Barak probeert bestaande
coalitie overeind te houden
Bosniërs handhaven nu zelf vrede op Oost-Timor
China verrast met kritiek op Drie-Klovendam
Buitenland
Noord-Korea nodigt
Poetin uit voor bezoek
Slapende rechter houdt tribunaal bezig
Soeharto eenzaam en
alleen op verjaardag
Filipijns feest
+)AG 9 JUNI 2000
ne». De linkse terreurorganisatie 17 November heeft zich
intwoordelijk verklaard voor de moord op de Britse militaire
:hé in Athene. De organisatie zegt de aanslag van gisteren te
jen gepleegd vanwege de rol die de Brit in de Kosovo-crisis
ilde. De beweging heeft een tekst waarin ze de aanslag op-
naar de krant Eleftherotypia gestuurd. De 52-jarige Stephen
aders werd gisterochtend in zijn auto beschoten door twee
ekenden die op een motorfiets passeerden. De man over-
in het ziekenhuis aan zijn verwondingen. De guerrillagroep
lovember heeft sinds 1975 een reeks aanslagen op haar
m staan, waarbij met name Amerikanen en Turken het doel-
varen. De beweging is vernoemd naar de dag van een bloe
studentenopstand in 1973 tegen de Griekse junta.
foto epa si mela pantzartzi
fetraffen na dodelijke brandstichting
;bqrg Een rechtbank in de Zweedse stad Göteborg heeft
jongens van Iraanse komaf in de leeftijd van 19 tot 21 jaar
ildig bevonden aan brandstichting in een discotheek in
B. Daarbij kwamen 63 jongeren om, en raakten 160 mensen
ond. De verdachten werden veroordeeld tot straffen van
tot acht jaar. Een jongen van 19 kreeg acht jaar voor het
steken van het brandje in het trappenhuis. Twee anderen
jen zes jaar, omdat zij de brandstichter met raad en daad
den hebben bijgestaan. Een vierde verdachte werd veroor-
Id tot drie jaar in een jeugdinrichting. De jongens hebben
it verteld waarom ze het vuur hebben aangestoken. De dis-
verd vooral door jonge immigranten bezocht.
venslang voor Dieter Zurwehme
.enz» De beruchte Duitse moordenaar Dieter Zurwehme is
ens viervoudige moord tot levenslange gevangenisstraf ver-
ieeld. De rechters in Koblenz achtten bewezen dat de 57-ja-
man in 1999 twee oudere echtparen in de plaats Remagen
ft vermoord. Het proces tegen de 'moordmachine uit Bo
ni' begon begin vorige maand. In augustus vorig jaar beken-
ïij de moord op de vier ouderen al. Zurwehme zat sinds
vast voor e^en andere moord. In 1998 nam hij echter de be-
waarna eeri grote klopjacht begon. De naam van de be-
ïte misdadiger werd ook even in verband gebracht met de
ord op twee Nederlandse echtparen in Frankrijk in mei 1999.
esident Sri Lanka vraagt om kalmte
'mbo* President Kumaratunga van Sri Lanka heeft de be
ing gisteren opgeroepen kalm te blijven, na een bomaan-
die onder anderen een minister het leven kostte. De staats-
lia stelden zware straffen in het vooruitzicht voor degenen
ivraak willen nemen op de vermeende verantwoordelijken,
"amil Tijgers (LTTE). Het is al eerder voorgekomen dat leden
de Singalese meerderheid hun woede botvieren op Tamils,
overigens lang niet allemaal de LTTE steunen. De politie
t vier mannen opgepakt die mogelijk bij de aanslag betrok
waren. Bewindspersonen is dringend verzocht voorlopig zo
mogelijk in het publiek te verschijnen. De LTTE strijdt al
Is 1983 voor een eigen Tamilstaat.
