Weer dioxineschandaal België
Buitenland
Coupplegers
Fiji dreigen
met executies
Zwitsers voor economische aansluiting EU veriaten Ambon
Vluchtelingen keren terug
Volksstemming in Italië
wordt dramatische flop
Chevènement haalt uit
naar voorstellen Fischer
Ontmanteling kernbommen peperduur en gevaarlijk
)AG 22 MEI 2000
ran: niet formeel onafhankelijk
mg De nieuwe Taiwanese president, Chen Shui-bian,
eChinese regering in Peking zaterdag duidelijk gemaakt
niet van plan is aan te sturen op formele onafhankelijk-
Jang China geen aanstalten maakt militair in te grijpen,
[edevoering na zijn beëdiging riep Chen Peking op tot
jperk van verzoening'. Volgens Peking getuigt Chens
in! ing van 'gebrekaan oprechtheid'. China beschouwt Tai-
een afvallige provincie.
haar kan dader verraden
Duitse rechercheurs hebben maar één dode haar zon-
rtel van een misdadiger nodig om diens identiteit te kun-
itstellen. Tot nu toe was veel meer materiaal vereist voor
eheten genetische vingerafdruk. De nieuwe methode is
eld door wetenschappers van het crimineel-technische
1 jt van de landelijke recherche, zo meldt het Duitse week-
Ia# >r Spiegel. Een woordvoerder van de politie spreekt over
?reldwijd nieuwe dimensie bij bewijsmateriaal'.
flessen krijgen glaslaagje
De onbreekbare PET-flessen krijgen een buigzaam glas-
om het lekken van koolzuur tegen te gaan. Coca-Cola
aterdag gezegd de in Duitsland ontwikkelde flessen vol
ar in gebruik te willen nemen. Nu kan koolzuur nog
evvand van de PET-flessen ontsnappen. Als een volle fles
dan twintig weken staat, is de kans groot dat de prik uit
ik is verdwenen. Bij flessen van een halve liter kan dit al
weken gebeuren.
istatiegolf in Servië
02 In verscheidene Servische steden heeft de politie in
ekeinde opnieuw tientallen tegenstanders van de Joego-
tie president Milosevic aangehouden. Alleen al in de stad
noesten 42 mensen mee naar het bureau. Ze zouden lid
de beweging Otpor (Verzet) en plaatselijke oppositie-
De afgelopen dagen zijn honderden arrestaties verricht
betogingen tegen de kneveling van de media door het
Ivan Milosevic.
Lazio treedt aan tegen Hillary
1P2 In de Amerikaanse staat New York heeft republikein
zio zich officieel kandidaat gesteld voor de Senaat. Hij
opnemen tegen Hillary Clinton, de vrouw van de Ameri-
president. Lazio neemt de plaats in van burgemeester
li van New York. Die trok zich vrijdag om gezondheidsre-
terug. Giuliani heeft prostaatkanker en bovendien ging
goed met zijn campagne toen bekend werd dat hij ging
n.
(S bootongeluk: 34 doden
Vissers en reddingswerkers hebben gisteren nog elf lij-
iorgen van opvarenden van twee vissersboten die zater-
or de Turkse kust in de Zwarte Zee waren omgeslagen,
ntal slachtoffers van het ongeluk is daarmee op 34 geko-
ler personen worden nog vermist. De boten, die met
batting vijftig passagiers vanuit de kustplaats Besikduzu
uitgevaren voor een waterfestival, waren niet uitgerust
assagiersvervoer en boden hooguit plaats aan tien opva-
Han-dong premier Zuid-Korea
President Kim Dae-jung van Zuid-Korea heeft Lee Han-
it premier benoemd. Lee is voorzitter van de kleine partij
|de Liberaal-Democraten, die vorige maand bij de parle-
rerkiezingen veel zetels verloor. Lee volgt Park Ta-joon
vorige week aftrad. Hij zou bij de belasting hebben ont-
De Verenigde Liberaal-Democraten stapten na de ver-
[snederlaag uit de regeringscoalitie. De president hoopt
ïLee's benoeming het bondgenootschap te herstellen,
met acht onafhankelijke parlementsleden zou Kim Dae-
in over een krappe meerderheid van 140 van de 273 par-
szetels beschikken.
gtuiglanding mislukt: 21 doden
\rre Een tweemotorig vliegtuigje met negentien passa-
twee bemanningsleden verongelukte gisteren kort voor
Tl ling op het vliegveld van Scranton/Wilkes-Barre in de
aanse staat Pennsylvania. Geen van de inzittenden heeft
;eluk overleefd. Het ongeluk gebeurde bij slecht zicht. De
:ou motorstoring hebben gemeld.
