V
V erkeersveiligheid
Kooi onvoldoende'
'JS*
%r
H
Reislust bevordert schrijverschap
Leiden Regio
Prijs voor medicijn Centocor tegen Ziekte van Crohn
ONDERZOEK
H30ZH3GN0
EXAMEN
3ENSDAG 24 MEI 2000
li name Willem de Zwijgerlaan scoort slecht in enquête
nd toners van De Kooi geven zes straten in hun wijk een
are onvoldoende als het gaat om verkeersveiligheid
jr kinderen. De Willem de Zwijgerlaan, de Sumatra-
aat, de Surinamestraat, de Kooilaan, de Lage Rijndijk
de Ambonstraat scoren op een schaal van één tot tien
«naai onder de vier. Dat blijkt uit een enquête onder
«oners in de wijk.
tl-
.connie van uffelen
het kader van de Nationale
eldag op 24 mei ont-
;en zo'n vierhonderd bewo-
een formulier waarop zij
rapportcijfer konden invul-
voor de veiligheid van stra-
uit hun wijk. Precies 99 ou-
en drie bewoners zonder
kinderen stuurden het formu
lier terug en wezen vooral met
de beschuldigende vinger naar
de Willem de Zwijgerlaan. Deze
straat scoorde erg laag: veel
enen en tweeën.
Als gevaarlijke oversteek
plaatsen noemden de bewoners
voornamelijk de kruisingen Su-
matrastraat/Surinamestraat,
U) ööéc
Extran Sportdrank
Dorstlesser in de smaken
Orange of Lemon Ice.
Flesje a 33 cl
van 1.39 voor 1.19
SJesjes
JiouJjt ot öc4<* 10
■scon, /z4<4<£/C i&M,?
Kooilaan/Surinamestraat, Sum-
atrastraat/Ambonlaan en de
kruising Willem de Zwijgerlaan-
/IJsselmeerlaan.
Volgens C. Bink van LWO
Noord 12-minwerk vinden be
woners vooral deze laatste krui
sing gevaarlijk omdat er 'heel
vaak' door rood wordt gereden
en de verkeerslichten 'het vaak
ook niet doen'. Een aantal be
woners ziet daarom wel wat in
een fietstunnel, juist omdat veel
kinderen naar basisschool De
Springplank moeten fietsen.
Voor de Sumatrastraat hebben
de bewoners ook wel wat sug
gesties: hoge drempels of ro
tondes 'op iedere hoek', danwel
een dertig kilometer-zone. De
belangrijkste aanmerking van
de ondervraagden is dat auto's
en brommers in de wijk veel te
hard rijden. Een aantal bewo
ners vraagt ook om meer, en
vooral betere speelgelegenhe-
den in de wijk. Verder maken
de Kooi-bewoners opmerkin
gen over eikaars verkeersge
drag: zoals ouders die hun kin
deren midden op straat laten
uitstappen bij school en auto
mobilisten die vaak door rood
rijden.
De bewoners hebben de re
sultaten van de enquête van
ochtend overhandigd aan wet
houder Laurier. Kinderen van
de scholen De Viersprong en
De Springplank hebben van
daag samen met mensen van
de Leidse Welzijnsorganisatie,
wijkpolitie en wijkcomité De
Kooi langs punten in de wijk
gelopen die zij heel gevaarlijk
vinden. De Nationale
Straatspeeldag is een jaarlijks
evenement waarbij deelnemen
de straten voor één dagje afge
sloten zijn voor het verkeer.
