Bewijs geleverd van
gevaar hormoonvlees
Hezbollah moet kiezen tussen strijd en wederopbouw
Studentenbeweging Otpor maakt Milosevic nerveus
Washington normaliseert
andelsrelatie met China
uropa bevreesd voor
ieuwe wapenwedloop
Buitenland
Couppoging Fiji nadert einde
'Partij Mugabe gebruikt doodseskaders'
3NDERDAG 25 MEI 2000
dan gepakt wegens moord tv-ster
nNDENDe Britse politie heeft vanochtend vroeg een man ge
resteerd die wordt verdacht van de moord op televisiepresen-
itrice Jill Dando. De man wordt in Londen ondervraagd. De
7-jarige presentatrice werd op 26 april vorig jaar voor haar huis
i Londen doodgeschoten. Dando presenteerde het populaire
BC-opsporingsprogramma Crimewatch. De Britse politie heeft
ooit willen uitsluiten dat de moord iets met het programma te
laken heeft.
Treinongeluk Duitsland: 32 gewonden
pAMARBij een botsing tussen twee treinen in het plaatsje
[adamar, in de Duitse deelstaat Hessen, zijn gisteren 32 men
en gewond geraakt. Zes van hen zijn er ernstig aan toe. Een re-
jonale trein met veel scholieren aan boord raakte op een ver
eerd spoor en botste op een stilstaande goederentrein. Ver-
noedelijk heeft door een menselijke fout een wissel verkeerd
estaan.
fisser vangt lading champagne
guilvinec Een Bretonse visser heeft deze week een bijzonde-
vangst gedaan. Hij viste een container met tweeduizend fles-
ien champagne uit de Atlantische Oceaan. Negenhonderd fles-
en zouden nog in goede staat zijn. De flessen dragen het etiket
euve Cliquot 1979 en 1984. De visser houdt niets aan de vangst
iver. De flessen zullen, zoals de Franse wet voorschrijft, worden
eveild. Hoogstwaarschijnlijk is de container bij slecht weer van
in vrachtschip gevallen.
•resident Weizman gaat vrijuit
Li De Israëlische procureur-generaal heeft gisteren aan-
ïkondigd dat hij president Weizman niet zal vervolgen voor
et aannemen van een groot geldbedrag van een Franse zaken-
nan. Er is volgens de aanklager echter te weinig bewijs om
feizman te vervolgen. Bovendien is een deel van de vergrijpen
erjaard.
lelgrado hekelt aanklager tribunaal
grapo» De Joegoslavische regering heeft gisteren een onge-
end felle aanval gelanceerd op de hoofdaanklager van het Joe-
oslavië-tribunaal, Carla del Ponte. Minister van justitie Jojic
oemt Del Ponte in een open brief 'een hoer' in dienst van de
'erenigde Staten. Het tribunaal is volgens hem 'illegaal'. Hij
rhrijft ook dat Joegoslavië nimmer verdachten zal uitleveren,
zeker niet president Slobodan Milosevic. „U geeft leiding aan
e kerker die u, zoals de eerste de beste hoer, aan de Amerika-
en hebt verkocht en waar u onschuldige Serviërs met geweld,
ntvoering en moord naartoe brengt", schrijft Jojic.
inda Tripp wordt niet vervolgd
«.timoreLinda Tripp wordt niet vervolgd wegens het illegaal
pnemen van telefoongesprekken. Tripp bracht het schandaal
het rollen rond de Amerikaanse president Bill Clinton en de
agiaire Monica Lewinsky. Tripp had gesprekken met haar
riendin Lewinsky op band gezet. Het openbaar ministerie in
staat Maryland heeft gisteren besloten de zaak te laten rus-
Lewinsky zou de enige getuige zijn en wat ze over deze zaak
eeft gezegd, zou niet geloofwaardig zijn.