SUVA AFP-Rtr-PPA
De couppoging in de eilanden
staat Fiji heeft zich gisteren toe1
gespitst doordat de opstande
lingen hebbengedreigd hun gi-
ujzelaars een voor een dood te
schieten. Gevreesd wordt voor
het losbarsten van een burger
oorlog tussen de oorspronkelij
ke bevolking en de Indiase im
migranten. De vakbeweging
heeft opgeroepen vandaag te
staken.
De rebellen onder leiding van
George Speight lieten gister
ochtend negen gijzelaars vrij.
Ze gijzelen nu nog ongeveer 25
personen, onder wie premier
Chaudhry. President Ratu Sir
Kamisese Mara heeft verklaard
dat de opstandelingen hebben
gedreigd hen een voor een te
executeren als het staatshoofd
niet aftreedt. De 80-jarige presi
dent weigert dat.
Speight zegt dat hij optreedt
namens de oorspronkelijke be
volking, die ernstig zou worden
benadeeld door de regering van
de uit India afkomstige premier
Chaudhry. Van de ongeveer
800.000 inwoners is ongeveer
50 procent Fijisch en 44 pro
cent van Indiase oorsprong.
De couppoging begon vrij
dag. Speight riep zichzelf zater
dag uit tot president en later tot
interim-premier.
Leger Filipijnen
bevrijdt twee
jonge gijzelaars
JOLO-MANILLA AP-Rtr-DPA
Filipijnse militairen zijn er gis
teren in geslaagd twee meisjes
te bevrijden uit handen van de
moslimrebellen die hen al meer
dan twee maanden op het ei
land Basilan in gijzeling hiel
den. De kinderen hoorden bij
een groep van circa 50 mensen
die op 20 maart uit twee scho
len werden ontvoerd door re
bellen van de groepering Abu
Sayyaf. Van de oorspronkelijke
groep zijn zes mensen omgeko
men. De meeste anderen zijn
bevrijd of vrijgelaten. Er wor
den er nog zeven vastgehou
den, denkt het leger.
In Manilla worden voorberei
dingen getroffen voor een nieu
we ronde van overleg met Abu
Sayyaf over de 21 buitenlanders
die al 29 dagen vastzitten op
het eiland Jolo.
Intussen nemen de spannin
gen in de Filipijnen toe doordat
gisteren voor de vierde keer in
twee weken in de Filipijse
hoofdstad Manila een bomaan
slag is gepleegd. De explosie in
een winkelcentrum kostte een
man het leven. Veertien men-
sen raakten gewond. De autori
teiten onderzoeken of de aan
slag het werk is van moslimre
bellen.
Naast mobiel nu ook vast
bellen met Telfort Select.
Voordelig bellen met uw yaste tele- combinatie met een mobiel abonnement
on naar nationale en internationale van Telfort.
nmers. Telfort Select is eenvoudig en gratis
Bellen voor maar één kwartje per in te stellen. Voor vragen of aanmelden
inuut naar Telfort mobiele telefoons.
Geen abonnementskosten.
Bellen zoals u gewend bent, zonder
gewikkelde codes of kastjes.
Eén rekening voor vast en mobiel in
bel 0800-0898 of 0800-1710 (zakelijk).
tsf
Telfort
Dat praat 'n stuk makkelijker
Regering in juichstemming Buitenlanders
<~y JAKARTA AFP-Rtr
geneve bob kroon
correspondent
Met een onverwacht grote
meerderheid van 67,2 procent
hebben de Zwitserse kiezers
zich bij referendum uitgespro
ken voor een economische ver
bintenis met de Europese Unie.
Inzet waren gisteren zeven eco
nomische verdragen met Brus
sel waarin onder meer is vast
gelegd dat Zwitserland regels
van de Europese Unie voor vrij
personen- en goederenverkeer
overneemt en de vitale Alpen
doorgangen openstelt voor Eu
ropese vrachtwagens tot 40 ton.
Het is de bedoeling dat de
vrachtwagens zoveel mogelijk
per trein door de Alpen worden
geloodst. Daarvoor wordt onder
de St. Gotharijt de langste
spoortunnel ter wereld aange
legd en meer naar het westen
nog een tweede. Volgens de
verdragen worden douanehef
fingen op kaas, groenten en
fruit drastisch verlaagd. Euro
pese diploma's worden onver
kort erkend en Europese bedrij
ven mogen in Zwitserland mee
dingen naar lucratieve op
drachten. Voor het vrije perso
nenverkeer geldt een over
gangsperiode van ruim tien
jaar.