Doel is kinderen dan onbe
zorgd op straat te laten spelen.
leiden Aan de N206 in Leiden, bij het Lam-
menschansplein en de Voorschoterweg,
wordt gewerkt en dus moet verkeer 's avonds
omrijden. De brug, het kruispunt en het eer
ste deel van de Voorschoterweg zijn dan af
gesloten. Overdag kan er gewoon gereden
worden. Dat leidt wel tot langere rijen auto's
voor de verkeerslichten. Met name het ver
keer de stad in, op de Europaweg, heeft last
van de wegwerkzaamheden. Die duren nog
enkele dagen. Gisteravond is het wegdek op
het Lammenschansplein gefreesd. De ver-
mm
wachting is dat vanavond nieuw asfalt kan
worden gestort. Het drukke verkeersplein
krijgt verder een nieuwe verkeerslichtenin
stallatie. Het werk wordt uitgevoerd in op
dracht van de provincie Zuid-Holland.
FOTO MARK LAMERS
Informatiemarkt
en discussie in
de Stevenshof
De wijkraad Stevenshof en de
gemeente Leiden houden mor
gen, donderdag 25 mei, een
burgerforum. Dat bestaat uit
een informatiemarkt en een fo
rumdiscussie over enkele the
ma's die in de wijk spelen. Het
burgerforum is in het buurthuis
aan de Trix Terwindtstraat en
duurt van 20.00 en 22.00 uur.
Op de informatiemarkt zijn
verschillende instellingen verte
genwoordigd die actief zijn in
de Stevenshof. Zo zijn onder
meer medewerkers aanwezig
van de Leidse welzijnsorganisa
ties, de politie, de woning
bouwverenigingen en verschil
lende maatschappelijke organi
saties. Ook zijn verscheidene
afdelingen van de gemeente
present, zoals de reiniging en
verkeer en vervoer. Tijdens de
informatiemarkt kunnen bewo
ners vragen stellen over plan
nen en problemen in de wijk.
Naar aanleiding van de leef
baarheidsenquête die rond de
jaarwisseling in de Stevenshof
is gehouden, is er morgen ook
een forumdiscussie over drie
onderwerpen uit de wijk. Zo
komen de vervuiling in de Ste
venshof ter sprake, de proble
men rond de rondweg en het
wijkpark. Tijdens de forumdis
cussie kunnen bewoners met
ambtenaren praten.
leiden onno havermans
Het medicijn Remicade van Centocor heeft gisteren de
Galenusprijs gewonnen. Die prijs gaat jaarlijks naar het
meest innovatieve en betekenisvolle nieuwe genees
middel. Remicade bestrijdt de gevolgen van de Ziekte
van Crohn. Producent Centocor verwacht binnen en
kele weken ook de registratie voor toepassing bij reu
ma. Met het oog daarop is vorig jaar een nieuwe fa
briek gebouwd op het Bio Science Park in Leiden.
Centocor is met ruim 600 personeelsleden inmiddels
de grootste werkgever op het gebied van de biotechno
logie in Nederland. Vorig jaar boekte het bedrijf voor
het eerst een spectaculaire winst. Die was voorname
lijk te danken aan het middel Reopro, dat gebruikt
wordt bij de behandeling van hart- en vaatziekten. Di
recteur P. Tetteroo ziet in Remicade echter het nieuwe
vlaggenschip van Centocor. „Het is bedoeld voor be
handeling van chronische ziekten, waardoor patiënten
het medicijn langer nodig hebben. Dat is ook de reden
waarom we zo snel groeien. We verdubbelen jaarlijks
onze productie.''
Remicade maakt gebruikt van de stof infliximab, die
de activiteit van de tumor necrose factor (TNF) blok
keert. TNF is een eiwit dat signalen van cel tot cel
doorgeeft en daardoor een rol speelt in het ontstaan en
in stand houden van chronische ziekten. Uit onder
zoek is gebleken het middel goed werkt bij de Ziekte
van Crohn, een chronische darmontsteking waarvan
de oorzaak nog onbekend is. In Nederland lijden onge
veer 35.000 mensen aan deze ziekte. Ongeveer eender
de van de patiënten die meededen aan de proeven ge
nazen volledig. Het middel wordt in het ziekenhuis per
infuus toegediend.
