Sensatiezoeker of nationaal geweten H Stiptheid Het Gesprek van de Dag Op bezoek in de stad VRIJDAG 2 JUNI 2000 152 MENSELIJK De Britse BALLONVAARDER C vid Hempelman-Adams heeft zijn poging om als eerste in eei luchtballon over de NOORD POOL te vliegen gisteren op slechts 20 kilometer van zijn doel moeten staken. De 44-jar ge Hempelman-Adams moest opgeven vanwege ongunstige wind en uitputting. Ondanks h mislukken van zijn missie heef Hempelman-Adams wel een re cord gevestigd; hij is de eerste die er in is geslaagd met een b Ion de Poolzee over te steken. Hempelman-Adams vertrok zoi dag uit de plaats Longyearbyer op de Noorse Svalbard-eilande vooreen bijna 1.000 kilometei lange solovaart. De eerste pogi met een ballon vanaf de Sval- bard-eilanden over de Noordpq te varen eindigde in 1897 in el tragedie voor een Zweedse expi ditie. De ballon stortte neer en de drie ballonvaarders stierven na drie maanden op het ijs te hebben geleefd. In Spanje is een rel uitgebroke) over een door de regering betaa de REISGIDS waarin de bergen rond Madrid worden vergelekej met de lendenen van supermof del NAOMI CAMPBELL „Met bergen is het net als met vrou wen. Het verlangen dat ze op wekken is omgekeerd evenredi| met het aantal malen dat je er bovenop bent geweest", aldus een zin die voorkomt in de gids Elders wordt een berg omschre ven als 'zwart, rank, hard en glad, als de lendenen van Naoi Campbell'. Een lid van de socii listische oppositiepartij noemo het boek 'een goed voorbeeld van hoe de regerende Volkspari denkt'. Een regeringsfunctiona ris benadrukte dat de gids per ongeluk is gedrukt en inmiddel uit de handel is genomen. i wx Het huwelijk van JANET JACK SON is na negen jaar voorbij. D echtgenoot van de 33-jarige Amerikaanse popdiva heeft eej echtscheiding aangevraagd. Slechts weinigen wisten dat Jackson en Rene Elizondo (37; in 1991 waren getrouwd. De z van Michael Jackson beweerde altijd vrijgezel te zijn. In een g teren uitgegeven verklaring ste de Amerikaanse dat ze het huw lijk buiten de schijnwerpers ha willen houden om een normaai familieleven te kunnen leiden. De twee leefden en werkten tol begin 1999 samen. Elizondo schreef meer dan dertig num- mers voor Jackson en regisseert haar videoclips. De Belgische prins LAURENT gaat de politiek in. Hij heeft woensdag de eed afgelegd voo het senatorschap. Als buiten-1 beentje van de koninklijke farrj lie hoopt hij hiermee eindelijk! eens serieus genomen te wor den. Na zijn broer Filip en zijn zus Astrid is Laurent de zevend senator van koninklijke bloedei de Belgische geschiedenis. De kinderen van de Belgische ko ning hebben vanaf hun achttié de het recht senator te worden De zogeheten senatoren van rechtswege zijn stemgerechtig maar de traditie zegt dat de ko ninklijke leden de stemming rij den. Prins Laurent maakt amp kans op het koningschap. Zijn overleden oom Boudewijn be sloot de jongste zoon van zijn broer Albert de troon vrijwel te ontzeggen. De vorst zorgde voo» een grondwetswijziging, waar door troonopvolging langs de vrouwelijke lijn ook mogelijk werd. Laurents oudere zus Asti komt daardoor aan de beurt mocht kroonprins Filip overlij den. Jarenlang ging Laurent ge bukt onder dit besluit, dat zelf! tot depressies leidde. De Brit LORD WEIDENFELD O CHELSEA heeft gisteren in AM de eerste Karei de Grote-prijs voor Europese media gekregen De prijs van het Europese Medi Instituut en het omroepinstituij van de Duitse deelstaat Noord- Rijnland-Westfalen wordt in de toekomst ieder jaar uitgereikt aan personen die zich door hur werk voor de media verdienste lijk hebben gemaakt voor de Eu ropese eenheid. De 80-jarige I. Lord Weidenfeld krijgt de prijs wegens zijn pionierswerk voor omroep, kranten en boekpubli caties. Daarbij is, aldus het jur rapport, de Europese identiteit steeds meer het middelpunt va zijn werk geworden. Hij heeft veel bijgedragen aan de strijd voor de vrijheid van meningsui ting van journalisten in heel Ei ropa. George Weidenfeld werd Wenen geboren. In 1938 ging naar Engeland, waar hij tijden de Tweede Wereldoorlog voor BBC Overseas Service werkte. 