Met de nieuwe verdragen
krijgen Zwitsers en Zwitserse
bedrijven ook onbelemmerd
toegang tot de Europese markt.
Dat is vooral voor luchtvaart
maatschappij Swissair een op
steker.
De Zwitserse regering ver
keert in een juichstemming.
,,We hebben duidelijk een grote
stap in de 21ste eeuw gezet",
aldus minister van buitenland
se zaken Joseph Deiss. Andere
bewindslieden spraken over het
'einde van ons traditionele iso
lement'.
Al is Zwitserland nu in het
voorportaal van de Europese
Unie beland, volwaardig EU-
lidmaatschap is voorlopig nog
niet aan de orde. Veel Zwitsers
blijven verknocht aan hun di
recte democratie waarbij de re
gering wikt, maar het volk uit
eindelijk over alles beschikt.
Het idee om zich de wet te la
ten voorschrijven door de Brus
selse bureaucratie, blijft vooral
in het Duits-Zwitserse 'Heidi-
land' moeilijk verteerbaar.
Daarom heeft de federale rege
ring in de aanloop naar het re
ferendum steeds volgehouden
dat de economische aansluiting
volledig losstaat van politieke
toenadering tot de Europese
Unie. Maar de ruime meerder
heid voor economische lotsver
bondenheid geeft Bern nu toch
de nodige armslag om ook de
politieke weg naar Brussel in te
slaan.
JAKARTA AFP-Rtr
Zestien buitenlanders, onder
wie de laatste medewerkers van
twee hulporganisaties en een
Nederlandse diplomaat, heb
ben gisteren het Molukse eiland
Ambon verlaten.
Volgens de hulporganisaties
was het te gevaarlijk om te blij
ven. De buitenlanders konden
het eiland verlaten met een
transportvliegtuig van het Indo
nesische leger.
Eerder op de dag waren twee
honderd Indonesische militai
ren aangekomen ter versterking
van de zes bataljons die er al
zijn. Op Ambon zijn in de afge
lopen week zeker veertig doden
gevallen bij hernieuwd geweld
tussen moslims en christenen.
Tweehonderd landbouwbedrijven op slot
Opnieuw waart het dioxinespook door België. Een be
smetting van veevoer met PCB's - een stof die doorgaans
de aanwezigheid van dioxine verraadt - is in het week
einde uitgedijd tot een serieus schandaal. Minister van
landbouw Gabriëls liet ruim tweehonderd landbouwbe
drijven blokkeren die veevoer hadden betrokken van een
verdachte fabrikant uit Wallonië.
joenen leghennen moesten
toen worden vernietigd, nadat
was gebleken dat PCB's en het
kankerverwekkende dioxine via
veevoer in de voedselketen wa
ren beland. De besmetting da
teerde van februari 1999, maar
er werd pas maanden later in-
brussel paul koopman
correspondent
De jongste PCB-vervuiling doet
sterk denken aan het dioxine
schandaal van mei vorig jaar.
Honderdduizenden kadavers
van varkens en koeien en mil-
gegrepen. Er was transforma
torolie door het veevoer ver
mengd.
Nu noemen Belgische experts
opnieuw transformatorolie als
meest waarschijnlijke oorzaak
van de vervuiling. In voer van
de Waalse fabrikant Bauduin-
Cambier te Feluy werden vrij
dagavond PCB-waarden aange
troffen tot vijfhonderd maal de
wettelijke norm. De besmetting
zou dateren van na 5 mei. Om
dat zeer snel werd ingegrepen,
is volgens het ministerie van
landbouw de kans deze keer
klein dat PCB's en/of dioxine in
de voedselketen terecht zijn ge
komen. In hoeverre het veevoer
ook met dioxine werd besmet,
moet nog worden onderzocht.
Intussen is wel duidelijk dat
de strenge maatregelen die de
Belgische regering vorig jaar
nam, maar gedeeltelijk worden
toegepast. Het controlesysteem
op veevoer en voedselproduc
ten werkt perfect, liet minister
Gabriëls in het weekeinde op
gelucht weten. Maar de Waalse
veevoerfabrikant bleek zich
niets te hebben aangetrokken
van zijn administratieve ver
plichtingen. Zo bleek uit de
boeken niet waar hij zijn grond
stoffen had betrokken en aan
welke klanten werd geleverd.
