'Verrassen, prikkelen en uitdagen'
Hopen op een juweeltje
Aanstekelijk spel in
doldwaze komedie
Cultuur Kunst
Ontbrekende dagboekbladen Anne Frank naar Nederland
Reserveren
Kayak: rentree op hoog niveau
Nominaties Nietvelt, Stheins en Bulthuis
unstenaars in atelier Rembrandt
tM Het oorspronkelijke atelier van Rembrandt in het
enwoordige Rembrandthuis in Amsterdam wordt voor het
st sinds 1658 weer in gebruik genomen door kunstenaars. In
jachting van de definitieve inrichting van de werkplaats eind
jaar, gaan enkele bekende Nederlandse kunstenaars er om
beurt aan de slag. Aat Veldhoen is de eerste die vanaf 25 mei
id i maand lang in de voetsporen van de zeventiende eeuwse
D» ester mag treden. Voor Veldhoen is Rembrandt een 'buiten-
isti [ds wezen' die hij in hoge mate bewondert en hem inspireert,
heeft hij verklaard. Veldhoen zal schilderijen en etsen ma-
voornamelijk portretten. Zijn modellen hoopt hij uit het
nv bliek te halen, aldus het Rembrandthuis. Bezoekers kunnen
verschillende stadia van het werk op de voet worden volgen,
tra Idhoen zal tot eind juni op maandag, woensdag, vrijdag en
e erdag in het atelier werkzaam zijn. Henk Helmantel wordt
eld ivan zijn opvolgers.
erghpop Festival breidt uit
iDWUKHet Noordwijkse Berghpop Festival wordt dit jaar
;ebreid met een derde podium. Óp dit podium zijn zaterdag
juni optredens te zien van Johan en de Moos en Subspace en
mty-koor Voor de mast. Cowboy Billie Boem geeft een kin
voorstelling. Verder spelen 's middags op het buitenpodium
bands Casual, Backdoor Sneakers en The Mashed Patatoes.
t feest gaat 's avonds in de feesttent door met optredens van
Roy and the One Night Band, Slight Return en PRO. De En-
'Sf se band The Whisky Priests sluit Berghpop af. Het festival in
'e,r gcentrum Willem van de Bergh aan de Zwarteweg 20 in
1 ordwijk begint om 12.00 uur.
/vu
SUSANNE LAMMERS
tiling: De avond van de zevende
w Toneelvereniging 'Tot Ieders Ge-
n' Spel: Gerard Bik. Ton Bam-
1 d Peter Rijnsdorp. Annemieke Tuit-
t Iflie Zeilstra, Hannie de Goede e a.
Kees Poelman. Gezien: 22/5, Leid
se Schouwburg.
ZOETERMEER
De vier ontbrekende bladen uit het
dagboek van Anne Frank, waarvan het
bestaan pas in de zomer van 1998 be
kend werd, komen binnen een jaar
naar Nederland. De Nederlandse staat
en C. Suijk, die twee jaar geleden ver
telde dat hij de bladzijdes in bezit had,
zijn het daarover eens geworden.
In ruil voor de velletjes uit het dag
boek ondersteunt het ministerie van
Onderwijs het werk van de Amerikaan
se Holocaust Education Foundation
met 120.000 dollar (270.000 gulden).
Ook zal de Nederlandse regering zich
inzetten voor het werven van donaties
voor deze instelling, die onderwijspro
jecten en bijscholing van leraren over
de jodenvervolging financiert. Waaruit
die inzet bestaat, wilde het ministerie
van Onderwijs niet zeggen. De Foun
dation heeft voor haar werk 1,2 mil
joen dollar nodig.
De ontbrekende bladen worden bij
de andere handschriften van Anne
Frank gevoegd. Zij liggen nu nog bij
het veilinghuis Christie's in New York.
Afgesproken is dat zij daar maximaal
een jaar blijven -liggen. Ook het veiling
huis zal zich belangeloos namens Suijk
inzetten om fondsen te werven voor
de Foundation.
Suijk, een vertrouweling van Anne's
vader, Otto Frank, en voormalig mede
directeur van de Anne Frank Stichting,
zegt de fragmenten ooit van Otto
Frank te hebben gekregen. Otto Frank
wilde niet dat de velletjes in het dag
boek terecht kwamen omdat Anne
zich negatief uidiet over haar ouders.
