Gereformeerden binden
strijd aan met modernisi
God op het Web
Geloof Samenleving
'Debat over normen bij
moslimgroepen nodig'
Online geestelijke bijstand
DINSDAG 6 JUNI 2000 979
VANDAAG
JUNI
Vandaag 139 jaar geleden, op 6 juni 1861,
overleed de Italiaanse voorvechter 'voor een
vrije kerk in een vrije staat', de staatsman graaf
Camilli Benzo di Cavour. Zijn politieke rol in
het negentiende eeuwse Europa was aanzienlijk. Hij was
verscheidene malen minister en eerste minister onder ko
ning Victor Emmanuel. In die hoedanigheid behoedde hij
de paus voor het verlies van zijn wereldlijke macht. De
grootste bedreiging voor de paus vormden de veroverings
tochten van de Italiaanse vrijheidsstrijder Giuseppe Gari
baldi. In 1860'bezette graaf Cavour Rome om de opruk
kende troepen van Garibaldi voor te zijn, en het pauselijk
gezag veilig te stellen.
Zes juni is ook de feestdag van de heilige Filippus Diaco
nus uit de eerste eeuw. Hij was één van de eerste, door de
apostelen gewijde diakens.
Poetin nodigt paus niet uit
Vaticaanstad Tegen de verwachting in heeft de F.ussische pre
sident Vladimir Poetin gisteren paus Johannes P aulus II niet
uitgenodigd voor een bezoek aan Moskou. Portin werd door de
paus in privé-audiëntie ontvangen. Zijn voor gangers Jeltsin en
Gorbatsjov, die ook de paus in het Vaticaar, hebben ontmoet,
hadden indertijd het hoofd van de Rooms-Katholieke Kerk wel
uitgenodigd. De paus heeft bij herhaling de wens geuit Rusland
te bezoeken. Na het schisma tussen he't Oosters en het Westers
christendom in 1054 heeft geen paus dat ooit gedaan. De Rus-
sisch-Orthodoxe Kerk heeft grote be.zwaren tegen een pausbe
zoek, omdat zij de RK-Kerk beschuldigt van zieltjeswinnerij.
Vaticaan op Expo 2/000
hannover Het Vaticaan wil op Expo 2000 vooral wijzen op de
bedreiging van de mensenrechten. Dat zei de pauselijk nuntius,
aartsbisschop Giovanni LajoJ.o, gisteren in Hannover bij de pre
sentatie van het Vaticaanse paviljoen. Daarin hangen foto's van
kindsoldaten, ondervoede, mensen en daklozen. Maar het Vati
caan wil ook het evange'.ie verkondigen. Schatten uit de Vati
caanse musea wijzen c\p Jezus Christus als het middelpunt van
het paviljoen. Daaror.der bevinden zich de vermoedelijk oudste
Christusafbeelding jit de zesde eeuw.
BEROEPINGSWERK
n Slo-
Beroepe'n: te Bodegraven (wijk- f®n-
gem r/t L. Wüllschlegerte Mid- Bedankt: voor IJsselstein, P. Mo
delburg; te Oenkerk ca, D.H.J. 'enaar te Scherpenzeel.
Stecmks, kandidaat uit Utrecht; CHRISTELIJK GEREFORMEERDE
te 'Papendrecht, G.van Goch te KERKEN
Ochten; te Wapenveld (wijk 1- Beroepen: te Amersfoort, A.C.
noord), G.C. Klok te Putten; te van der Wekken te Winschoten.
rotterdam anp
Binnen de moslimgroepen in
Nederland moet een debat over
normen en waarden op gang
komen. De moslims moeten
dat debat ook voeren met de
autochtone Nederlanders.
Dat bepleit voorzitter Moha-
med Sini van de stuurgroep Is
lam en Burgerschap in de ka
dernotitie voor de startconfe
rentie Bestaat de moslimbur
ger?, die morgen in Rotterdam
wordt gehouden. Daar zal on
der anderen minister Van Box
tel (minderhedenbeleid) het
woord voeren.
