'Raketschild
VS laat
zich foppen'
Montenegro stemt morgen voor of tegen Milosevic
Buitenland
'Ethiopië lanceert nieuw groot offensief
Frans-Duits plan voor Europees
systeem van spionagesatellieten
Conflict Suriname-Guyana koloniale erfenis
Poetin plaatst Tsjetsjenië
onder gezag van Kremlin
Strafzaak tegen Soeharto
mag worden voorgezet
IJmuiden-Newcastle
bAG 10 JUNI 2000
lier Solomon-eilanden vrij
De premier van de Solomon-eilanden, die sinds
[ag door rebellen werd gegijzeld, is gisteren vrijgelaten,
idende partijen op de eilandengroep in de Stille Oceaan
'ct-het-vuren overeengekomen, voor het bezoek van
Jvoordigers van het Britse Gemenebest. Vandaag evacu-
Ausatralische marine de buitenlanders van de Solomon-
fen. De tien Nederlanders die er verblijven beraden zich
Traag of ze mee zullen gaan.
ist ex-communisten Roemenië
De ex-communistische Partij van de Sociale Demo-
jpDSR) van voormalig president Iliescu is de winnaar van
Jeenteraadsverkiezingen in Roemenië. Dat blijkt uit de
n gepubliceerde definitieve resultaten. Van de 706 burge-
rsposten die er te vergeven waren, sleepte de PDSR er
men. De Democratische Unie van Magyaren, een rege-
rtij, reikte tot 110 posten, coalitiepartner Democratische
g er 96.
el gaat vooruit
De Tsjechische president, Vaclav Havel, heeft gisteren
insive care verlaten. Dat gebeurde vier dagen nadat hij
rniaoperatie had ondergaan. Behandelend arts Ilja Kotik
ÈHavels ademhaling weer vrijwel normaal is. Dinsdag-
kreeg de patiënt ademhalingsproblemen. Bij Havel, vroe-
Ji kettingroker, werd in 1996 eenderde van zijn longen
Herd wegens een longtumor.
sman breekt zeilrecord
De Franse solozeiler Philippe Monnet heeft gisteren een
laar oud record gebroken door in 151 dagen de wereld
zeilen, tegen de windrichting en de stroom in. Het oude
a* 84 stond op naam van de Brit Golding, die er tien dagen
over deed. Monnet vertrok 19 januari uit Brest, waar hij
door duizenden mensen werd ingehaald.
ers over Zweeds-Deense brug
agen» Zo'n 35.000 Denen en Zweden zijn gisteren voor
st over de nieuwe verbinding tussen de Deense hoofd-
- Dpenhagen en het Zweedse Malmö gefietst. De 17 kilo-
lange verbinding bestaat uit een tunnel, een brug en, aan
zijde, een kunstmatig schiereiland. Het hoogste punt
brug bevindt zich 70 meter boven de zeespiegel. Op 1 ju-
lt de verbinding, waaraan ruim vijf jaar is gewerkt, offici-
ipend voor auto's en treinen. Vandaag en morgen mogen
igers en skaters de verbinding beproeven en maandag
o'n 91.000 hardlopers deelnemen aan een halve mara-
ussen Kopenhagen en Malmö.
ken doen Rhodos sidderen
De Griekse havenstad Rhodos is gisteren opgeschrikt
en hevige explosie voor de kust. De ontploffing werd ver-
- ikt door de Turkse marine, die voor de kust aan het oefe
ras. Dat zei een woordvoerder van de Turkse kustwacht in
ris, aan de overkant van de straat die het eiland Rhodos
t Turkse vasteland scheidt. Volgens de woordvoerder
erde de Turkse marine een oud schip tot zinken te bren-
or de explosie sprongen ruiten in Rhodos en brak enige
uit onder bewoners.
