'Teheran achter Lockerbie-aanslag' 'Jemig, ik ben eindelijk geen vluchteling meer' Buitenland Zeven doden bij treinongelukken Baskisch raadslid komt om bij aanslag ETA Papoea's verklaren provincie onafhankelijk Vrees voor politieke moorden Israël groeit Kohl betaalt acht miljoen NDAG 5 JUNI 2000 NDAi ■fina verhindert demonstraties ïc De Chinese politie heeft gisteren demonstraties verhin- lop het Plein van de Hemelse Vrede in Peking, waar het le- iv precies elf jaar eerder een bloedbad aanrichtte onder stu- |m^en die democratie eisten. Een aanhanger van de Democra- |Xe Partij, die tot het midden van het plein was doorgedron- fljwerd door de politie afgevoerd. Op last van de autoriteiten hten in huizen die dicht bij het plein liggen geen bijeen- sten worden gehouden. Hiermee moest worden voorko- dat groepen dissidenten de publiciteit zouden zoeken, afgaand aan de herdenking hadden dissidenten open brie- naar de regering gestuurd, waarin werd gewaagd om eer- tel voor de slachtoffers en een formeel onderzoek. Jls doden bij Frans vliegtuigongeluk 'aisEen chartervliegtuigje met zes mensen aan boord is idagavond in de buurt van Parijs neergestort. Alle inzitten- kwamen om het leven. Het vliegtuig, een Piper PA 46, vloog Tersey op de Kanaaleilanden naar Allendorf in Duitsland. :oestel stortte tijdens een hevig onweer neer in Thury-en- iis ten noorden van Parijs. Het duurde uren voordat duide- vas dat er zes mensen in het toestel hadden gezeten. Aan- ;elijk werd gedacht dat het er vijf waren. Alle zes inzittenden men uit Duitsland. Bi ol markt mag niet te groot zijn' in» De vrije markt moet een grote rol spelen in de ontwik- ig van de Westerse wereld, maar mag niet dominant wor- Dat concludeerden de leiders van veertien centrum-linkse ringen zaterdag op een top in Berlijn, waar ze op uitnodi- van de Duitse kanselier Schroder bijeen waren. Het Neder- se poldermodel werd door de regeringsleiders geloofd als goed voorbeeld van hoe de markt zijn werk kan doen, ter een samenleving toch een menselijk gezicht houdt. Premier was een van de aanwezigen. Verder maakten voor het eerst der ontwikkelde landen als Zuid-Afrika en Brazilië deel uit de geregeld terugkerende informele bijeenkomst. Ook de president Clinton, op bezoek in Berlijn, schoof za- aan. §§riname verwijdert boorplatform 1ARIBOSurinaamse kanonneerboten hebben zaterdag een adees olieplatform gedwongen te vertrekken uit wateren die den geclaimd van buurland Guyana. Het grensconflict was ge week verder op de spits gedreven door de commandant het Surinaamse leger, kolonel Grenn Sedney, die zei dat het r bereid is op te treden als de ruzie niet via diplomatieke kan worden beslecht. Guyana heeft het Canadese bedrijf het recht toegekend naar olie te boren in de kustwateren loor Suriname worden opgeëist. Zaterdag verscheen een ilatform in het omstreden gebied. SA dumpt observatorium in oceaan HiNGTONDe NASA heeft gisteren het Compton-observatori- met een mede door Nederlanders ontwikkelde telescoop in tille Oceaan laten storten. Compton werd uit veiligheids wegingen afgedankt, want de instrumenten van de 17 ton re satelliet werkten na negen jaar nog feilloos. Een van de gatiegyroscopen had het echter begeven. Compton regi- erde vanaf april 1991 meer dan 2.500 gammaflitsen. Dit zijn >ijna energierijkste verschijnselen in de kosmos, die nog ds niet geheel zijn verklaard. De Utrechtse Stichting Ruim- L iderzoek Nederland (SRON) leverde een belangrijke bijdrage M de bouw en het gebruik van een van de vier telescopen. 