De landsadvocaat heeft onderhandeld
over de terugkeer van de pagina's naar
Nederland. Uitgangspunt was dat het
dagboek van Anne Frank van grote
cultuurhistorische waarde is en in Ne
derland thuis hoort.
De Nederlandse Staat heeft in 1980
uit de nalatenschap van Otto Frank de
oorspronkelijke handschriften van An
ne Frank gekregen. Op basis daarvan
is in 1986 een wetenschappelijke uit
gave vezorgd door het toenmalige
Rijksinstituut voor Oorlogsdocumen-
taüe (RIOD), nu het Nederlands Insti
tuut voor Oorlogsdocumentatie
(NIOD). Het copyright voor het dagb-
boek berust bij het Anne Frank Fonds
in Basel. Dit fonds heeft het NIOD toe
stemming gegeven voor een nieuwe
uitgave van het dagboek, als ook de
ontbrekende delen in bezit zijn van de
Staat.
Leidse Schouwburg: programma vol contrasten
THEATER RECENSIE
ds
afi
zijn naam niet mooi vindt,
ïem veranderen. Het geeft
hoop rompslomp, maar
iet niet goed regelt, krijgt
meer gedoe. Dat is het ge
l-I q van het lekker ouderwet-
Li ijspel dat de Leidse toneel-
liging Tot Ieders Genoegen
11) gisteren bracht. Veel per-
ges, veel verwikkelingen en
neer misverstanden,
na on Jan vindt zijn naam af-
ziji welijk en gebruikt wel eens
aam Martin, zoals zijn va-
ed leet. Maar aan 'Martin' ge
nei «eerde liefdesbrieven val-
t i'eer erg slecht bij zijn moe-
Dus moet zijn vader een
iw aring improviseren
hf roor gebruikt hij de gloed-
ive huisknecht, die mama
ff enomen heeft om indruk
laken op een bevriende
eedie komt logeren. De
rei necht wordt veranderd in
ïthy, een goede vriend. Maar
blijkt even later ook van
brtij en die wordt dan weer
kf iiisknecht gebombardeerd,
oej ast al die identiteitsverwis-
gen spelen ook - in deze
nti inmiddels uitgestorven -
ia< Isverwisselingen een rol.
/or itandsbewuste freule valt
i w
'v
voor de huisknecht in vermom
ming; de dochter des huizes
voor de vriend in huisknecht
tenue. De ontmaskering komt
hard aan, toevallig precies zo
als Cissy van Marxveldt het be
schreef in 'Een Zomerzotheid'.
Het duurt een tijdje voor het
stuk echt op stoom komt. In het
begin moet er nog iets teveel
uitgelegd worden, en daar lijdt
het tempo onder. Alie Zeilstra
zet als de kakkerige mama een
mooi vierkant kreng neer dat
geen enkele tegenspraak duldt,
maar Gerard Bik overuigt als
sullige echtgenoot minder. Het
komische komt pas in de voor
stelling met Ton Barnhoorn en
Hannie de Goede.
Barnhoom speelt de plotse
ling omhooggevallen huis
knecht met een gekweld gezicht
dat nooit uit de plooi valt. Uit
de idiote situaties redt hij zich
met boerenslimheid en een
domme August-houding. Barn
hoom scoort met zijn kluchtige
quasi-schlemieligheid elke lach,
zeker als hij ook nog eens de
avances van de gedistingeerde
freule over zich heen krijgt. De
Goede speelt die onsypathieke
freule mooi karikaturaal en tot
in de finesses. Van haar neiging
tot het verfransen van de voor
namen, tot haar gave van op
handige momenten elegant
flauwvallen. Hun spel werkt
aanstekelijk en daardoor wordt
'De avond van de zevende juli'
een doldwaze komedie waar de
lol van af spat.
Het affiche en de omslag
van het programmaboek
roepen zowel herkenning
als vraagtekens op. Ep zo
wil directeur Bart van
Mossel het ook graag zien.
Enerzijds dat oude, her
trouwde pluche van die
Bonbonnière uit 1705 en
anderzijds die haaienkop
aan een touwtje die zich
als een vreemde eend in de
bijt nadrukkelijk op de
voorgrond dringt.