ndikking MP3.com en Warner Music
OOI GO2 MP3.com is tot een schikking gekomen met de pla
atschappijen Warner Music en BMG. Die hadden de in-
muziekdistributeur aangeklaagd wegens schending van
ghts. De regeling voorziet in een licentie voor MP3.com
uziek van de twee platenmaatschappijen op internet te
Verdere bijzonderheden van de schikking werden niet
dgemaakt.
rleg Fiji blijft vruchteloos
Een delegatie van invloedrijke stamhoofden is gisteren
et parlement van de Fiji-eilanden getogen om op couplei-
eorge Speight in te praten. Het was de bedoeling Speight
treden zijn al drie weken durende gijzeling van ongeveer
mn politici op te geven. De stamhoofden vertrokken echter
dat een akkoord werd bereikt. Het leger heeft een week
begin van de gijzeling de staat van beleg afgekondigd en
cht overgenomen. Legerleider Frank Bainimarama heeft
pi loor Speight gewraakte grondwet van 1997 buiten werking
d en de president afgezet, maar weigert verdere eisen van
it in te willigen zolang de gijzeling voortduurt.
bouwt mini-raffinaderijen
Irak werkt aan de bouw van kleine olieraffinaderijen
innen worden vervoerd naar de plaats waar ze nodig zijn.
lakse staatskrant Al-Thawra heeft dat gisteren gemeld. De
aderijtjes, die worden ontwikkeld door de Commissie voor
lire Industrie, kunnen 10.000 vaten olie per dag verwerken
:osine, benzine en andere olieproducten. Welke bedoeling
lering van Irak precies heeft met de verplaatsbare raffina-
n is niet bekend.
Ideren misbruikt als dienstboden
Zeker 470.000 kinderen tussen de 10 en 16 jaar worden
ilië als dienstboden misbruikt. Voor de verboden werk-
[heden krijgen de jongeren, meestal meisjes, in het gun-
fe geval een fractie van het wettelijke minimumloon be-
|De gedupeerde kinderen mogen vrijwel nooit hun school-
'ng afmaken, zo meldde gisteren een Braziliaans onder-
ïstituut.
!uw bij Rechten: Onderneming, recht en management
en The European and International Law School
Idek de verschillen tussen de nieuwe en
•ekende Leidse juridische opleidingen.
informatie. Of kom en beleef
|en op vrijdag 23 juni. Op Leiden-
Itraal wijzen studenten vanaf 10 uur
veg naar het Studiekeuzefestival
www.studereninleiden.nl
of bel voor programma 071 527 11 11
Raadsverkiezingen hebben karakter van referendum
PODGORICA HARALD DOORNBOS
CORRESPONDENT
Het zal niet vaak gebeuren dat de ogen
van de wereld zijn gericht op gemeen
teraadsverkiezingen in twee steden in
een piepklein gebied als Montenegro.
Maar met de verkiezingen voor de ge
meenteraden van Montenegro's
hoofdstad Podgorica en de stad Her-
ceg-Novi is dat wel degelijk het geval.
De stembusgang van morgen is dan
ook veel meer dan een lokale aangele
genheid. De verkiezingen worden al
gemeen beschouwd als een referen
dum onder de Montenegrijnen over
het beleid van hun pro-Westerse presi
dent Milo Djukanovic. Deze gematigd
linkse leider steeft naar een onafhan
kelijker Montenegro en hij geldt als fel
tegenstander van de loegoslavische
president Slobodan Milosevic.
Djukanovic' grote probleem is dat
Montenegro in het loegoslavische
staatsverband is verenigd met het veel
grotere en sterkere Servië. Van een ei
gen weg van Montenegro wil de Servi
sche sterke man Milosevic niets weten
en hij beschouwt Djukanovic dan ook
als een 'separatist'. Vorige week nog
werd een vriend en veiligheidsadviseur
van Djukanovic door onbekenden
doodgeschoten in Podgorica. Servië
wees met de beschuldigende vinger
richting Amerikanen, maar in Mon
tenegro gaat de verdenking uit naar
Servië.
Nu al ruim twee jaar probeert Djuka
novic Montenegro stapsgewijs los te
weken uit de loegoslavische federatie.
