Ontmoetingsplaats voor gehandicapte kunstenaars
.Het begon
lis geintje'
Premier Kok roemt expositie
van architectuurinstituut
Cultuur Kunst
Nederlanders willen musicaltheater maken van Berlijns operettehuis
Mezzosopraan Tania Kross
wint NPS Cultuurprijs 2000
Opera op het
water is
groot succes
Grote verwachtingen KunstRAI
NDERDAG 8 JUNI 2000
941
21
oom voor de eeuwigheid
111 )en Hij kreeg de boom niet mee, zoals de Japanse keizer
[a tst nog. Maar bij het planten in de Hortus Botanicus kreeg
e afessor Takashi Sugimura daarentegen wel de garantie dat
e*j n Cryptomeria Japonica daar veel en veel ouder kon worden
n de cypres die nu in de keizerlijke achtertuin prijkt. „Wel
I lizend jaar", sprak de directeur van het Nationaal Herbarium,
afessor Baas. „Hij kan iedereen en alles overleven. Althans als
gi, zoals de boom in Japan in de wandelgangen wordt ge-
?r emd, ook gezond blijft. Hier in de Hortus zullen ze daar voor
1:gen." Een toepasselijk geschenk voor de Japanse geleerde
°lzaterdag een eredoctoraat ontvangt van de Leidse universi-
ae t in verband met zijn baanbrekende onderzoek op het gebied
enn ziekte in relatie met ouderdom. De professor, die er tijdens
II ceremonie gelijk de stereotiepe Japanner druk op los foto-
ee ifeerde, liet het wroeten in de aarde maar over aan zijn
'w juw. Kon hij daar mooi nog een paar kiekjes voor thuis van
t0 tken, nu definitief vaststond dat die boom toch echt niet mee
ar huis mocht. foto hielco kuipers
m
a [uziek, theater en cabaret in München
|nchen Lou Reed, Nina Hagen en Huey Lewis treden deze
mer op in Tollwood. Dit grote festival in München begint op
21 juni. Tot en met 16 juli zal een keur aan muzikanten, theater
makers en cabaretgroepen de podia bevolken. Vorig jaar trok
t Duitse festival 850.000 bezoekers. Tollwood begon ooit als
ye ernatief festival maar is inmiddels uit zijn jasje gegroeid. The-
ie ;rgroepen uit de hele wereld gunnen het publiek komende
11 mer in München een blik in de keuken. Zo brengt het Franse
a impagnie Off een moderne Carmen-uitvoering en het even-
ns Franse Compagnie Maboule Distorsion een avantgardis-
ch theatercircus. West-Afrikaanse kunstenaars hebben zich
renigd in 'Circus of a 1000 faces'. Verder staan onder meer
P en Willy de Ville op het programma. Het festival vindt
lats in het Olympiapark.
ipen Podium in Volkshuis afgelast
)en» Het Open Podium dat Folkclub Horus op vrijdag 9 juni
1 het Leidse Volkshuis wilde houden, is afgelast. Volgens P. Al-
e rda van de Leidse folkclub zijn er problemen met de geluids-
2 j ilatie van het Volkshuis. Volkshuis-coördinatrice Hilde Jansen
e{ vestigt dat de isolatie in het opgeknapte pand nog niet klaar
Jansen: „De werkzaamheden in de betreffende zaal zijn, vol-
p] ns planning, nog in volle gang. De zaal'is nog leeg. Er komt
c|] n tribune in en er hangen nog geen gordijnen." Naar haar
ggen is alles bij de start van het nieuwe seizoen, in september,
ier in orde.