Veer militair contact VS-Indonesië
iHiNGTON De Verenigde Staten hebben hun militaire contac-
met Indonesië hervat. Dat heeft het ministerie van buiten-
ndse zaken in Washington gisteren laten weten. De militaire
latie werd vorig jaar september opgeschort wegens het optre-
en van Indonesische militairen in Oost-Timor, dat aan hon-
•rden mensen het leven heeft gekost. De Verenigde Staten
;bben tientallen jaren op militair gebied nauw met Jakarta sa-
lengewerkt, mede om de stabiliteit te handhaven in het strate-
sch gelegen eilandenrijk.
ournalisten gedood in Sierra Leone
inden* In het door burgeroorlog geteisterde Sierra Leone zijn
steren twee journalisten gedood, een Amerikaan en een Span-
ard. Het Britse ministerie van buitenlandse zaken gaat er van-
tdat ze door rebellen om het leven zijn gebracht. De Ameri-
lan Kurt Schork werkte voor het Britse persbureau Reuters, de
lanjaard Miguel Gil Moreno voor het Amerikaanse persbureau
sociated Press.
HINGTON JOHN WANPERS
Amerikaanse Huis van Af-
aardigden heeft gisteravond
estemd met het omstreden
svoorstel dat de handelsre-
tussen de VS en China ver-
Ipelt. Dit is een grote politie-
overwinning voor president
Won. Tot nog toe namen
is en Senaat elk jaar de han-
irelatie tussen de VS en Chi-
onder de loep. Dat leidde tot
otionele uiteenzettingen,
Ier meer over schendingen
mensenrechten in China,
eindelijk gaf het Congres
tds zijn zegen aan de status
China als 'meest bevoor-
ïte handelspartner'. Met het
iren genomen besluit heeft
het Congres dat machtsinstru
ment uit handen gegeven, want
de jaarlijkse, voor Peking irri
tante goedkeuring is nu niet
meer nodig.
Met de nieuwe wet krijgt het
Amerikaanse bedrijfsleven lage
re tariefmuren voor hun export
naar China (de gemiddelde ta
rieven gaan in vijfjaar terug van
24 naar 9 procent). De moge
lijkheden om éigen distributie-
en verkoopkantoren in China
op te zetten, worden verruimd.
Ook voor telecommunicatiebe
drijven en effectenhuizen gaat
de markt open, al mogen bui
tenlanders daarin nog geen
meerderheidsbelang hebben.
China zegt verder niet langer te
zullen discrimineren tegen bui
tenlandse banken.
:NCE PAUL KOOPMAN
RESPONDENT
9 Europese NAVO-landen vre-
dat het Amerikaanse plan
r de bouw van een raket-
ild een nieuwe wapenwed-
uitlokt. Het systeem kan
land en China ertoe aanzet-
zich te herbewapenen,
irschuwde de Duitse minis-
van buitenlandse zaken Fi
fe er gisteren tijdens een half-
i lijkse NAVO-bijeenkomst in
W9 Italiaanse Florence.
Amerikaanse minister Al-
Mit had gehoopt de zorgen
^■haar Europese collega's te
pHnen wegnemen, maar
gde daar niet in. Zonder
11 ondering blijven de Europe-
idstaten sceptisch, conclu
de Fischer. ,,We moeten
wapenwedloop over ons-
afroepen. Het signaal mag
zijn dat de leidende macht
de wereld afscheid neemt
de ontwapening."
Amerikaanse president
JDA 'ton wil later dit jaar de
Kp doorhakken over de in-
tie van een afweersysteem
Brussel handhaaft importverbod
Vlees van dieren die hormonen kregen om de groei te
bevorderen, kan kanker veroorzaken. De Europese Com
missie heeft overtuigend wetenschappelijk bewijs voor
dit risico en handhaaft daarom onverkort het importver
bod van hormoonvlees uit de Verenigde Staten.
BRUSSEL MARC PEEPERKORN
CORRESPONDENT
Afgelopen jaar onderzochten
wetenschappers uit de Europe
se Unie opnieuw de risico's
voor de consument die vlees
eet waarin sporen van groei
hormonen zitten. Een van de
gebruikte hormonen - 17 beta-
oestradiol - is zeker kankerver
wekkend, terwijl vijf andere dat
waarschijnlijk zijn, zo conclu
deerden de wetenschappers be
gin deze maand unaniem.
Vooral kinderen lopen gevaar.
De Europese Commissie (het
dagelijks bestuur van de EU)
heeft daarop gisteren besloten
vast te houden aan haar eerder
ingestelde verbod op import
van hormoonvlees.