cretaresse Kohl sluisde giften door
.unDe secretaresse die de Duitse oud-kanselier Kohl al ja-
lang dient, heeft toegegeven dat zij donaties voor de CDU
de penningmeester doorsluisde. Het blijft echter onduide-
welke rol zij in het financieringsschandaal heeft gespeeld,
ane Weber getuigde gisteren voor de parlementaire commis-
die de zwart-geldpraktijken van Kohl's partij onderzoekt,
'r de herkomst van de giffen wilde ze niets loslaten, alleen
het niet om immense bedragen ging. Weber, die al 35 jaar
r Kohl werkt, zei dat ze niet met haar baas over de voorval-
had gesproken. Ze kent daarom ook geen namen van dona-
s. De weigering van Kohl om namen te noemen, leidde eind
igjaar tot een grote crisis bij de conservatieven.
rensrivier Bulgarije ernstig vervuild
Ai De Timok, de rivier die de grens vormt tussen Bulgarije
oegoslavië, is ernstig vervuild. De vervuiling heeft al talloze
en het leven gekost, en zou zijn veroorzaakt door de Servi-
e industrie. Inmiddels hebben de Bulgaarse autoriteiten het
ien in de naar ammoniak stinkende, vies-bruine rivier verbo-
Volgens milieudeskundigen zijn een koper- en uranium-
n en een lederfabriek stroomopwaarts in Servië de boosdoe-
s. Zij zouden giftige afvalstoffen lozen in de Timok. Bulgarije
ift al gezegd dat 300 hectare landbouwgrond door de vervui-
van de rivier onbruikbaar is geworden, maar Belgrado wei-
gehoor te geven aan het verzoek de vervuilende industrie
te leggen.
rerkiezingen Zimbabwe niet eerlijk'
are» De kans dat de parlementsverkiezingen van 24 en 25
i in Zimbabwe eerlijk verlopen is klein. Dat constateert Am
ity International na onderzoek in het door politiek en raciaal
veld getroffen Afrikaanse land. Volgens Amnesty maken
nsenrechtenschendingen deel uit van een bewuste campag-
van de regering van president Mugabe. Aanhangers van de
tositie zouden daardoor in de aanloop naar de verkiezingen
)ang moeten worden dat ze zich wel twee keer bedenken
)r ze tegen Mugabe stemmen. De laatste tijd zijn zeker dertig
nsen omgekomen door politiek geweld. Ruim 1.400 boerde-
n van blanke boeren zijn bezet door aanhangers van Muga-
partij ZANU-PF.
evechten in Congo gaan door
>ngani Er lijkt weinig terecht te komen van het bestand dat
eren werd gesloten in de Congolese stad Kisangani. Troepen
Rwanda en Uganda blijven er tegen elkaar vechten. De twee
irlanden van Congo waren aanvankelijk bondgenoten in de
id tegen de Congolese president Kabila. Maar nu zijn ze riva-
van elkaar, net als de rebellenbewegingen die ze steunen,
landen hebben al verscheidene keren gevochten om de con-
e over Kisangani, centrum van de diamanthandel in Congo,
de gevechten van deze week zijn inmiddels zo'n vijftig bur-
s omgekomen. Zo'n honderd gewonden proberen verzor-
g te krijgen in een ziekenhuis in de stad, maar daar zijn de
dische voorzieningen uitgeput. De hulporganisatie IRC heeft
ekend dat als gevolg van de strijd in het oosten van Congo in
kleine twee jaar tijd 1,7 miljoen mensen zijn overleden.
jdelijk bestand op Solomon-eilanden
ÜARA_t De strijdende partijen op de Solomon-eilanden zullen
verband met het bezoek van een ministersdelegatie van het
tse Gemenebest een tijdelijk bestand in acht nemen. Ze zeg-
t de ministers tijdens hun aanstaande verblijf niet in gevaar
rillen brengen. Het Gemenebest wil een poging ondernemen
^Tede te herstellen op de eilandengroep, waar deze week een
'isch conflict escaleerde. De delegatie wordt geleid door de
•tralische minister van buitenlandse zaken Downer. Er be
id twijfel of het sturen van de delegatie wel moest doorgaan
'erband met de gevechten bij het vliegveld van Honiara. Een
ig met twee europarlementariërs werd beschoten toen
opsteeg.