De uitsluiting van etnische
groepen, onder meer als gevolg
van hun zwakke sociaal-econo
mische positie, dreigt door cul
turele elementen te worden
versterkt. Tradities en opvattin
gen onder groepen moslims die
conflicteren met normen en
waarden in Nederland, kunnen
in het sociale isolement gedij
en. In de beschutting van ge
bedshuizen en in de eigen ge
meenschap dreigen grote groe
pen moslims zich steeds meer
te isoleren van de Nederlandse
samenleving, aldus de schrij
vers van de notitie.
Door migratiefactoren vindt
binnen de moslimgemeen
schap overdracht van normen
en waarden weinig plaats. In
Nederland ontbreken de ver
banden die moslims wel in het
land van herkomst hadden: so
ciale controle, het sterk corrige
rend optreden van de politie,
de strenge leraren en de mee-
opvoedende familieleden.
Moslimvolwassenen moeten
hun kinderen laten zien hoe zij
in de Nederlandse samenleving
kunnen meedoen. Zij zouden
een grote mate van burger
schap tonen door te kiezen
voor een toekomst in Neder
land en zich daarnaar te gedra
gen. Burgerschap voor moslims
betekent ook dat zij moeten
ijveren voor een gelijkwaardige
plaats in de Nederlandse sa
menleving.
Behalve gerichte bestrijding
van achterstanden op het ge
bied van werkgelegenheid en
onderwijs moet er ook aan
dacht komen voor normen en
waarden die de multiculturele
samenleving in de weg staan.
Daarbij valt te denken aan de
positie van vrouwen en meisjes,
opvattingen over opvoeding en
vooroordelen over andere
godsdiensten en levensbe
schouwingen.
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Weersvooruitzicht HWS
Geldig tot en met woensdag.
Noorwegen:
Geregeld zon en vrijwel overal
droog. Maxima tussen 10 en 15,
in het zuiden 15 tot 20 graden.
Zweden:
In het zuiden wind en regen, ook
tamelijk veel wind. Woensdag la
ter op de dag vanuit het westen
opklaringen. In het noorden
droog en nu en dan zon. Maxima
tussen 10 en 15, in het noorden
tussen 14 en 18 graden.
Denemarken:
Dinsdag tamelijk winderig en
naar het oosten wegtrekkende re
gen, mogelijk ook onweer.
Woensdag af en toe zon en op de
meeste plaatsen droog. Dinsdag
kil met maxima tussen 10 en 14
graden, woensdag middagtempe-
ratuur rond 16 graden.
Engeland, Schotland, Wales, Ier
land:
Dinsdag nu en dan zon, maar in
het oosten nog wolkenvelden en
plaatselijk regen. Woensdag zon
nige perioden, maar in het wes
ten en noordwesten wind en re
gen. Maxima van 14 graden in
het noorden tot'19 bij Londen.
België en Luxemburg:
Dinsdag af en toe zon, in de mid
dag enkele buien. Woensdag
droog en zonniger. Middagtempe-
ratuur ongeveer 18 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Dinsdag geregeld zon, maar in
het noorden en oosten ook kans
op een bui. Woensdag droog en
flink wat zon. Maxima van 15 gra
den langs de Kanaalkust tot 21 in
het zuiden. Woensdag iets war
mer.
Zuid-Frankrijk:
Dinsdag in de bergen nog kans op
onweer. Verder droog en vooral
woensdag veel zon. In het zuid
oosten waait een stevige Mistral.
Maxima van 18 graden aan de At
lantische kust tot 26 in de Lan-
guedoc en Provence. Woensdag
iets warmer.
Spanje:
Dinsdag langs de Golf van Biska
je wolkenvelden en in het noord
oosten nog kans op regen of on
weer. Verder droog en veel zon.
Maxima weer oplopend naar 25
graden aan zee en 30 tot 35 in
het binnenland.
Mallorca, Ibiza, Menorca:
Dinsdag kans op een regen- of
onweersbui. Woensdag zonnig.
Maxima rond 25 graden.
Canarische Eilanden:
Droog weer met zowel zon als
wolkenvelden. Veel wind. Maxima
ongeveer 24 graden.
Duitsland:
Dinsdag vooral in het oosten nog
enkele fikse onweersbuien en van
het westen uit enkele opklarin
gen. Woensdag overwegend droog
en vooral in de middag geregeld
zon. Maxima van 17 graden aan
zee tot 22 in het zuiden en zuid
oosten.
