Geloof Samenleving
Pelgrimage met opgeschorte rokken
Leidse fieUifl
'Uw volk is mijn volk en uw God is mijn God'
te
ZATERDAG 10 JUNI 2000
VANDAAG
j n Vandaag 412 jaar geleden, op 10 juni 1588,
I U stierf de Duitse wijsgeer en mysticus Valentin
JUNI Weigel. Hij wordt gezien als de voorloper van
de protestantse mysticus Jacob Böhme
(1575-1624), die grote invloed had op de starre protestant
se theologie van zijn dagen. Voor Weigel en Böhme ver
smolten religie, filosofie en theosofie. In de 19-de eeuw
werden veel van Böhmes ideeën overgenomen, eerst door
de romantiek, later door filosofen als Hegel en Schelling.
Op 10 juni krijgt de heilige maagd Oliva van Palermo haar
eerbetoon in de katholieke kerk. Oliva moet ergens in de
tiende eeuw in de buurt van Palermo hebben geleefd. Vol
gens de legende werd ze op 13-jarige leeftijd door Sarace-
nen, of islamieten, van deze stad naar het heidense Tunis
gesleept. Hier werd ze onthoofd.
Zondag 11 juniVandaag 475 jaar geleden, op 11
juni 1525, trad reformator Maarten Luther in
het huwelijk met Katharina von Bora. Het paar
kreeg zes kinderen. Katharina von Bora ging na
de dood van haar moeder het klooster in. In4de paasnacht
van 1523, het jaar waarin de eerste protestante martelaren
vielen, vluchtte zij met acht andere nonnen naar Witten
berg. Na een ander aanzoek te hebben afgewezen, zag ze
in 1525 haar wens om met Maarten Luther te trouwen in
vervulling gaan. Na Luthers dood in 1546 leefde ze nog zes
jaar onder moeilijke omstandigheden. Op de vlucht voor
de pest overleed ze in Torgau. Haar graf is nog te zien in
de stadskerk te Wittenberg.
Katholieken vieren op de 11de juni de feestdag van Jo-
landa van Polen. Als abdis van een door haar man koning
Stanslav VI gesticht klooster, overleed zij op 11 juni 1298.
m ty Maandag 12 juniVandaag 1184 jaar geleden, op
I lm 12 juni 816 stierf Leo III, de paus die veel van
zijn macht te danken had aan Karei de Grote.
Leo's initiatief om Karei tot 'keizer der Romei
nen' te kronen, heeft grote gevolgen gehad voor de ver
houding tussen kerk en wereld. Pas acht eeuwen na Leo's
dood wisten de kerkelijke autoriteiten weer meer macht
naar zich toe te trekken. Leo III zocht Kareis hulp in eerste
instantie, omdat hij door adellijken werd beschuldigd van
immoraliteit. In 799 kwam het zelfs tot een handgemeen
tussen de adellijken en de paus.
Katholieken herdenken vandaag de heilige maagd Adel-
heid van Schaarbeek. Dit Nederlandse meisje ging al op 7-
jarige leeftijd het klooster in. Ze kreeg lepra en werd blind.
Haar lijden droeg ze op aan de zielen in het vagevuur.
Orthodox protest in Praag
praag Tientallen orthodoxe joden uit heel Europa hebben in
het centrum van Praag gedemonstreerd tegen de aanleg van
een ondergrondse parkeergarage op een oude joodse begraaf
plaats. De begraafplaats, die na 1478 in onbruik raakte, werd
twee jaar geleden ontdekt bij de bouw van de garage onder een
gebouw van Ceska Pojistovna, de grootste verzekeringsmaat
schappij van Tsjechie. Met leiders van de joodse gemeenschap
werd besloten de begraafplaats in een betonnen omhulsel te
vatten, waarna de bouw van de garage door zou kunnen gaan.
Orthodoxe joden verwerpen deze oplossing.
