Jdag;
e-
Bergkamp verlost van protesterend lichaam
Ill
nchroonzwemmen tegen de stroom in
yn<
Sport
'Komt dat schóóóót'
Nog één keer de magische momenten
[lijk vrij. Eindelijk vrij van
in het lichaam, van pijn
:est. Een aanvaller moet
niet als een robotvoet-
igen. Op intuïtie naar dat
t van brille. Niet gehin-
lor de beperkingen van
iaam. „Ik voel me heel
zegt Bergkamp in het
jskamp van Oranje. En
it, de aanvaller van Oran-
bevrijdende lach.
"inkt zo vlak, zo zonder
is. En Bergkamp legt de
tn ook bijna zonder into-
:hter elkaar. Maar in dat
netje ligt het gevoel van
ivrijde voetballer. Als hij
,et is natuurlijk heerlijk
kunnen voetballen."
gevoel. „Lekker klagen
ee keer moet trainen,
lan lig je 's avonds in je
dan denk je: goh, dat
_jch wel weer effe lekker.
]|s een tijd geleden."
is Bergkamp was niet
-Je aanvaller van Arsenal
Qialf maanden lang gevan-
een blessure aan de lies.
Eepaalde zijn leven. „Als
niet vrij in zijn
gaat hij nadenken. En
gaat nadenken, is de in-
En daarmee
jel van zijn spel." Hij kent
pomeen als geen ander.
B vaker geblesseerd.
>-fjailles, juni 1998. Het WK
bg maar een paar dagen
ergkamp leek verkrampt,
en. Hij kwam terug van
fcrvelende, slepende bles-
/ertwijfeld poogde hij om
i niveau terug te komen,
ikte maar een paar - zij
poie - momenten,
n, juni 2000. Euro 2000
voor de deur. Bergkamp
(achterover, en neemt de
is volkomen ontspan-
jp de training, in de oe-
komen de magische
terug.
verschil? Een fitte voet
ras vorig seizoen, in de
finale van de FA Cup, te-
lanchester United. „Toen
ik problemen in mijn
men, en die trokken door
mijn buikspier. Daar ben
Is die tijd niet meer van
geweest. Het ging soms
ns goed, maar nooit opti-
Het probleem is dan dat
deel van mijn spel weg-
Uiteindelijk veel meer. De
voetballer zag zijn plafond,
maar kon er ineens niet meer
bij. Het is de frustratie, de gees
telijke pijn, die nog eens extra
gaat drukken. „In je hoofd zit
het. De meeste mensen zeggen:
ik zie het niet aan je. Maar voor
jezelf weet je dat je een bepaald
deel van je spel niet aankunt.
En dat is nou nét het gedeelte
van het spel dat het verschil kan
maken in een wedstrijd."
„Dat is moeilijk, want men
taal zet je wel aan tot een top
prestatie. Je bent vreselijk ge
motiveerd. Maar het wil ge
woon niet lukken. Tja, en dan
ga je denken. Wat moet ik nou
doen. Moet ik er drie, vier
maanden uit? Mijn rust pak
ken? Moet ik andere methodes
volgen, krachttraining of zo?
Dan ga je twijfelen. Dat is op
zich niet zo vreemd, maar het
feit dat je het móet doen, kost al
te veel energie. Dat is jammer."
„Je gaat er natuurlijk nooit
vier maanden helemaal uit. Je
weet dat je kunt spelen. Dat het
naarmate de wedstrijd vordert
wel wat beter wordt. Maar dat
het nooit optimaal is. Dat je
nooit mooi die bal kunt krullen,
of die actie kunt maken. Dat
lukt niet. En dat is een frustra
tie. Wat dat betreft is het mak
kelijker als je iets hebt wat ie
dereen kan zien: een beenbreuk
of zo. Dat je er wel vier maan
den uit móet. Nu denk je: laat ik
maar doorgaan, misschien gaat
het volgende week wel beter."
Dat ging het niet. „Ik kreeg
een kuitblessure. En was ik daar
weer vanaf, dan kwam er wel
weer wat anders. Elk klein man
kementje kwam daar vandaan.
Uit mijn lies, dat weet ik zeker.
Door overbelasting."
