ZATERDAGS
BIJVOEGSEL
Barre tijden voor voetbalhaters
'AT
ZATERDAG 2 JUNI 200Q
:idsch Dagblad
wk a oetbal is zo saai, ik val erbij
in slaap. Het kan mij geen
wl moer schelen wie er wint. Ik
houd wel van schaken en ook van wandelen,
vooral in musea, maar het meest opwinden
de spel is toch overspel. Ach, ied-er het zijne.
Voetballiefhebbers houden niet van seks, dat
is een bekend geheim. Ze gaan liever naar
het voetbal kijken. En hun vrouwen zitten
dan alleen thuis, de arme schatten. Veel van
mijn beste vrienden zijn voetballers", zegt
schrijver/dichter en filosoof Rudy Kous
broek.
Al weken zijn de Europese kampioen
schappen voetbal" op veel plaatsen het ge
sprek van de dag. Op het werk, bij de slager
en tijdens de borrel. De conditie van Edgar
Davids, de vraag welke spelers bondscoach
Frank Rijkaard het veld in zal sturen en de
positie van het Nederlands elftal ten opzich
te van andere deelnemers aan Euro 2000
passeren de revue. Er wordt volop gewed-
Straten worden rood-wit-jalauw of geheel
oranje versierd en de bakker verkoopt alleen
nog maar oranje-tompoucen. Iedereen lijkt
in de ban van het komend toernooi.
Niets is echter minder waar. Uit de jongste
cijfers van het onderzoeksbureau Trendbox
blijkt dat 23 procent van de Nederlandse be
volking van zestien jaar en ouder absoluut
niet naar het EK voetbal gaat kijken. Nog
eens 21 procent kijkt alleen in bijzondere ge
vallen, als het Nederlands elftal bijvoorbeeld
de finale speelt. Dan blijft er nog een kleine
meerderheid van 56 procent over die de
wedstrijden op de voet volgt.
Een kleine meerderheid waarvoor een rui
me minderheid moet wijken, zo oordeelt
menig voetbalhater. „Voetbal wordt ons op
gedrongen", zegt de 19-jarige Rein van Zuur-
en uit Rotterdam. „Het wordt steeds minder
leuk in de stad. Overal is voetbal. In elke
kroeg." Het meest belachelijke vindt hij nog
de 'enorme hersenloze gorilla' (een immense
afbeelding van voetballer Edgar Davids) op
het gebouw van verzekeringsmaatschappij
Nationale Nederlanden, die volgens hem het
hele stadsbeeld van de Maasstad verpest. Op
internet roept Rein van Zuuren de Nederlan
ders daarom op tot een boycot van de Oran
je-sponsors.
De internetsite Voetbal Zuigt! van Rotter
dammer Martijn Janssen is inmiddels door
1709 voetbalhaters bekeken. Janssen stelde
vorig jaar naar aanleiding van de voetbalrel
len bij het kampioensfeest van Feyenoord
een toptien van voetbal-ergernissen op. Bo
venaan dit lijstje prijken de hooligans. Veel is
er volgens Janssen niet bereikt om het scho
rem tegen te houden. „Clubkaarten, drang
hekken, politieverordeningen, het mocht
niet veel baten." Op nummer twee staan de
gebroeders De Boer die hij op internet 'de ir
ritante ego-maniakale zelfpromotors' noemt.
Na de tweeling van FC Barcelona komen op
de derde plaats de voetbalcommentaren: -
'Voorbeschouwingen, tusöenbeschouwin-
gen, nabeschouwingen. Waarom? Als ze nou
nog intelligente vragen stellen, maar nee, het
is een aaneenschakeling van clichés en nep-
gepsychologiseer'.
Klachten
Dat veel voor voetbal moet wijken, onder
vond ook de 31-jarige Ingrid Folst uit het
Brabantse Terheijelen. Ze vierde twee jaar ge
leden haar verjaardag op de dag dat Neder
land op het WK in Frankrijk moest spelen.
'Het meest opwindende spel is toch overspel'
De voetbalhater. Een liefhebber kan zich niet voorstellen dat hij bestaat. Voetbal is toch
leuk, spannend en bovenal gezellig? Nee, vindt de hater. Voetbal is vervelend,
gewelddadig en veel te commercieel. Met het Europees kampioenschap, dat zich
bovendien voor een groot deel afspeelt in eigen land, gaat de Nederlandse voetbalhater
barre tijden tegemoet.