Moslimraad behoudt zendtijd
Hilversum De Nederlandse Moslimraad (NMR) behoudt de
zendtijd, die door de Nederlandse Moslim Omroep wordt ver
zorgt. Het commissariaat voor de media heeft een aanvraag van
de Raad van Moskeeën afgewezen, omdat die uitsluitend Turks-
islamitische organisaties vertegenwoordigt. De NMR vertegen
woordigt volgens het commissariaat de moslimgemeenschap
'in de breedte'. De tv-zendtijd van de NMR wordt verdubbeld
naai- 52 uren per jaar wegens de omvang van de achterban.
Bisschoppen: Missie leeft te weinig
den bosch Missie leeft te weinig bij rooms-katholieke gelovi
gen. Ze hebben altijd hun 'missionaire verantwoordelijkheid'
afgekocht door geld in te zamelen en religieuzen naar missiege
bieden te sturen. Dat zei bisschop Hurkmans van Den Bosch
namens zijn collega 's tijdens een bijeenkomst van de Neder
landse Missieraad (NMR). Nederland heeft volgens hem een rij
ke missietraditie, maar de betrokkenheid van de 'gewone' gelo
vigen is nooit groot geweest. ,,Het lijkt er de laatste decennia
niet beter op geworden te zijn", zei Hurkmans.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE
KERK
Beroepen: te Dordrecht (SoW-
wijkgem. Sterrenburg), A.J. Ren-
kema te Ouwersthaule-Schar-
stenburg.
Toezegging van beroep: te Bode
graven (wijkgem.2) H. Markus te
Woerden
GEREFORMEERDE KERKEN
(VRIJGEMAAKT)
Beroepen: te Amersfoort-Oost,
A.O. Reitsema te Bunschoten-
West.
GEREFORMEERDE GEMEENTE IN
NEDERLAND
Beroepen: te Rhenen, J. Roos te
Opheusden.
Vaticaanse zorg
over nieuw boek
Schillebeeckx
den bosch anp
Het Vaticaan is bezorgd over
een boek over de sacramenten
waaraan de progressieve
rooms-katholieke theoloog Ed
ward Schillebeeckx de laatste
hand legt. Dr. D. van Ooijen,
overste van de Nederlandse do
minicanen (de orde waartoe
Schillebeeckx behoort), beves
tigt deze week in het opinieblad
De Bazuin dat hij een brief met
die strekking uit Rome heeft
ontvangen.
De Vaticaanse congregatie
voor de geloofsleer, die waakt
over de zuiverheid van het ge
loof, heeft driemaal een onder
zoek naar het werk van Schille
beeckx ingesteld. Tot een ver
oordeling is het nooit gekomen.
Ook het nieuwe boek van de
vermaarde godgeleerde blijkt
het Vaticaan zorgen te baren.
Van Ooijen heeft Rome laten
weten, dat het 'moeilijk oorde
len' is over boeken die nog niet
verschenen zijn.
De Katholieke Universiteit
Nijmegen doopte onlangs on
der druk van het Vaticaan de
Schillebeeckxleerstoel om tot
'leerstoel voor theologie en cul
tuur'. De bisschoppen hebben
volgens De Bazuin nog een ap
peltje met Schillebeeckx te
schillen. De theoloog zou bin
nenkort een gesprek met bis
schop Hurkmans van Den
Bosch en oud-hulpbisschop
Lescrauwaet van Haarlem heb
ben over enkele interviews die
hij vorig jaar rond zijn verjaar
dag heeft gegeven. Daarin stel
de hij het kerkelijke dogma van
de goddelijke en menselijke na
tuur van Christus ter discussie.
sevilla Spaanse vrouwen op bedevaart naar het Rocia-klooster bij de stad Sevilla, in de traditionele kle
derdracht van Andalusië, schorten hun rokken op om ze te beschermen tegen het water van de rivier de
Quema. De pelgrimage, die bekend staat als De Weg naar Rocio, is een jaarlijks terugkerend evenement.