Met het meest recente weten
schappelijke bewijs, hoopt de
Europese Unie de Wereldhan
delsorganisatie (WTO) te over
tuigen van de rechtmatigheid
van het importverbod. Vorig
jaar nog wees de WTO het im
portverbod af omdat er geen
bewijs van de gezondheidsrisi
co's was.
Omdat de EU haar grenzen
evenwel gesloten hield, kregen
de Verenigde Staten het recht
om als vergelding EU-produc-
ten met heffingen tot een waar
de van 230 miljoen gulden per
jaar te treffen. Volgens de Euro
pese Commissie moet die straf-
heffing nu zo snel mogelijk ver
dwijnen.
„Wij hopen dat de Verenigde
Staten hun sancties nu opge
ven", liet Europees Commissa
ris Byrne (gezondheidszorg)
gisteren weten. Doet Washing
ton dat niet vrijwillig, dan zal de
Commissie - mits gesteund
door de lidstaten en het Euro
pees Parlement - de zaak op
nieuw bij de WTO aankaarten.
De tijd dringt want de Ameri
kanen overwegen de strafhef-
fingen telkens aan een andere
groep Europese exportproduc
ten op te leggen. Voor het Euro
pese bedrijfsleven betekent dat
grote onzekerheid en proble
men. Commissiemedewerkers
verwachten overigens niet dat
Washington eigener beweging
de heffingen zal afschaffen of
verlagen.
De ontknoping is nabij van
de poging tot een staats
greep in Fiji, die al een week
duurt. Dat is vanochtend in
het eilandstaatje in de Stille
Oceaan vernomen.
De invloedrijke Raad van
Hoofdmannen accepteert al
le eisen van de rebellen on
der leiding van George
Speight. De raad vindt dat er
een interimregering moet
komen die is samengesteld
uit vertegenwoordigers van
de oorspronkelijke bewoners
van de eilandenstaat. De
huidige regering staat onder
leiding van een premier die
van Indiase afkomst is.
Raadsvoorzitter Sitiveni
Rabuka zei vandaag dat de
hoofden er bij president Ma-
ra op hebben aangedrongen
dat de coupplegers niet
strafrechtelijk worden ver
volgd. Ze houden nog steeds
een aantal leden van de re
gering in het parlementsge
bouw in gijzeling.
Ingewijden sluiten niet uit
dat president Mara morgen
al een nieuwe premier be
noemt, maar dat zou pas ge
beuren nadat de gijzelaars
zijn vrijgelaten en nadat pre
mier Chaudhry is afgetreden.
HARAREAP
De voornaamste oppositiepartij
in Zimbabwe heeft gisteren
alarm geslagen over de vorming
van doodseskaders. Die zouden
kandidaten van de oppositie
moeten elimineren in de aan
loop naar de parlementsvèrkie-
zingen van 24 en 25 juni.
Eveneens gisteren vaardigde
president Mugabe een decreet
uit over de inbeslagname van
grond van blanke boeren. Mu
gabe gaf zichzelf de bevoegd
heid tot grondonteigening over
te gaan zonder dat daarvoor
compensatie hoeft te worden
betaald. Secretaris-generaal
Welshman Ncube van de oppo
sitionele Beweging voor Demo
cratische Verandering (MDC)
beweerde dat leden van Muga
be's regeringspartij ZANU-PF
een speciale paramilitaire op
leiding hebben gekregen in het
legerhoofdkwartier in Harare.
De training zou dienen ter
voorbereiding van 'Operatie
Tsuro', de systematische uit
schakeling van MDC-kandida-
ten. Ncubè zei de informatie
'uit goede bron' te hebben ont
vangen. De deelnemers aan de
training zou zijn verteld: „Als je
de gelegenheid krijgt ze te ver
moorden en je kunt daarmee
wegkomen, moet je het doen".
Legerwoordvoerder kolonel
Chancellor Diye ontkende 'ca
tegorisch' dat in Zimbabwe
doodseskaders zijn opgericht.
