NAPELS
Toerisme
Zondig
wast zich schoon
R;
nep
2
Intiem dagboek der aarde
ERDAG 3 JUNI 2000
REDACTIE ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
E I 3 E TT I C H TEM
Dolfijnen
Slapen bij de dolfijnen. Dat kunnen kinderen van 8 tot 11
jaar op 24 juli en 21 augustus in het Dolfinarium in Harder
wijk. De bedjes worden gespreid in de onderwaterruimte van
de Lagune. In deze 'slaapkamer' zwemmen achter een zestig
meter lange glaswand dolfijnen, zeeleeuwen en zeehonden.
Maar voor het slapen gaan is er eerst een leerzame en span
nende ontdekkingsreis door de wereld van de zee. Er worden
spelletjes gespeeld, verhaaltjes verteld en gesnoept, 's Och
tends staat een ontbijt klaar. Deelname kost 125 gulden.
Informatie en reserveren: telefoon (0341).46.74.60.
Tuinenboekjes
Bij de Provinciale VW van Noord-Holland (of wat daar nog
van over is) is een door Ria van Eindhoven en Agnes Janssen
samengesteld boekje uitgekomen onder de titelDe mooiste
tuinen tussen dijk en duinen'. In de bundel worden beschrij
vingen gegeven van 32 Noord-Hollandse tuinen alsmede in
formatie over contactpersonen, toegangsprijzen enzovoort
Een plattegrond op de achterzijde van de gids maakt de tui
nen makkelijk vindbaar. De brochure kost 14,90 gulden en is
te koop bij de meeste WV-kantoren in Noord-Holland.
Bijna tegelijkertijd verscheen onder auspiciën van het
Utrechts Bureau voor Toerisme (UBT) de gratis brochure 'Tui-
nenmaanden' met daarin niet alleen een overzicht van zowel
historische als pas opengestelde tuinen in de provincie
Utrecht, maar ook een overzicht van de activiteiten die er de
ze zomer worden georganiseerd. Het boekje is af te halen bij
alle grotere WV-kantoren in het land, maar kan - tegen beta
ling van de portkosten - ook worden aangevraagd bij het UBT,
telefoon (0900).414.14.14.
Ramschip
In het Marinemuseum aan de Hoofdgracht 3 in Den Helder is
onlangs, na een anderhalf jaar durende onderhoudsbeurt, het
ramschip 'Schorpioen' opengesteld voor het publiek. De reno
vatie van de in 1868 gebouwde 'Schorpioen' (die van 1989
tot 1998 als attractie in Middelburg lag) is overigens nog niet
helemaal klaar. Verwacht wordt dat het binnenschip pas over
enkele jaren kan worden bezocht. Het Marinemuseum is van
maandag tot en met vrijdag geopend van 10.00 - 17.00 uur
en in de weekeinden en op feestdagen van 12.00 - 17.00
uur.
Informatie: (0223).657.137.
Fietsvrienden
Bij de stichting 'Vrienden van de Fiets' verscheen zojuist het
nieuwe gidsje met daarin ruim 1600 goedkope, door heel Ne
derland verspreide logiesadressen (prijs maximaal 27,50 gul
den per persoon per nacht). Hoe boekje wordt gratis verzon
den aan donateurs (minimaal 13 gulden per jaar) van de
stichting die is gevestigd aan de Ereprijsweg 7, 3991 GV
Houten, postgiro 153.88.57. Informatie: mevrouw P. de
Blécourt, Brahmsstraat 19, 6904 DA Zevenaar, telefoon
(0316).524.448. Bij geen gehoon (040).284.04.83.
Wandtapijten
In het Cultureel Centrum aan de Minderbroedersgang 5 in
Mechelen (België) hangt nog tot en met 8 oktober 'Los Hono-
res' de vermaarde serie wandtapijten die ter gelegenheid van
de kroning van Karei V in 1520 in het Brusselse atelier van
Pieter van Aelst werden geweven. Het is voor het eerst dat de
ze 'mobiele fresco's' buiten Spanje te zien zijn. De negen ta
bleaus (van elk ongeveer 5 bij 10 meter) worden gezien als
absolute meesterwerken van de Vlaamse wandtapijtkunst uit
de 17e eeuw.