FOTO EPA
De Leidse kerken zijn
op zoek naar heili
gen. Tien moeten het
er worden, en
denaars zelf
hun idool, ir
bron of
voorbeeld
gen. Een jur
leiding van
meester
maakt op Allerheili- JJ U
gen (1 november) het
uitverkoren tiental bekend. Inzenc
naar de Leidse Raad van Kerken, Oi
b/c,2312 HG Leiden. Het Leidsch Dag
komende maanden een aantal Leic
voorzet geven. Vandaag is de beurt
Berkel, oftewel de bekende vol
Kees.
u
éEen groot voorbeeld
van mij is absoluut
Martin Luther King.
Het kwam bij hem allemaal
vanuit het innerlijk naar bui
ten, het kwam niet uit een
boekje. Hij was niet alleen
een groot voorvechter voor
het geloof, maar hij was ook
tegen geweld, discriminatie,
en alle andere narigheden op
de wereld die je maar kan be
denken. Helaas heeft hij dit
met de dood moeten beko
pen.
Betere opvolgers van de heili
gen zijn er niet meer vandaag
de dag, mijns inziens. Ik zou
in ieder geval geen betere we
ten.
Ik begrijp alleen niet, dat als
er werkelijk een f
(waar ik soms vj
ga twijfelen), datp
goede mensen ij
en dergelijke nafï
haalt - dood laat |s
slechte mensen gn
hun gang laat
om je heen wat
gebeurt: roven,
sie, zinloos gewi
wereld!
Maar ja, ik wil ni
gaan doen. Er
ook nog heel ve
gezellige mensen
tijd tot tijd mijn
mag zingen. En v
hen doen we
toch allemaal,
Gods zegen!
We hebben nog even respijt. Pas volgende week
komt er weer een stuk waardoor je de bijbel het
liefst in de hoek zou keilen. Een vrouwonvrien
delijker stuk tekst dan Numeri 5:11-31 is nauwe
lijks denkbaar. Maar deze week zijn het juist twee
vrouwen die het hart verwarmen.
De normale leesorde wordt doorbroken omdat
het Sjawoeot is, Wekenfeest. Op de tweede dag
Sjawoeot wordt het bijbelboek Ruth gelezen. Het
verhaal is gesitueerd tijdens de
oogst en gaat over het accepteren
van de ene God. Een kort, maar
schitterend verhaal in de beste
verteltraditie van de bijbel. Het
boek Ruth wordt gelezen als een
_0 extraatje. Want de eigenlijke Tora-
-stukken zijn Exodus 19:1 - 20:22,
Numeri 28:26 - 3 en Deuteronomi-
um 15:19- 16:17.
Exodus gaat over de Tien Gebo-
den en een aantal andere voor-
aa schriften. Numeri en Deuterono-
ULJ mium verwijzen expliciet naar het
Wekenfeest.Het Wekenfeest is een
Xvan de drie pelgrimsfeesten, naast
Pesach (joods Pasen) en Soekot
(Loofhuttenfeest). Drie keer per
jaar moesten joden de tocht ma-
ken naar de Tempel in Jeruzalem
Uib om daar offers te brengen. Sja-
<woeot is van oorsprong een oogst
feest. Met Sjawoeot werd een offer
gebracht van de eerste vruchten.
2^ Het eerste gerst dat was geoogst,
de eerste vruchten die waren ge-
plukt, de eerstelingen van de kud
de. Iedereen moest naar deTem-
Lhb pel komen 'met zijn eigen gift, in
overeenstemming met de zegen
waarmee de Heer je God je heeft
In de tijd dat de Tempel nog overeind stond was
het een vrolijk feest (en dat is het gebleven, maar
om een andere reden). De Misjna, de Mondelin
ge Traditie, zegt er dit over: „Alle boeren van het
land kwamen bij elkaar buiten
de muren van de dichtsbijzijn-
de stad. Ze vormden een stoet.
