'Bisschop bedient zich van botte-bijlcentralismi
Plaats van nonnen blijft
omstreden in boeddhisme
Geloof Samenleving
Bestaat God? Daar heeft de wetenschap geen antwoord opQ
VRIJDAG 9 JUNI 2000
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Priester en bisschop kruisen degens over ervaringscathechese
DEN BOSCH ONNO VAN 'T KLOOSTER
Katholieken in het bisdom Den Bosch kunnen de
komende tijd kiezen uit catecheseles 'met' en
'zonder' bisschoppelijke zegen. De onlangs ont
slagen bisschoppelijk gedelegeerde H. Schuma
cher gaat namelijk gewoon door met cursussen
geven, terwijl deze week ook het Regiovicariaat
van start is gegaan. Dat verzorgt dezelfde soort
catechese voor volwassenen.
Voor 'gewone gelovigen' is het niet zo duidelijk
waarom Schumacher uit de gratie is gevallen. Vi
caris Mij gaarden zegt namens het bisdom dat
pastoraal werkers van het Regiovicariaat zich
strikt aan de 'openbaringscatechese' houden,
terwijl Schumacher het accent ligt op 'ervaring-
catechese'. Schumacher, die als priester in het
bisdom Breda werd uitgeleend aan Den Bosch,
zegt dat hij zijn ontslag te danken heeft aan het
'botte-bijlcentralisme' van bisschop Hurkmans.
„Ik verzorg de catecheselessen sinds 1990 en
weet jaarlijks zo'n 400 mensen warm te krijgen
voor de cursussen. Dat mag je wel succesvol noe
men." De in ongenade gevallen priester denkt
dat zijn stijl van werken de nieuwe bisschop niet
beviel. „Onder het mom van een reorganisatie,
waardoor de bisschop dichter bij de mensen zou
komen te staan, ben ik van de ene op de andere
dag ontslagen."
Vicaris en tijdelijk persvoorlichter W. Mijgaar
den ontkent de aantijgingen van Schumacher.
„Er zijn verschillende gesprekken en brieven ge
weest, voordat hij werd ontslagen. Dat bewijs kan
ik zo geven. De werkelijke reden voor zijn ontslag
was dat hij een solist was. Niemand kon vat op
hem krijgen. Neemt niet weg dat hij al die jaren
met veel verve en enthousiasme catechesecur
sussen gaf." Mijgaarden noemt Schumacher een
man met 'veel charisma'. „Hij doet dingen op
zijn eigen manier. Dat brengt met zich mee dat
er bij hem weinig ruimte is voor 'teamwork'. In
de nieuwe opzet, waarin de parochies steun vra
gen aan een regiovicariaat, ook op het gebied van
catechese, zou Schumacher zich waarschijnlijk
ook niet op z'n gemak hebben gevoeld."
Het bisdom en Schumacher hadden, volgens
Mijgaarden, de afspraak gemaakt dat ze de reor
ganisatie als officiële reden voor het ontslag naar
buiten zouden brengen. De inhoudelijke geschil
len zouden binnenskamers blijven. Hoogleraar
kerkgeschiedenis in Nijmegen, P. Nissen, brak
echter in het Brabants Dagblad een lans voor zijn
vriend Schumacher. Hurkmans vroeg daarop een
gesprek aan met Nissen. Sinds ook Trouw over
de kwestie is gaan schrijven, ligt de affaire op
straat. Schumacher spreekt nu openlijk over de
geschillen. Hij wijdt zijn ontslag aan de ver-
rechtsing binnen de kerk, als gevolg
schopbenoemingen. Iets dat niet volj
van Rome gaat wordt afgekapt, zegt Si
Mijgaarden op zijn beurt wil niet
Schumacher de openbaringscateche!