Informatie: België Toerisme Vlaanderen en Brussel, Ko
ninginnegracht 86, 2514 AI Den Haag,
telefoon (070) .416.81.10.
COLUMN
Het is overgewaaid uit Amerika. En daar ook kwam
ik het eind 1991 voor het eerst tegen. Living history.
'Artelijke welkom gggggoede vrind', zei iemand in
het bij Boston gelegen Pilgrim Village. Toegegeven:
ik keek daar nogal van op.
De man droeg een gehaakt mutsje, een boezeroen met
wijde hals en een pofbroek met knoopjesgulp. Anders
gezegd: hij imiteerde een Nederlandse pilgrimfather
die hier bijna vier eeuwen eerder aan land was ge
gaan. En hij was niet de enige.
Ze hadden de zaken grondig aangepakt, die Amerika
nen. Het dorp bestond al jaren, maar er kwam geen
hond kijken. Omdat het zo saai was. Dus bedachten
ze dat er net als in 1620 mensen in moesten gaan wo
nen. Die ook de taal van die tijd spraken. En het eten
van die tijd aten.
Spektakel. Ofwel: living history.
Moeten die Amerikanen weten natuurlijk. Maar nu
begint die geforceerde onzin ook door te dringen in
de Nederlandse openluchtmusea. Het krioelt er van.
Ot-en-Sien-kinderen hoepelend over schilderachti
ge keitjes; in middeleeuwse pofbroeken gestoken kui
pers die pijprokend over de halve deur van hun met
houtkrullen verstopte werkplaatsjes een praatje ma
ken met voorbijgangers; grote kerels die een driekan-
2 te steek op hun kop douwen en
BBA met een onhanteerbaar groot ge-
4ÊÈ&Ë 2 weer tierend en zwetend losse
JÊÊÊÊI m flodders afschieten op de muren
o van een in modieus floodlight
gezet kasteel.
^^ÊÊ^jk Dat lijkt dus nergens op. Zoals
O alle nep.
Reizen naar Campanie en
Toscane in Italië vanaf de
;ens de legende zou Jezus
jen hebben geschreid om
dgrfondigheid van Napels. De
ƒ28
j0njvelhoudende wijn van de
gingen van de vulkaan
n Aivius, de Lacrima Christi,
ervo
kt haar naam aan deze
'ietfrlevering. Rode tranen,
ia-fi
laarvloedig geoogst en
3/6[
Grtfïtteld in groene flessen.
SC
Nl_nt wie moet wenen om de
ihtheid van een stad, moet
apels wel een heel stevige
bui krijgen.
86%r als dat in Napels zo door-
droogt de oogst snel op.
-N eeuwenoude havenstad is
d bezig haar slechte reputa-
op te poetsen. De grote mo-
hierachter schijnt burge-
éster Antonio Bassolino te
i, die in 1993 als overtuigd
dajnaar uit de verkiezingen
j2 pn. Honderden corrupte
22 ftici en ambtenaren hebben
38j hem een schop onder hun
42r gekregen. Extra politie-
inten zijn de straat opge-
tird om de naleving van de
Iceersregels te controleren.
iafk het zichtbare vuil is door
ssolino weggepoetst. De vuil
niswagens rijden weer, sinds
geruime tijd klatert het water in
de fonteinen en de monumen
tale gebouwen zijn ontdaan van
roetaanslag en duivenpoep. De
stad beschikt opeens over win
kelpromenades en vrolijke ter
rassen, die ze nooit heeft ge
had.
Zo'n tien jaar geleden was uit
blazen onder een parasolletje
met uitzicht op de kathedraal er
eenvoudig niet bij. Hooguit kon
je een groezelig tafeltje be
machtigen op een veel te smalle
stoep, waar horen en zien je
verging van het voorbij razende
verkeer. De meeste toeristen
lieten zich, bevreesd voor
hordes zakkenrollers, na be
zoek aan de belangrijkste be
zienswaardigheden de stad uit
jagen.
De metamorfose is wat de ver
keersregels betreft niet minder
opvallend. Hondsbrutale kinde
ren in de basisschoolleeftijd die
je met een scooter van de sok
ken rijden - broertje met speen
achterop - zijn uit het straat
beeld verdwenen. Wat natuur
lijk wel jammer is, want het
hoorde zo bij de couleur locale
van Napels.