„Ik dacht: ik laat mijn verjaardag niet afhan
gen van een potje voetbal. Zo eigenwijs ben
ik wel. Maar ik heb het geweten. Mijn broer,
een groot voetballiefhebber, belde af. Ik zei
nog: de televisie zal vanavond vanzelf wel
aan gaan. Maar hij wilde niet gestoord wor
den tijdens het kijken.
De meeste mensen kwamen wel gewoon
maar drukten in de hal hun cadeau in mijn
handen en liepen snel door naar de woonka
mer waar de televisie stond. 'Hoeveel staat
het?' was de eerste!vraag bij binnenkomst.
Een deel van de groep heeft daadwerkelijk
zitten kijken, maar ik zat met de rest lekker
buiten. Ik heb een 2cwager die ook niet van
voetbal houdt. Vroeger nog wel, maar sinds
hij voor de ME werkt kan hij er niet meer van
genieten. Er gebeuren zoveel absurde din
gen."
Ingrid Folst was iri 1998 niet de enige die
schoon genoeg had van voetbal, voetbal en
nog eens voetbal. Bij de Consumentenbond
regende het volgens een artikel uit Lion's
Pers Agentschap die maand klachten over de
overkill aan voetbal in de media. Andere
sportbonden, zoals de Koninklijke Neder
landse Hockey Bond, vonden dat zij werden
achtergesteld. Aan hun toernooien werd
aanzienlijk minder aandacht besteed en dat
zat hen behoorlijk dwars.
Namens de voetbsdhaters wilde de Consu
mentenbond van de. toenmalige staatssecre
taris Aad Nuis een twaalfde van het kijk- en
luistergeld teruggestort hebben, want het
WK duurde een volle maand. Het bleef ech
ter bij een storm in een glas water. Over dit
jaar heeft de Consumentenbond nog geen
klachten binnen. Het heeft dit keer volgens
een woordvoerder ook geen prioriteit.
Klagen bij de Consumentenbond zal de
44-jarige Ton de Rijk uit Etten-Leur niet zo
snel doen. „Zo'n hekel heb ik er niet aan.
Maar het spel interesseert me maar heel wei
nig. Wat ik tijdens het EK doe? Ik hoop dat
het voetbal maar op één net wordt uitgezon
den en anders zet ik gewoon een muziekje
op." De Rijk heeft het geluk dat zijn collega's
ook niet zulke voetballiefhebbers zijn. „Op
maandag, zo na het weekend, wordt er nog
wel eens over voetbal gesproken maar voor
de rest valt het wel mee."
Opvallend
Uit onderzoek van Trendbox blijkt dat onder
De Rijks leeftijdgenoten de meeste voetbal
haters zitten. Maar liefst 35 procent van de
35- tot 49-jarigen houdt absoluut niet van
voetbal. Dat is 12 procent hoger dan het ge
middelde. Het zijn opvallend genoeg vooral
de vijftigplussers die graag naar voetbal kij
ken. Slechts vijftien procent van de senioren
haat de balsport.
De 24-jarige Angela de Jong uit Ouderkerk
aan den IJssel hoort bij de 23 procent van de
jongeren -16 tot 34 jaar - die beslist niet naar
het EK zal kijken. Voor haar breken zware tij
den aan. Ze heeft een vader en twee broer
tjes die helemaal gek zijn van voetbal. „In elk
gesprek haalt mijn vader wel iets over voet
bal aan. Over die en die trainer, over die en
die transfer. De televisie staat altijd op voet
ARCHIEFFOTO'S
bal. Nu ook, Engeland tegen Brazilië, zie ik.
Heb medelij met mij komende zomer!"
Hoewel ze voetbal maar een 'dom gedoe'
vindt, heeft ze toch meegedaan met een
'pool' op haar werk. „Duitsland gaat winnen.
Hoe ik dat zo zeker weet? Ik heb de voorspel
lingen stiekem overgeschreven van iemand
die bij een ander bedrijf ook aan een pool
meedoet en er wel wat van af weet."
De 26-jarige Anouk Bonekamp uit Zwolle
laat zich niet door het voetbal kwellen en
ontvlucht het land tijdens het Europees
Kampioenschap. Samen met twee vriendin
nen stapt ze in het vliegtuig voor een strand-
vakantie in Turkije. „Ik ben niet principieel
tegen voetbal, maar het interesseert me ge
woon niet. Het Nederlands elftal gaat nog
wel, maar met al die vage landjes kan ik
niets." In november kreeg ze van het reisbu
reau de tip om tijdens het EK op reis te gaan.
In die periode zou het lekker goedkoop zijn,
voorspelde het bureau. „Leuk, dachten wij."