I paanse prijs voor sopraan Hendricks
)e lEDQ De Amerikaanse sopraan Barbara Hendricks krijgt dit
ro ïr de Prins van Asturië-prijs voor schone kunsten. Dat heeft
sl jury van de prestigieuze Spaanse onderscheiding, waaraan
3e n bedrag van 5 miljoen peseta (66.000 gulden) is verbonden,
nt kendgemaakt. De 51-jarige sopraan krijgt de prijs niet aleen
in or haar muzikale veelzijdigheid, maar ook voor haar inzet
3 or de mensenrechten. „Haar artistieke talent en haar engage-
ent zijn een levend bewijs van de band tussen kunst en maat-
happij", aldus de jury. Hendricks is sinds 1987 speciale am-
ssadeur van de Hoge Commissaris van de vluchtelingenorga-
satie van de Verenigde Naties.
r
lusicaldebuut Kamerling in Elisabeth
r swuk Voormalig soap-acteur Antonie Kamerling maakt het
t mende theaterseizoen zijn musicaldebuut in Elisabeth. Ka-
erling (33) speelt vanaf eind augustus de rol van Luigi Luche-
één van de hoofdrollen. Kamerling kreeg bekendheid met
J. n rol van Peter Kelder in Goede Tijden Slechte Tijden. Ook in
dere producties trad Kamerling met grote regelmaat aan. Op
1 evisie speelde hij onder meer in Respect (met Willem Nijholt
:n 1995), Windkracht 10 ('95) en All Stars ('99). Speelfilms waar-
Kamerling figureerde waren onder meer De Kleine Blonde
8 >od, Suite 16 en Het Veertiende Kippetje. Op het toneel heeft
imerling ervaring met The Mousetrap, Torch Song Trilogy en
II Wonderbaarlijke Nacht. In Elisabeth gaat Kamerling de rol
ÏV n en om spelen met Wim van den Driessche, die al sinds de
1 emière van Elisabeth in 1999 de rol van Lucheni speelt.
di
k.
it is huiswerkradio op Radio Leider-
p 106.1 FM, met 'Ik weet waar je huis
ont' van B. N. W. oftewel Borighi,
nfredo én Wini." Met een echte ra-
i-stem kondigt Boris van Zonneveld
geroutineerd een plaatje aan. Niet
naar een plaatje, want het is de single
hij samen met collega-radiomakers
tnfred Vink (25) en Wijnand Trippen-
(18) maakte. En de single is tegen-
ordig niet alleen op radio Leiderdorp
loren, de beoogde zomerhit heeft in-
ddels de Nationale Tipparade bereikt,
navond staan ze in het Hilversumse
e Gooiland geprogrammeerd tussen
ida Wagenmakers en Georgina .Ver
in.
.Het is begonnen met een geintje",
t Van Zonneveld het onstaan van het
mer uit. „Een maand of drie geleden
laiden we op de radio 'C U when U
there' van Coolio. We maakten er tij-
[is de uitzending een eigen tekst op."
jnand Trippenzee vult hem aan: „Dat
g in het begin niet verder dan Yo en
eek it Out. Later kwamen we op 'Ik
et waar je huis woont'. Dat hoor je
ine ventjes op straat wel eens tegen
aar roepen als ze ruzie hebben. Om te
telllen dat ze later hun grote broer er
af sturen." Van het een kwam het an-
,We namen de tekst op in de studio
i Radio Leiderdorp en ik heb er in
jn huisstudio nog wat aan gedaan."
'tedat het plaatje was rondgestuurd
ar radiostations en platenmaatschap-
en was het meteen raak. „Platen-
latschappij ABCD belde dezelfde
>nd nog terug en zei dat ik niet meer
'der moest praten met anderen. Na-
Het roemruchte Metropol Theater in
Berlijn wordt mogelijk een Nederlands
musicalbedrijf. Volgens het Duitse
dagblad Die Welt wil het Nederlandse
bedrijf Stage Holding rond de tachtig
miljoen gulden investeren. Stage Hol
ding bevestigt de gesprekken met de
gemeente Berlijn, die eigenaar is. Het
bedrijf wil geen bedragen noemen,
maar hoopt wel op een 'goede afloop'.
Stage Holding is een bedrijf van Joop
van den Ende. Joop van den Ende
Theater Producties is weer een werk
maatschappij van Stage Holding, dat
ontstond toen Van den Ende alle live
producties uit Endemol haalde.
Stage Holding noemt de Duitse
markt 'erg interessant voor ons'. Stage
Holding Duitsland heeft al een con
tract gesloten met het Colosseum in
Essen en kocht reeds het Buddy Thea
ter in Hamburg.