LEIDEN AD VAN KAAM
„Het is een masker met een
elastiekje", verklaart de direc
teur van de Leidse Schouwburg
zich nader. „Het staat voot het
contrast, voor de tegenstelling.
We willen het komende seizoen
verrassen, prikkelen en uitda
gen. De warmte versus d^t on
werkelijke. Het gaat hier in dit
gebouw per slot van rekening
om de illusie. Dat spreekt daar
uit." i
Hij heeft in dat verbandinog
een woord dat hij op de yoor-
hand wil poneren: passie.
„Contrast en passie - die dek
ken voor mij de lading als ik het
complete programma in ogen
schouw neem. Premières, maar
ook reprises. Grote namen ver
sus jong talent. Vernieuwing te
genover traditie. Vermaak voor
de echte theaterliefhebber,
maar ook voorstellingen! voor
het hele gezin. Misschien zit dit
alles nog wel het beste opgeslo
ten in de openingsvoorstelling
van 26 september. Het is Fla
menco Directo van het Nuevo
Ballet Espanol. Pure passie. Een
wervelwind die voorbij vliegt.
Flamengo in de traditionele zin,
maar dan wél met trekje^ van
deze moderne tijd. Dat op zich
is alweer een contrast."
Het programma voor het
nieuwe seizoen is het tweede
van Bart van Mossel die inmid
dels anderhalf jaar de scepter
geldt ook voor Sanne Wallis de
Vries, dat geweldige talent. Har-
rie Jekkers is terug en Tineke
Schouten, twee geweldige thea
termensen. En niet te vergeten
Liesbeth List in die schitterende
Piaf-vertolking. Wat een emo
tie. Maar ook ISH, het skate-
dance-gebeuren is en blijft een
aanrader."
Dat laatste is duidelijk geënt
op de jeugd. Een stokpaardje
van de directeur. Want het pro
gramma voor het komende sei
zoen voorziet in wel zo'n 20
voorstellingen met de toevoe
ging vanaf 4, 5, 6, 7 of pakweg
14 jaar. „Klopt", zegt hij. „Je
moet vooruitkijken. Een nieuw
publiek voor straks aanboren.
Let wat dat aangaat ook op
Boyband, een popmusical met
Johnny Kraaykamp jr en soap
sterren uit Goudkust en GTST.
Dat wordt een hit. Met een pu
bliek dat misschien voor het
eerst in de Schouwburg komt.
Mooi toch. Misschien vinden ze
het wel zo leuk dat ze nog eens
komen."
zwaait in het oudste nog be
staande theater van Nederland.
Van een echte rode draad, van
een bepaalde thematische aan
pak wil hij ook dit keer niet we
ten. Net als vorig jaar presen
teert hij zijn hooggeëerde pu
bliek een zo breed mogelijk
programma. Voor elk wat wils
en voor alle leeftijden.
Waarin, wat hem betreft,
vooral die begrippen telkens
weer doorklinken. „Laat dat
dan maar mijn lijn zijn", zegt
hij daarover. En dat hij in in die
brede opzet in een aantal geval
len 'op zeker' gaat, geeft hij rui
terlijk toe. „Tuurlijk ben ik blij
dat Youp van 't Hek hier drie
avonden staat. En dat Acda
De Munnik in Leiden twee try
outs doen. Ik verkoop graag
kaartjes, ja. Daar is toch zeker
niks mee?"
Van 't Hek is er nu eens niet
met zijn Oudejaarsconference,
maar komt vlak nó de jaarwis
seling naar de Leidse Schouw
burg om in die ambiance zijn
nieuwe programma De wereld
draait door uit te proberen. Net
geen officiële première dus al
heeft Bart van Mossel er daar
toch nog zes van binnen weten
te halen. Van Rose, gespeeld
door Henny Orri, verwacht hij
enorm veel.
Dat geldt evenzeer voor
Diana, the musical, met Vera
Mann. Comedia (Verre Vrien
den), Double Density (Monte
zuma's Revenge), Marijke Boon
1 'Bernhard': het
gaat over een
koningin, haar
dochter, haar
g prins-gemaal,
haar minister-
president en
een pistool,
a Volgend sei-
i zoen in de
I Schouwburg.