1945 richtte hij de uitgeverij Weidenfeld and Nicolson op. Een jaar later verwierf hij de Bi se nationaliteit. Trots melden de Nederlandse Spoorwegen deze week aan haar vaste klanten dat de punctualiteit al dicht in de buurt is van het streefcijfer 89 procent. Dat betekent dus nog altijd dat één op de tien treinen flink vertraagd is, of zelfs uitvalt, terwijl ook de stipt heid met een korreltje zout moet worden genomen omdat de NS voor zichzelf een ruimere marge hanteren dan bijvoorbeeld reizi gersorganisatie Rover. De laatste jaren is ook gesleuteld aan de dienstregeling. Die is op een aantal trajecten 'opgerekt' om treinen de kans te geven verloren tijd in te halen, zodat vertragingen min der opvallen. Toch proberen de NS de punctualiteit serieus te verbeteren. Het besluit om machinisten en conducteurs een vaste trein toe te wij zen en niet meer door het hele land te laten rijden, is een van de maatregelen die de NS genomen hebben. Dat voorkomt dat trei nen moeten wachten op overstappend personeel, hetgeen vaak vertragingen oplevert. NS-personeel vindt de zogenaamde 'rondjes rond de kerk' niet leuk. Tien keer per dag op neer tussen Haarlem en Leiden is eentonig. Vanmorgen protesteerde NS-personeel met een 'wilde' staking tegen dit voornemen van de directie. Meer ac ties liggen in het verschiet. Tijdens het EK voetbal bijvoorbeeld. Machinisten en conducteurs zitten daarmee op het verkeerde spoor. NS hebben tot taak treinen op tijd te laten rijden. Iedere bij drage aan de stiptheid van de spoorwegen is belangrijk. In overleg met het personeel kan worden gezorgd dat de werkweek nog ge noeg uitdagingen en afwisseling biedt, maar ook voor hen dient de service aan de reizigers voorop te staan. Nieuwe acties zijn dan ook niet gerechtvaardigd. Begaafde én leuke pianist Het is vermoedelijk maar weinig pianisten van hoog niveau gege ven voor leken zo helder en aanstekelijk over vak en spel te praten als Wibi Soerjadi. Dat bewees hij gisteren weer eens in een gesprek metAndries Knevel. De laatste is niet mijn favoriete interviewer, maar ik waardeer wel in hem dat hij altijd een behoorlijke conver satie tot stand brengt. Zo ook nu. Wat mij als volstrekte buitenstaander altijd weer verbaast, is hoe concertpianisten ellenlange stukken feilloos uit het hoofd spelen. Daar moet wel ontzettend veel oefening aan te pas komen, denk je dan. Maar dat blijkt niet zo te zijn. Soerjadi: ,Als ik een stuk speel, sla ik alles meteen op. Als je begrijpt wat er staat, onthoud je het. Je raakt het ook nooit kwijt. Ik had verwacht dat EO-tycoon Knevel er direct aan toe had ge voegd: jaja, aardig gezegd, maar het is natuurlijk een door God ge geven gave. Tot mijn verbazing liet hij die kans voorbijgaan. Het ging in deze uitzending om Soerjadi's voorbereiding op twee piano concerten van Rachmaninov voor opnamen met de London Phil harmonic. Knevel veronderstelde dat Soerjadi daar wel fluitend heen zou gaan, want de noten zaten immers vast in zijn hoofd. Maarzo eenvoudig is het uiteraard niet. Soerjadi:Het gaat er nu om: hoe krijg je de noten vloeiend van je