Het Metropol Theater is meer dan
honderd jaar oud en legendarisch om
de suikerzoete operettes die daar in de
loop van de afgelopen eeuw met groot
vakmanschap zijn uitgevoerd. Volgens
Die Welt wil Stage Holding er nu mu
sicals als Elisabeth (nu in het Circus
Theater in Scheveningen), Titanic en
Cyrano (bekend van Broadway) op de
planken brengen.
Het Metropol Theater in het voor
malige Oost-Berlijn staat al sinds de
zomer van 1997 leeg. De overheid lijkt
er geen geld meer aan te willen spen
deren. Alleen Tom Waits en de CDU
hebben het theater nog een keer afge
huurd. De positie van de vroegere
operettetempel is tot op heden ondui
delijk. Wel is er sprake geweest van
een overname door theaterman René
Kollo.
Atelier en expositieruimte Phila del Art in Leidse vrouwengevangenis
CASPER WICHERS
De voormalige vrouwengevan
genis aan de Pesthuislaan in
Leiden gaat weer open, maar
dit keer worden er geen vrou
welijke delinquenten aan de
muur geketend. Slechts één
kleine ruimte, met dubbele
deuren, doorgeefluik en een
kijkgat laat nog zien hoe het uit
1848 stammende gebouw er
vroeger uitzag. In deze voorma
lige cel nummer 8 staat binnen
kort echter een bakoven. De
Stichting Philadelphia Zorg
heeft het door de Rijksgebou
wendienst geheel gerestaureer
de pand vlak naast Naturalis
omgetoverd in een een open
atelier en expositieruimte voor
verstandelijk en lichamelijk ge
handicapte mensen.
De Leidse burgemeester
Postma en Elco Brinkman, ad
viseur van Stichting Philadel
phia Zorg, zijn sprekers tijdens
de opening vrijdag van het
nieuwe kunstcentrum Phila del
Art. Vervolgens kunnen gehan
dicapten wekelijks, van woens
dag tot en met zaterdag, in Lei
den aan de slag met houtbe
werking, zijdeschilderen, beeld
houwen of keramiek. In het
pand is ook een expositieruimte
waar de gehandicapten hun
werk kunnen laten zien. Bezoe
kers kunnen de geëxposeerde
kunst niet alleen bekijken, maar
ook kopen en lenen.
Stichting Philadelphia Zorg is
een landelijke organisatie die
hulp biedt aan ruim zesduizend
mensen met een verstandelijke
handicap. Zes jaar geleden be
gon de stichting met het dagbe
stedingsproject Phila del Art.
Leiden was toen al een van de
locaties voor dit project waarbij
ny Voorhout: „De komende tijd zullen acht gehandicapte mensen zich hier dagelijks bezighouden met kunstzinnige activiteiten."
foto dick hocewoninc
mensen met een handicap zelf Voorhout van Phila del Art. „De
kunst maken. Door het hele
land worden 'kunstdagen' ge
houden waarbij de kunstenaars
hun werk aan elkaar laten zien.
„De nieuwe vestiging aan de
Pesthuislaan biedt nog meer
mogelijkheden", vertelt Janny
komende tijd zullen ongeveer
acht mensen zich dagelijks be
zighouden met allerlei kunst
zinnige activiteiten. Voordat zij
hier komen, hebben ze in een
soort sollicitatiegesprek al aan
gegeven wat ze leuk vinden, wat
ze kunnen en wat ze willen be
reiken." In overleg met de be
geleiders kunnen de gehandi
capten dan ook aangeven hoe
lang ze aan het project willen
meedoen.
Een team van vijf mensen be
geleidt deze kunstenaars en
geeft hen aanwijzingen. Van
deze begeleiders wordt ver
wacht dat zij naast grote affini
teit met deze doelgroep een
achtergrond hebben in de
kunst. Voorhout: „Een voltooi
de kunstopleiding, les hebben
gegeven in de kunst of zelf kun-
streeft naar zo'n vier exposities
per jaar. De kunstwerken die
niet op de expositie te zien zijn,
worden opgeslagen op de zeer
ruime zolder in het pand. Men
sen die te ver weg wonen of
voor wie het moeilijk is om naar
Phila del Art toe te komen om
hun werk ter plekke te maken,
mogen hun werk wel ter ver
koop aanbieden. Ook wanneer
iemand niet aan de stichting is
verbonden, krijgt hij toch de
mogelijkheid om mee te doen.