Zo distantieerde de Montenegrijnse
president zich nadrukkelijk van de Ser
vische moordpartijen in Kosovo,
noemt hij Milosevic een oorlogsmisda
diger en bleef Montengro neutraal tij
dens de luchtoorlog van de NAVO te
gen Servië. Ook voert Djukanovic, on
afhankelijk van Belgrado, een eigen
economisch beleid. Van de Europese
Unie heeft hij als beloning inmiddels'
170 miljoen dollar gekregen, van de
Amerikanen ruim 55 miljoen.
Djukanovic kan bij zijn pogingen
Montenegro los te weken van Servië
echter niet te hard van stapel lopen.
Zou hij te snel gaan, en bijvoorbeeld
eenzijdig de onafhankelijkheid uitroe
pen, dan zou Milosevic wel eens kun
nen ingrijpen. In dat geval dreigt er
oorlog, net als eerder het geval was in
Slovenië, Kroatië, Bosnië en Kosovo.
Over de vraag of Montenegro een ei
gen weg moet gaan of juist met Servië
moet blijven samenwerken, is de Mon
tenegrijnse bevolking zeer verdeeld.
Ongeveer 52 procent steunt president
Djukanovic, 48 procent staat achter
pro-Servische oppositiepartijen die ge
leid worden door Predrag Bulatovic.
Dit pro-Servische blok wordt gevormd
door communistische en extreem
rechtse partijen die trouw zijn aan
Milosevic. Ze vinden dat Djukanovic
Montenegro uitverkoopt aan het Wes
ten.
In Podgorica behaalde Djukanovic'
partij bij de vorige verkiezingen een
zeer kleine meerderheid, in Herceg-
Novi won de pro-Servische oppositie.
Mocht Djukanovic de verkiezingen
van morgen winnen, dan zal hij zich
gesteund voelen om sneller met Bel
grado te breken. Wellicht schrijft hij
dan een referendum uit waarin de
Montegrijnen zich kunnen uitspreken
over losmaking uit JoegosIaviëAls
morgen de pro-Servische partijen met
de winst gaan strijken, dan betekent
dat niet alleen knauw voor Djukano
vic. Tevens zal de oppositie in dat ge
val eisen dat er snel vervroegde alge
mene verkiezingen worden gehouden.
Die zouden wel eens een einde kun
nen maken aan de prille Mon
tenegrijnse democratie.
FOTO AP JEAN-MARC BOUJU
Een Ethiopische soldaat wacht in Eritrese krijgsgevangenschap af wat de toekomst hem brengen zal.
ASMARA Rtr-DPA
Ethiopië heeft een grootscheep
se aanval ingezet op het zuide
lijke front, dicht bij de Eritrese
havenstad Assab. Dat is giste
ren van Eritrese zijde meege
deeld.
De aanval begon donderdag
avond met een serie kleine aan
vallen en aanhoudende bom-
Economie Japan
krabbelt overeind
De Japanse economie is in de
eerste drie maanden van dit
jaar met 2,4 procent gegroeid.
Dat heeft het Economisch Plan
bureau in Tokyo gisteren be
kend gemaakt. De groei in het
op 31 maart afgesloten begro
tingsjaar 1999 is daarmee uitge
komen op 0,5 procent.
Met de groeicijfers in het eer
ste kwartaal lijkt de Japanse
economie eindelijk uit het dal
te krabbelen. Planbureau-direc
teur Sakaiya zei dat hij nu een
gestadige economische groei
verwacht. „Vanaf de tweede
helft van het jaar zal de groei
ende consumptie de economie
vanzelf aanzwengelen."
De cijfers zijn een opsteker
voor de regerende Liberaal-De
mocratische Partij, die aan de
vooravond staat van moeilijke
parlementsverkiezingen op 25
juni.
bardementen, aldus het Eritre
se ministerie van buitenlandse
zaken. Ethiopië bevestigt dat er
hevige gevechten zijn rond As
sab maar ontkent dat zijn troe
pen een offensief zijn begon
nen. Volgens Addis Abeba
vechten de Ethiopische troepen
alleen omdat ze door Eritrese
eenheden onder vuur zijn ge
nomen.