liggen, „maar het accent ligt bij hei
ringscatechese", aldus de vicaris,
ervaren is heel belangrijk. Maar uitei
het bij catechese om de openbarinj
cher was daarbij 'bisschoppelijk g<
Het geeft dan geen pas om geheel die
schop voorbij te gaan." Schumacher
sen, zoals hij zegt 'op verzoek van ve Op
parochies' door met het geven catech
sen aan volwassenen. „Ik geloof', zepee
er in die cursussen iets nieuws wordeyc
Iets waardoor de kerk en geloven kuni Vla
gen aan je menszijn. En het is doodj
de leiding van een kerk daar zo raar ov Mi
JOHAN LAMORAL
In Zuidoost-Azië blijkt bij vrou
wen een hernieuwde belang
stelling te bestaan voor het
boeddhistische kloosterleven.
Er hebben in de lange geschie
denis van het boeddhisme al
tijd wel vrouwelijke kloosterge
meenschappen bestaan, maar
hun aanwezigheid heeft door
de jaren heen tot heftige con
troverses geleid.
Hoe dan ook, vrouwelijke
kloosterlingen hebben in het
boeddhisme nooit dezelfde
rechten gehad als de monni
ken, en nonnen hadden steeds
een ondergeschikte positie. De
vraag is dan ook hoe moderne
Aziatische vrouwen daar tegen
aankijken en of er in het boed
dhisme nog plaats is voor vrou
welijke religieuzen.
Deze vraag stelt zich ook Ann
Heirman, die promoveerde in
talen en culturen van Zuid- en
Oost-Azië aan de universiteit
van Gent. Tijdens lunchge-
sprekken in het Centrum voor
Genderstudies te Gent belichtte
zij de vaak bewogen geschiede
nis van de boeddhistische non
nen.
„Feit is", zegt Heirman, „dat
het boeddhisme reeds vroeg
vrouwen heeft toegelaten tot de
kloostergemeenschap. Volgens
de overlevering zou Boeddha
zelf daar aanvankelijk zeer af
wijzend tegenover hebben ge
staan. Pas na twee weigeringen
en na opnieuw aandringen van
zijn geliefde volgeling Ananda,
zou de 'Wereldgeëerde' zijn
stiefmoeder Mahaprajapati
Gautami samen met vijfhon
derd Sakya-vrouwen uiteinde
lijk toch toestemming hebben
gegeven 'heen te treden' of zich
uit de wereld terug te trekken
om in de kloostergemeenschap
of sangha te gaan leven."
Heirman citeert in dat ver
band de bekende woorden van
Boeddha dat door de toelating
van nonnen de leer 'slechts half
zo lang zal standhouden'. On
danks zijn toestemming blijft
Boeddha (de verlichte, de naam
waaronder de stichter van het
boeddhisme Siddhartha Gauta
ma bekend is geworden) in de
aanwezigheid van vrouwen in
de kloostergemeenschap een
gevaar zien voor de leer en voor
het moreel van de boeddhisti
sche gemeenschap. Hij laat
vrouwen dan ook slechts toe op
voorwaarde dat zij zich strikt
houden aan de 'acht regels' of
gurudharma, die de nonnenge-
meenschap aan de monniken
gemeenschap onderwerpen.
Uit hun historische context
gelicht komen deze regels vol
gens onze sociale opvattingen
wel erg discriminerend over. Zo
moet een non in alle omstan
digheden, ook al is zij reeds
honderd jaar geordineerd,
kaarsrecht staan wanneer zij
een pas geordineerde monnik
ontmoet en zij moet hem eer
betuigen en hem een zitplaats
aanbieden. Verder mag een
non een monnik nooit verwij
ten de moraliteit, de juiste in
zichten of het correct gedrag te
hebben veronachtzaamd. Een
non mag een monnik ook niet
bestraffen, noch hem weren uit
ceremonies van de gemeen
schap en zij mag een monnik
niet berispen terwijl een mon
nik wel een non mag berispen.