Hij kent de geluiden over zijn
pijngrens. „Of die bij mij hoger
of lager ligt dan bij anderen,
weet ik niet. „Maar ik heb ge
woon doorgespeeld al die
maanden. Dan heet je
pijngrens hoog te zijn, toch?"
Nu is hij vrij
„Ik denk dat iedereen dat ook
wel ziet." Wat dat betekent?
„De dingen gebeuren vanzelf.
Je komt op posities waar je wüt
komen. En nu kun je daar ook
komen. En dan hoef je niet
meer te denken: 'ik kan beter
naar mijn andere voet draaien,
want met rechts kan ik die cur
ve niet maken'. Als je terug
komt van een blessure ben je
Het wordt zijn laatste
grote toernooi. Want,
zegt Dennis Bergkamp,
het zit er dik in dat er na
EURO 2000 een streep
gaat door het
interlandvoetbal. Het
WK van 2002 in Japan
en Korea is - letterlijk en
figuurlijk - te ver weg
voor de 31-jarige
aanvaller. Het spelen
van
kwalificatiewedstrijden,
in september al weer,
heeft geen zin meer.
Bergkamp heeft zijn
zomers hard nodig om
te herstellen. Daarom:
nog één keer genieten
van de momenten van
Dennis Bergkamp. De
voorwaarden zijn
eindelijk geschapen. De
aanvaller is fit én in
vorm.
doorYPEMINKEMA
Dennis Bergkamp: „Als je terugkomt van een blessure ben je veel meer met jezelf bezig. Elke stap kost
denkwerk, kost extra energie." foto epa
veel meer met jezelf bezig. Elke
stap kost denkwerk, kost extra
energie. Dan is het lastig om
meer oog voor de bal en min
der oog voor de loopactie te
hebben. Terwijl je juist voor de
laatste, beslissende acties vrij in
je hoofd moet zijn. Je moet er
niet over hoeven na te denken.
Twee jaar geleden tegen Argen
tinië, die goal, toen was ik al
weer wat verder in het toernooi.
Heel gek, ik voelde dat de con
ditie terugliep, ik zat er tegen
Zuid-Korea bijvoorbeeld he-le-
maal doorheen. Ik maakte ac
ties, en toen dacht ik: ik breek
echt weer af. Maar de momen
ten kwamen wel weer terug. Bij
het WK werd er niet over vorm
gesproken. Ik werkte er naar toe
om fit te raken. Om een wed
strijd te kunnen spelen."
De concurrentie
Hij hoorde de geluiden. Dennis
Bergkamp zou extra gemoti
veerd zijn omdat Ruud van Ni-
stelrooij al als zijn vervanger
werd gepresenteerd. De aanval
ler van Arsenal zou er niet meer
aan te pas komen op Euro 2000.
Afgeschreven.
Bergkamp: „Pure onzin. Ik
laat me niet door dat soort din
gen motiveren. Ik laat me inspi
reren door mezelf, door mijn
carrière en wat ik daar uit wil
halen. Het zou toch vreemd zijn
dat ik ineens beter zou gaan
spelen omdat twee andere spit
sen het goed doen? Dat zou be
tekenen dat ik het daarvoor
slecht gedaan zou hebben. Dat
is toch niet het geval. Ik heb al
les gegeven. Het zou ook bete
kenen dat ik nu, nu Ruud er
niet bij is, gas terug zou kunnen
nemen. Nou, daar blijkt ook wel
uit dat het niet zo is. Dat het ge
woon een flutverhaal geweest
is."
Zijn carrière, zei hij. Wat wil
hij er nog uit halen?
Bergkamp: „Ik wil heel graag
met het Nederlands elftal ook
een prijs pakken. Op clubni
veau, en persoonlijk heb ik be
hoorlijk wat meegepikt, maar
met Oranje zat ik er net tegen
aan. Halve finale, kwartfinale."
„En laat nou niemand zeggen
dat ik weinig hoofdprijzen heb
gehaald, want dat is ook weer
zo'n verhaal. Ik was er inder
daad niet bij, toen we met Ajax
de Uefa cup wonnen. En bij Ar
senal maakte ik de FA-cupfinal
ook niet mee. Maar ik speelde
in die twee seizoenen bijna alle
wedstrijden. Ik voel me net zo
veel winnaar als de anderen."