Tegen de eigenaar is een ge
rechtelijk onderzoek ingesteld.
Vanwege de gaten in de
boekhouding van Bauduin-
Cambier, moest het ministerie
van Landbouw uit voorzorg alle
bedrijven blokkeren die er ooit
veevoer hebben gekocht. De
verwachting is dat de 'zwarte
lijst' met ruim tweehonderd be
drijven de komende weken na
controles van vee en voedersta-
len geleidelijk weer zal krim
pen.
Slechts een op de drie kiezers stemt
gisteren aan de kiezers werd
voorgelegd, ging over wijziging
van het kiesstelsel. Het huidige
systeem maakt het voor kleine
partijen relatief makkelijk om
parlementszetels te bemachti
gen. Die splinterpartijen kun
nen regeringen maken en bre
ken, Ze worden verantwoorde
lijk gehouden voor het grote
aantal kabinetscrises in Italië.
Tot een paar maanden gele
den waren alle grote partijen
het eens over de noodzaak het
kiesstelsel te veranderen. Maar
Berlusconi en zijn Forza Italia
haakten af nadat ze bij recente
regionale verkiezingen als over
winnaars uit de bus waren ge
komen. Berlusconi is volgens
de opiniepeilingen de populair
ste politicus van het land. De
ex-premier mikt op vervroegde
verkiezingen, hoewel hij het
met een aantal van de met het
referendum beoogde hervor
mingen eens is.
rome» hans geleunse
correspondent
Een poging om de chronische
politieke instabiliteit in Italië
per referendum op te lossen, is
gisteren een dramatische flop
geworden. Slechts een derde
van de kiezers nam de moeite
naar de stembureaus te gaan.
Omdat het opkomstpercentage
bij eèn volksraadpleging boven
de vijftig moet liggen, zijn de
resultaten van het referendum
ongeldig verklaard.
Oppositieleider Silvio Berlus
coni eiste gisteravond het aftre
den van het kersverse kabinet-
Amato. Volgens hem hebben de
kiezers zijn oproep om 'thuis te
blijven om zo de regering naar
huis te sturen' overtuigend be
antwoord. Maar woordvoerders
uit het regeringskamp zeiden
dat de kiezers simpelweg 'refe
rendummoe' waren. Sinds 1991
zijn er 28 referenda geweest.
De belangrijkste vraag die
Franse minister ziet 'oude Duitse droom'
Freetown Honderden vluchtelingen uit Sierra Leone zijn het afgelopen weekeinde naar hun woonplaatsen
teruggekeerd. Deze jeugdige vluchteling stapt onder toeziend oog van Indiase VN-troepen in Freetown aan
land. Britse officieren hebben plannen ontwikkeld voor de bewapening van het Sierraleoonse regeringsleger.
Als de wapens zijn overgedragen, zouden de Britse troepen het West-Afrikaanse land over zes weken kun
nen verlaten, zo meldt de krant The Daily Telegraph. Het regeringsleger drijft de rebellen van het Revolutio
nair Verenigd Front (RUF) steeds verder terug. Gisteren liet het RUF 54 gegijzelde blauwhelmen vrij. De re
bellen houden nog 300 VN-soldaten in gijzeling. foto reuters yannis behrakis
parus-berlun dpa-anp-ap
De Franse minister van binnen
landse zaken Chevènement
koestert een diep wantrouwen
tegen de motieven van de Duit
se minister Fischer (Buiten
landse Zaken) om te pleiten
voor een federaal Europa. „Hij
heeft zich kennelijk niet her
steld van de misstap die het na-
tionaal-socialisme in de ge
schiedenis voorstelt", zei Che
vènement gisteren voor de
Franse radio.
Volgens hem gaat het om een
oude Duitse droom. Duitsland
wil een federale structuur naar
Duits model. „Eigenlijk gaat het
nog steeds om het Heilige
Roomse Rijk der Duitse Natie."
Fischer wil op termijn een
Europese regering met een
grondwet en een uit twee ka
mers bestaand parlement. Bij
de presenatie van zijn idee,
ruim een week geleden, zei hij
dat hij op persoonlijke titel
sprak en niet namens ae Duitse
regering.
Chevènement geldt als enfant
terrible in de Franse regering,
die vorige week juist positief
reageerde op Fischers ideeën.