01 ommenmeester' IRA naar Real IRA ?en» De Noord-Ierse terroristische splintergroep Real IRA ïidt volgens de Britse pers van gisteren een serie aanslagen root-Brittannië voor. Volgens The Observer is het 'bommen- n' van de IRA naar de splintergroep overgestapt, omdat die loorvechten tegen het vredesproces in Noord-Ierland. De heeft beloofd zijn wapendepots door onafhankelijke experts ten controleren. Scotland Yard zou er inmiddels ook van uit dat het explosief waarmee donderdag een aanslag werd leegd op een brug in het westen van Londen van dezelfde eer was als het springtuig bij de aanslag in Omagh, twee jaar den. Die kostte 29 mensen het leven. rcheologen vinden verloren steden (andrië Archeologen hebben in de bodem van de Middel- dse Zee de ruïnes gevonden van 2.500 jaar oude Egyptische len, waarvan het bestaan alleen bekend was uit Griekse tra- ies, reisbeschrijvingen en legendes. Op de plek waar in de van de farao's Herakleion, Canopus en Menouthis waren a'estigd, vonden de archeologen opmerkelijk goed geconser- Jyde huizen, tempels en resten van een haven, alsmede enor- beelden die getuigen van een door tijdgenoten als 'deca- it' omschreven levensstijl. De ontdekldng werd gedaan door i team onder leiding van de Franse archeoloog Goddio, dat Afgelopen twee jaar met geavanceerde technieken de zeebo- n voor de kust van Alexandrië heeft afgezocht. "^panse premier opnieuw in opspraak Negen dagen nadat hij zijn excuses aanbood omdat hij 6ön een 'goddelijke natie' noemde, heeft premier Yoshiro opnieuw voor opschudding gezorgd door omstreden taal iet militaristische verleden te gebruiken. Tijdens een cam- iespeech noemde Mori Japan zaterdag kokutai, een archaï- term die in de jaren voor de Tweede Wereldoorlog werd |ruikt om een Japanse staat aan te duiden die door een god- -jijke keizer werd geregeerd. De 62-jarige Mori gebruikte de mikking in een toespraak waarin hij de Communistische ..«ij aanviel. Zijn opmerkingen stonden gisteren op de voorpa- van enkele kranten, en de oppositie sprak er schande van. jr op de dag bood Mori zijn excuses aan. "PÖ-leider bedient zich van SS-devies |en» De nieuwe leider van de extreem-rechtse Oostenrijkse rtij FPÖ in de deelstaat Niederösterreich heeft gisteren partij- Jeranen toegesproken met een beruchte SS-leus: Unsere Ehre sst Treue (Onze eer is trouw), zei Ernst Windholz tot partijge- ■{en die hij in Wieselburg beloonde voor hun jarenlange inzet. jFPÖ, die sinds dit jaar in de Oostenrijkse regering zit, heeft -l dubieuze relatie met het naziverleden. Zo sprak oud-partij- ïf Haider enkele malen SS-veteranen toe en prees hij in 1991 ^verkgelegenheidspolitiek van Hitier. De EU-lidstaten boy ten Oostenrijk sinds de FPÖ daar aan de macht is. Sinds kort jrweegt een aantal van hen die sancties op te heffen. irvisehe leiders Kosovo boos op VN (canica De Servische leiders in Kosovo hebben alle samen- rking met de VN in de provincie stopgezet vanwege het aan- udende geweld tegen Serviërs. In nog geen week tijd zijn bij ïslagen acht Serviërs gedood, terwijl de aanwezigheid van de |hen had moeten beschermen, aldus de leiders. Er zal nu een [vische delegatie naar het hoofdkwartier van de Verenigde ties in New York worden gestuurd om beloftes van de Veilig- jdsraad los te krijgen over het respecteren van de rechten van laërs in Kosovo. Pas als de VN het 'Albanese terrorisme' ver- jdeelt en meer politiemensen naar Kosovo stuurt, zullen de fviërs weer aanschuiven. ardbeving treft Sumatra: 58 doden ïarta Het dodental van de zware aardbeving die zich giste- ii voordeed in Indonesië is opgelopen tot 58. Zo'n vijfhonderd jnsen raakten gewond. Duizenden anderen raakten hun huis Ijt. De onderzeese schok had volgens het Amerikaans Geolo- th Instituut een kracht van 7,9 op de schaal van Richter. Het pentrum lag 112 kilometer voor de zuidwestkust