TEL AVIV AD BLOEMENDAAL
CORRESPONDENT
In de buurt van de Fatma-
grensovergang stonden Israëli
sche soldaten en honderden
aanhangers van de Libanese
verzetsbeweging Hezbollah gis
teren oog in oog. Alleen een
prikkeldraadversperring scheid
de de partijen. De Hezbollah-
supporters zwaaiden uitgelaten
met partijvlaggen en schreeuw
den leuzen als 'Dood aan Isra
ël'. De Israëliërs lieten het gela
ten over zich heen gaan. Dit is
nu eenmaal de nieuwe werke
lijkheid. Sinds gisteren is de
Hezbollah heer en meester in
het hele gebied in Zuid-Liba
non dat het Israëlische leger
heeft ontruimd.
Maar als de eerste dagen van
overwinningsvreugde voorbij
zijn, zal de Hezbollah moeten
bepalen wat ze met de nieuw
verkregen macht gaat doen.
Voortzetting van de strijd tegen
Israël zal uitlopen op een nieu
we oorlog, waarbij ook Syrië be
trokken zal raken. De Israëli
sche premier Ehud Barak en
zijn stafchef hebben dat de af
gelopen dagen met heel veel
nadruk laten weten.
De Israëlische afmars uit Liba
non en vooral de ontluisteren
de vlucht van het Zuid-Libane-
se Leger (SLA) vormen geen op
steker voor de Israëlische be
volking. Maar het had veel erger
kunnen zijn. Het vreedzame
verloop van de operatie was
niet alleen de verdienste van Is
raël, maar ook van de Hezbol-
lah die, als ze dat per se had ge
wild, de aftocht tot een hel op
aarde had kunnen maken.
De Hezbollah-militanten heb
ben hun Libanese tegenstan
ders in het zuiden geen haar
gekrenkt. SLA-militieleden die
dat wilden, konden naar Israël
vluchten. Wie achterbleef, werd
opgepakt en overgeleverd aan
het officiële Libanese leger.
De verzoening tussen de shiiti-
sche Hezbollah en de christe
nen in Zuid-Libanon leverde
hier en daar puur theater op. In
het christelijke dorp Ein Ibil
werd een Hezbollah-delegatie
verwelkomd met het traditione
le werpen van rijst en rozen
blaadjes. Daarop volgde een
omhelzing tussen de plaatselij
ke priester, Emile Barakat, en
delegatieleider sjeik Hassan
Madih.
De opmerkelijke discipline van
de Hezbollah (Partij van God)
moet voor veel Israëliërs een
In het dorp Kfar Kela (foto) en op andere plaatsen langs de grens met Israël staken Hezbollah-strijders gisteren hun vreugde niet onder stoelen of banken, foto epa sven nackstrand
verrassing zijn geweest. De
meesten associëren het shiiti-
sche verzet uitsluitend met een
bende terroristen. De indruk
overheerst dat de Hezbollah-
militanten weinig of geen ban
den hebben met het zuiden van
Libanon en zich laten gebrui
ken als boodschappenjongens
van Iran en Syrië.
Dat is een verwrongen beeld. In
de jaren zeventig woonden er
in het gebied - dat later de Isra
ëlische 'veiligheidszone' zou
worden - zo'n 150.000 mensen.
Toen de confrontatie tussen de
Palestijnse groepen en Israël
begon, vertrokken de eerste be
woners naar het noorden. De
Israëlische invasie van 1982
zorgde voor een nieuwe, mas
sale uittocht. Sindsdien wordt
het aantal bewoners van de zo
ne geschat op minder dan
50.000.
Hele dorpen raakten ontvolkt.
Nog steeds biedt het gebied de
aanblik van een oorlogszone,
met honderden fortificaties,
door kogels en granaten geha
vende betonnen muren en on
begaanbare wegen. De achter
blijvers waren fervente SLA-
aanhangers of mensen die zich
gedwongen zagen voor die mi
litie diensten te verrichten. An
derzijds voorzagen niet weini
gen de Hezbollah van inlichtin
gen, zoals de SLA en het Israëli
sche leger menigmaal tot hun
schade ondervonden.