FOTO
I PR/DIANA BLOK
(Boon zingt komkommer) en
Adèle Bloemendaal (De vedette)
zijn de andere vier eerstelingen
voor Leiden. Zijn reprises kon
digt van Mossel overigens met
hetzelfde enthousiasme aan als
hij dat doet met zijn premières.
„Dat is logisch, toch. Dat zijn
de dingen die je heel goed vond
en die je graag nog een keer zou
willen hebben. Wij hebben Erik
van Muiswinkel en Diederik
van Vleuten nogmaals en daar
ben ik hartstikke blij mee. Dat
Het programma voor de
Leidse Schouwburg voor het
nieuwe seizoen is vanaf van
daag verkrijgbaar. Het reser
veren van kaarten gaat als-
volgt:
Abonneren - Een formulier
zit ingesloten bij het sei
zoensprogramma. Wie zich
abonneert kan tot 31 juli in
schrijven. Wie voor 5 juni het
formulier invult, maakt gelij
ke kans bij de loting op alle
voorstellingen.
Reserveren - Voor alle voor
stellingen houdt de Leidse
Schouwburg plaatsen vrij
voor de losse verkoop. Deze
verkoop start op 2 septem
ber voor vrijwel alle voorstel
lingen. Kassatijden in sei
zoensprogramma.
Leidse Amateur Fotografen Vereniging exposeert in Hooglandse kerk
Leiden en de regio bestaat grote belangstelling
»r de amateuristische kunstbeoefening. 'Heilig
ïr' volgt stad- en regiogenoten die musiceren,
gen, dansen, toneelspelen, fotograferen of op an-
e wijze of op andere wijze actief zijn. Vandaag: de
Leidse Amateur Fotografen Vereniging.
perfecte plek veroveren,
laar begint het mee. Met
zicht op de muzikant, de
ie lichtval en de correcte
Vinger bij de knop en
iten op de beslissende se-
le. Voortdurend op scherp
fdrukken, twee, drie fo-
letjes vol. Café uit, achter-
door de klanken van de
'eek, en vol verwachting
huis, camera over de
luder. Op naar het warm-
schijnsel van de donkere
ler. Ingespannen turen
de witte vellen, die lang-
foto's veranderen. Ho
op het juweeltje, de nieu-
iwinst voor de persoon
collectie platen,
it igraferen is meer dan het
L< ukken van een knop. En
camera is, mits op de juiste
SCI lier gebruikt, meer dan een
araat dat de werkelijkheid
o,a legatief vastlegt. Bij de
n"d se Amateur Fotografen
miging kunnen ze daarover
praten. En dat doen ze dan
vaak en graag. „Fotografie
n manier van kijken", ver-
iram van den Berg, al zo'n
jaar lid en al van jongs af
in de weer met de camera.
o's maak je voortdurend,
zonder camera. Zo leer je
iwust te worden van de
I )ie beelden om je heen."
Zoals een jazztrompetist die de
perfecte noot blaast in een
schimmige kroeg tijdens de
Leidse Jazzweek. Een geliefd
onderwerp van de amateur-fo
tografen, zo blijkt op de twee
jaarlijkse overzichtstentoon
stelling in de Pieterskerk. „De
meeste spannende soort van
fotografie", vindt Cor Smak
man, al dertien jaar lid. „Hier
bij zoek je echt de grenzen van
je kunnen op. Mooie foto's
maken onder fotografisch zeer
slechte omstandigheden."
Maar er is meer. De Pieterskerk
vormt het toneel van een bonte
fotocollectie. Tibetaanse mon
niken, gekleed in warmrode
gewaden, die een tropische re
genbui trotseren. Grillige
boomstronken in een mistig
polderlandschap. Een jong,
blond meisje dat eigenwijs de
camera in blikt. Schaduwen op
het mulle woestijnzand. Con
creet naast abstract, kleur
naast zwartwit, natuur naast
architectuur, de Leidse
Jazzweek naast het Eenakter
festival: de Leidse Amateur Fo
tografen Vereniging ten voeten
uit. Want op een verenigings
stijl zal. je de fotografen snel
niet betrappen. „Gelukkig
niet", vindt Smakman. „Als er
iets dodelijk is voor de creativi
teit, dan is dat het wel."
MUZIEK RECENSIE
De Leidse amateurfotografen richten hun overzichtstentoonstelling in de Pieterskerk in.