Onderzoek bij reumapatiënten gaf zoveel hoopvolle
resultaten, dat het middel naar verwachting binnen
kort ook hiervoor mag worden gebruikt. Zo'n 150.000
Nederlanders lijden aan reuma. De Galenusprijs, die
bestaat uit een gouden medaille, wordt al zeven jaar
uitgereikt door MediMedia, uitgever van het artsenvak
blad Patiënt Care. De jury bestaat uit hoogleraren ge
neeskunde en biomedische wetenschappen.
DOOR PETER GROENENDIJK
Sabrina Corbellini promoveerde op de Italiaanse invloed schrijver/jurist Dirc Potter
'Gestoord' van geklik van
hakken en een piepende deur
Bijdragen: Marijn Kramp,
Wim Koevoet en
Ane Pieter Wisse. Foto's:
Hielco Kuipers.
Heb je vragen of wil je
reageren, surf dan naar
www.leidschdagblad.nl/
examens
Wetenschappelijk
onderzoek kan over de
gekste dingen gaan.
Nieuwsgierigheid is de
belangrijkste drijfveer. De
rubriek In Onderzoek doet
een greep in de
wonderbaarlijke wereld
van de Leidse wetenschap.
Vandaag: Sabrina
Corbellini en de invloed
van Italië op een
Hollandse schrijver in de
vijftiende eeuw.
kt
bei
Is schrijver en jurist Dirc Pot-
:r in 1412 terugkijkt op zijn
lis naar Rome, die hij een jaar
irder heeft gemaakt, is hij niet
spreken over de staat waarin
e christelijke hoofdstad ver
eert. De straten zijn bezaaid
iet vuil: de bewoners zijn van
zeden en vallen niet te
irtrouwen. „Reynicheit is dair
dootschrijft Potter teleur-
steld.
negatieve uitingen over
aar vaderland hebben de Ita-
aanse Sabrina Corbellini er
lim zes eeuwen later niet van
leerhouden het werk van Pot-
!ti rtot onderwerp van haar
roefschrift te maken. In haar
lidse werkkamer spreekt zij
d1 enthousiasme over Potter
een moderne, reislustige en
ïtalenteerde man. En trou-
ens: over de Italiaanse vrou-
en en was hij uiterst positief,
örbellini. dertig jaar geleden
iboren in de kleine Noord-
iliaanse stad Firenza, ver-
eef tijdens haar studie Ger-
aanse filologie aan de uni-
ersiteit van Bologna enige tijd
;n Leiden. Zij maakte er kennis
s|g et Frits van Oostrom, Leids
oogleraar oudere letterkunde,
e haar na haar doctoraalexa-
iiU en in Bologna aannam als
ledewerker van het Leidse
lf iderzoeksproject Nederland-
Literatuur en Cultuur in de
iddeleeuwen (NLCM). Cor-
ellini verruilde Italië voor het
rre Nederland, om onder-
lek te gaan doen naar een
an die in het begin van de
jftiende eeuw precies het
ngekeerde deed. Onder de
«spiegel kreeg haar weten-
happelijke carrière vorm; vo-
ge week promoveerde zij op
ïar proefschrift Italiaanse
tugden en ondeugden en
ndsdien mag de Italiaanse
ch doctor in de Neerlandis-
•k noemen,
irc Potter, die werkzaam was
aan het hof van Holland onder
graaf Willem VI, schreef in zijn
vrije tijd enkele moraliserende
teksten. In haar proefschrift
vergelijkt Corbellini Potters
werk Bloeme der doechden,
met de veertiende-eeuwse Ita
liaanse bestseller Fiore di Virtü.
Het vermoeden dat Potter zich
voor Bloeme der doechden had
laten beïnvloeden door dit Ita
liaanse deugdentraktaat be
stond al langer, maar Corbelli
ni wilde de invloed definitief
bewijzen. „Dat Potter de Fiore
di Virtü als bron heeft gebruikt
staat nu vrijwel vast", zegt zij.