Het droomduo
Een leuke, maar niet onbelang
rijke bijkomstigheid: voor het
eerst in al die jaren zijn de twee
grootste spitsen van Nederland
tegelijkertijd fit én in vorm. En,
gezien de afscheidsplannen van
Bergkamp, op de valreep. Het
valt mooi samen.
Hij is voorzichtig. „Het lijkt er
op dat alles goed in elkaar valt.
Het zou mooi zijn. Kluivert is
helemaal op zijn top, fysiek en
mentaal. En ik ook, ja."
Een droomduo, dat elkaar
nooit raakte. „Tegen Argenti
nië, tijdens het WK. De eerste
goal van Patrick", herinnert hij
zich. „Tegen België, de kwalifi
catiewedstrijd. Er zijn inder
daad momenten geweest."
Praten doen ze niet samen.
Ze begrijpen elkaar zonder
woorden. „Ik denk niet dat het
zo moeilijk is, om in te vullen
hoe wij samen kunnen spelen.
Als je allebei in topvorm bent,
zijn we allebei spelers die elkaar
perfect aanvoelen. Dat gebeu
ren de dingen vanzelf. Als je
meer met elkaar speelt, ga je el
kaar ook beter begrijpen. Om
dat je allebei op datzelfde ni
veau zit. Zo'n laatste actie, ik
weet echt niet van te voren wat
en hoe ik het ga doen. Tegen
Roemenië, in het strafschopge
bied, je gaat volledig af op je in
tuïtie. En als ik al niet weet hoe
ik een actie inzet, zal Kluivert
dat ook niet weten. Daar zijn
geen regels of afspraken over te
maken. Aanvallende acties
moet je vrij laten. Ik denk niet
dat het zin heeft om aanvallers
als robotten bepaalde loopac
ties op te leggen. Dat werkt
niet."
Petje af voor Rijkaard
Bij Frank Rijkaard is hij aan het
goede adres. Bergkamp: „Het
verbaast me dat hij al zó veelzij
dig is. Bijvoorbeeld met het
analyseren van een tegenstan
der. Wat hij had als voetballer,
brengt hij ook over als trainer.
Het is voor spelers belangrijk
dat er iemand voor de groep
staat die makkelijk is met woor
den, niet telkens hetzelfde ver
haal vertelt of onzin verkoopt.
Hij verkoopt geen onzin."
„Hij legt ook heel veel verant
woordelijkheid bij ons neer. Ik
denk dat dat bij deze groep wel
aanslaat. Deze spelers, die al zo
veel hebben meegemaakt, moet
je niet als kleine kinderen be
handelen. Hij doet dat heel
goed. Dat komt vanuit zijn er
varing als speler, dat weet ik ze
ker. Maar hij kan ook als een
echte trainer optreden, soms
als een schoolmeester. Dat is
weinigen gegeven, zeker op de
ze leeftijd. Petje af."
Het laatste grote toernooi
„Dat zit er wel in. Seoel en To
kyo zijn ver weg, maar dat zal
niet de voornaamste reden zijn.
Je steekt toch behoorlijk wat
tijd in het nationale team. En
dat niet alleen in de zomer,
waar je toch zo'n periode voor
opgeeft. Je hebt zo'n zomer ge
woon hard nodig, ook al omdat
je in Engeland geen winterstop
hebt. En dan, door de jaren
heen, met de Champions Lea
gue, speel je zo veel wedstrij
den; dan wordt het fysiek en
vooral mentaal heel moeilijk. Ik
neig heel sterk om er na dit
toernooi mee te stoppen. Dan
zal ik ook geen kwalificatiewed
strijden meer spelen. Als ik be
sluit dat dit mijn laatste toer
nooi is, zet ik er daarna ook een
punt achter."