hoofd naar de vleugel. En de timing. Pas als ik ga zitten, voel ik hoe het moet.Knevel meende dat je voor Rachmaninovs werk grote handen moet hebben, want die bezat de componist zelf ook en Soerjadi heeft die niet. Maar die bestreed dat. „Je hoeft geen kolenscheppen te hebben. Het gaat om een grote spreiding tussen de vingers en die heb ik. En dan kun je die gekke friemeltjes van Rachmaninov best aan.Hij vindt het een componist met 'bruintintige muziek waarin je je helemaal kunt verliezen en vergeten dat je van vlees en bloed bent'. Het beïnvloedt soms zijn stemming, waar zijn vrouw (tevens manager) hem dan weer uithaalt door 'eens heel wat anders te gaan doen'. Tot slot was er een groot deel van het tweede pianoconcert van Rachmaninov, in opperste concentratie door Soerjadi gespeeld. Heerlijk. Even iets anders dan 'Oranje, wat kan je'. Wat een contrast trouwens met het programma dat daaraan vooraf ging: een interview van Willem van Kooten metAron Winter in de TROS-serie over spelers van het Nederlands elftal. Een snel in el kaar geflanst programma, waarin Van Kooten zelden uitkwam bo ven cliché en flutvraag. Winter had beter verdiend. Hij is een der weinige gentlemen onder de topspelers en bovendien iemand die zich in goed gestructureerde zinnen kan uitdrukken, wat in de voet ballerij ook een zeldzaamheid wordt. Maar als je iemand tegenover je hebt die maar een beetje aanrommelt, dan wordt het natuurlijk niks. wil buys Onweer en regen Na een valse start van de mete orologische zomer, Hemel vaartsdag verliep tot in de avond bewolkt en enige tijd druilerig, is het weer inmiddels opgeknapt. Vanochtend kwam er in de kustgebieden weliswaar nog vrij veel laaghangende be wolking voor; vanmiddag en vanavond scheen vrijwel overal de zon en liep het kwik, uitge zonderd de kuststrook, op tot meer dan 20 graden. Inmiddels is de luchtdruk bij Schotland flink gaan stijgen. Daardoor wordt een wolkenband op de Noordzee iets naar het zuiden gedrukt. De zaterdag zou daar door bewolkt kunnen begin nen. In de loop van de ochtend en middag komt de zon er weer aan te pas maar ondertussen komt over Frankrijk een inten siverende onweersstoring dich terbij. Tegen of tijdens de avond breiden de buien zich naar onze streken uit. Sommige buien kunnen zwaar zijn en in korte tijd veel neerslag veroor zaken. Ook op zondag, wanneer de storing zich boven Neder land bevindt, komen waar schijnlijk enkele fikse buien tot ontwikkeling. De temperatuur stijgt zaterdagmiddag nog naar maximaal 23-24 graden. Op zondag is het minder warm hetgeen vooral te maken heeft Symposium bespreekt optreden Peter R. de Vries Na zijn bemiddeling tijdens een gijzeling in Helden ging misdaadverslaggever Peter R. de Vries op de pijnbank. 'Schandalig', 'ethisch onjuist' en 'risicovol voor de slachtoffers' waren slechts een paar van de kwalificaties die de reporter kreeg toebedeeld. De nieuwe lichting collega-jour nalisten, politiemensen en justitiemedewerkers denken wellicht anders over De Vries. Tijdens een symposium van de Vrije Universiteit (VU) in Amsterdam sloten studenten hem als een jour nalistieke teddybeer in hun hart. Nieuw hoofdstuk in legende rond Jesse James Op de begraafplaats van Gran- bury, in de Amerikaanse staat Texas, zijn deze week de stoffe lijke resten opgegraven van een man die volgens sommigen de beruchte 19de-eeuwse misda diger Jesse James was. DNA-on- derzoek moet uitwijzen of de man, die begraven ligt onder de naam Jesse Woodson James, in derdaad de man was die het Wilde Westen onveilig maakte. De kans daarop is uiterst klein. De man in het graf