De Hezbollah-militanten stre
den de afgelopen jaren namens
de grote meerderheid van de
Zuid-Libanese bevolking die
naar gebieden ten noorden van
de Israëlische bezettingszone
was gevlucht. Nu ze terugkeren,
verzekert dat de Partij van God
van massale steun.
De afgelopen dagen hebben
shiitische strijders de door de
SLA ontruimde dorpen onmid
dellijk gevuld met oorspronke
lijke bewoners. De terugkeer
van de vluchtelingen uit het
noorden, in combinatie met
hun steun voor de Hezbollah,
zou wel eens een onverwachte
garantie kunnen bieden voor
rust in het Israëlisch-Libanese
grensgebied. Het laatste waar
de teruggekeerde vluchtelingen
behoefte aan hebben, is oorlog.
De Hezbollah is populairder
dan ooit. Maar het is de vraag
of ze dat bij de verkiezingen van
komende zomer kan omzetten
in parlementszetels. De Libane-
zen stemmen nu eenmaal sek
tarisch, waarbij geloof en
woongebied zwaar tellen.
Nu de Hezbollah weer vooral
een politieke partij is, heeft ze
er electoraal belang bij niet al
leen te worden gezien als de
redder, maar ook als de bouwer
van het zuiden. Nieuwe strijd
zou wat een streep door de re
kening halen.
Nieuwe krachtmeting komende dagen verwacht
dat de raket-dreiging van zoge
noemde schurkenstaten kan
neutraliseren. Volgens Albright
is er een reëel risico dat landen
als Noord-Korea en Iran over
massavernietigingswapens met
een groot bereik gaan beschik
ken. De VS zouden zich daarte
gen moeten beschermen.
Maar haar Franse'collega Vé-
drine zei dat het middel wel
licht erger is dan de kwaal. „De
strategische gevolgen zijn
moeilijk te rijmen met de drei
ging." Ook de Nederlandse mi
nister Van Aartsen heeft twij
fels: „Is dit wel de oplossing
voor het probleem?"
Albright bezwoer gisteren dat
Washington blijft streven naar
aanpassing van het ABM-ver-
drag, dat de bouw van afweer
systemen aan banden legt.
Daarover wordt momenteel
met Rusland onderhandeld.
Ook wil Washington doorgaan
op de weg van ontwapening.
„De Russen moeten begrijpen
dat het raketschild niet tegen
hen is gericht. Maar die bood
schap is nog niet doorgedron
gen", erkende ze.
BOEDAPEST HANS GERTSEN
CORRESPONDENT
Een snel groeiende groep vastberaden studenten
lijkt voor elkaar te krijgen wat de verzamelde Ser
vische oppositie de afgelopen jaren zelden is ge
lukt: president Slobodan Milosevic en zijn regi
me nerveus te maken. Volgens waarnemers in
Belgrado vrezen Milosevic en de zijnen dat de
studenten in staat zijn de wijdverbreide onvrede
te doen omslaan in een echte volksopstand te
gen de Joegoslavische president en zijn regime.
Tot voor kort had Milosevic ondanks de algehele
onvrede en de catastrofale economische situatie
in Servië nauwelijks iets te duchten van de intern
verdeelde en tactisch zwakke oppositie. Maar de
studentenbeweging Otpor (Verzet) heeft met
vastberaden acties en een eenvoudig programma
voor nieuw elan gezorgd.
De studenten eisen het vertrek van Milosevic, ge
volgd door drastische democratische hervormin
gen. Het zijn eisen die oppositieleiders als Vuk
Draskovic en Zoran Djindjic al jaren stellen.
Maar anders dan de 'oude' oppositie lijken de
studenten bereid daadwerkelijk te knokken voor
hun eisen.
„Draskovic en Djindjic zijn in de ogen van de
meeste Serviërs ongeschikt. Ze zijn corrupt, in
competent of beide en ze zijn meer bezig met
het najagen van hun persoonlijke belangen dan
met die van het land. De studenten gaat het niet
om geld of macht. Onder dit regime heeft dit
land geen toekomst. Steeds meer mensen zien
dat en sluiten zich aan bij Otpor. Dat maakt de
beweging voor Milosevic en de zijnen levensge
vaarlijk", meent Bratislav Grubacic, een toon
aangevende politieke analist in Belgrado.
