskenning en tegenwerking
van allerlei aard te overwinnen, ver boven de manlij
ke candidaten uitblonken.
ANNO 1975
14 juni
LEIDEN - De winkels en warenhuizen in de Leidse
binnenstad zullen ernstig rekening moeten houden
met het feit, dat er aan de rand van de stad of net
buiten de stad 'n groot aantal winkelcentra ontstaan.
De in het stadscentrum gevestigde winkels zouden
daarvan wel eens de terugslag kunnen ondervinden.
Ook in Leiden dreigt een ontwikkeling, die zich
bijvoorbeeld in Amsterdam en Den Haag al eerder
heeft voorgedaan. Aan de randen van die steden zijn
grote winkelcentra opgezet, die goed bereikbaar zijn
en over veel parkeergelegenheid beschikken. Veel
consumenten, vooral zij die over een auto beschik
ken, geven de voorkeur aan het winkelen in die grote
winkelcentra. De binnenstad vinden zij vaak te
moeilijk bereikbaar en ze kunnen hun auto er niet
kwijt.
De meest sprekende voorbeelden van deze ontwik
kling worden gevormd door de zg. Maxis-vestigingen
zoals de Bijenkorf die onder andere in Muiden heeft
opgezet. De Bijenkof is zeer tevreden over het suc
ces van deze 'weidewinkels', en heeft verklaard er
nog wel een paar te willen neerzetten.
Peek en Cloppenburg daarentegen schrijft in het
jaarverslag over 1974 dat het bedrijf "blijft geloven
in investeringen en vestigingen in de stadscentra".
Dat blijkt ook in Leiden, waar de P en C vestiging in
de Breestraat een flinke verbouwing onderging, ter
wijl een verbouwing van het tot P en C behorende
Lampe in Leiden dit najaar voftooid zal zijn.
Ook uit de bereidheid van C en A om grote investe
ringen te doen in de binnenstad, eveneens in de
Breestraat, blijkt het vertrouwen dat het grootwinkel
bedrijf nog in het stadscentrum heeft.
"Dit vertrouwen wordt echter wel op de proef ge
steld", aldus Peek en Cloppenburg in het jaarver
slag, "door de trage ontwikkeling in een aantal ste
den van een verbetering van de bereikbaarheid van
het stadscentrum".
LEIDEN - De laatste dag van de avondvierdaagse was ook geen toonbeeld van massaal oprukkende wan
delliefhebbers. Maar de stemming zat erin, er was muziek en een aangename temperatuur.
FOTO ARCHIEF LEIDSCH DAGBLAD
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na plaatsing een ingevulde cheque (geen
overschrijvingskaart) ter waarde van vijf gulden (voor een exemplaar van KI bij 18 in /wart wit) op te sturen naar liet leidsch
Dagblad, La.v. Leidsch Dagblad Archieven, postbus 54,2300 AB Lelden of door contante betaling aan de balie van hel leldsch
Dagblad aan de Roosevcltslraal 82. II ontvangt de foto binnen drie weken.
I