Vooraan de stoet liep een os.
Zijn horens waren versierd met
goud en mettjlijftakken. Elke
man had een vrolijk versierde
mand bij zich met de eerste
vruchten die hij had geplukt.
Als de stad dichtbij Jeruzalem
lag hadden de boeren rijpe vij
gen en druiven bij zich. Als de
stad ver van Jeruzalem lag, had-
Aden ze gedroogde vruchten en
rozijnen bij zich. Bij de poorten
van Jeruzalem stonden de in
woners op hen te wachten. Ze
zeiden: Kom in vrede onze stad
binnen, broers uit... (Dan of Ga-
lilea, of waar ze ook maar van
daan kwamen).
Ter herinnering aan dat oogst
feest wordt de sjoel versierd met bloemen, want
als het gerst rijp is zijn de velden van Israel be
zaaid met bloemen. Het land dat er zo droog en
bar uit kan zien, breekt los in een symfonie van
kleuren. Het heet Wekenfeest omdat het vijftig
dagen, oftewel zeven weken, komt na Pesach.
Het is dus ook geen toeval dat het in de buurt
van Pinksteren valt.
De vernietiging van de Tempel in het jaar zeven
tig was een van de redenen om het karakter van
Sjawoeot te veranderen. Van een oogstfeest werd
het het feest waarbij wordt gevierd dat God de
Tora, Zijn levensinstructies, aan het joodse volk
heeft gegeven. Met Pesach wordt de bevrijding
uit de slavernij van Egypte gevierd. Maar vrijheid
alleen is niet genoeg, vrijheid om de vrijheid kan
inhoudsloos worden. Vrijheid moet worden ge
bruikt om het leven vorm te ge
ven. Richting, doel en het stre
ven tot verwerkelijking van dat
doel zijn de tegenhangers van
de vrijheid. En daartoe is, wat
het joodse volk betreft, de Tora
noodzakelijk.
Zonder Tora zou het joodse
volk weliswaar een vrij volk zijn
geweest, maar onbetekenend.
Het zou het zoveelste etnische
groepje zijn geweest dat zijn
vrijheid had bevochten, om
daarna nooit meer iets van ze te
horen. Het is dankzij het god
delijke programma van eisen,
dat het zijn speciale plek in de
geschiedenis heeft gekregen.
De Roemeens-Franse filosoof
Cioran beweert dat de joodse
God de hemel heeft gekoloni
seerd. Er is geen andere God
meer in het universum. Als dat al zo is, dan is het
dankzij de dwingende kracht van de teksten die
Mozes mee terugnam van de berg Sinaï. Daar
hoorde het hele volk de stem van God. Abraham
Joshua Heschel, de rabbijn uit de vorige eeuw
met de prachtigste schrijfstijl die er maar bestaat,
maant ons geen voorstelling te maken van de
Openbaring, want het gaat elke voorstelling te
boven dat een heel volk tegelijkertijd rechtstreeks
contact heeft met de God die alle andere goden
volgens Cioran heeft verdrongen.
Dat het boek Ruth wordt gelezen met Sjawoeot
ligt voor de hand. Ze is de schoont
Naomi, de vrouw van Elimelech. V
hongersnood was Elimelech uitger
het land Moab getrokken. Moab, d
cestueuze relatie voortgekomen afi
van Lot, neef van Abraham. Moab,
wordt gehaat omdat het het joodse
slecht behandelde toen het uit Egy
Moab, het volk waarmee niet mag
trouwd. En toch trouwen de twee z
Naomi en Elimelech met twee Mo:
pah en Ruth. Elimelech sterft, zijn
sterven en Naomi wil terugkeren n
eel, het Land Israel. Orpah blijft in
Ruth gaat met haar schoonmoeder
niet zomaar mee omdat haar dat g
niet uit gemak, niet uit onbeslisthe
omdat het niets uit zou maken wa:
De woorden die Ruth gebruikt om
denheid met Naomi tot uitdrukkin
raken recht in het hart. „Waar u he
gaan, waar u woont zal ik wonen: i
volk en uw God is mijn God, waar
zal ik sterven en daar zal ik begravi
Ruth blijft bij Naomi en komt uitei
dens de gerstoogst - in de armen v
recht. Een oude man, die door en
vrijgevig, oplettend, gastvrij, besch
delijk. Een man vol gevoel voor de
ze vreemdelinge. Boaz betekent 'ki
kracht zit in zachtheid en mededoj
Ruth geeft net als aartsvader Abrah
Ze laat alles wat vertrouwd is achte
en die Ene God. Haar beloning: zo
er geen koning David zijn geweest;
dus ook geen messias, want die sta
David af. Een onheilsgeschiedenis
heilsgeschiedenis, dankzij de loyali
vrouw voor de andere.