van Suma- I Elf minuten later volgde een naschok met een kracht van I De bevingen deden zich midden in de nacht voor, toen de este mensen al naar bed waren. Veel van hen werden ver- tterd door muren die het door de trillingen begaven. Vooral Had Bengkulu is zwaar getroffen. PARMA-GRENOBLE AP Bij twee treinongelukken in Frankrijk en Italië zijn in het weekeinde in totaal zeven doden en veertien gewonden gevallen. Bij het station van Solignano in het noordwesten van Italië botsten gisteren twee goederentreinen op elkaar. Vijf mede werkers van de spoorwegen werden dood geborgen, een medewerker raakte zwaar gewond. Een van de treinen is waarschijn lijk door een rood sein gereden. Een treinongeluk in Frankrijk kostte gis teren twee mensen het leven, een passagier en een spoorwegemployee. Er vielen der tien gewonden. Volgens de Franse spoor wegmaatschappij SNCF ontspoorde de in ternationale autoslaaptrein uit het Italiaan se Ventimiglia in de buurt van Chasse-sur- Rhone, 20 kilometer ten zuiden van Lyon. De locomotief en negen wagons kwamen naast de rails terecht. Een medewerker van de SNCF en een passagier overleden. De trein was op weg naar Calais. De in Frankrijk uit de rails gelopen locomotief. Op de rails zijn spoorstaven van een me ter lengte gevonden, die daar waarschijnlijk met opzet waren neergelegd. De radiozen- foto ap patrick cardin der France Info meldde dat de politie een man heeft aangehouden voor ondervra ging- BARCELONA HENK VAN DEN BOOM CORRESPONDENT Jesus Maria Pedrosa wilde geen lijfwacht. ,,In mijn ei gen woonplaats voel ik me veilig", zei hij tegen de poli tie. Gistermiddag werd hij midden op straat door een lid van de Baskische afschei dingsbeweging ETA doodge schoten. Pedrosa was een van de vier gemeenteraads leden voor de niet-nationa- listische Partido Popular in Durango, een stadje bij Bil bao. De 57-jarige politicus was eerder doelwit van ETA-be- dreigingen. Zijn reactie was dat hij zich niet liet intimide ren. Pedrosa werd er door de ETA van beschuldigd mede verantwoordelijk te zijn voor het spreidingsbeleid van de ETA-veroordeelden over ge vangenissen in heel Spanje. De moord op het raadslid is de vijfde dodelijke aanslag door de verboden afschei dingsbeweging sinds het ein de van het wapenbestand, vorig jaar december. In to taal hebben de Baskische ra dicalen bijna achthonderd doden op hun geweten. De reacties in heel Spanje waren gisteren fel afwijzend. Voor vandaag staat een betoging tegen hel politieke geweld op de agenda. Iraanse deserteur zou schriftelijke bewijzen hebben Niet Libië maar Iran zat achter de aanslag op het Pan Am-vliegtuig dat in december 1988 explodeerde boven het Schotse plaatsje Lockerbie. Dit beweert althans de in Turkije verblijvende Iraniër Ahmad Behbahani, die zich zelf presenteert als een voormalig topman van de Iraan se geheime dienst. Hij zegt te beschikken over schriftelijk bewijsmateriaal. ran is bedacht, is vele malen eerder geuit. Maar het is de eer ste keer dat een tot voor kort leidinggevende functionaris van de Iraanse geheime dienst hierover uit de school klapt. Als Behbahani's verhaal met docu menten kan worden onder bouwd, dan zou dit het Locker- WASHINGTON JOHN WANDERS CORRESPONDENT De Amerikaanse omroep CBS meldde een en ander gister avond in het programma 60 Minutes. De gedachte dat de bomaanslag niet in Libië maar in de Iraanse hoofdstad Tehe- bie-proces in Kamp Zeist op zijn kop kunnen zetten. De aanslag op Pan Am-vlucht 103 zou een vergelding zijn voor het per abuis neerschieten van een Iraans passagiersvlieg tuig door de Amerikaanse mari ne. Op 3 juli 1988 haalde de USS Vincennes met een lucht doelraket een Iraanse Airbus met 290 