In het kielzog van de burge
meester, zijn ook andere in
vloedrijke figuren in de stad be
gonnen aan de millennium-
schoonmaak. Zoals directeur
Stefano de Caro van het arche
ologisch museum, die zijn gi
gantische collectie oudheden
opnieuw laat uitstallen. De ex
positiezalen zijn tegelijkertijd
Het is Napels weer mogelijk rus
tig op een terras te zitten zonder
voortdurend op je hoede te zijn
voor jeugdige gauwdiefjes.
voorzien van een verse verflaag.
Het moet gezegd, het meren
deel van de collectie kwijnt nog
weg in de magazijnen, en de
helft van het museum staat nog
gewoon leeg, maar de lachwek
kende chaos die hier decennia
lang overheerste, is weg. Wat
natuurlijk ook weer spijtig is,
want waar vind je nog musea
die hun lelijkste stukken neer
zetten in de eregalerij?
De Caro heeft overigens zijn
best gedaan om de oogst van
Christus' tranen een nieuwe
impuls te geven. Van de ver
maarde pornografische beelden
en muurschilderingen uit de
Romeinse oudheid, die in de
loop der eeuwen in Pompei zijn
opgegraven en schielijk werden
opgeborgen, heeft hij zonder
scrupules een permanente ex
positie gemaakt. Een absolute
wereldprimeur, die dankzij de
tanende invloed van de rooms-
katholieke kerk in Italië de aan
dacht krijgt die haar toekomt.
Napels verdient evenveel toe
risten als de andere Italiaanse
cultuursteden, al was het maar
vanwege haar directe omge
ving. De bezienswaardigheden
buiten de stad behoren tot de
absolute top. Dichtbij liggen de
uit de as van de Vesuvius opge
graven Romeinse steden
Pompei' en Herculaneum. Zelfs
degenen die archeologische ex
cursies slaapverwekkend vin
den, raken hier niet uitgekeken.
Stap binnen in Romeinse hui
zen compleet met keuken, bad
kamer en slaapvertrek, wandel
door de straten en rust uit op
een bankje op het oorspronke
lijke plein: het Forum Roma-
num.
In zuidwaartse richting vanuit
Napels ligt het stokoude, mid
deleeuwse Amalfi, dat in haar
onmiddellijke omgeving de drie
best bewaarde Griekse tempels
ter wereld heeft. De oude Grie
ken stichtten bij Paestum een
kolonie, waar ze voor hun go
den drie heiligdommen bouw
den, onderling verbonden door
een aangename korte wandel
route door het hoge gras. De
acropolis in Athene en alle an
dere Griekse tempels ter wereld
kun je vanaf nu gerust over
slaan. Wie Paestum heeft ge
zien, kan alleen nog maar te
leurgesteld raken.
Napels vormt aldus een uitste
kende uitvalsbasis om het om
liggende Campanië te bezichti
gen, in plaats van andersom.
Boden reisorganisaties hun
klanten tot voor kort het liefst
een arrangement aan met een
hotelletje in Sorrento of een van
de andere kleine badplaatsen
aan de baai, nu bestaan er legio
mogelijkheden voor onderdak
in Napels.
Toch hebben de huidige in
spanningen om de stad aan te
harken en te polijsten, voor de
Napolitanen iets tegennatuur
lijks. De immer dreigende
Vesuvius die hoog boven Na
pels uittroont, zou wel eens de
psychologische oorzaak kun
nen zijn van de laat-maar-waai-
en-mentaliteit die ze altijd heb
ben gehad. Met de ondergang
altijd op de loer, maakten ze
zich niet druk.
Zou Napels haar laconieke ka
rakter definitief kwijtraken? Na
tuurlijk niet. Op een gegeven
moment knalt die Vesuvius
voor de zoveelste keer uitelkaar,
daar helpt geen moedertjelief
tegen. Burgemeester Bassolino
evenmin, en die uiterst gevoeli
ge seismo-metertjes die de des
kundigen op de hellingen van
de vulkaan hebben neergezet al
helemaal niet. Politiek en we
tenschap kunnen zwoegen wat
ze willen, maar het kwaad rust
nooit. Eens zullen de tranen -
wie ze ook schreit - weer vloei
en om Napels.