„Met het oog daarop willen we
samenwerken met andere
stichtingen", aldus Voorhout.
„Daarnaast heeft dit centrum
een tweede belangrijke functie.
Wij bieden mensen met een be
perking de mogelijkheid om
een opleiding te volgen. Daarbij
valt te denken aan functies als
suppoost, kaartverkoper, gids,
maar ook interieurverzorger.''
De projectmanager is bijzonder
enthousiast over de medewer
king die zij hierbij krijgen van
buurman Naturalis. „Het mu
seum heeft aangeboden om
mensen die bij Phila del Art zijn
opgeleid een kans te geven om
bij Naturalis te werken." Daar
naast mogen de bezoekers van
het kunstcentrum ook nog eens
gebruik maken van het sanitair
van het naastgelegen museum.
De komst van het kunstcen
trum moet de integratie van ge
handicapte mensen in de sa
menleving bevorderen. Het pu
bliek kan zien hoe deze mensen
te werk gaan en waartoe zij in
staat zijn. Aan de andere kant
krijgen de kunstenaars met een
handicap het gevoel dat ze vol
waardig bezig zijn en serieus
genomen worden. „En daar zijn
zij zich zeer bewust van."
GERTONNINK
Veel tijd om naar een stadion te
gaan heeft hij niet meer sinds
hij minister-president is. Toch
is Wim Kok een echte voetbal
liefhebber, zei hij gisteren na de
opening van de expositie over
stadions in het Nederlands Ar
chitectuurinstituut in Rotter-
dam.Tijdens 'Euro 2000, dat za
terdag begint, zal de premier
enkele duels gaan bezoeken.
„Ik ga zaterdag naar de ope
ningswedstrijd, België-Zweden
in Brussel. Dan zondag naar
Nederland-Tsjechië in Amster
dam. En natuurlijk naar de fi
nale, hier in Rotterdam", zei
Kok. De premier is dus op 2 juli
opnieuw in de Kuip, het stadi
on waar hij in 1954 voor de eer
ste keer was. „Dat was in de tijd
van Moulijn, Schouten en Kreij-
ermaat."
In zijn openingstoespraak
had de premier een vriend
schappelijke wedstrijd tussen
Engeland en Nederland aange
haald, in 1977 in Londen waar
bij Oranje met 2-0 won dankzij
twee treffers van Jan Peters.
„Dat was zo mooi omdat het op
het heilige gras van Wembley
was." De minister-president,
net terug uit Rome waar hij ook
het Colosseum nog had gezien,
roemde de expositie in het NAi.
„Ik denk dat de samenstellers
een applaus verdienen."
De tentoonstelling laat de
ontwikkeling zien die stadions
door de eeuwen hebben ge
maakt. Van het Colosseum ifi
Rome tot aan de meest moder
ne uitvoeringen van vandaag de
dag, waarbij de complexen wei
nig meer op de oorspronkelijke
voetbalplaatsen lijken. „Het
worden steeds vaker architecto
nische hoogstandjes," stelde
Michelle Provoost van het Nai
vast. „Vroeger ging het om een
veld met daaromheen vier
vooral houten tribunes, nu
moet een stadion multifunctio
neel zijn." Naast voetbal komen
dan functies als bioscoop, hotel
en appartementen om de hoek
kijken.
Ook Rod Sheard van het En
gelse architectenbureau HOK
Lobb Londen voorspelde
stormachtige ontwikkelingen.
„Het wordt allemaal nog spec
taculairder, en er gaat straks al
leen maar nog meer geld in
om." Hij verwees naar het nieu
we Wembley in Londen, dat
ruim een miljard gulden gaat
kosten. Of het nieuwe honkbal
stadion van de New York Yan
kees dat in Manhattan zal ver
rijzen. „Dat gaat echt om mil
jarden."