De gevechten spelen zich
vooral in de nacht af, wanneer
het niet zo heet is. Het Ethiopi
sche leger heeft de laatste da
gen versterking aangevoerd.
Volgens Eritrea gaat het om
meer dan 20.000 manschap
pen.
Het grensconflict tussen
Ethiopië en Eritrea duurt al
twee jaar. Vorige maand begon
Addis Abeba met een nieuw of
fensief. Internationale bemid
delingspogingen zijn tot nu toe
op niets uitgelopen.
De vluchtelingenorganisatie
van de Verenigde Naties, de
Unhcr, zegt dat meer dan
750.000 Eritreeërs in de afgelo
pen weken zijn gevlucht. Dat is
bijna 20 procent van de hele
bevolking.
Afhankelijkheid van VS lijkt ten einde
MAINZ AFP-Rtr
Duitsland en Frankrijk streven
naar een onafhankelijk Euro
pees systeem van militaire ob
servatiesatellieten. Dat staat in
een gemeenschappelijke slot
verklaring van de Frans-Duitse
Defensie- en Veiligheidsraad.
De bijeenkomst werd gisteren
gehouden in de Duitse stad
Mainz.
Tijdens de Golfoorlog en het
conflict rond Kosovo moesten
de Europese NAVO-partners
voor sateüietgegevens aanklop
pen bij de Amerikanen. Vooral
Parijs wil die afhankelijkheid
doorbreken en eigen Europese
spionagesatellieten lanceren.
Voor de nieuwe militaire He
lios-satellieten (een variant van
de bestaande civiele observatie
satellieten van Frankrijk, Zwe
den en België) zocht Parijs al
partners in andere landen. On
der bondskanselier Kohl stapte
Duitsland in 1997 juist uit een
ambitieus militair satellietpro
gramma.
In Mainz spraken ook de
Franse president Chirac en de
Duitse kanselier Schroder met
elkaar. Ze kwamen onder meer
overeen de Europese vliegtuig
bouwer Airbus de opdracht te
geven voor respectievelijk vijftig
en 75 militaire vrachtvliegtui
gen van het type A400M. Ook
de Britse regering heeft al ge
zegd dit type te willen aan
schaffen. Het aanbod van Rus
land en Oekraïne voor de leve
ring van Antonov-vrachtvlieg-
tuigen lijkt daarmee kansloos
geworden.
De Duitse minister van de
fensie, Scharping, omschreef de
Frans-Duitse verklaring giste
ren als een doorbraak voor de
Europese luchtvaartindustrie
en voor de Europese samen
werking op het gebied van de
fensie.
Schroder heeft tijdens de be
sprekingen overigens zijn steun
toezegd aan Franse plannen
voor een Balkantop. Parijs en
Berlijn zullen nu een bijeen
komst voorbereiden van voor
malige Joegoslavische republie
ken. Wanneer die wordt gehou
den is nog niet bekend. Plaats
van handeling zal waarschijn
lijk de Kroatische hoofdstad Za
greb zijn.
PARAMARIBO-GEORGETOWN ANP
„Het is nu menens", zei de Surinaamse le-
gerchef kolonel Sedney deze week over het
grensconflict dat tussen Suriname en buur
land Guyana is opgelaaid. Het gaat om een
geschil waarvan de wortels reiken tot diep
in het koloniale verleden.
Zowel Nederland, Groot-Brittannië als de
opeenvolgende regeringen in de beide in
middels onafhankelijke Zuid-Amerikaanse
landen hebben tot dusver nagelaten de
kwestie voor eens en altijd uit de wereld te.
helpen.