Ook wilde zij onderzoeken of
Potter nu een Italiaanse versie
van de Fiore di Virtii had ge
bruikt, of een Duitse of Franse
verjaling; het werk kende kort
na ontstaan immers al een
enorme verspreiding in grote
delen van Europa. Ze bezocht
bibliotheken in vele steden in
Europa en zelfs daarbuiten,
om de vele bewaarde middel
eeuwse vertalingen van de Fio
re di Virtü te bestuderen en te
vergelijken met Potters werk.
„Ik heb aangetoond dat Potter
waarschijnlijk wel degelijk een
Italiaanse versie in handen
heeft gehad."
Potter heeft die versie waar
schijnlijk gevonden tijdens zijn
reis naar Rome, die hij in 1411
in opdracht van het hof van
Holland maakte. Corbellini
heeft de spaarzame gegevens
over deze reis bestudeerd en
gekoppeld aan gegevens over
andere juristen die in die tijd
naar Rome trokken. Ook bron
nen in het archief van het Vati-
caan betrok zij in het onder
zoek- het vermoeden bestond
dat Potter er een bezoek bracht
aan paus Johannes XXIII. Cor
bellini trok enkele verrassende
conclusies. „Potters baas, graaf
Willem VI van Holland, ver
langde een gunst van de paus:
hij wilde pauselijke dispensatie
voor het huwelijk van zijn eni
ge erfgenaam, Jacoba van Bei
eren, met de zoon van koning
Karei VI van Frankrijk." Omdat
zij neef en nicht waren zou
hun huwelijk en daarmee hun
nageslacht zonder pauselijke
dispensatie onwettig worden
verklaard. Potter had de be
langrijke taak om met de paus
te onderhandelen over die dis
pensatie. „Een belangrijke en
gevoelige politieke missie",
zegt Corbellini. „Geen wonder
dat Potter de echte reden voor
zijn Rome-reis geheim hield."
Potter als topdiplomaat. Cor
bellini trekt de vergelijking met
Geoffry Chaucer, schrijver van
de Canterbury Tales: „Chaucer
reisde net als Potter in op
dracht van het hof door Euro
pa. Chaucer vertaalde daar
naast ook Italiaanse werken.
De biografie van de twee ver
toont tal van overeenkom
sten." Zij noemt de twee
schrijvers exponenten van een
omvangrijk Europees netwerk
in de Middeleeuwen. „Tiental
len schrijvers en diplomaten
uit Noord-Europa, ook Neder
land, bezochten in de vroege
vijftiende eeuw Italië. Ze maak
ten er kennis met de Italiaanse
literatuur." Bovendien toon
den Italiaanse kooplieden in
de noordelijke Nederlanden op
hun beurt interesse voor de
plaatselijke cultuur.
Corbellini noemt het 'hoog
tijd' dat voor dit internationale
netwerk meer aandacht komt
in de bestudering van Middel
nederlandse literatuur. „Niet
alleen schrijvers uit de Renais
sance moeten in Europese
context worden beschouwd;
Italiaanse invloed speelt al in
de late Middeleeuwen een rol."
Corbellini zal haar onderzoek
naar deze wisselwerking niet in
Leiden voortzetten: zij verlaat
het NLCM. De Italiaanse blijft
echter wel in Nederland, om te
gaan werken aan de Vrije Uni
versiteit in Amsterdam. „Zes
jaar geleden koos ik ervoor om
hier een nieuw leven op te
bouwen. Ik heb hier mijn echt
genoot ontmoet en voel me in
Nederland thuis." Maar
schreef Corbellini zelf niet, met
betrekking tot de carrière van
Potter, dat reislust het schrij
verschap bevordert? ,,Als we
tenschapper blijft je toekomst
onzeker: wie weet waar de vol
gende aanbieding vandaan
komt. Maar voorlopig ben ik
hier dolgelukkig.
Sabrina Corbellini.