overleed in 1951; het jaar waarin Jesse Ja mes 104 jaar oud zou zijn ge worden. Algemeen wordt aan genomen dat James op 3 april 1882 werd doodgeschoten door een lid van zijn eigen bende. Volgens sommigen was de schietpartij echter in scène ge zet zodat James aan de autori teiten kon ontkomen. Na zijn 'dood' zou de crimineel zijn verhuisd naar Granbury en daar onder de naam J. Frank Dalton hebben geleefd. Kleinkinderen van Dalton heb ben opdracht gegeven tot het opgraven van hun grootvader, maar dat zij afstammen van Ja mes is erg onwaarschijnlijk. Al eerder zijn de resten opgegra ven van de man die in 1882 werd begraven onder de naam Jesse James; vergelijking van diens DNA met dat van een be kende afstammeling wees uit dat de kans zeer groot is dat de man de misdadiger is. AP« Het bureau met een west of zuidwesten wind die na de passage van de storing flink lijkt te gaan aan trekken. Morgen waait de wind uit het noordoosten en neemt aan de kust toe tot vrij krachtig. Dankzij een uitloper van het Azorenhogedrukgebied nemen de buienkansen na het week einde weer af. Bij af en toe zon stijgt de temperatuur in de middag naar maximaal 18-19 graden. De computers van Duitsland zijn ons minder gun stig gezind. Zij verwachten na melijk dat de buienactiviteit nog een aantal dagen zal aan houden. Gisteren bij ons een sombere, deels druilerige dag. In Hoofddorp viel zowaar 3 mm. In het zuidoosten scheen echter de zon en werd het warm. In Hoensbroek werd zelfs een maximumtempera tuur van 25,4 graad gemeten. In onze regio werd op het duinstation van Bloe- mendaal slechts 15,0 graad gere gistreerd. „Het blijkt dat de commerciële omroepen niet de enige zijn die ronkende teksten kunnen be denken. De wetenschap kan er ook wat van." De eerste in een serie hoekige oneliners zet Peter R. direct op voorsprong. De zaal heeft al gelachen om de beelden waarop de journalist in Helden met gijzelnemer Martin H. per gsm onderhandelt. ,,Ik denk dat je al snel tegen 20 jaar aankijkt, dus geef je maar over." Maar na zijn beoordeling van de centrale symposium- vraag, Peter R. de Vries sensa tiezoeker of nationaal geweten?, kan de verslaggever bij de zaal helemaal niet meer stuk. De panelleden links en rechts van de journalist voegen zich in de bijrollen. Maar ze diepen hun optreden inhoudelijk meer uit. Aan de tafel tekenen zich twee kampen af. Bijzonder hoogleraar Rechten van de Mens en hoofd advocaat-gene raal van het Amsterdamse Hof Egbert Myjer en VU-crimino- loog Hans Boutellier staan pal voor het belang van justitie. Voor Myjer is het zonneklaar dat het programma Peter R. de Vries, misdaadverslaggever niet deugt. De meeste uitzendingen zijn te sensationeel, belichten onvoldoende kanten van de zaak en zijn meestal tegen justi tie gericht. Medestander Boutellier zegt zelf niet vaak te kijken omdat hij het programma niet goed vindt. Desondanks heeft hij een mening over De Vries. „Een sensatiezoeker is hij niet want daarvoor is Peter R. de Vries te betrokken. Maar hij is zo suc cesvol omdat hij systematisch de grenzen van de journalistiek overschrijdt. De Vries vertolkt met succes een groot aantal rol len tegelijk. Je kan het aan zijn gezicht al zien. Hij heeft de ogen van een journalist, de snor van een politieman en de kin van een crimineel. Maar soms vraag je je af wat het nog met journalistiek te maken heeft. Ik zie De Vries als een postmoder ne Robin Hood die alle rollen tegelijk speelt, maar voor wie..? Gniffelend neemt panellid Ge rard Spong een voorsprong op de verdediging van De Vries. „Voor SBS 6." De strafpleiter zet daarna echt zijn tanden