inzittenden neer. De Amerikaanse marine zag de Air bus aan voor een militair aan- valsvliegtuig. Niemand aan boord van de Airbus overleefde de ramp. Voor de aanslag op de Boeing 747 van Pan Am heeft Iran vol gens Behbahani de hulp heb ben ingeroepen van een groep Palestijnse terroristen in Syrië. Ook zegt hij Libiërs te hebben ingeschakeld. Behbahani zou ruim tien jaar lang leiding hebben gegeven aan de terreuroperaties van Iran. Naar eigen zeggen viel hij echter in ongenade bij zijn su perieuren en is hij vier maan den geleden naar Turkije ge vlucht. Hij vreest voor zijn le ven. Volgens omroep CBS ver blijft de man in de Turkse hoofdstad Ankara. Hij zou daar verscheidene keren zijn onder vraagd door agenten van de Amerikaanse inlichtingendienst CIA. Het kantoor van de Iraanse Nationale Raad van Verzet in Washington heeft bevestigd dat Ahmad Beladi-Behbahani, de Iraanse onderminister voor contraspionage, naar Turkije is uitgeweken, zo meldde het Amerikaanse persbureau Asso ciated Press. Een CBS-verslaggeefster kwam Behbahani in Turkije op het spoor, maar kreeg hem niet rechtstreeks te spreken. De man wordt afgeschermd door de Turkse autoriteiten. Het contact verliep uiteindelijk in het geniep, via een Iraanse pro ducer van CBS. Ze wist naar ei gen zeggen vermomd als vluch telinge door te dringen tot het opvangkamp waar Behbahani aanvankelijk verbleef. Er zijn geen bewijzen van die ontmoe ting. Volgens de producer beloof de Behbahani dat hij tijdens een tweede ontmoeting video's en documenten zou overhandi gen aan CBS. Die tweede ont moeting ging echter niet door, omdat Behbahani voor die tijd werd overgeplaatst naar Anka- Jakarta dreigt met inzet leger Extra bewaking rond premier Barak Na het besluit tot onafhankelijkheid kunnen Papoea-leider Theys Eluay (rechts) en congresvoorzitter Tom Beanal hun vreugde niet op. foto afp TEL AVIV AD BLOEMENPAAL CORRESPONDENT Premier Barak van Israël wordt steeds vaker met de dood be dreigd. Vooral de afgelopen paar weken is het aantal dreige menten sterk gestegen. Met het oog daarop is de bewaking van de premier verscherpt. Ook mi nister van openbare veiligheid Ben-Ami, die nauw betrokken is bij de onderhandelingen met de Palestijnen, heeft extra lijf wachten gekregen. De veiligheidsdienst probeert meer greep te krijgen op de harde kern van Israëlische kolo nisten in de bezette gebieden en andere rechtsextremisten. De kolonistenbeweging heeft in het weekeinde nieuwe acties aangekondigd in verband met geruchten dat er een doorbraak op komst is in het vredespro ces. De leiders van de kolonis ten zeggen dat ze het gebruik van geweld niet zullen aanmoe digen. Barak probeerde in het week einde de kolonisten te kalme ren door hun voor te houden dat in een toekomstige regeling met de Palestijnen zeker tachtig procent van de Israëlische be woners van de Westelijke Jor- daanoever onder Israëlisch be stuur kan blijven. Maar rechts legt de nadruk op de twintig procent - ongeveer 40.000 men sen - die zal moeten worden ge repatrieerd of onder Palestijns gezag komt. Volgens de veiligheidsdienst zijn er geen concrete bewijzen dat een aanslag op premier Ba rak wordt voorbereid. Maar on der 'extreme elementen binnen de kolonistenbeweging' zou opnieuw worden gesproken over 'de dreiging die uitgaat van vooruitgang in het vredespro ces met de Palestijnen'. Een ho ge politiefunctionaris heeft ge zegd dat de sfeer momenteel sterk lijkt op die van kort voor de moord op premier Rabin, in november 1995. JAKARTA Rtr-AP Bijna driezuizend Papoea-afge vaardigden hebben gisteren in Jayapura besloten de Indonesi sche provincie Papua onafhan kelijk te verklaren. De provincie beslaat de westelijke