Eens in de twee weken komen
de 35 tot 40 leden die de ver
eniging telt bijeen. Tijdens die
gelegenheden gaan de laatste
fotografische aanwinsten over
tafel en worden aan een kriti
sche inspectie onderworpen.
„Maar wel op een positieve,
opbouwende manierbena
drukt Van den Berg. „Door on
der woorden te brengen wat je
nu eigenlijk mooi of niet mooi
aan een foto vindt, leer je beter
te kijken. De bedoeling is dat je
daardoor ook zelf betere foto's
gaat schieten."
Een bijkomend gevolg is wel
dat familie en kennissen hun
vakantiekiekjes voortaan voor
je verborgen houden, onder
vond Smakman. „Ze vinden je
al snel te kritisch. Wat natuur
lijk onzin is, want het gaat er
om wat je zelf de moeite waard
vindt om vast te leggen. Wat je
zelf een mooie foto vindt."
Een andere activiteit van de
vereniging is het uitschrijven
van fotowedstrijden. „Maar we
zijn niet competatief ingesteld,
hoor", vindt Van Den Berg. Het
moet wel gezellig blijven, is
ook Smakman van mening. „Je
hebt er met deze club meteen
een hele vriendenkring bij."
Een vriendenkring die open
staat voor iedereen. Mannen
en vrouwen, jong en oud, zo
lang de passie voor de camera
er maar is.
En dat is wel eens anders ge
weest. Ten tijde van de oprich
ting, ruim 75 jaar geleden, was
het nog een echt elite-clubje,
dat alleen toegankelijk was
voor de betere klasse. Vandaag
de dag is het hooguit de be
reidheid om diep in de buidel
FOTO HENK BOUWMAN
te tasten die mensen weer
houdt van deze hobby. Want
goedkoop is anders. „Maar een
hobby mag best wat kosten",
vindt Smalonan. „Bovendien,
als ik een avond in de doka be
zig ben, geef ik minder geld uit
dan wanneer ik een nacht in de
kroeg doorbreng."
De overzichtstentoonstelling
van de Leidse Amateur Foto
grafen Vereniging is nog tot
en met maandag 29 mei te be
zichtigen in de Hooglandse
Kerk aan de Nieuwstraat/Mid-
delweg in Leiden. De kerk is
van dinsdag tot en met zater
dag van 11.00-16.00 uur en op
maandag van 13.00-16.00 uur
voor het publiek geopend.
ROPY VAN DERPOLS'
RUUD KERSTEN
Concert: Kayak Gehoord: 22/5 in Paradiso, Amsterdam. Nog te
horen: 2/6 De Beurs, Middenmeer; 3/7 festival Winterswijk,
21/7 Waalkade, Nijmegen, 26/10 Musis Sacrum, Arnhem;
27/10 Hedon, Zwolle; 2/11 Tivoli, Utrecht, 6/11 Oosterpoort.
Groningen; 15/11 Nighttown, Rotterdam
Focus, Alquin, Solution, Finch, Earth and Fire,
Supersister, Kayak. Nederland kende in de jaren
zeventig een keur van uitstekende vertegenwoor
digers van de stroming in de pop die symfoni
sche rock heet. Onder meer door toedoen van
punk en new wave legde de symfonische rock het
loodje, ook in Nederland. Inmiddels mag sym-
forock al lang weer, maar tot een herleving van
die aloude bands kwam het niet of nauwelijks.
Nu, achttien jaar na de opheffing, is Kayak uit
z'n as herrezen. Vijf heren op leeftijd maakten
gisteravond in Paradiso hun rentree. Het zelfver
trouwen bij de band bleek groot, de herkenning
bij het mee verouderde publiek idem dito.
Kayak werd opgericht in 1972 door toetsenist
Ton Scherpenzeel en drummer Pim Koopman.
Zanger Max Werner, gitarist Johan Slager en bas
sist Cees van Leeuwen completeerden het kwin
tet dat vooral bij Yes, Genesis en Focus inspiratie
zocht. Kayak debuteerde in 1973 met het album
'See see the sun'. In Nederland en ook verderop
in Europa boekte Kayak succes, hoewel echt ho
ge hitnoteringen nooit werden geboekt. In 1979
deed 'Ruthless Queen' het nog het best. Niet lang
daarna stuikte de groep die intussen van de oor
spronkelijke bezetting alleen nog Max Werner
telde, in elkaar. In 1982 was het einde verhaal.