Vijfjaar geleden begonnen internatio
nale vredesbewaarders in Bosnië-Her-
cegovina toete zien op de naleving
van een bestand dat een eind had ge
maakt aan een bittere oorlog tussen de
drie etnische gemeenschappen in het
Balkanland. Vandaag de dag is een
multi-etnisch politieteam uit Bosnië
zelf betrokken bij een vredesmissie. In
Oost-Timor zien de agenten toe op de
fragiele vrede.
Voor VN'ers uit vrijwel alle betrokken
landen is het een ongewone taak om
politie-agent te zijn in een land dat
herstelt van bloedvergieten en ver
woesting. Maar voor de in april gearri
veerde Bosniërs is zo'n situatie maar al
te bekend. „Helaas hebben wij veel er
varing met de problemen waar Oost-
Timor zich voor gesteld ziet", zegt ser
geant Samir Muslic, een moslim, ter
wijl hij zijn ronde doet tussen de ru
ines van Dili.
„Wij weten hoe dit soort conflicten be
gint en wat je moet doen om ze op te
lossen", aldus Muslic. Bosnië heeft de
afgelopen jaren inderdaad enige voor
uitgang geboekt bij het weer opbou
wen van een verenigde gemeenschap.
Maar toch zijn moslims, Serviërs en
Kroaten ernstig verdeeld gebleven, en
ondervinden pogingen tot verzoening
nog altijd grote tegenwerking van de
extremisten die het land in puin heb
ben geschoten.
Ook Oost-Timor is bijna vollëdig ver
woest door de terreur die pro-Indone-
sische milities ontketenden nadat de
bevolking vóór afscheiding van Indo
nesië had gestemd. Acht maanden na
dat een door Australië aangevoerde in
ternationale troepenmacht een eind
maakte aan de vernieling en het
bloedvergieten zijn er nog 8.300 VN-
militairen in Oost-Timor om te voor
komen dat de vlam weer in de pan
slaat.
VN-bestuurders proberen een civiele
orde te creëren, waaronder een nieuw
politiekorps. Zolang dat nog niet func
tioneert, nemen 1.200 politieagenten
uit 37 landen de honneurs waar. De
her en der in het gebied gestationeer
de agenten regelen eigendomsconflic
ten, en bieden bescherming aan zowel
terugkerende vluchtelingen als sympa
thisanten van Indonesië. Maar ook de
opvang van dronken tieners op zater
dagavond en toezicht op de naleving
van nieuwe verkeersregels behoren tot
hun werkterrein.
De dienst op het tropische eiland is
geen sinecure voor de twaalf Bosniërs.
Hun leefomstandigheden zijn Spar
taans en de hitte is meedogenloos. Al
lemaal missen ze het Bosnische eten.
„Oost-Timor is een gevaarlijke plaats.
Niet vanwege wapens, maar vanwege
de muggen", zegt Muslic, verwijzend
naar de malaria en andere door mus
kieten verspreide ziekten waardoor al
verscheidene VN'ers zijn geveld.
Maar in de moeilijke omstandigheden
hebben de twaalf Bosniërs nauwe on
derlinge banden gesmeed. Zij voelen
zich eensgezind in hun missie. „Nu we
elkaar hebben leren kennen, zijn we
elkaar gaan vertrouwen", zegt Mirko
Luzic, een Serviër. „De problemen van
ons vaderland bestaan nu vooral tus
sen politici."
Een woordvoerder van de VN-missie,
Douglas Coffman, vertelt dat de agen
ten bij het begin van hun opleiding in
Bosnië in etnisch gescheiden groepjes
in de klas zaten. Maar na een paar da
gen zaten ze al door elkaar, werd er ge
lachen en werden er grapjes gemaakt.
Coffman: „De boodschap voor de
mensen in Oost-Timor is dat voorma
lige vijanden kunnen samenwerken,
en zelfs ergens anders de vrede kun
nen bewaren."
MOSKOU Rtr-ANP-AFP
De Israëlische premier Barak wil de komende dagen
proberen zijn coalitieregering in de huidige samenstel
ling voort te zetten, of hooguit 'een paar kleine wijzigin
gen' aan te brengen. Hij zei dat gisteren in een interview
met de Israëlische radio.