Oostenrijk:
Dinsdag vanuit het westen regen
en onweersbuien en afkoeling.
Woensdag geleidelijk weer opkla
ringen. Middagtemperatuur da
lend naar 20 graden, in het zui
den tot 23.
Zwitserland:
Dinsdag enkele regen- en on
weersbuien. Woensdag droog en
vooral in het zuiden zon. Maxima
rond 20 graden, in het zuiden
middagtemperatuur rond 26 gra
den.
Polen:
Dinsdag van het westen uit on
weersbuien. Woensdag vanuit het
westen weer droog en enkele op
klaringen. Middagtemperatuur
dalend tot ongeveer 19 graden.
Tsjechië en Slowakije:
Dinsdag vanuit het westen on
weersbuien. Woensdag in Slowa
kije nog enige tijd regen en on
weer, in Tsjechie meest droog en
af en toe zon. Dinsdag nog warm,
woensdag maxima rond 20 gra
den.
Italië:
Zonnige perioden maar vooral in
de bergen ook kans op onweer.
Middagtemperatuur van 26 gra
den aan zee tot 33 graden plaat
selijk in het binnenland.
Corsica en Sardinië:
Geleidelijk minder zonnig en toe
nemende kans op een stevige re
gen- of onweersbui. Woensdag
mogelijk een aantrekkende wes
tenwind. Maxima tussen 24 en
28 graden.
Griekenland en Kreta:
Zonnig bij maxima van ongeveer
26 graden aan zee en 30 tot 35
in het binnenland.
Malta:
Zonnig bij maxima van bijna 30
graden.
Turkije en Cyprus:
Zonnig, maar in het binnenland
ook stapelwolken en een kleine
kans op een onweersbui. Maxima
aan zee verder oplopend tot onge
veer 30 graden.
WOENSDAG 7 JUNI 2000
Zon- en maanstanden
Zon op 05.22 Zon onder 21.55
Maan op 11.00 Maan onder01.37
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 07.57 20.39 07.30 20.12
Laag 03.35* 16 10 03.16 15.51
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/ vr.18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-512
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
L.F. Klem Schiphorst (adjunct)
REDACTIE
A. Maandag, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D.C. van der Plas, chef eindredactie regio
J. Rijsdam, chef redactie kunst
W. Spierdijk, chef sportredactie
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
Duin- en Bollenstreek
W.F. Wegman, chef redactie Leiden
TELEFAX
Advertenties: 071- 5323 508
Familieberichten: 023- 5317
023- 5320 216
Redactie: 071-5321 921
Hoofdredactie: 071-531592
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tL-
071- 5356 230
RUBRIEKSADVERTENf
Maandag t/m vrijdag var
071-5143 545
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per half jaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging/'
het automatisch afschrijven v;
abonnements- geld, ontvangen 'El
betaling.
VERZENDING PER P0!.e
Voor abonnementen die per post (I
worden verzonden geldt een toeslin
aan portokosten per verschijndag.
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSi j
Voor mensen die moeilijk lezen,
hebben of blind zijn (of ee
leeshandicap hebben), is ei
van het regionale nieuws uit hel
Dagblad op geluidscassette best i;
informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproken Lectui
INTERNET:
/v.leidschdagblad.nl
redactie.ld@damiate.hdc.nl
K
N H U I
ongevallen dienst
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonde
feestdagen)
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111.
genua» Italianen die geestelijke bijstand nodig
hebben of worstelen met geloofsvragen kunnen
voortaan terecht op internet. Priester Don Giovanni
Benvenuto uit Genua heeft een internetsite opge
zet, waar mensen met hun vragen terecht kunnen.
Meer dan zeshonderd Italiaanse priesters doen
mee aan het project en de vragenstellers mogen
aangeven van wie zij het liefst antwoord krijgen.
Alleen biechten kan niet op www.pretionline.cjb-
.net. foto epa
'De zonde moet weer op de agenda
Twee behoudende Twentse
theologen luidden de noodklok.
Het geestelijk leven in Neder
land is afgegleden, vinden zij.
De Samen-op-Wegkerken heb
ben zich uitgeleverd aan een
moderne theologie die niet
meer bijbels is en niet God,
maar de mens centraal stelt. En
dat heeft uiterst gevaarlijke ge
volgen. Mensen dreigen meer
in paranormale verschijnselen,
occultisme, oosterse religies en
new age te gaan geloven.