Vorig jaar pakten Ton Scherpenzeel en Pim
Koopman de draad weer op. Ze wisten Max Wer
ner over te halen weer mee te doen. Het wachten
was op de vonk die de boel in lichterlaaie zou
zetten. Die vonk kwam van Syb van der Ploeg, de
zanger van De Kast. Hij nodigde de heren uit om
samen in het RTL-televisieprogramma 'De vrien
den van Amstel live' het succesnummer 'Ruth
less Queen' te spelen, met Van der Ploeg als lead
zanger. Nadat bassist Bart Veldkamp (al eerder
lid van Kayak) en gitarist Rob Winter (Marco Bor-
sato) waren aangetrokken konden de opnames
voor een nieuwe cd beginnen.
En nu ligt daar zowaar die cd, 'Close to the fi
re', die gisteren in Paradiso ten doop werd ge
houden. Een cd die wat Koopman en Scherpen
zeel betreft de eerste zal zijn uit een nieuwe
reeks. De gelijknamige single is eerder deze
maand al uitgebracht. 'Ruthless Queen' staat als
bonus op het album én op de single'Het Duister'
van De Kast.
Wie het nieuwe album 'Close to the fire' verge
lijkt met het werk dat Kayak met name in zijn be
ginjaren maakte, merkt weinig verschil. Het is
geen toeval dat de groep gisteravond naast een
greep uit het nieuwe werk, vooral nummers van
de eerste drie (van de negen) albums speelde.
'Close to the fire' is gestroomlijnder, wat voller
geproduceerd. Hier betaalt de routine van Koop
man die nu al een jaar of twintig producer is,
zich uit. Maar het is en blijft de traditionele sym
fonische rock zoals Kayak die meer dan 25 jaar
geleden begon te spelen.
Maar het moet gezegd: de groep bereikt ook nu
weer een hoog niveau. Dat uit zich op de cd,
maar dat komt te meer aan het licht wanneer de
heren het alles live komen uitvoeren. Kayak was
vroeger een sterke live-band. Die reputatie werd
gisteravond, na een wat stramme start, met over
tuiging bevestigd. Gouden greep bleek het con
tracteren van zanger Bert Heerink (ex-Vanden-
berg). De stem van Max Werner maakt een goed
deel van Kayaks imago uit, maar hij kan tijdens
de komende tour de ondersteuning van Heerink
best gebruiken.
AMSTERDAM
De actrices Chris Nietvelt en
Sacha Bulthuis zijn genomi
neerd voor de belangrijkste
Nederlandse toneelprijs voor
vrouwen, de Theo D'Or. Eer
der was Marie Louise Stheins
al voorgedragen. Ramsey Nasr
komt in aanmerking voor de
Louis D'Or, de toneelprijs voor
de mannén. Hier was Bram
van der Vlugt al eerder voor
aangewezen.
De prijzen worden op 10
september in de Stadsschouw
burg in Utrecht uitgereikt.
Nietvelt dankt haar nomina
tie aan de titelrol in 'De dame
met de Camelia's' van het Zui
delijk Toneel. Bulthuis speelde
Zarah Leander in 'De Herinne
ring' van De Appel. Stheins
oogstte lof met haar rol van de
vrouw in 'Reigen' van de Paar
denkathedraal. Ramsey Nasr
kreeg de nominatie voor zijn
monoloog 'Geen Lied'. Hij
kreeg hier eerder al de Mary
Dresselhuys Prijs voor. Bram
van der Vlugt werd naar voren
geschoven voor zijn rol van
Niels Bohr in 'Kopenhagen'
van het Noord Nederlands To
neel.
Voor de Colombina, de prijs
voor de beste vrouwelijke bij
rol, zijn Leny Breederveld
('Het weer' van Carver), Maur
een Teeuwen ('Abigails party'
van Carrousel) en Tamar van
den Dop genomineerd. Voor
de Arlecchino, de prijs voor de
beste mannelijke bijrol, zijn
Jim van der Woude ('Het
weer', Carver) en Han Römer
('Ivanov', Art&Pro) genomi
neerd.