TEL AVIV AD BLOEMENDAAL
CORRESPONDENT
Drie rechtse coalitiepartners
lieten Barak woensdag in de
steek, toen ze in de Knesset de
oppositie steunden bij de stem
ming over een motie voor nieu
we verkiezingen. De motie werd
aangenomen met 61 tegen 48
stemmen, maar wordt pas wet
als er nog driemaal over is ge
stemd.
De drie dwarsliggende partij
en zeggen met hun stemgedrag
een waarschuwing te hebben
willen uitdelen aan de premier.
De Nationaal Religieuze Partij
en de immigrantenpartij Israel
b'Aliya zijn bang dat Barak te
veel concessies zal doen aan de
Palestijnen.
De religieuze partij Shas -
met 17 zetels de op een na
grootste coalitiepartner - stem
de met de oppositie mee, om
dat het ministerie van onder
wijs geen 30 miljoen gulden ex
tra wil uittrekken voor het
noodlijdende eigen schoolsys
teem van de partij.
Voor de stemming van
woensdag begon, waarschuwde
Barak ministers die de motie
zouden steunen. Zij zouden
zichzelf de regering uitsturen,
maar toen al was duidelijk dat
dat dreigement met een korrel
zout moest worden genomen.
Het enige alternatief voor een
regering zonder de drie partijen
is een minderheidskabinet, en
dat zou Barak alleen maar nog
meer problemen bezorgen.
Het extra bedrag voor het
Shas-onderwijs lijkt geen on
overkomelijke hindernis voor
het oplossen van een regerings
probleem dat het vredesproces
mét de Palestijnen kan maken
of breken.
Maar minister van onderwijs
Yossi Sarid, van de liberale par
tij Meretz, heeft zich diep inge
graven. Hij zegt dat Shas vol
gens het regeerakkoord geen
recht heeft op het geld. Barak is
dat in principe met hem eens,
maar vroeg de partijen gisteren
opnieuw dringend tot een ver
gelijk te komen over het onder
wijsbudget.
PEKING ANP
Chinese milieubeschermers hebben en
thousiast gereageerd op een onverwacht
kritisch overheidsrapport over de gevol
gen van de Drie-Klovendam. Het enor
me waterbouwkundige project in de ri
vier Yangtzekiang maakt de verhuizing
van ruim een miljoen mensen noodza
kelijk. De gevolgen voor de natuur zijn
nog niet te overzien.
Volgens de bekendste milieuactiviste
van China, Dai Qing, is het de eerste
keer dat een officiële instelling openlijk
vraagtekens bij het project plaatst. „Dit
is uitstekend. Het is in feite waar we al
jaren op wachtten", zo citeert het Japan
se persbureau Kyodo de dissidente jour
naliste.
Het officiële Chinese natuurbescher
mingsbureau publiceerde eerder deze
week een overzicht van de mogelijke ge
volgen van de bouw van de dam. Het
vreest bodemerosie, ontbossing, aard
verschuivingen en verstoringen van
trekroutes van vogels. In het verleden
durfde geen enkele overheidsinstantie
het prestigeobject te laken. „Er zijn nog
nooit zulke duidelijke woorden ge
bruikt", stelt Dai Qing.
Activisten sluiten niet uit dat het rapport
tot stand kwam onder druk van premier
Zhu Rongji. De regeringsleider wil dat er
geen grote verschillen ontstaan tussen
de welvarende kustprovincies en het
economisch achtergestelde westen,
waar de dam wordt gebouwd. Met het
verslag zou Zhu de projectleiders er toe
willen dwingen meer aandacht aan het
milieu te besteden.
Volgens de niel-officiële milieubescher
mers onderschatten de autoriteiten ech-
De Russische president Poetin gaat binnenkort op bezoek in
Noord-Korea. Volgens Russische media heeft de Noord-Koreaanse
dictator Kim Jong-il Poetin uitgenodigd. Daarmee is de Russische
president de eerste wereldleider die een invitatie van Kim Jong-il
ontvangt.
Het is bovendien voor het eerst zijn dat een Russisch of Sovjet
staatshoofd de stalinistische staat bezoekt. Sinds de val van de
Muur zijn de relaties tussen de staten koel. Een datum staat nog
niet vast, maar gerekend wordt op eind juli.