in de wetenschappers. „In de strafrechtspleging zitten veel la cunes, fouten en verzuimen. Daar moeten we niet te licht aan tillen. Als iemand aan die tekortkomingen iets wil doen, moet je daar alleen maar waar dering voor hebben. De Vries is op een hele aparte, eigentijdse wijze bezig het strafrecht te ver volmaken." De laatste verbale tik richting de criminoloog neemt De Vries zelf voor zijn rekening. „Ik dacht dat de Lom- broso-leer (over de uiterlijke kenmerken van criminelen) was afgewezen. Wanneer ik u zo hoor, vrees ik het ergste voor uw colleges." Een golf van ap plaus rolt door de zaal. Tegen het verbale vuurwerk van het ingespeelde duo is het voor de wetenschappers lastig sco ren. Hoofd advocaat-generaal Myjer doet met zoveel mogelijk nuances zijn best om het pleit voor de monopoliepostie van justitie als opsporingsorgaan te winnen. Maar De Vries en Spong tackelen hem met ge mak. ,,Ik vind het fijn dat u zo veel vertrouwen in politie en justitie heeft, maar de IRT-affai- Peter R. de Vries lacht ontspannen op een symposium dat zijn handelwijze bespreekt. foto united photos de boer marisa beretta re heeft ons wel anders ge leerd", zegt de misdaadverslag gever. De advocaat vult aan. „Meneer Myjer houdt er een elitaire gedachte over opspo ring op na. We hebben gezien dat daar grote ongelukken van komen." In een laatste poging hun ge zicht te redden, gooien de VU- medewerkers het op de manier waarop Peter R. de Vries zijn in formatie vergaart. Ze weten ze ker dat het vooral advocaten met eigenbelang zijn die de ver slaggever voeden. „Want wij hebben Opsporing verzocht' zegt Myer. „Ik kan u melden dat politie en justitie regelmatig bij ons vreemd gaan. En trou wens waarop baseert u dat idee? Ik ben onafhankelijk en ga met alle partijen om", bijt De Vries terug. Criminoloog Bou tellier blijft van zijn standpunt overtuigd. „De Vries presen teert zich als een waakhond, maar wie houdt hem aan de lijn?" Als verwerpelijk ziet Bou tellier onder meer het gebruik van verborgen camera's. Sa menvattend ziet hij het mis daadprogramma als een aan tasting van de rechtsstaat en mede-verantwoordelijke voor toenemende onveiligheidsge voelens bij burgers. Aan advocaat Spong is de scho ne taak het pleit te beslechten. „In dit land worden duizenden bijstandsfraudes opgelost door overburen met videocamera's en verrekijkers. Waarom zou Peter de Vries dan niet mogen filmen? En ja, er zijn onrustge voelens in de samenleving over het schrikbarend lage oplos singspercentage van de Neder landse politie. Denkt u maar aan de veel voorkomende klei ne criminaliteit waaraan niks meer wordt gedaan. Dat is niet de schuld van de politie maar het resultaat van een maat schappelijke keuze. De Vries wakkert de onrustgevoelens niet aan, maar toont wat wij af en toe allemaal in onze onder buik voelen: onrust." De overwinning is totaal wan neer een meerderheid van de zaal de stelling steunt dat Peter R. de Vries eerder nationaal ge weten dan sensatiezoeker is. „Een sensatiezoeker voel ik me niet, maar het nationale gewe ten wil ik niet worden. Daar be zwijk ik onder", zegt De Vries. Tussen de 'politiesnor' en 'cri- minelenkin' verschijnt een bre de glimlach. PLOF VAN JOOLEN» Dorpelingen kijken tijdens een bezoek aan de stad Jayapura in Papua naar de Amerikaanse film 'Grease' op de televisie. Zo'n 3000 mensen waren in de stad aanwezig voor een vergadering over de mogelijke onafhankelijkheid van Papua. Het westelijke deel van het eiland New Guinea wordt al meer dan dertig jaar door Indonesië bestuurd en wil graag onafhankelijk worden. Indonesië voelt er