helft van het eiland Nieuw-Guinea. De Indonesische president Wahid heeft de onafhankelijkheidsver klaring vanochtend verworpen. Hij waarschuwde dat het Indo nesische leger de orde zal handhaven. Het besluit van het Paoea- congres betekent dat de afge vaardigden het aanbod van de regering in Jakarta verwerpen om de provincie verregaande autonomie te verlenen. De con gresgangers willen een harde confrontatie met Jakarta echter vermijden. Daarom hebben ze geen eigen regering benoemd. Het congres in Jayapura riep Verenigde Naties op 'een volle dig onderzoek in te stellen naar de misdaden tegen de mens heid, die de regeringen van In donesië, de VS en Nederland hebben begaan door een inter nationale samenzwering in Pa pua'. Congresvoorzitter Thaha al- Hamid herhaalde dat het Pa poea-volk feitelijk al sinds 11 december 1961 onafhankelijk is en volledig soeverein. ,,Wij heb ben met onmiddellijke ingang de onafhankelijkheid uitgeroe pen en keren terug naar de ou de situatie zoals die gold op 11 december 1961." Destijds ver lieten de Nederlanders het toenmalige Nederlands Nieuw- Guinea. Na een kort tussenbe stuur door de Verenigde Naties werd het gebied aan Indonesië overgedragen. De onafhankelijkheidsverkla ring vormt een tegenslag voor de Indonesische president Wa hid, die toestemming voor het congres had gegeven. Wahid liet zaterdag via woordvoerders weten dat volgens hem slechts een minderheid van de Papoea bevolking onafhankelijkheid wenst. Maar voorzitter Tom Be anal van het 31 leden tellende presidium van het congres be streed dat het congres niet re presentatief zou zijn. Volgens hem zijn de afgevaardigden ge kozen door de inheemse bevol king uit het hele gebied. BERLUN DPA-Rtr De voormalige Duitse bonds kanselier Helmut Kohl heeft zijn partij, de christen-demo cratische CDU, acht miljoen mark betaald. De CDU meldde dat gisteren. Kohl had beloofd de partij te helpen de boete van 6,3 miljoen mark te betalen die aan de CDU is opgelegd vanwe ge het schandaal over partijfi nanciering waarin Kohl de hoofdrol speelt. Kohl zelf nam 700.000 mark voor zijn rekening. De rest van het geld zamelde hij in onder dertig donoren, onder wie me diamagnaat Leo Kirch. Kohl blijft bij zijn weigering namen te noemen van mensen die de CDU illegaal geld heb ben gegeven. Eerder erkende hij dat hij tussen 1993 en 1998 ongeveer 2,1 miljoen mark heeft aangenomen. Groep moslims keert terug naar Srebrenica Tachtig moslims zijn in het weekeinde terugge keerd naar het door de Serviërs zwaar geteis terde Srebrenica. Onze correspondent reisde SREBRENICA HARALD DOORNBOS CORRESPONDENT De sporthal in de Bosnische stad Tuzla is het ver zamelpunt van de tachtig moslims die van plan zijn terug te keren naar hun geboortegrond: Sre brenica. Mannen en vrouwen zitten in twee au tobussen. Sommigen hebben een paar levende kippen in hun handen. Kinderen mogen niet mee. Het is immers pas de eerste keer dat een grote groep moslims teruggaat naar Srebrenica. En niemand weet hoe de Serviërs daar zullen reageren. Zaterdagochtend, kort voor achten. Het konvooi komt in beweging. Behalve de twee bussen fcijn er ook jeeps van de VN-vluchtelingenorganisatie Unhcr en twee vrachtwagens met bouwmateri aal, tenten, een cementmolen, brood en planken. De bedoeling is namelijk dat deze moslims defi nitief terugkeren naar het dorpje Suceska, gele gen in de voormalig enclave op twaalf kilometer van de stad Srebrenica. Alle huizen daar zijn platgebrand door de Serviërs. De moslims zullen tussen de ruïnes een tentenkamp opzetten. Voor dat het winter wordt, hopen ze de bouwvallen weer van daken te hebben voorzien. „Het heeft al veel te lang geduurd", zegt Hakija Meholjic. ,,We