Het gesprek tussen Poetin en Kim Jong-il gaat volgens een hoge
Russische diplomaat opder meer over het ABM-verdrag uit 1972.
Rusland verzet zich tegen het voorstel van de Verenigde Staten om
het akkoord aan te passen om een ruimteschild tegen ballistische
raketten te kunnen bouwen.
Washington beschouwt Noord-Korea als een van de 'schurken
staten' die Amerika met dergelijke raketten kunnen bedreigen. De
Amerikanen hebben met instemming gereageerd op het bericht
over het voorgenomen bezoek.
Vorige week bezocht Kim voor het eerst sinds het overlijden van
zijn beruchte vader Kim U-sung in 1994 het buitenland. Hij reisde
per trein naar China.
Premier Japan
niet diep genoeg
door de knieën
TOKYO HESTER VAN NUNEN
CORRESPONDENT
Presidenten, premiers, prinsen
en politieke leiders uit de hele
wereld hebben gisteren deelge
nomen aan een plechtige rouw-
ceremonie in Tokyo. Met 6.000
genodigden namen zij afscheid
van de onlangs overleden oud
premier Obuchi. De nieuwe
premier liet echter een steekje
vallen in de etiquette.
De echtgenote en drie kinde
ren van de op 14 mei gestorven
Keizo Obuchi begeleidden zijn
as naar een groot altaar, waar
boven een reusachtige portret
foto hing, gedrapeerd met
zwarte linten. Volgens Japans
gebruik leggen de rouwenden
daarna witte chiysanten op het
altaar, bloemen die uitsluitend
bij sterfgevallen worden ge
bruikt. Op weg naar het altaar
maken de genodigden drie bui
gingen.
Premier Yoshiro Mori vergat
echter tijdens dit laatste ritueel
een tweede buiging te maken
terwijl zijn vrouw dat duidelijk
wel deed. Volgens enkele aan
wezigen mochten Mori's ande
re buigingen bovendien wel wat
dieper zijn. Mori was tijdens de
herdenkingsrede voor zijn
voorganger en jarenlange
vriend al zichtbaar nerveus.
Toch kunnen zijn buigingen
gevoelig liggen. Niet of niet
diep genoeg buigen, wordt vaak
opgevat als een gebrek aan res
pect. In tegenstelling tot Mori
boog bijvoorbeeld de Ameri
kaanse president Clinton wel
voorbeeldig.
Mori's populariteit is de laat
ste tijd in de opiniepeilingen
toch al sterk gedaald als gevolg
van een aantal controversiële
uitspraken. Japan zou bijvoor
beeld een 'een goddelijke natie'
zijn, een term die herinnert aan
het pijnlijke oorlogsverleden.
Met de parlementsverkiezingen
voor de deur komt een nieuwe
misser slecht uil.
Obuchi stierf zes weken na-
dal hij in coma was geraakt als
gevolg van een beroerte. Zijn
26-jarige dochter heeft zich na
zijn dood kandidaat gesteld
voor verkiezingen op 25 juni.
Obuchi werd zelf op 26-jarige
leeftijd het jongste Japanse par
lementslid ooit. Hij werd 62.
ter nog steeds de afzetting van slib in het
toekomstige waterreservoir, dat zich
over ruim zeshonderd kilometer zal uit
strekken. De activisten vermoeden dat
het rivierslib het waterbekken in een
mum van tijd vult, waardoor de kans op
overstromingen weer groeit.
Peking Iaat de dam juist bouwen om de
jaarlijkse overstromingen door China's
hoofdstroom te voorkomen. Verder
moeten centrales in de dam elektriciteit
opwekken.De dam, die minstens 140
miljard gulden kost, moet in 2009 zijn
voltooid.
DEN HAAG'GPD
Ze wilden 'niet oneerbiedig
zijn' en rechters van het Joego-
slavië-tribunaal 'niet persoon
lijk bekritiseren'. Maar na deze
omzichtige aanloop moest het
hoge woord er gisteren voor het
tribunaal toch uit. De advoca
ten van de Bosnische moslim
Esad Landzo, tot 15 jaar cel ver
oordeeld voor oorlogsmisda
den, eisen een nieuw proces
omdat één van de rechters tij
dens hoorzittingen had zitten
slapen.