Vrouwelijke kandidaten voor
het kloosterleven moeten kaal
geschoren en gehuld in non-
nenkleren, de nonnengemeen-
schap eerst meedelen dat zij
hun toevlucht nemen tot Boed
dha, tot de leer en tot de ge
meenschap. De kandidate
vraagt dan driemaal de toe
stemming om heen te treden
onder begeleiding van haar le
rares. Wordt haar dit toege
staan, dan wordt zij aspirant
non of novice en moet zij zich
strikt houden aan tien voor
schriften.
Deze luiden: zij mag niet do
den, zij mag niet stelen, geen
onkuis gedrag hebben, niet lie
gen, geen alcohol drinken, geen
bloemen dragen of parfum ge
bruiken, zij mag niet zingen,
dansen en musiceren en zij
mag ook niet naar zang, dans of
muziek gaan kijken of luisteren.
En ten slotte mag zij geen hoog,
breed en groot bed gebruiken,
zij mag niet op de verkeerde tijd
eten, dit is na de middag, en zij
mag geen goud, zilver of kost
baarheden bezitten.
Heirman merkt op dat in de
beginperiode van het boeddhis
me in China een vrouw enkel
novice kon worden en er geen
ordinatie was voorzien. Later
gebeurden de wijdingen in aan
wezigheid van nonnen uit Sri
Lanka. Van dan af werd de Chi
nese ordinatielijn algemeen als
rechtsgeldig beschouwd, of
schoon de twijfels, de discus
sies en de bezorgdheid voor de
rechtsgeldigheid bleef bestaan.
AFKE VAN DER TOOLEN
Wetenschap, dat is zo'n beetje syno
niem met vooruitgang. Van zeepkist
naar cabrio, van tamtam naar chat-
box. Maar hoe zit het in een wat min
der tastbare academische bezigheid:
de theologie? Gaat die wel met z'n tijd
mee? Of hoeft dat helemaal niet?
Aan twee generaties Leidse godge
leerden was gisteren de taak om daar
een boom over op te zetten. Het twee
gesprek tussen godsdiensthistoricus
E. Meijering (1940) en godsdienstfilo-
soof A. Goudriaan (1969) was onder
deel van het lustrumfeest van de Leid
se universiteit
Juist als het om theologie gaat zijn
het precaire vragen. Want theologen
kunnen niet meeliften op de voort
denderende vooruitgangstrein. In te
gendeel. Hoe wetenschappelijker ons
wereldbeeld, hoe heikeler juist de po
sitie van de godgeleerdheid wordt.
Godsdiensthistoricus Meijering ziet
echter geen probleem. Hij vertolkt het
bekende schizofrene standpunt dat
wetenschap en geloof twee verschil
lende werelden zijn. Meijering: „Be
staat God? Daar kan de wetenschap
geen antwoord op geven. Maar daar
om hoef je als gelovige nog niet te
concluderen dat Hij ook inderdaad
niet bestaat."
De veel jongere godsdienstfilosoof
Goudriaan is 'somberder gestemd'.
Hij weigert het probleem onschadelijk
te maken door het simpelweg niet als
probleem te zien. „Ik denk dat geloof
voor een belangrijk deel steunt op een
bepaalde visie op de werkelijkheid. Als
de resultaten van historisch onder
zoek botsen met de bijbelse teksten
heb je een conflict."
Veel verder dan dit voert de discus
sie niet. Tot onvrede van een nog jon
ger persoon uit het publiek, die een
poging doet de zaak op sch
ten: „Wordt het niet eens j I
theologie zich gaat bezigho
wat een joodse denker als I
stein over de werkelijkheid
zegd?" laf
De oudere generatie waij) z
Meijering toont zich 'best bjnd
zich te verdiepen in het wei Va
stein. Maar: „Ik denk niet d >rd
plezier zal doen om vervol je
godsbeeld daaraan aan te pk
Weersvooruitzicht HWS
Geldig tot en met zaterdag.
Noorwegen:
Eerst nog perioden met zon en
op de meeste plaatsen droog.