Hoezeer het regime Otpor vreest, wordt met de
dag duidelijker. De afgelopen week alleen al zijn
op diverse plekken in het land zeker 230 Otpor-
leden aangehouden. In de meeste gevallen wer
den ze na verhoor weer vrijgelaten, menigmaal
wat schrammen en blauwe plekken rijker. „Het
regime wil de studenten intimideren en tegelij
kertijd de organisatie in kaart brengen, maar tot
nu toe heeft het nog weinig resultaat gehad", al
dus Grubacic.
Er zijn tekenen dat het regime nog veel verder
wil gaan in het bestrijden van de Otpor-bewe-
ging. Dinsdagavond werden tientallen proteste
rende studenten in het Architectuur-instituut
aangevallen door een groep gemaskerde man
nen met stokken. Toen de belaagde studenten de
politie te hulp riepen, maakten de agenten zich
schielijk uit de voeten. Volgens Otpor worden di
verse universitaire gebouwen sinds gisteren
streng bewaakt door mysterieuze ordediensten.
Nog bedreigender voor Otpor is het propaganda-
offensief dat het regime tegen de beweging is ge
start. De protesterende studenten worden door
woordvoeders van de regering steevast als 'land
verraders', '-drugsverslaafde relschoppers', 'terro
risten' en 'NAVO-spionnen' betiteld. Otpor, dat
eerder deze week bekend maakte zich van een
studentenbeweging in een echte volksbeweging
te willen omvormen, is duidelijk 'vijand nummer
1en krijgt zelfs de schuld van recente moorden
op prominenten van het regime in de schoenen
geschoven.
De eerstvolgende grote krachtmeting vindt mo
gelijk de komende paar dagen plaats. Otpor heeft
voor morgen een grote demonstratie in Belgrado
aangekondigd en opgeroepen het verzet tegen
het bewind op alle mogelijke wijzen uit te brei
den, terwijl ook voor zaterdag een omvangrijk
protest in Belgrado is gepland.
Het propaganda-offensief tegen Otpor moet de
geesten in Servië rijp maken voor een draconi
sche anti-terreurwet die mogelijk op zeer korte
termijn door het geheel door Milosevic gecontro
leerde parlement wordt gejaagd. De wet maakt
het mogelijk vermeende terroristen zonder vorm
van proces zestig dagen vast te houden en geeft
de politie tal van andere vergaande bevoegdhe
den.
Wordt de wet aangenomen, zeggen waarnemers,
dan verkeert Servië de facto in een soort perma
nente noodtoestand. Het regime kan dan nog
harder optreden tegen alles wat naar oppositie
en kritiek riekt.
De anti-terreurwet is volgens Ljubica Markovic,
hoofdredactrice van het onafhankelijke persbu
reau Beta, 'een enorme bedreiging voor vrijwel
iedereen'. „Op grond van die wet kan het bewind
bijvoorbeeld dit persbureau sluiten, omdat we
informatie leveren aan klanten in het Westen.
Dat heet dan spionage."
Dat Milosevic en de zijnen zo ver willen gaan,
bewijst volgens Markovic hoe bang het regime is
voor de nieuwe dynamiek die Otpor heeft ontke
tend. Sommige oppositieleiders hebben al voor
gesteld alle partijen voorlopig op non-actief te
stellen, waarna iedereen zich achter het Otpor-
vaandel zou moeten scharen. De beweging zou
dan tot een krachtig, boven de partijen staand
volksfront tegen Milosevic kunnen uitgroeien.
Overigens is dat een voorstel dat. gezien de ijdel-
heid van oppositieleiders als Vuk Draskovic,
vooralsnog geen schijn van kans maakt.
Ook binnen Otpor is lang niet iedereen voor het
'volksfront-idee', al was het maar omdat de
meeste studenten niet voor de kar van Djindjic
en Draskovic willen worden gespannen. „We zijn
zwaar teleurgesteld in de oppositie. De opposi
tieleiders lijken geen oplossing te hebben en het
volk vertrouwt hen niet meer. Maar wij verdie
nen het vertrouwen van het volk en toe zullen het
niet beschamen", zo zei een Otpor-leider on
langs.