„Rechter Karibi-Whyte was
op vele momenten in diepe
slaap. En dat is volkomen on
aanvaardbaar", zei advocaat
Peter Murphy tegen de vijf
rechters van de Kamer van Be
roep. De Nigeriaan Adolphus
Karibi-Whyte leidde vanaf
maart 1997 het proces tegen
drie moslims en een Bosnische
Kroaat. De vier waren ervan be
schuldigd dat zij Servische ge
vangenen aan een gruwelbe-
wind hadden onderworpen in
het concentratiekamp Celebici.
Al in de zomer van 1997 was
duidelijk dat er problemen wa
ren met Karibi-Whyte, wiens
snurken tot op de publieke tri
bune hoorbaar was. Door de
hazenslaapjes van de rechter
tijdens het hoger beroep in stel
ling te brengen, vervolmaakte
advocate Cynthia Sinatra haar
persoonlijke vendetta met de
magistraat. Het hele Celebici-
proces werd namelijk al geken
merkt door eindeloze scher
mutselingen tussen de flam
boyante raadsvrouw uit Los An
geles en de nurkse rechter uit
Abuja.
Sinatra was dan ook zo wijs
de behandeling van dit heikele
punt over te laten aan haar col
lega Murphy. Die schetste hoe
Sinatra 'alle mogelijke stappen'
had genomen om de kwestie
discreet .en achter de schermen
op te lossen. Landzo zelf had
ook een klachtenbrief geschre
ven aan de president van het
tribunaal, die daarop met Kari
bi-Whyte en andere rechters
zou hebben overlegd, „leder
een wist dat er een probleem
was", concludeerde Murphy.
„Maar niemand greep in."
De aanklagers mengden zich
gisteren amper in de slaap-dis-
cussie. Volgens aanklager Upa-
wansa Yapa is de verdachten
geen onrecht aangedaan, en
zegt een videoband van Karibi-
Whytes slaapmomenten niets,
omdat er niet constant een ca
mera op de rechter was gericht.
Murphy wees fijntjes op de on
waarschijnlijkheid dat de Nige
riaan buiten beeld 'een miracu
leuze transformatie' onderging.
Karibi-Whyte werd niet herko
zen bij het tribunaal en keerde
terug naar het Hooggerechtshof
van Abuja, waai- hij zich in stil
zwijgen hult over de aantijgin
gen.
JAKARTA Rtr-AFP
De vroegere Indonesische pre
sident Soeharto heeft gisteren
zijn 79ste verjaardag alleen ge
vierd. Zijn gezondheid is wan
kel, hij staat onder huisarrest en
hem wacht mogelijk een proces
wegens corruptie.
Terwijl de oud-president een
zaam in zijn woning in de villa
wijk Menteng in Jakarta zat, eis
ten demonstranten enkele hon
derden meters verder de be
rechting van de man die Indo
nesië 32 jaar lang met harde
hand regeerde, en die zich in
mei 1998 na onlusten genood
zaakt zag af te treden.
Procureur-generaal Darus-
man heeft gezegd dat hij Soe
harto misschien in augustus
voor de rechter daagt. De oud-
president wordt eivan beschul
digd dat hij en zijn familie zich
op kosten van de Indonesiërs
een fortuin hebben vergaard.
Soeharto's advocaten zeggen
,dat hij door zijn zwakke ge
zondheid niet terecht kan
staan. Justitie heeft hem een
paar keer willen verhoren. Vol
gens Soeharto's artsen stijgt
zijn bloeddruk tot onverant
woorde hoogte als hem moeilij
ke vragen worden gesteld.
quezon Traditionele dansers op de Filipijnen maken zich op voor een landbouwfeest in gezichten uitbundig en bewegen op opzwepende slagwerkmuziek. Het maakt ze graag
Quezon. De zogenoemde Ati-atihan dansers kleden zich in felle kleuren, beschilderen hun geziene gasten op feestdagen en vieringen. foto ap aaron favila