Middagtemperatuur tussen de
10 en 15 graden in het noorden,
in het zuiden rond 20 graden.
Zweden:
Flinke perioden met zon. Zater
dag vanuit het westen meer be
wolking en later kans op regen.
Maxima in het noorden tussen
14 en 18 graden, in het zuiden
22 graden.
Finland:
Vrijdag naar het oosten wegtrek
kende bewolking en regen. Maxi
ma uiteenlopend van 12 graden
in het noorden tot 20 in het zui
den.
Denemarken:
Vrijdag zonnige perioden en
droog. Zaterdag meer bewolking
en enkele buien, mogelijk met
onweer.
Engeland, Schotland, Wales, Ier
land:
Wisselend bewolkt en vooral vrij
dag enige tijd regen, mogelijk
ook onweer. Zaterdag de meeste
buien in Ierland en Schotland,
elders ook af en toe zon. Maxima
uiteenlopend van 15 graden in
het noordwesten tot 20 bij Lon
den.
België en Luxemburg:
Droog, tropisch warm en perio
den met zon, later op vrijdag of
zaterdag regen- of onweersbuien.
Middagtemperatuur rond 29 gra
den.
Noord- en Midden-Frankrijk:
In het oosten eerst nog zon en
warm. Vanuit het westen meer
bewolking. Middagtemperatuur
tussen de 25 en 30 graden, za
terdag aan zee en in een bui
minder warm.
Zuid-Frankrijk:
In het zuidoosten eerst nog zon
nig, warm en droog. Van het wes
ten uit flinke regen- of onweers
buien met veel neerslag. Mid
dagtemperatuur tussen 25 en 30
graden. In neerslag en zaterdag
minder warm.
Spanje:
Vooral in het noorden veel wol
ken en enkele pittige regen- of
onweersbuien. In het zuiden dro
ger en ook meer zon. Maxima
aan de Golf van Biskaje tussen
15 en 20 graden, landinwaarts
25, in het zuiden mogelijk 30
graden.
Portugal:
In het zuiden eerst nog zonnig en
droog. Vanuit het noordwesten
meer bewolking en regen- of on
weersbuien. Maxima uiteenlo
pend van 18 graden aan de
noordwestkust tot 31 in het bin
nenland. Vrijdag minder warm
Mallorca, Ibiza, Menorca:
Vrijdag eerst nog zonnig, warm
en later op vrijdag, maar vooral
op zaterdag enkele regen- of on
weersbuien. Maxima eerst 28
graden. Zaterdag in buien min
der warm.
Marokko:
Westkust: eerst hier en daar wol
kenvelden. Meest droog. Zater
dag meer zon. Middagtempera
tuur meest tussen 20 graden
vlak aan zee in het zuiden en 30
graden langs de noordwestkust.
Zaterdag een stuk koeler.
Tunesië:
Zonnige perioden en zaterdag in
het noorden een kleine kans op
een regen- of onweersbui. Warm
met maxima aan de kust tussen
de 25 en 30 graden.
Madeira:
Wolkenvelden en later meer zon,
meest droog. Maxima rond 20
graden.
Canarische Eilanden:
Perioden met zon en eerst ook
wolkenvelden. Meest droog weer.
Maxima ongeveer 25 graden. Ge
leidelijk minder warm.
Duitsland:
Zonnig en warm, vrijdag nog
droog. Later op zaterdag in het
westen kans op een bui, mogelijk
met onweer. Maxima tussen 25
en 30 graden.
Oostenrijk:
Flinke perioden met zon en
droog. Tropisch warm met een
middagtemperatuur rond 30 gra
den.
Zwitserland:
Vrijdag flinke perioden met zon
en droog. Op zaterdag vanuit het
westen meer bewolking en kans
op enkele regen- of onweersbui
en.
Italië:
Perioden met zon, ook enkele
wolkenvelden. Vrijdag hier en
daar een enkele onweersbui.