De rivier Corantijn vormt de natuurlijke be
grenzing tussen Suriname en (voorheen
Brits) Guyana. De hamvraag is echter of de
grens in het midden van de stroom ligt of
dat de hele rivier aan een van beide oever-
staten toebehoort. Suriname wijst voor zijn
claims op een akkoord uit 1799 dat de Co
rantijn aan de Nederlandse oud-kolonie
toewijst. Guyana bestrijdt de geldigheid
daarvan. Steen des aanstoots zijn ditmaal
olieboringen waarvoor Guyana in juni 1998
toestemming gaf aan het Canadese bedrijf
CGX. Er zou moeten worden geboord in de
kustwateren voor de monding van de Co
rantijn, in Guyanese wateren, zo meent
Guyana. Paramaribo is er echter heilig van
overtuigd dat het om Surinaamse kustwa
teren gaat.
Nadat de ruzie was losgebroken, hebben de
Canadezen het olieplatform weggesleept.
Ze wachten nu op het moment dat er dui
delijkheid komt. Een Guyanese krant stelde
donderdag dat Guyana geheel in zijn recht
staat en dat Suriname zich 'vijandig en on
vriendelijk opstelt'. De Surinaamse minis
ter Alibux (Natuurlijke Hulpbronnen) heeft
echter laten weten dat zijn regering niet zal
wijken.
Hoewel beide landen benadrukken dat ze
een diplomatieke oplossing voor hun ge
schil willen zoeken, hangt toch wel degelijk
de dreiging van een militair conflict in de
lucht. De laatste keer dat het tot een gewa-
pens conflict kwam, was in 1969. Inzet was
destijds een andere betwist gebied: een
'driehoek' tussen de bronrivieren van de
Corantijn in het dichtbeboste zuidwesten
van Suriname. Guyana maakte zich in 1969
van de betwiste driehoek meester, maar
Suriname houdt tot op de huidige dag
staande dat het om Surinaams grondge
bied gaat.
Zou het conflict rond de Corantijn over-
hoopt op een militaire krachtmeting uitlo
pen, dan lijkt het 705.000 inwoners tellende
Guyana in theorie betere papieren te heb
ben dan Suriname, dat door 430.000 men
sen wordt bevolkt. Volgens gegevens van
de Amerikaanse geheime dienst CIA kan
Guyana 152.000 tot 202.000 militairen op
de been brengen. Suriname moet het stel
len met 69.000 tot 118.000. Materieel staat
Suriname er echter beter voor. Het beschikt
in elk geval over marine en luchtmacht, ter
wijl Guyana alleen landstrijdkrachten heeft.
Cohen ziet weinig in Russisch voorstel
Het nieuwe Amerikaanse schild tegen kernraketten ver
toont volgens critici een fundamentele fout. Het zou
geen onderscheid kunnen maken tussen echte vijande
lijke raketten en nepdoelen die het systeem op het ver
keerde been willen zetten. Dat heeft de Amerikaanse
krant New York Times gisteren gemeld.
ervaren kernmachten als Iran,
NEW YORK-BRUSSEL Rtr-AP
De experts spuien hun kritiek
na het inzien van de plannen
van het Amerikaanse ministerie
van defensie. Uit de eerste twee
proeven is gebleken dat het ra
ketschild geen onderscheid
maakt tussen echte raketten en
nepdoelen. Daarna paste het
Pentagon de tests aan door er
minder nepdoelen in op te ne
men die ook nog eens makkelij
ker te herkennen waren.
Een aantal experts en zelfs
een hoge regeringsfunctionaris
zijn het eens over de kritiek. De
hoge ambtenaar, die anoniem
wil blijven, zegt dat het duide
lijk is dat het Pentagon geen re
delijke hoeveelheid tegenmaat
regelen, die de vijand kan ne
men om het systeem te foppen,
heeft getest.
Een woordvoerder van het
Amerikaanse ministerie van de
fensie heeft tegengeworpen dat
het raketschild zeer goed bruik-
Irak of Noord-Korea. Hij ont
kende dat de proeven zouden
zijn aangepast om gebreken
van het systeem te verhullen.