hopen dat onze tocht naar Srebre nica zonder incidenten verloopt." Dat is-niet ze ker. Drie weken geleden werd een konvooi met moslimvrouwen in de bij Srebrenica gelegen stad Bratunac tegengehouden en met stenen beko geld door Serviërs. Zeven vrouwen raakten ge wond. Moslims zijn in dit oostelijke deel van de Servi sche republiek in Bosnië nog altijd gehaat. In de regio Srebrenica en Bratunac was voor de oorlog ruim 70 procent van de bevolking moslim. Nu wonen er alleen nog Serviërs. Vijf jaar na het ein de van de oorlog woont er letterlijk nog één mos lim in het hele gebied: een 84-jarige man die on langs op eigen gelegenheid terugkeerde. Hij wordt niet lastig gevallen. Dertig kilometer van Tuzla stopt het konvooi. Hier houdt de Moslim-Kroatische Federatie op en begint de Republika Sprska. Uit angst voor aanvallen van Servische burgers, hebben de moslims de Servische politie om bescherming gevraagd. En zowaar, de politie van de Republika Srpska heeft dit toegezegd. Een Servische politie wagen met zwaailicht nestelt zich aan het hoofd van het konvooi. Servische burgers kijken ongeïnteresseerd naar de bussen. Niemand gooit met stenen.Flier heb ik zo ontzettend naar uitgekeken", zegt een en thousiaste Vesna Mustafic. Vesna is een geval apart. Ze is Servische, maar getrouwd met een moslim. Al in 1992 vluchtte ze met haar man en kinderen uit Srebrenica. Niet voor de moslims,' maar voor de Serviërs. „Dat zijn tsjetniks", zegt ze, doelend op de radicale Serviërs die in 1992 Oost-Bosnië etnisch zuiverden en Srebrenica omsingelden. „Die hebben de meest verschrikke lijke dingen uitgehaald." Vesna en haar man zijn afkomstig uit het cen trum van Srebrenica. Het is nog te vroeg om daarheen terug te gaan; in hun huis wonen nog Servische vluchtelingen. Maar volgens haar heb ben de tachtig moslims uit Suceska een veel gro tere kans. Er woont immers niemand in hun hui zen, want die zijn verwoest. Aangekomen in Bratunac is het nog maar een ki lometer of vijf naar Srebrenica. Iedereen wordt een beetje nerveus. Hier werden de vrouwen drie weken geleden nog aangevallen. Servische poli tiemannen staan om de driehonderd meter langs de weg. Ook zijn er agenten gearriveerd van de VN-politiemacht en soldaten van de NAVO-vre- desmacht SFOR. Afgezien van een enkele vloek van een paar Servische vrouwen die op de stoep staan, verloopt de tocht door Bratunac zonder incidenten. Vlak voor het centrum van Srebrenica slaat de stoet rechtsaf. Een smal zandpad leidt de uitge storven bossen en heuvels in, richting Suceska. Twaalf kilometer en bijna een uur later komt het dorpje in zicht. Vanaf de laatste heuvel zijn alleen de geraamtes van de kapotte huizen en de uitge brande school zichtbaar. Dichterbij gekomen, valt te zien hoe onkruid en struiken de ruïnes hebben overwoekerd. Het maakt d? moslims weinig uit. Ze stromen de bussen uit en kijken een beetje verdwaasd om zich heen. Een oude vrouw gaat direct op haar hurken in het gras zit ten. Niemand huilt, niemand schreeuwt. De mensen kijken alleen maar om zich heen. Blij dat ze thuis zijn, maar tegelijkertijd zich realiserend dat thuis eigenlijk niet meer bestaat. „Jemig", zegt Salih Mehmedovic, „ik voel groot geluk in mijn hart. Eindelijk ben ik geen vluchte ling meer. Ik ben thuis." Vijf jaar geleden liep Mehmetovic zeven dagen door de bossen, op de vlucht voor de Serviërs. Zijn broer deed er zelfs 78 dagen over voordat hij Tuzla bereikte. En nu zijn ze dus weer terug. Natuurlijk, alles is kapot, maar dat is een kwestie van tijd. „We gaan nu be ginnen met het opruimen van de zooi. Eindelijk kan ik weer wat opbouwen."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2000 | | pagina 5