KEES VAN DER LINDEN
luchthaven Schiphol is
sinds dit voorjaar niet al
leen eenvoudiger gewor
den, maar vooral goedko
per. Transavia Airlines is
gestart met vaste lijndien
sten op Napels en Pisa.
Driemaal per week wordt
op Napels gevlogen (vanaf
499 gulden) en tweemaal
per week op Pisa (vanaf
429 gulden).
Vanuit Napels ligt heel
Campanië binnen handbe
reik. Pisa is het vertrek
punt voor Toscane met
haar culturele hoogtepun
ten uit de Renaissance:
Siena en natuurlijk Floren
ce.
Touroperators springen in
op de nieuwe reismogelij-
heden en bieden dit jaar
verschillende stedentrips
en fly-drives naar boven
genoemde bestemmingen
aan, zoals het NBBS en De
Jong Intra vakanties.
De criminaliteit in Napels
is beduidend minder ge
worden. Flaneren door de
winkelstraten is hier te
genwoordig net zo'n ont
spannende bezigheid als in
andere Italiaanse steden.
Werd een bezoek aan de
bakermat van de pizza
vroeger door touroperators
sterk ontraden, tegenwoor
dig wordt de stad warm
aanbevolen.
Een werèld van indrukwekkende schoonheid, gevormd in een fe
nomenaal onthaasten van de natuur. Miljoenen jaren aarde om-
62- ringen de bezoeker. Tientallen meters hoge, grillig gevormde hol-
of[> ten, kathedralen van ruimte, spookachtige gangen en spelonken
vormen het decor voor indrukwekkende stalagmieten, stalactieten
el tl en afzettingen in prachtig gedrapeerde vormen. Een bezienswaar
digheid met de waarde van tijdloosheid. Al veranderde er natuur
lijk wel wat in ruim honderd jaar. De route door de grotten werd
Is is één van de mooist gelegen steden ter wereld.
nis be ui i leut biiiü ei i m
Natuurlijk, we zijn tenslotte in België...
CHRIS VAN TWISK
Informatie: Belgisch Verkeersbureau Brussel en Ardenen, Kennemer-
plein 3, 2011 MH Haarlem. Telefoon voor brochures (023).5344.434; Honderd jaar geleden al lokten de Belgische
voor gedetailleerde vragen (0900).2020.107 (1 gld.p.m.), e-mail: bel- Spoorwegen het publiek met affiches naar de
gisch.verkeersbureau@wxs.nl. Grotten van Han. foto gpd.
Jos Cornand, de nijvere bedrijfsleider van de grotten van Han,
heeft zo zijn eigen interpretatie van statistisch cijfermateriaal.
„Volgens mij komt de Nederlander drie keer in zijn leven naar on
ze grotten: voor de eerste keer als kind met zijn ouders, de tweede
keer als ouder met zijn kinderen en ten slotte als grootouder met
de kleinkinderen." En het is waar, Nederlanders laten zich nog al
tijd graag afzakken in de fascinerende onderwereld van Han.
De attractie werd in 1771 herontdekt door een ondernemende
priester (tweeduizend jaar voor Christus al verbleven er mensen in
de grot) waarna de toenmalige eigenaar baron Edouard de Spandl
de grot (één van de grootste ter wereld) in 1895 openstelde voor
het publiek. Het succes was enorm. En nog altijd is het de enige at
tractie in België die in de Michelin-gids met drie sterren wordt ver
meld. Wat zoveel betekent als 'een speciale reis waard'. En dat is 't.
aangepast. Geen walmende flambouwen meer maar elektrische
verlichting. En op een aantal punten kan de bezoeker zelfs genie
ten van een geraffineerd klank- en lichtspel dat de schoonheid ex
tra fascinatie geeft.
Het sluitstuk van de route is een onderaards vaartochtje dat ein
digt met een honderdjarige traditie: een daverend, luid echoënd
schot uit een miniatuur-kanon. Dan is het daglicht en de bewoon
de wereld er weer en kan men aan een tocht beginnen door het
250 hectare grote wildpark. Of - speciaal voor kinderen - naar het
Expothema gaan, dit jaar geweid aan parken en tuinen Ook is er in
het Museum van de Onderaardse Wereld een collectie archeologi
sche vondsten te zien, afkomstig uit de grot. En voor wie er dan
nog geen genoeg van heeft is er ook nog een culinaire verrassing;
een gastronomisch restaurant.