re houding kost duo plaats in Sydney
AAN DEN RUN»
'AN DER HULST
worden omschreven als
g gestoord. Voor Bianca
In ja van der Velde is dat
H slechte eigenschap. De
synchroonzwemsters van
Iphense AZC kunnen niet
I te veel steun van de
ibond rekenen. Geen
Strainer, geen uitzending
Sydney; veel mensen wa-
3 hun situatie waarschijn-
èstopt. Maar, ondanks de
houding van de KNZB,
de tweeling in het water
loofd nog steeds rechtop,
tunt wel kwaad worden,
wat heb je daaraan. Of je
of je bewijst dat je erbij
t Ze kiezen voor het laat-
t is zaterdag rond het mid-
ur. Het bad van De Ther-
is gevuld met twintig
|es. Op de kant geven drie
5rs instructie, een vrouw
tt video-opnamen en de
üsman laat bombastische
ek door de speakers schal-
Bianca en Sonja van der
doen enkele oefeningen,
jen naar de kant gediri-.
1 en kijken op een televi-
herm naar hun verrichtin-
,Dit gaat te snel. Let op de
;van de armen", wijst club-
Ster Els van Duijn aan. En-
seconden later volgt een
knsing.
inca en Sonja van der Vel-
ïreiden zich voor op het EK
ater deze maand in Helsin-
irdt gehouden. Het is een
ie laatste trainingen in het
:nse zwembad want deze
zijn zij in Frankrijk voor
foernooi en dan volgt ook
ten wedstrijd in Spanje. Op
wil de 24-jarige tweeling
zien dat de zwembond
j het verkeerde eind heeft.
Nederlandse ploeg eindig-
ij de vorige editie op een
ide plaats, net niet vol-
jde om aan de kwalificatie-
oor de Olympische Spelen
Sydney te voldoen. Bij dé
ten moest het team - dat
nog uit vier vrouwen be-
d, inclusief twee reserves -
e eindigen. „Het probleem
jde ploeg van vier was dat
looit op elkaar ingespeeld
_Jen. Eerst train je een half
piet je clubpartner en daar
Bianca en Sonja van der Velde richten zich op de Olympische Spelen van Athene. foto henk bouwman
na zwem je in de Nederlandse
ploeg met iemand anders. Dat
remt je in je ontwikkeling. Als
wij vier jaar lang keihard samen
hadden getraind dan waren wij
friet zijn tweeën naar Sydney
gegaan", zijn ze overtuigd.
Nu lukte het net niet en de
KNZB zette de kwalificatie stop.
De bond trok zijn handen
goeddeels van de senioren af en
besloot zich op de jeugdige ta
lenten te richten. „Wij vallen
daardoor buiten de boot." Bi
anca en Sonja van der Velde
krijgen nog wel centrale trai
ningen, maar moeten daarvoor
wel een beroep doen op de ei
gen clubtrainster.
„We zijn heel erg teleurge
steld. Zeker als je ziet dat de
waterpoloërs wel naar Sydney
gaan", zegt Bianca. Het water-
poloteam zat in een vergelijk
bare situatie. Ook daar gaf de
KNZB de voorkeur aan de jeugd
toen kwalificatie voor Sydney
Dat zat er voor de tweeling
niet in, terwijl ze wel moeite
loos aan de internationale eis
voor de Spelen kunnen vol
doen. Eerder dit jaar werd een
internationaal kwalificatietoer
nooi gehouden. De 24 beste
duetten plaatsten zich voor
Sydney. Volgens de internatio
nale krachtsverhoudingen zou
het duo op de twaalfde plaats
zijn geëindigd. De zusjes boden
aan om zelf de reis naar Austra
lië te betalen, maar mochten
desondanks niet naar de kwali-
ficatiestrijd afreizen.
Trainster Els van Duijn vindt
het onrechtvaardig. „Het is
zonde. Ze hebben er vier jaar
aan besteed en staan nu met le
ge handen. Je kunt ze niet zo
maar wegsturen."
„Naarmate de Spelen dich
terbij komen, wordt het steeds
erger voor ons. Je ziet dan toch
allerlei mensen naar Sydney
gaan. We gaan wel kijken. We
onhaalbaar leek. Uiteindelijk willen verder komen en dan
kreeg het poloteam in Duits
land onverwacht een succesvol
le herkansing.
moet je zien wat de concurren
ten doen", zegt Sonja. Aan het
missen van de Spelen kleven
volgens de tweeling nog andere
dan sportieve nadelen. Ze ko
men nu niet in aanmerking
voor de zogenaamde A-status,
die allerlei faciliteiten met zich
meebrengt.