'Dwaalleren', oordelen Martin
Smiet en Siebold Schipper.
Het duo uit Vriezenveen gaat
niet bij de pakken neerzitten.
Hun remedie: De zonde moet
weer op de agenda van het
christendom worden gezet. Sa
men hebben Smiet en Schipper
de Vereniging ter Bevordering
der Gereformeerde Theologie
opgericht. Die moet luid en
duidelijk het oude gereformeer
de geluid weer laten klinken.
Het devies: Terug naar de bij
bel, die van kaft tot kaft het
Woord van God is. Terug ook
naar de 'drie formulieren van
eenheid', de Heidelbergse Cate
chismus, de Nederlandse Ge
loofsbelijdenis en de Dordtse
Leerregels als basis van het ge
loof. En vooral terug naar de
keuze: 'in God geloven en be
houden blijven, of de Satan die
nen en verloren gaan.'
„De orthodoxe theologen zijn
met hun kennis achter de gera
niums blijven zitten. Ze hebben
zich opgesloten in hun studeer
kamer, in eigen kringetjes en
clubjes", verklaart Smiet. „Wij
willen met de vaderlandse gere
formeerde theologie actief de
boer op om de man in de straat
te bereiken. Want gereformeer
den moeten de hand in eigen
boezem steken. Ze hebben het
allemaal laten gebeuren."
Smiet is als afgestudeerd the
oloog aan het Bijbelinstituut in
het Belgische Heverlee zonder
werk. Schipper had vroeger een
boekingsbureau voor popmusi
ci, en vult nu de koffie- en
snoepautomaten bij allerlei be
drijven. Daarnaast studeert hij
theologie aan de Reformatori
sche Hogeschool in Zwolle.
„Vijf jaar geleden heb ik een
ernstig auto-ongeluk gehad.
Toen heb ik de Heer ontdekt."
Vooral de moderne theologie
is Schipper en Smiet een doorn
in het oog. Den Heijer, Kuitert
en Ter Linden zijn in hun ogen
de aanstichters van het verval
van het geestelijk leven in Ne
derland. „Ze passen de bijbel
aan hun eigen opvattingen
aan", zegt Smiet. „Maar de bij
bel laat zich niet aanpassen. Je
kunt de bijbel niet laten buik
spreken. De bijbel is[!
met eigen gezag. De P
de mens voor een P
keuze: voor of tegen (j
'Onbijbelse
zijn het, aldus Schi
avondmaal dat
christen openstaat, i
die geen belijdenis g
lijkstelling van het huj
sen man en vrouw r
samenlevingsvormen]
op de kansel, charism
mystiek getinte liedei
Liedboek der Kerke
rukt het modernism
Vereniging ter Bevor|
Gereformeerde Thei
Schipper en Smiet i
keren.
Deze week vond de^
formatieavond in Vrij
plaats. Twee behoud?
formeerde theologen
uit Veenendaal en T
uit Hoogeveen hieldej
wrochte betogen ove
meerde theologie enb
moderne theologen tfjii
dig bezielt. Met een ri
matieavonden in denl
pen de Vriezenvenej
mende tijd zoveel i
reformeerde christen)
reiken. „Wanneer i
meer warm lopen voi
formeerde theologie,k
gereformeerde theoloj
lopen voor mensen."
De Stille Oceaan is groot, blauw en bezaaid
met duizenden eilanden. De bewoners
ervan leven sinds jaar en dag in volstrekte af
zondering - in het stenen tijdperk zou je
kunnen zeggen. Ze jagen en vissen en hun
kinderen doen dat ook.
Dan komt het moment dat Japanse toestel
len hun bommen lossen op de Amerikaanse
marinebasis Pearl Harbor. Het eilandenrijk
Oceanië is tegen wil en dank betrokken bij
de Tweede Wereldoorlog - en de bewoners
weten niet wat hen overkomt. Opeens ver
schijnen er lange blanken in het groen, die
kappen en graven en een hoop misbaar ma
ken. Een lange strook wordt totaal ontbost
en aangestampt: en spoedig dalen daar met
donderend geraas ijzeren vogels uit de lucht.