FOTO MARK LAMERS
De Engelse leestoets gisteren had
ilastige vragen. Althans voor mij
dan. Flink wat andere leerlingen
waren snel klaar en aangezien ik achterin
de gymzaal dicht bij de deur zat werd ik
gek van dat gewandel. Ze hadden wel ge
zegd dat je geen hakken aan mocht naar
het examen maar na een tijdje is dat verge
ten hè. Ik werd gestoord van dat geklik op
die houten sportvloer. Kon mij helemaal
niet meer concentreren. Ook de deur ging
niet goed dicht en piepte vreselijk. Na het
examen heb ik op school een klacht inge
diend. Niet dat ik daar nu nog wat aan heb
want eer ze die deur gerepareerd hebben
zijn wij al klaar. Maar voor de examenkan
didaten van volgend jaar kan het uitma
ken.
Latijn, maandag, was echt een ramp.
Daarover heb ik ook geklaagd. Bij het Laks.
Wat was ik boos toen ik daarmee klaar
was. De vragen waren zo raar, echt niet
normaal. Belachelijk gewoon. Ik wist soms
niet eens waar ik op moest antwoorden.
Het was zo'n onduidelijke vraagstelling.
Daarnaast klopte de puntentelling niet.
Normaal krijg je in totaal 100 punten. Dit
examen liep niet verder dan 98 punten.
Dus de vraag wat ze met die twee punten
gaan doen - omgerekend dus tweetiende
punt, je zal het maar net nodig hebben -
heb ik ook bij het Laks neergelegd.
Ook andere leerlingen en mijn leraar von
den het een raar examen. Het was gewoon
niet wat we hadden verwacht. Heb je zo
hard je best gedaan. 144 Bladzijden Latijn
se teksten in je kop gestampt. Wordt er uit
eindelijk maar over 49 regels iets gevraagd
en krijg je vervolgens in je examen Latijn -
jawell-ook nog eens een Nederlandstalig
gedichtje namelijk 'de tuinman en de
dood'. Dat is toch flauw. Heb ik daar nou
zo hard voor zitten leren?
Wel leuk was dat onze leraar het examen
baardloos afnam. Hij had net als alle man
nen in het Latijnse examenboek, zijn
baard laten staan. Pas al we klaar waren
met het tekstboek, maanden later, zou hij
zich weer gaan scheren. Hij daagde de jon
gens in de klas uit mee te doen. Gelukkig
lieten zij zich niet overhalen. Dat ziet er
toch niet uit zo'n baard. Die leraar
ziet er zonder ook een stuk jonger
MgJMr.
Naam: Bas van
der Weijden
Leeftijd: 18
Woonplaats:
Leiden
School: Visser
't Hooft Ly
ceum
Eindexamen:
havo
Slagingskans:
100 Het
wordt tijd na 7
jaar
Vervolgoplei
ding: Jouma-
llistiek aan de
Hogeschool
van Utrecht
éOp de voicemail van mijn mobiele
telefoon krijg je inderdaad de ge
heimzinnige tekst 'we're on a mis
sion for God' te horen. Die tekst heb ik van
internet. Ik vond het wel grappig. Verder
slaat het nergens op. Die telefoon heb ik
trouwens verkocht. Het bereik was zo
slecht. Ik heb nu een andere, en weer het
muziekje van Friends op mijn voicemail
gezet.
Oh ja, natuurkunde gisteren. Dat ging wel
prima eigenlijk. Overal had ik wel een ant
woord op. Daarna wiskunde B. Daar had ik
niet echt veel aan gedaan. Het is mijn ze
vende vak, ik heb het dus niet nodig om te
slagen. Mijn vooruitzichten zijn alleen
maar positiever geworden. De strijd is nu
wel zo'n beetje gestreden. Ik kan terugval
len op de automatische piloot. Alleen nog
maar wiskunde A, scheikunde en Neder
lands deze week. Dat zijn vakken die mij
wel liggen.
Al die B-vakken zijn nog restanten van mijn
vorige studiekeuze. Bio medische weten
schappen. Natuurkunde vind ik nog steeds
interessant. Wiskunde niet echt. Ia, wis
kunde A dat is wel leuk.