Vooral zaterdag vanuit het wes
ten pittige regen- of onweersbui
en. Middagtemperatuur meest
tussen 26 en 32 graden.
Corsica en Sardinië:
Geregeld zon en later op zater
dag vanuit het westen enkele
flinke regen- of onweersbuien.
Griekenland en Kreta:
Vooral op Kreta eerst zonnig en
nog lange tijd droog. Vanuit het
noordwesten enkele (onweers)
buien. Vooral in het noorden veel
neerslag mogelijk. Maxima uit
eenlopend van 28 graden aan
zee tot 33 plaatselijk in het bin
nenland.
Turkije en Cyprus:
Flinke perioden met zon en
droog. Maxima aan zee tussen
25 en 30 graden.
Weerrapporten 090605 u
ZATERDAG 10 JUNI 2000
Zon- en maanstanden
Zon op 05.21 Zon onder 21.57
Maan op 14.48 Maan onder02.55
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 11.14 23.55 10.47 23.28
Laag 06.25 19.35 06.06 19.16
Amsterdam
De Bilt
onbewolkt
Eindhoven licht tx
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Maastricht
Aberdeen
Bt :elona
Berlijn
Boedapest
Bordeaux
Dublin
Frankfurt
Genève
Helsinki
Innsbruck
Istanbul
Klagenfurt
Kopenhagen
Las Palmas
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
Malta
licht bew.
licht bew,
onbewolkt
onbewolkt
licht bew,
licht bew.
onbewolkt
onbewolkt
onbewolkt
onbewolkt
onbewolkt
onbewolkt
licht bew
licht bew.
onbewolkt
onbewolkt
licht bew.
half bew.
licht bew.
licht bew
onbewolkt
half bew.
21 3 0,0
21 12 0.0
23 8 0.0
13 8 1.0
32 21 0.0
25 15 0,0
22 12 0.0
26 14 0.0
31 15 0.0
23 7 0.0
27 19 0.0
14 10 2.5
23 12 0.0
24 10 0.0
11 10 3.0
25 8 0.0
26 18 0.0
23 9 0.0
17 13 0.0
24 20 0.0
27 17 0.0
21 15 12.9
22 12 0.0
22 10 0.0
32 10 0.0
26 15 0.0
27 13 0.0
28 18 0.0
L O F
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
•a*
bewolkt
onweer
W warmtefront
regen
sneeuw
V koufront
opklaringen
hagel
lagedruk
mist
windrichting
H hogedruk
zonnig
19
temperatuur
mnn luchtdruk in
1000 hecto pascal
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/ vr. 18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-512
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
REDACTIE
A. Maandag, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D.C. van der Plas, chef eindredactie regio
J. Rijsdam, chef redactie kunst
W. Spierdijk, chef sportredactie
E Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
Duin- en Bollenstreek
W.F. Wegman, chef redactie Leiden
er
TELEFAX j
Advertenties: 071-5323»,
Familieberichten: 023- 531,
023- 5320 216
Redactie: 071-5321 921 lad
Hoofdredactie: 071- 5315G
ADVERTENTIE
Maandag t/m vrijdag v,
071-5356 230
RUBRIEKSADVERT&-
Maandag t/m vrijdag v.
071- 5143 545
ABONNEMENT
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per half jaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtigi\
het automatisch afschrijven var j
abonnements- geld, ontvanger
betaling.
VERZENDING PER
Voor abonnementen die per po >s
worden verzonden geldt er
aan portokosten per verschijnd-
LEIDSCH DAGBLAD OPC/HC
Voor mensen die moeilijk lezi Vic
hebben of blind zijn (of ei
leeshandicap hebben), is een |sn
van het regionale n' |(j
Dagblad op geluidscassette
informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproken Le ate
20 13" 4.0
22 12 0.0
27 21 0.0
ar bew.