Het nieuwe schild heeft al zo'n
60 miljard dollar gekost.
Bij de Amerikanen is het Rus
sische voorstel om met de
NAVO een gezamenlijk raket
schild te ontwerpen niet in goe
de aarde gevallen. De Ameri
kaanse minister van defensie,
Cohen, maakte dat gisteren
duidelijk in Brussel. Het Russi
sche plan voor een beperkt ra
ketschild biedt geen bescher
ming voor de Verenigde Staten
en voor een groot deel van Eu
ropa evenmin, aldus Cohen,
omdat het geen gebruik maakt
van raketten' voor de lange af
stand. Hij zei dat tijdens een
bijeenkomst in Brussel van af-
gevaardigden van de NAVO en
Rusland. Op de bijeenkomst gaf
de Russische minister van de
fensie, Sergejev, tekst en uitleg
baar is tegen aanvallen van on- over het Russische voorstel.
MOSKOU AP
De Russische president Poetin
heeft het afvallige Tsjetsjenië
gisteren onder direct bestuur
van het Kremlin geplaatst. De
status van Tsjetsjenië als een
van de 89 republieken van de
Russische Federatie is opge
schort. Daarmee onderstreept
Poetin de vastbeslotenheid van
het Kremlin om Tsjetsjenië
geen onafhankelijkheid te ver
lenen. Tevens geeft hij impliciet
toe dat de Tsjetsjeense rebellen
nog lang niet zijn verslagen.
Het hoofd van de Russische
binnenlandse veiligheidsdienst,
de FSB, voorspelde vrijdag dat
Tsjetsjenië 'een aantal jaren'
vanuit Moskou zal worden be
stuurd.
Verrassingsaanvallen en aan
slagen van de rebellen kosten
wekelijks het leven aan Russi
sche soldaten, al beweert Mos
kou dat de rebellen zijn versla
gen. Drie Russische medisch
specialisten kwamen gisteren
om het leven toen de auto van
het ministerie van noodsitua
ties waarin ze zaten in de buurt
van een ziekenhuis in de Tsje
tsjeense hoofdstad Grozny doQr
rebellen onder vuur werd geno
men. Drie andere inzittenden,
ook medici, raakten gewond.
Donderdagavond kostte een
bomaanslag in Grozny het le
ven aan twee militairen, zo gaf
een Russische legerwoordvoer-
der gisteren toe. In Grozny en
twee andere steden die in han
den zijn van de Russen werden
donderdag bommen onschade
lijk gemaakt.
nooit had mogen heropenen.
Het eerdere besluit om de ver
volging te staken, nog genomen
onder de regering-Flabibie, was
volgens de advocaten immers
onherroepelijk.
In een aparte procedure eiste
ze daarom dat justitie het hui
dige strafrechtelijk onderzoek
tegen Soeharto zou staken. Bo
vendien moest zijn huisarrest
worden opgeheven. De rechter
oordeelde gisteren echter dat
justitie zelfstandig kan beslis
sen een strafrechtelijk onder
zoek te heropenen.
DEN HAAG-JAKARTA ANP
De advocaten van de Indonesi
sche oud-president Soeharto
zijn er niet in geslaagd het straf
rechtelijk onderzoek tegen hun
cliënt te laten verbieden. Een
rechtbank verklaarde de eis van
Soeharto gisteren niet-ontvan-
kelijk. Soeharto wordt verdacht
van grootschalige verduistering
van overheidsgeld.
De advocaten vonden dat
procureur-generaal Marzuki
Darusman het onderzoek tegen
Soeharto in december vorig jaar
Nu Retour voor de Prijs van 'n Enkele Reis
Boek nu een retour IJmuiden-
newcastle met zo'n 40% korting
bij vertrek op maandag, dinsdag
en woensdag in juni en juli.
tel. 0800 - 022 78 80 of
www.dfdsseaways.nl