Echt wel een hele relaxte periode, die exa
menperiode. Aan de ene kant de spanning,
maar aan de andere kant het idee dat je
echt iets aan het afronden bent. Dat geeft
wel voldoening. Effe het EK afwachten. Ik
heb dus kaartjes voor Nederland-Frankrijk
en Nederland-Denemarken. Nederland-
Frankrijk is natuurlijk de klapper. Dan op
vakantie. Naar Italië, met een paar vrien
den. Naar het Como-meer.
I let leuke is dat ik echt zin heb in de oplei
ding die ik hierna ga doen. Journalistiek Ik
heb nooit overwogen om na school niet
door te studeren. Wat moet ik dan? Een
beetje in De Hut blijven werken? Het is
daar wel heel erg gezellig, hoor. Maar je wil
toch ook wel eens wat anders.
Voor zo'n opleiding moet je echt kiezen.
Dus dan ben je gemotiveerd. Veel meer dan
op de middelbare school. Ik heb wel een
redelijk beeld van hoe het er op die school
aan toe gaat. Daarna hoop ik ergens heel
veel ervaring op te doen. Met die paar ge
dichten die ik nu heb geschreven, kom ik er
niet. Uiteindelijk wil ik bij het NRC-
Handelsblad. Dat vind ik een goeie
krant.
Ik ben drukker dan normaal. Mijn
moeder zegt dat ook. Ik kan de
laatste dagen opeens hyperactief
zijn. Ik moet toegeven dat de spanning nu
toch groter is geworden dan ik voor mo
gelijk had gehouden. Dit is dan ook de
week met veel tekstverklaringen en daar
ben ik geen ster in, ik haal er zelden een
voldoende voor. Dat is lastig als je vier ta
len in je pakket hebt.
Gisteren had ik Engels. Maar liefst negen
teksten. Dat was toch wel prettig want er
zaten een paar heel korte bij zodat je niet
zo lang bij één tekst moest blijven han
gen. Er was er een die over Walt Disney
ging, die vond ik wel moeilijk.
Andere teksten hadden geweld in films,
Freud en Saving Private Ryan als onder
werp. Ik heb de film Saving Private Ryan
gezien, op video. Met een kussen bij de
hand om voor mijn gezicht te houden als
het te spannend werd. Ik had er profijt
van dat ik de film kende. Veel vragen gin
gen over die veelbesproken eerste twintig
minuten. De tekstschrijver had daar kri
tiek op. Weet je, ik begin daar ineens aan
te twijfelen. Was het wel kritiek? O jee.
Ik zou niet weten hoe het komt dat tekst
verklaringen me slecht af gaan. Mijn ken
nis van de grammatica, spelling en mijn
woordenschat zijn voor alle vier de talen
op peil. Oude examens maken, helpt voor
mij niet of nauwelijks. Daar haal ik ook
onvoldoendes voor en dat ontmoedigt mij
dan alleen maar.
Ik zal blij zijn als ik morgen tekenen heb.
Effe geen teksten. Het praktijkexamen heb
ik al gedaan. De schilderijen die ik heb ge
maakt, onder de noemer 'Het verraad van
de voorstelling', zijn geëxposeerd en al
beoordeeld. Ze zijn deels abstract, deels
figuratief.
Vrijdag hoor ik wat ik voor cijfer heb. Voor
het theoretische gedeelte moet ik nog wel
het een en ander doen. Dat tekenen een
pretvak zou zijn, is een misverstand. Voor
mijn vervolgopleiding heb ik het niet echt
nodig, al heeft tekenen natuurlijk wel met
creatief denken te maken. Ik verwacht
vragen als: is deze foto geëngageerd? Of:
klopt dit werk compositorisch? En: hoe
heeft de scilder eenheid be
reikt? Ik schilder zelf niet voor Qk
mijn lol, nee. Geen tijd." ^y