Daarnaast zal de jury de zus
jes,'omdat ze niet aan de Spe
len meedoen, anders gaan be
oordelen. „Onze goede naam
zijn we kwijt. Maar, we moeten
ons hierbij neerleggen. De erg
ste fase hebben we gehad. Nu
staat het EK voor de boeg en we
kunnen niet bij de pakken neer
zitten." De tweeling zegt in Hel
sinki, waar ze bij de eerste acht
willen eindigen, piet op sportie
ve wraak uit te zijn. Sonja: „We
zwemmen niet voor Nederland,
of de bond, maar voor onszelf."
Het zwemduo maakte twee
jaar geleden de overstap naar
het Alphense AZC. Daarvoor
woonden ze nog in Nijmegen
en kwamen ze voor Cadans uit.
De studie voerde de tweeling
naar het westen. Bianca volgt in
Amsterdam de Academie voor
Lichamelijke Opvoeding en
Sonja volgt de opleiding com
merciële economie aan de heao
in Utrecht. „Er zijn een paar
topclubs in Nederland, maar
dit was de beste voor ons. We
wonen hier ook samen in een
flatje", aldus Sonja. In Alphen
aan den Rijn werken ze nu met
een nieuw doel voor ogen aan
hun carrière. De Spelen van
Athene in 2004. Ze zijn dan 28
jaar, een leeftijd waarop syn
chroonzwemsters op hun top
zijn.
De tweeling traint 25 uur per
week; krachttraining, droogtrai-
ning (waarbij de bewegingen
thuis worden nagebootst) en le
nigheidoefeningen. Ze hoeven
niet door hun trainster te wor
den gemotiveerd. „Ze willen
maar doorgaan", aldus Van
Duijn. Ze omschrijft de zusjes
als sociaal. „Het zijn geen top
sporters die alleen maar aan
zichzelf denken. Ze zijn blij als
ze ook anderen kunnen helpen.
Sonja is de galantere van de
twee, Bianca is heel sterk."
Dat het een tweeling is, heeft
volgens haar voordelen. „Ze
hebben hetzelfde hoofd, dezelf
de armen. Dat oogt allemaal ge
lijker. Het is beter dan dat je tij
dens een training tien keer ie
mands houding moet verande
ren omdat ze een kromme arm
heeft. De verschillen zijn ge
woon minder."
Maar dat betekent niet dat ze
alles van elkaar aanvoelen. „Hét
is niet zo dat als Sonja haar
been breekt ik het ook voel. Ik
geloof daar niet in. Het is het
zelfde als je broer zijn been
breekt. Je leeft je dan in wat hij
doormaakt en dat vermogen
wordt wel vergroot als je vaker
met elkaar optrekt."
Al bijna 18 jaar nu zijn ze met
de sport bezig. In februari leid
de dat tot de eerste nationale ti
tel bij de duetten. Solo eindig
den Bianca en Sonja op de
tweede en derde plaats. Om
nog beter te kunnen worden wil
het duo naar het buitenland.
„We proberen voor een jaar een
buitenlandse stage te regelen.
Er zijn verschillende mogelijk
heden", zegt Bianca.
De trainster juicht dat alleen
maar toe. Van Duijn: „Zij willen
verder, maar in Nederland is
dat niet mogelijk. Er is hier
geen nationale seniorenploeg
meer. Ze moeten een andere
weg zoeker.."
Kees Jansma, de Al
phense chef sport
van Canal
Alles draait om de
geloofivaardigheid
van de commentator.
Hij moet goed voorbe-
reid zijn, over een
analytisch vermogen
W beschikken en vooral
niet overvoeren. Bij
een groot evenement
m bemoeit inderdaad ie-
dereen zich ermee. Je
w hebt te maken met
vijftien miljoen ken-
v ners. Als er thuis voor
de buis drie mensen
Qop de bank zitten
vindt de eerste het
commentaar slecht,
de tweede vindt het
juist goed en de derde
is het niet opgevallen.