Simon Inglish, publicist over
stadionbouw, voetbalfan en sa
mensteller van exposities, er
kende zijn gehoor in het NAi te
lijden aan een ziekte: „Stadion-
nitis. Een prachtig gevoel. Dat
krijg je als je een stadion in
gaat. En dat heeft helemaal niks
met architectuur te maken." In
glish hield bovendien een plei
dooi voor natuurlijk gras. „Ik
moet er een worm uit kunnen
halen. Sorry hoor, voor al die
ontwerpers van de moderne
stadions." De Brit noemde de
tentoonstelling van het NAi
waar een mini-stadion is nage
bouwd 'fantastisch'. „Ik denk
dat ik dit idee bij een volgende
tentoonstelling ga stelen..."
Hilversum De prijs bestaat uit een be
drag van 25.000 gulden, te be
steden aan zaken of activiteiten
die binnen of in het verlengde
van Kross' artistieke prestaties
liggen. Criteria voor deelname
zijn dat de kunstenaars in Ne
derland wonen en werken, Ne
derlands spreken en niet ouder
zijn dan 35 jaar. Bovendien mo
gen zij niet eerder een prestigi
euze prijs hebben gewonnen.
Mezzosopraan Tania Kross is
de winnaar van de NPS Cul
tuurprijs 2000. „De combinatie
van hét respect voor de compo
sitie en haar eigen inbreng, plus
haar vermogen haar stem in
dienst van haar talent te stellen,
maken haar nu al tot een zan
geres van wereldklasse", aldus
de jury.
LEEUWARDEN
Voor de opera Orfeo Aqua
komen wegens de grote toe
loop 2500 extra toegangs
kaarten beschikbaar. De
opera wordt in juli twaalf
keer op het water de Bom
b rekken bij Workum in
Friesland opgevoerd. De be
schikbare 9500 kaarten wa
ren in april in een mum van
tijd uitverkocht.
Orfeo Aqua is gebaseerd
op de opera van Gluck over
het liefdesdrama van Or
pheus en Euridice. De voor
stelling wordt 's ochtends
om vier uur bij zonsopgang
in boten en met speciale ef
fecten op het water opge
voerd. Het publiek kan al
leen met het boemeltje van
Stavoren de Bombrekken be-
reiken.Om alle toeschouwers
te vervoeren, zullen de
meeste bezoekers de reis in
de trein staand moeten at
leggen.
Orfeo Aqua wordt opge
voerd in het kader van het
vijfjaarlijkse Frysk Festival.
De voorverkoop van de extra
kaarten begint maandag 19
juni.
De jongens van
BNW, (vlnr)
Wijnand Trip
penzee, Boris
van Zonneveld
en Manfred
Vink, zijn trots
op hun eerste
single, foto
henk bouwman
dat ik bij wat kennissen uit deze branche
wat informatie had ingewonnen, ben ik
gaan praten", vertelt Van Zonneveld.
„We hebben nu een contract voor deze
single, met een optie op nog een tweede.
Als het goed is, komt er ook een heel al
bum."
Bij het woord alleen al schieten de
vrienden spontaan in de lach. Manfred
Vink: „Een heel album. Daar staan toch
meestal minimaal acht nummers op.
Dan moeten we nog zeven nummers
maken." Nee, aan een heel album den
ken ze voorlopig nog niet. Alles op zijn
tijd, want de single moet eerst een hit
worden. En dan helpt het om in café
Gooiland in Hilversum te spelen, waar
veel discjockeys en mensen optredens
komen regelen. Dat het belangrijke op
treden ook meteen het eerste is, maakt
het allemaal nog wat spannender! In de
spiegeling van de ruit tussen de studio
en de vergaderruimte is al heel wat ge
oefend. Boris van Zonneveld: „We heb
ben zelf een act met wat danspasjes in
elkaar gezet. De studio van Radio Lei
derdorp dient als oefenruimte. Van de
platenmaatschappij krijgen we een Ha-
waï-shirt en een paar zonnebrillen. Om
het geheel een zomers tintje te geven."