Woordvoerder Patricia Egelie van Holland
International en Fit Vakanties bevestigt dat
de reizen tijdens het EK een stuk goedkoper
zijn. „Twee jaar geleden, tijdens het WK,
werden we ineens geconfronteerd met terug
lopende cijfers. Het was een ramp voor de
touroperators. Daarom hebben we dit keer
scherper maar ook zuiniger ingekocht; we
hebben tien procent minder geboekt dan in
een 'normale' maand juni." Woordvoerder
Jan Kloosterziel van Hotelplan: „Er moeten
inderdaad aanbiedingen worden gedaan om
de reizen vol te krijgen."
Maar de voetbalhater die in Nederland de
oranjegekte probeert vermijden, loopt groot
gevaar in het buitenland dezelfde hysterie te
gen te komen. Je kunt bijvoorbeeld wel in
Turkije vakantie gaan vieren, maar toevallig
speelt het Turkse nationale elftal ook mee in
het EK. Bovendien doen sommige reisorga
nisaties hun best om het de voetbalminnen-
de vakantieganger zo aangenaam mogelijk te
maken. „Fit Vakanties is al vroeg begonnen
met het afsluiten van speciale EK-contracten
in Turkije", zegt Patricia Egelie. „Fit stelde
als eis dat iedereen op de kamer een televisie
moest hebben en dat er in de buurt van het
betreffende hotel een groot beeldscherm
moest staan. Speciaal voor de Nederlandse
vakantiegangers worden er oranjepakketten
uitgedeeld met kleurkrijtjes en ter plekke
krijgen ze oranje drankjes en hapjes."
Lotgenoten
Een kleine troost voor de voetbalhater is wel
licht het digitale tijdschrift VIZB1E, een blad
voor en door voetbalhaters. VIZBIE staat
voor Voetbal Is Zuigend Bier Is Enorm. Het is
het lijfblad van de VHK, de Voetbal Haters
Klup. Lotgenoten kunnen in het gastenboek
van VIZBIE hun gal spuwen. Uit eerdere cor
respondentie blijkt dat vooral geweld het
grootste bezwaar is van de voetbalhaters, ge
volgd door de commercie.
Een voetbalhater in het gastenboek: „Ik
ben langzamerhand tot de conclusie geko
men dat voetbal niet meer is dan een rituele
stammenoorlog. Ga maar na: de spelers ver
tegenwoordigen elk hun stam, die een na-
maakjacht houden op een leren bal. Verliest
een van de partijen, dan is het de schuld van
de supporters van de tegenpartij. Winnen ze,
dan is dat ook een excuus om de supporters
van de tegenpartij te slaan. Het beschavings
laagje is maar dun en de massaliteit van de
groep maakt dat hooligans zich veilig wanen
om de beest uit te hangen. Walgelijk! Geef
mij maar tennis..."
Ook hoofdredactrice Cisca Dresselhuijs
van het feministisch maandblad Opzij heeft
een lichte voorkeur voor tennis. „Ik ben a-
sportief. Maar bij een tenniswedstrijd wor
den we tenminste niet lastiggevallen. Het is
absurd dat er nu duizenden mensen in de
stress raken omdat het EK er aan komt. En al
die trammelant kost ons handen vol geld. Ik
vind het net zo idioot als vuurwerk. Dat heb
ik altijd, dus ook voor de ramp in Enschede,
niets gevonden." Dresselhuijs zegt voetbal
niet te haten maar leest liever een goed boek.
Fantastische ervaring
Schrijver Maarten 't Hart vindt het kijken
naar voetbal zonde van zijn tijd. „Dat ingooi
en, die vrije schoppen, dat duurt me alle
maal veel te lang. Daar ga ik niet naar zitten
kijken." De auteur hoopt wel dat het Neder
lands elftal het ver schopt. „Dat lijkt me ge
weldig. Hoe verder ze komen, hoe stiller het
op straat wordt. Tijdens de EK-finale van
1988, toen Nederland uiteindelijk won, was
het doodstil buiten. Ongelooflijk stil. Dat was
een fantastische ervaring."
Collega-schrijver Karin Spaink heeft een
absolute hekel aan voetbal. „Ik haat dat cir
cus er om heen. Die opgekloptheid, dat er al
leen nog maar wc-papier met oranje leeuw
tjes te koop is. Daar gruwel ik van." Verder
maakt ze zich bezorgd over het preventief
oppakken van voetbalvandalen. „Voor het
EK hebben ze geen uitzondering gemaakt
maar de wet veranderd. Ik vind dat tamelijk
shockerend. Langzaam zijn ze onze funda
mentele rechten aan het uithollen."
DIJLAN VAN VLIMMEREN