echter niets voor om de provincie, die rijk is aan grondstoffen, te laten gaan. foto reuters jason south aantal mensen in levende lijve die je al kent uit Het Bureau. Indertijd, toen niemand Voskuil nog kende, heb ik al eens voor de televisie in een programma van Aad van den Heuvel gezegd dat Voskuils roman Bij nader in zien één van de tien mooiste van na de Tweede We reldoorlog is. Zodra het eerste deel van Het Bureau uitkwam, heb ik me er meteen op gestort. Eerlijk ge zegd viel mij dat toen een beetje tegen. De stijl is wel erg vlak en kroniekachtig. Bovendien is duidelijk dat we hier te maken hebben met iets dat van oorsprong een dagboek is dat werd upgejazzt tot roman. Nou ja. roman, het is een verslag van het dagelijks leven in een instituut. Maar goed, al viel mij deel één te gen, en al vind ik nu na deel zes dat het echt wel ge noeg is, ik heb de zes delen toch verslonden. En zie: daar zat ze, Dé Haan, de vrouw die in de ro man als een boosaardig stuk secreet wordt afgeschil derd, en die in werkelijkheid een reuze pientere, gis- se, levendige al wat oudere dame bleek te zijn met heel heldere ogen. Het was elke keer een feest als ze haar mond opendeed. En daar zat jaap Balk die in de roman beschreven wordt als een nurkse brombeer. In werkelijkheid een zo op 't eerste gezicht tamelijk beminnelijke heer met een middenscheiding, je zag Ad Muller die in de roman als een ziekelijke luiaard wordt neergezet. Hij zag er lui noch ziekelijk uit. Hij was opmerkelijk mild over Voskuil. Maar misschien is dat ook niet zo verwonderlijk. Hij behoort denk ik tot het type mens dat uiteindelijk gestreeld is dat hij in zo'n verhaal voorkomt. De meest negatieve reacties kwamen van Jaap de Rooij die in de roman nauwelijks voorkomt - heel even aan het eind van deel zes bijvoorbeeld. Wie nauwelijks voorkomt, blijkt uiteindelijk het meest beledigd. Ademloos heb ik zitten kijken. Zes delen lang zijn we door Voskuil vreselijk bedot. De personages die hij in Het Bureau opvoert blijken stuk voor stuk totaal an ders, en stuk voor stuk ook veel aardiger te zijn dan hij ze beschrijft. Wat nu te denken van al die andere personages die ook in Het Bureau voorkomen en die hier niet zaten? De vrouw van de hoofdpersoon wordt nog 't meest de grond in geschreven. Ik houd het er nu op dat ze in werkelijkheid heel beminnelijk is. Schrijf je een verhaal of roman overeen ware gebeur tenis, en laa t je daarin de personen optreden die je in werkelijkheid ook bent tegen gekomen, dan kun je twee reacties verwachten. Of die personen zijn enorm gestreeld dat je ze geportretteerd hebt, of ze zijn enigszins gepikeerd. Maar er is ook altijd nog een derde categorie. Bij elke gebeurtenis zijn steevast zoveel personen betrokken dat je ze, als je er een verhaal over schrijft, niet allemaal kunt noemen. Welnu, de mensen die je weglaat, die zijn pas echt beledigd. Die kunnen je wel verscheuren. 'Ik was er toch ook bij', zeggen ze diep veront waardigd, 'en je rept nergens over me'. Vetes voorde rest van je leven vloeien daar uit voort. Afgelopen zondag waren bij Hanneke Groente man in De Plantage acht personages te gast die een rol spelen in de nu al zes kloeke delen tel lende roman Het Bureau van VoskuiL Ik had de videorecorder ingeschakeld, want ik moest een lezing geven en vreesde niet op tijd thuis te zijn. Helaas viel als gevolg van de storm het beeld op de band telkens weg, dus ik heb op dinsdagmorgen naar de herhaling gekeken. Wat een fascinerende uitzendingEindelijk zag je een MAARTEN 'T HART

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2000 | | pagina 2