Aan het strand verrijzen kades en palissa
den; en al snel meren daar schepen aan die
containers met wapens laden en lossen.
De verbaasde eilandbewoners varen er wel
bij. Ze kunnen helpen bij het inladen en ver
slepen van de goederen. Wie meewerkt aan
het bouwen, slepen en graven wordt be
loond met wonderlijk voedsel uit blik. Er
moeten cabines worden gebouwd, draden
worden gelegd en met jerrycans gesjouwd.
Er is volop chocola en er zijn sigaretten. De
blanken zijn blijkbaar in het bezit van on
denkbare rijkdommen. En dat is vreemd -
men kan hen niet betrappen op iets dat op
succesvol jagen of rissen lijkt.
Dan, even plotseling als ze kwamen, verlaten
de bezoekers het eiland, met medeneming
van containers, vliegtuigen en transportbo-
ten. Wat nu?
Als een geïsoleerde beschaving in contact
komt met een technologisch hoger ontwik
kelde cultuur treedt een merkwaardig ver
schijnsel op. Antropologen spreken van car
go cults, goederen-cultussen. Een van de
meer bekende is die van Jon Frum op het ei
land Tanna in de Stille Oceaan. Het is ook de
enige cargo cult met een eigen website.
'God' is een van de meest voorkomende wóórden op
het internet. Het zoekprogramma Altavista geeft zes en
een half miljoen verwijzingen naar pagina's waar je je
licht kan opsteken over religieuze zaken. Zowel kerke
lijke organisaties als obscure religieuze groeperingen
hebben pagina's waar ze zich presenteren. Deze afleve
ring: cargo cults in de Stille Oceaan.
http enzo.gen.nz/jonfrum/index.htm
Post hoc ergo propter hoc, redeneren aan
hangers van een cargo cult - het volgde erop,
dus werd het erdoor veroorzaakt. Toen die
blanken landingsstrips en havens hadden
aangelegd, volgden de schepen en vliegtui
gen automatisch. De enige manier om de
stroom rijkdommen weer op gang te bren
gen is om dus zelf nieuwe havens en lan
dingsbanen aan te leggen.
Ook Jon Frum is ontstaan tijdens de Tweede
Wereldoorlog. De aanhangers van Jon Frum
wachten op de wonderbaarlijke terugkeer
van een geheimzinnige figuur, de 1
kaanse soldaat John (from America^
Frum zou met een leger van 20.000 e
een krater van het nabijgelegen atol
verblijven. De aanhangers zijn tijdens
remonieën gekleed als Amerikaanse
ten, met de letters USA in rode verf oe_
lichaam geschilderd. Elk jaar op 15 fe J
wordt Jon Frum Day gevierd. De eilav
woners geloven dat de legendarische
die dag zal terugkeren. Hij zal dan de h
se goederen terugbrengen die eigen!
bewoners van Tanna toebehoren. Op
bruari gaat de Amerikaanse vlag in
voeren de aanhangers van Jon Frum e6%
litaire parade op. Ze dragen gewere
bamboe, met rood geverfde lopen als'
derige bajonetten. Bovendien bezitten
lorigen een landingsbaan compleet mi g
keerstoren in de vorm van een hut vai
Lianen tussen palen duiden op een
commandopost. Tijdens de rituelen
ren de priesters formules als 'Roger
and out, you have landing clearance'.
De laatste jaren gaat het niet goed
cultus van Jon Frum. De jonge eilani
ners dreigen het geloof aan de my
soldaat te verliezen. Priesters klagen
dat de jongeren hen openlijk bespotteij
aantal jaar geleden liep de zaak flink
hand. De ontredderde geestelijken h
aangekondigd dat Mozes en Abraham
strand zouden verschijnen. Hun bezoa
voor eens en altijd het gezag van de pril
herstellen, maar het liep verkeerd. Dej
bijbelse figuren weigerden op te koma
gen en om middernacht verloren de e
bewoners hun geduld. De priesters kj
een flink pak rammel en sommigen mq
naar het ziekenhuis voor behandeling
danks het bezit van een website zal h!
wel niet lang meer duren of deze mini-|
dienst is opgeslokt door de moderne tij
silvan schoonhoven