Wel of geen hit, de vrienden vermaken
zich prima. „Niet veel mensen krijgen
amsterdam franqoise ledeboer
Na de recordomzet van tien
miljoen gulden op de KunstRAI
van 1999 zijn de verwachtingen
van de 160 deelnemers de ko
mende dagen hoog gespannen.
In zijn openingstoespraak van
de zestiende editie van de jaar
lijkse galeriebeurs verblijdde di
recteur Melle Daamen van de
Mondriaan Stichting hen alvast
met optimistische cijfers. De of
ficiële statistieken lopen altijd
enkele jaren achter, maar uit al
het CBS, het ministerie van
OCW en de KunstRAI zelf valt
op te maken dat de omzet uit
de verkoop van zonder subsi
dies gemaakt 'vrij werk' in vier
de kans om zoiets mee te maken. Het is WÊÊ..
gaaf om met je eigen single in de winkel wej beschikbare gegevens van
te liggen", vindt Manfred Vink. De pla-
tenmaatschappij wil er uiteraad zoveel
mogelijk verkopen en probeert het trio
de komende weken bij Fox Kids en Kin-
demet op televisie te krijgen. Bovendien
liggen er optredens op de Megafestatie ;aar fjjd js verdubbeld van zo'n
in het verschiet. De jongens zorgen zelf j00 naar ruim 2oo miljoen gul-
ook voor de promotie. Wijnand Trip
penzee: „Bij Van Leest heb ik hem vori
ge week zelf op de eerste rij gelegd."
Waarop Manfred Vink weer in de lach
schiet. „Oh, die heeft mijn moeder dan
gekocht, want ze zei dat hij daar mooi
vooraan lag."
den.
Daamen wees er verder op
dat vooral particuliere kopers
en bedrijven voor deze recente
explosieve omzetstijging ver
antwoordelijk zijn en niet de
musea en overheidsinstellin
gen. Dat wijst volgens hem 'op
het groeiende draagvlak van
beeldende kunst in de samenle
ving'.
Deze conclusie werd gisteren
onderschreven door Ton van
Dijk van Galerie 'Petit', die met
zijn vrouw Dobs dertig jaar ge
leden een galerie in lyrisch rea
lisme begon in Amsterdam:
„Het is voor ons lang niet altijd
makkelijk geweest, maar het
kopen van kunst is door de ge
stegen welvaart inderdaad in de
mode geraakt. We verkopen nu
niet alleen aan oude klanten,
maar ook aan een zich steeds
vernieuwend publiek dat niet
alleen een auto voor de deur
wil."
Ongeveer veertig op actuele
kunst georiënteerde galeries
presenteren zich na een aantal
jaren afwezigheid op de Kunst
RAI ook dit keer onder de geza
menlijke noemer 'Art Amster
dam'. Dat de KunstRAI Jan des
Bouvrie uitnodigde in een eigen
stand een aantal kunstwerken
uit zijn eigen collectie te expo
seren, is een onbegrijpelijke
misser. De organisatie had op
haar vingers kunnen natellen
dat Des Bouvrie deze gelegen
heid ook zou aangrijpen om rc
clame te maken voor zijn eigen
winkel. En was het echt nodig
een aantal op doeken géschil-
derde Afrikaanse hoofden van
Peter Klashorst (gemaakt tij
dens zijn onvrijwillige verblijf in
Senegal) op te hangen als deco
ratie langs een van de terras
sen?
De tweede speciale tentoon
stelling op deze KunstRAI
maakt gelukkig veel goed: Arno
Hajtema stelde voor de be
roepsvereniging van fotografen
GKf een tentoonstelling met
spannend onbekend werk van
bekende Nederlandse fotogra
fen als Eva Besnyö, Paul Huf,
Aart Klein, Koen Wessing en
Kors van Bennekom samen.
De KunstRAI (f.uropahal, RAI Con
grescentrum) duurt tot en met
maandag. De openingstijden zijn op
donderdag van 11.00 tot 22.00 uur en
van vrijdag tot en met maandag van
11.00 tot 19.00 uur.