Minister van buitenlandse za
ken Védrine was zaterdag wel
gereserveerder. Hij zei dat de
lopende onderhandelingen
over een nieuw Europees ver
drag eerst moeten worden afge
rond en dat het daarna pas tijd
is voor toekomstprojecten.
Voorzitter Prodi van de Euro
pese Commissie noemde de
voorstellen van Fischer dit
weekeinde 'een belangrijke en
constructieve bijdrage'.
den haag herman damveld
De wereldgemeenschap wil van alle
kernwapens af en heeft daarvoor dit
weekeinde nieuwe afspraken gemaakt.
Maar daarmee zijn de kernwapens nog
lang de wereld niet uit Het is onduide
lijk wat er moet gebeuren met de erfe
nis van de kernwapenwedloop: de ont
mantelde kernkoppen. Verwerking van
het hoog verrijkt uranium of plutoni
um in atoombommen is een proces
van jaren en zal tientallen miljarden
kosten.
Het aantal kernwapens nam toe van 300
in 1950 tot 70.000 in 1986. Als gevolg van
de ontwapeningsbesprekingen tussen
de Verenigde Staten en de voormalige
Sovjet-Unie zijn sindsdien kernwapens
ontmanteld. Nu zijn er nog 44.000 over.
Die ontmanteling gaat volgens het in
april door Rusland goedgekeurde Start-2
verdrag nog door tot het jaar 2007. Dan
mogen de VS nog 3.500 strategische
kernwapens (voor de lande afstand)
hebben en Rusland 3.000. Daarnaast
mogen de VS over 1.500 en Rusland ovér
3.500 tactische kernwapens voor de
(middel)lange afstand beschikken. Sa
men houden ze dan dus nog 11.500
kernwapens over.
Voor het verwerken van het overtollige
plutonium staan twee wegen open: in
smelten in glas en gebruik in kerncen
trales. Het insmelten in glas bij een tem
peratuur van duizend graden heeft als
nadeel dat het volume enorm toeneemt.
De verglaasde massa bestaat slechts
voor één procent uit plutonium. Hon
derd ton plutonium geeft zo 10.000 ton
glas.
Bovendien wordt aan het plutonium
hoog radioactief afval toegevoegd. De
radioactiviteit kan het glas aantasten en
vervolgens weglekken. Het grootste pro
bleem met de insmeltingsmethode is
echter de kans op een kleine kernexplo
sie. Tijdens een kernenergieconferentie
in het Duitse Jülich, in januari, maakten
de deelnemers zich zorgen over sponta
ne mini-kernexplosiès van het plutoni
um, waardoor opslagplaatsen bescha
digd kunnen raken.
Rusland vindt plutonium een waarde
volle grondstof en keurt daarom insmel
ten in glas af. Het overbodige plutonium
- de VS en Rusland samen beschikken
over zo'n 250 ton - zou volgens de Rus
sen kunnen worden opgestookt in kern
centrales. Aan de uraniumbrandstof
wordt dan plutonium toegevoegd. Om
dat dit ingewikkeld is, kan jaarlijks per
centrale echter hooguit 350 kilo plutoni
um worden opgestookt.
Het mengen van uranium met plutoni
um'gebeurt in een speciale fabriek. Uit
economische overwegingen heeft deze
een capaciteit van hooguit vijf ton pluto
nium per jaar. Dat spul wordt vervol
gens over vijftien kerncentrales ver
deeld. Juist die verspreiding baart de
Amerikanen zorgen. Bovendien duurt
het op deze manier twintig jaar voordat
honderd ton plutonium is verwerkt. De
kosten zijn hoog: verwerking van zeven
tien ton plutonium kost volgens de
Amerikaanse regering al tien miljard
gulden.
Rusland heeft geen geld om een meng-
fabriek te bouwen. Een oplossing zou de
Duitse firma Siemens kunnen bieden.
Die heeft in het Duitse Hanau voor een
miljard gulden zo'n fabriek gebouwd,
maar daarvoor is geen bedrijfsvergun-
ning afgegeven. Siemens oppert nu het
idee de fabriek over te brengen naar
Rusland. Of de Duitse regering daarvoor
voelt, is nog onduidelijk.
Ook het uranium uit de ontmantelde
kernkoppen geeft grote technische pro
blemen. Het kan wel worden verwerkt
tot brandstof voor kerncentrales, maar
dat moet in diverse stappen gebeuren
en voor elk van die stappen is een pe
perdure fabriek nodig. Aan het eind van
de rit ontstaat dan girtig, hoog radioac
tief afval. Dat blijft miljoenen jaren ge
vaarlijk.