Er zijn onlangs zelfs een soort
verkiezingen gehouden. Mijn
persoonlijke voorkeur gaat uit
naar de 'school-Reitsma'. Vroe
gen de wedstrijden - toen ik
nog bij Studio Sport werkte -
om een meer emotionele aan
pak dan hadden we daar Evert
Ten Napel voor of Hugo Wal
ker. Ik vind het niveau in Ne
derland redelijk, maar er zou
wat meer doorstroming moe
ten komen, al besef ik dat ik
een beetje mijn eigen graf
graaf door dat te zeggen.
Frank Snoeks, verslaggever
van Studio Sport en colum
nist in deze krant:
,,Tien miljoen bondscoaches
die ook allemaal een mening
over de verslaggeving hebben.
Het is een fenomeen dat om de
twee jaar bij EICs en WICs op
duikt. Het heeft ook te maken
met de veranderingen in ons
vak. Vroeger stond er maar één
camera op het veld gericht en
moest de verslaggever - die
vaak al een radioverleden had
- een soort radiocommentaar
geven. Nu staan er camera's in
alle hoeken en is het de kunst
om 'to the point' te zijn. Maar
dat is ook gelijk het moeilijkste
van het vak; voorkomen (lat je
een overvloed aan informatie
geeft. Een commentator moet
tegenwoordig weten wanneer
hij zijn mond houdt. Meer hu
mor? Rik de Saedeleer werd in
Nederland vooral grappig ge
vonden omdat hij Vlaams
sprak. Bij het WK in 1986 zou
heel Nederland massaal naar
'de Belg' hebben overgescha
keld. Daar geloof ik niets van.
Hugo Walker zal bij het komend EK na een conflict bij
Studio Sport niet te horen zijn als commentator. Er
werd, tevergeefs, een actie op touw gezet om Walkers
eigen, humorvolle stijl te behouden. Geen krant of
(sport)blad liet die kwestie onvermeld. Hoe komt het
toch dat de voetbalverslaggeving op tv bijna net zo
vaak punt van discussie is als het voetbal zelf?
Natuurlijk, hij was iemand die
je in Mexico door een saaie
nachtwedstrijd heen sleepte.
Maar het is toch een beetje net
als met Herman Finkers. Die
trekt ook overal volle zalen,
behalve in Almelo.
Albert Mantingh, de Oegst-
geestse commentator van
SBS6:
„Zeker bij wedstrijden van
Oranje moet het commentaar
een mix zijn van enthousiasme
en een gezonde portie chauvis-
me. Dus niet overdrijven zoals
Harry Vermeegen, met z'n
voornaampjes en gebrek aan
kennis. En ook niet zoals Evert
Ten Napel die tijdens de halve
finale van het WK tussen Ne
derland en Brazilië op de hand
was van Brazilië met die 'schit
terende staaltjes sambavoet
bal'. In de voetbalverslagge
ving zou wel wat meer humor
mogen zitten, maar daar moet
je enorm mee oppassen want
negen van de tien grappen val
len slecht. Rik de Saedeleer
vormt een uitzondering, maar
zijn stijl van commentaar was
in eigen land zeker niet onom
streden. Discussie over de tv-
verslaggeving is sowieso geen
typiscn Nederland fenomeen-
.In Engeland gaat het niet an
ders. Er komt in Engeland wel
meer emotie bij kijken. On
langs werd de allerlaatste cup-
final ooit op Wembley ge
speeld. Hoorde ik Martin Tay
lor van Sky zeggen: „Kijkers,
mocht ik vandaag een fout
maken dan komt dat omdat ik
een traan in mijn oog heb."
Prachtig. De sfeer overbrengen
zonder de entertainer te willen
uithangen, daar gaat het om.
Wil Buys, tv-recensent van
het Leidsch Dagblad:
„Als je vijf minuten na het ver
laten van een restaurant al
niet meer weet hoe de ober er
uit zag, dan heeft de man uit
stekend bediend. Dan heeft hij
niets laten vallen, is hij niet
nodeloos op de voorgrond ge
treden. is hij vriendelijk en ge
degen te werk gegaan en heeft
hij begrepen dat het om de
combinatie van maaltijd en
ambiance gaat en niet de pre
sentatie Een goede tv-com-
mentator weet te serveren.
tekst loman leefmans
foto ton kastermans