Split
Stockholm
Warschau
Wenen
onbewolkt zo 2 25 14 0.0
onbewolkt ver 1 20 6 0.0
onbewolkt nol - 16 0.0
onbewolkt nw2 - 22 0.0
onbewolkt n 5
onbewolkt w 1
licht bew. zo 4
onbewolkt nw
Bangkok zwaar bew.
Buenos Aires zwaar bew.
Casablanca licht bew.
Johannesburg onbewolkt
Los Angeles half bew.
New Orleans zwaar bew.
New York zwaar bew.
TelAviv licht bew.
35 26 1,2
15 13 37.0
24 19 0 0
K E N H U
16
0.0
14 8 0.0 Tokyo
18 12 0.0
23 10 0.0
24 8 0.0
Toronto
21 15 0.0
31 18 0.0
29 16 0.0
28 19 0.0
30 21 0.5
26 16 0.0
25 19 2.0
18 12 0.0
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezon enl
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24.u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst oe(
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178. Br
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111
VANDAAG
Vandaag 47 jaar geleden, op 9 juni 1953, brak
er op de Generale Synode der Gereformeerde
Kerken in Utrecht een fikse rel uit. De krant
meldde dat kerkscheuring dreigde. Het ging
om het ontslag van dr. Steenbeek uit Gouda als docent op
de theologische school. Dominee van de Berg voerde
een groep verontrusten aan, die de geloofsopvattingen van
Steenbeek niet konden waarderen. Drie van Steenbeeks
collega's en twee ouderlingen waren fel tegen dit ontslag,
en overwogen uit de kerk te stappen. De synode reageerde
door twee van de vijf protestanten als curator van de theo
logische school van hun taak te ontheffen,
Op de 9-de juni 1837 stierf ook Annamaria Taigi, een Itali
aanse die voor haar dertigste zeven kinderen kreeg. Ze
werd zaligverklaard in 1920, toen vrouwen kiesrecht kre
gen.
Nieuw dak voor kerkje aan de dijk
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen: te Bodegraven (wijkgem. 1), H. Markus te Woerden.
GEREFORMEERDE KERKEN
Bedankt: voor Rotterdam-Hillegersberg/Schiebroek, J. Stander te Oude-
ga-
GEREFORMEERDE KERKEN (VRIJGEMAAKT)
Beroepen: te Zuidlaren (wijk Oost), H.J. Messelink te Voorthuizen-Barne-
veld.
Sint Jeroen viert jubileum pastor
noordwukHet dames- en herenkoor van de parochie Sint Je
roen in Noordwijk zingt op Tweede Pinksterdag de Laurentius-
mis in de Sint Jeroenskerk aan de Limburg Stirumstraat. Met
een plechtige eucharistieviering, die om tien uur begint, viert de
parochie die dag het 35-jarig priesterfeest van pastor Bart van
der Helm.
Hirsch president lutherse synode
bennekom De Amsterdamse predikante H. Hirsch (46) is be
noemd tot gedelegeerd president van de lutherse synode. Zij is
werkzaam bij het Samen-op-Wegproject Op weg naar een mul
ticulturele gemeente. Hirsch is sinds 1993 lid van het dagelijks
bestuur van Evangelisch-Lutherse Kerk. Zij zal zich bezighou
den met het SoW-bestuur en de triosynodes. Ook zal zij de Lu
therse Kerk vertegenwoordigen bij officiële contacten in bin
nen- en buitenland.
sluk-ewuk Het veertiende-eeuwse witte kerkje aan de Waaldijk
in Slijs-Ewijk krijgt een nieuw dak en nieuwe dakgoten. Regen
water dreigde de fundering van het gebouw aan te tasten. De
restauratie wilde koperen dakgoten aanbrengen, maar daar be
taald het rijk niet aan mee. Den Haag vindt zinken goten voor
het kerkje in de Betuwe mooi genoeg. De restauratie moet in
2002 klaar zijn. foto wfa