WEEROVERZICHT BUITENLAND
O
F
Weersvooruitzicht HWS
Geldig tot en met zondag.
Engeland, Schotland, Wales, Ier
land:
Wisselend bewolkt en vooral vrij
dag enige tijd regen, mogelijk ook
onweer. Zaterdag de meeste bui
en in Ierland en Schotland, el
ders ook af en toe zon. Maxima
uiteenlopend van 15 graden in
het noordwesten tot 20 bij Lon
den.
België en Luxemburg:
Droog, tropisch warm en perioden
met zon, later op vrijdag of zater
dag regen- of onweersbuien. Mid-
dagtemperatuur rond 29 graden,
zaterdag in het westen van Belgi
minder warm.
Noord- en Midden-Frankrijk:
In het oosten eerst nog zon en
warm. Vanuit het westen meer
bewolking en enkele flinke regen-
of onweersbuien, plaatselijk met
veel neerslag. Middagtempera-
tuur tussen de 25 en 30 graden,
zaterdag aan zee en in een bui
minder warm.
Zuid-Frankrijk:
In het zuidoosten eerst nog zon
nig, warm en droog. Van het wes
ten uit flinke regen- of onweers
buien met veel neerslag. Middag-
temperatuur tussen 25 en 30
graden. In neerslag en zaterdag
minder warm.
Spanje:
Vooral in het noorden veel wolken
en enkele pittige regen- of on
weersbuien. In het zuiden droger
en ook meer zon. Maxima aan de
Golf van Biskaje tussen 15 en 20
graden, landinwaarts 25, in het
zuiden mogelijk 30 graden.
Portugal:
In het zuiden eerst nog zonnig en
droog. Vanuit het noordwesten
meer bewolking en regen- of on
weersbuien. Maxima uiteenlo
pend van 18 graden aan de
noordwestkust tot 31 in het bin
nenland. Vrijdag minder warm
Mallorca, Ibiza, Menorca:
Vrijdag eerst nog zonnig, warm en
later op vrijdag, maar vooral op
zaterdag enkele regen- of on
weersbuien. Maxima eerst 28
graden. Zaterdag in buien minder
warm.
Tunesië:
Zonnige perioden en zaterdag in
het noorden een kleine kans op
een regen- of onweersbui. Warm
met maxima aan de kust tussen
de 25 en 30 graden.
Canarische Eilanden:
Perioden met zon en eerst ook
wolkenvelden. Meest droog weer.
Maxima ongeveer 25 graden. Ge
leidelijk minder warm.
Duitsland:
Zonnig en warm, vrijdag nog
droog. Later op zaterdag in het
westen kans op een bui, mogelijk
met onweer. Maxima tussen 25
en 30 graden.
Oostenrijk:
Flinke perioden met zon en
droog. Tropisch warm met een
middagtemperatuur rond 30 gra
den.
Zwitserland:
Vrijdag flinke perioden met zon
en droog. Op zaterdag vanuit het
westen meer bewolking en kans
op enkele regen- of onweersbui
en. Middagtemperatuur rond 28
graden.
Hongarije:
Zonnig en droog. Middagtempe
ratuur rond 30 graden.
Italië:
Perioden met zon, ook enkele
wolkenvelden. Vrijdag hier en
daar een enkele onweersbui.
Vooral zaterdag vanuit het westen
pittige regen- of onweersbuien.
Middagtemperatuur meest tussen
26 en 32 graden.
Corsica en Sardinië:
Geregeld zon en later op zaterdag
vanuit het westen enkele flinke
regen- of onweersbuien. Maxima
vrijdag rond 28 graden, zaterdag
minder warm.
Griekenland en Kreta:
Vooral op Kreta eerst zonnig en
nog lange tijd droog. Vanuit het
noordwesten enkele (onweers)
buien. Vooral in het noorden veel
neerslag mogelijk. Maxima uit
eenlopend van 28 graden aan zee
tot 33 plaatselijk in het binnen
land.
ZONDAG 11 JUNI 2000
Zon- en maanstanden
Zon op 05 20 Zon onder 21.58
Maan op 15.59 Maan onder03.15
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 12.30 00.00 12.03 23.33
Laag 07.46 20.45 07 27 20.26
MAANDAG 12 JUNI 2000
Zon- en maanstanden
Zon op 05.20 Zon onder 21.59
Maan op 17.09 Maan onder03.35
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 00.54 13.35 00.27 13.08
Laag 08.56 21 35 08.37 21.16
DINSDAG 13 JUNI 2000
Zon- en maanstanden
Zon op 05.20 Zon onder 21 59
Maan op 18 18 Maan onder03.55
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 02.05 14 35 01.38 14.08
Laag 09 44 22 46 09.25 22.27
Weerrapporten 090608 u
licht bew
onbewolkt
41
31 \28
...V >4fes 51
0F-- \30
,,26 Cd
T c.< 3-j cS-
1» fyic*
■Mft.
bewolkt
ft
onweer
warmtefront
regen
mÊÊL
sneeuw
koufront
opklaringen
hagel
lagedruk
mist
windrichting
H hogedruk
zonnig
19
temperatuur
luchtdruk in
-1000- hect0 pasca|
onbewolkt ver. 2 16 5 00 New Orleans half bew
20 9 0.0 Zurich
Buenos Aires zwaar bew
Casablanca zwaar bew
Johannesburg onbewolkt
23 14 00 New York
24 11 0.0 TelAviv
35 26 0.2 Tokyo
15 13 22.0 Toronto
24 19 0.0 Tunis
16 3 0.0 Vancouver
half bew.
half bew.
regenbui
29 18 00
27 16 0.0
28 21 0.0
30 21 6.5
26 16 0.0
25 15 102.0
18 12 Ó.O
kantoor
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
abonneeservice
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/ vr. 18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 ui
directie
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
hoofdredactie
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
redactie
A. Maandag, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D C. van der Plas, chef eindredactie regio
J. Rijsdam, chef redactie kunst
W. Spierdijk, chef sportredactie
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
Duin- en Bollenstreek
W.F. Wegman, chef redactie Leiden
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 7860)
TELEF
Advertenties: 071-5;
Familieberichten: 023
023- 5320 216
Redactie: 071- 5321!
Hoofdredactie:
adverte
Maandag t/m vrijdag vi
071- 5356 230
i rubrieksadv
071-5128 030 Maandag t/m vrijdag vi
071-5143 545
ABONNEU
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgir
per halfjaar (acceptgiri
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een ma
het automatisch afschrijve
abonnements- geld, o
betaling.
VERZENDING
Voor abonnementen die p<
worden verzonden geldt e
aan portokosten per versd
leidsch dagblad
Voor mensen die moeilij
hebben of blind zijn (of
leeshandicap hebben), is
van het regionale niei
Dagblad op geluidscasse
informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproke
Auteursrechten v(
ZIEKENHUI
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u (uitge
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord. geen ongevallendie
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545. I
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131. )i
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111
