Gouden Palm voor droevig verhaal
Rel in Engeland om schilderij van Peter Paul Rubens
Cultuur Kunst
Dame Barbara, 'The queen
of Romance', overleden
amerkoor
ifortreffelijk
Na Anouk
nu ook
Dinand
Onderhoudend griezelen in Misery
Water stroomt van de Van Doesburgfontein
NDAG 22 MEI 2000 941
De Britse National Gallery heeft opzet
telijk gesjoemeld met een schilderij
toegeschreven aan Peter Paul Rubens
om te verhullen dat het niet echt het
werk is van de Vlaamse schilder. Dat
zegt Michael Daley, de directeur van
ArtWatch UK, aldus de Britse krant
The Independent on Sunday.
ArtWatch UK is een organisatie die
zich inzet om de echtheid van kunst
werken te toetsen. In het komende
nummer van Art Review schrijft Daley
dat de National Gallery de achterkant
van het aan Rubens toegeschreven pa
neel Samson en Delilah heeft veran
derd om verdenkingen dat het geen
echte Rubens zou zijn te voorkomen.
Als het schilderij een kopie van een
verloren gegaan orgineel van Rubens
blijkt, daalt de waarde van een ge
schatte 144 miljoen gulden naar zo'n 3
miljoen gulden, aldus The Indepen
dent. Deskundigen zetten al langer
vraagtekens bij de autenticiteit ervan.
Zij menen dat het een kopie is door
een leerling van Rubens, waarschijnlijk
Jacob Jordaens. Zij wijzen bijvoorbeeld
op de felle kleuren die atypisch zou
den zijn voor Rubens.
Het museum kocht het werk in 1980
en het hangt sindsdien bijna perma
nent tentoongesteld. Daley heeft nu in
de archieven van de National Gallery
gezocht naar materiaal over het doek.
Ergens in de twintigste eeuw is het ei
kenpaneel waarop de afbeelding staat,
afgeschaafd tot een dikte van 3 mili-
meter en op een ander stuk hout ge
lijmd. Volgens Daley blijkt uit zijn on
derzoek dat die ingrijpende restauratie
is gebeurd na 1930. Toen werd het
schilderij herontdekt door een Duitse
deskundige die schreef dat het eiken
paneel in een uitstekende staat was.
Daley begrijpt de redenen achter het
afschaven niet als het schilderij in
1930 nog in zo'n goede staat was. Vol
gens hem is het schaafwerk gedaan
om iets te verbergen. Hij meent dat er
een merk op het paneel heeft gezeten
dat niet overeenkwam met de datering
van het museum. Merken van paneel-
makers kwamen pas op in 1617 terwijl
het schilderij gedateerd is tussen 1609
en 1610.
Uit het archiefonderzoek komt naar
voren dat alleen de National Gallery de
tijd heeft gehad voor zo'n uitgebreide
ingreep toen het schilderij werd geres
taureerd in 1982. Het prestigeuze Brit
se museum ontkent dat het heeft ge
sjoemeld met de Rubens.
tevens de prijs van de FIPRESCI
voor de beste film buiten het
hoofdprogramma. Als beste
film in het hoofdprogramma
werd door deze internationale
organisatie van filmcritici de Ja
panse film Eureka van Aoyama
Shinji gelauwerd.
Een week lang had in een poll
onder internationale critici de
foto reuters
door Liv Ullmann geregisseerde
film Trolsa bovenaan gestaan
en actrice Lena Enore leek de
gedoodverfde winnares van de
actriceprijs. De naar een script
van Ingmar Bergman gemaakte
film bleef zondagavond in Can
nes evenwel ongenoemd en is
daarmee de pijnlijkste verliezer
van dit festival.
Schrijfster van 723 damesromannetjes
ter van de schrijfster. Zelf werd
Cardand in 1991 in de adel
stand verheven door de Britse
koningin Elizabeth.
De boeken van 'The queen
of Romance' zijn in 36 talen
vertaald. Er zijn naar schatting
1 miljard exemplaren van ver
kocht. Lange tijd was Dame
Barbara verzekerd van een
plaats in het Guinness Book of
Records als de meest produc
tieve schrijver. Twintig jaar
lang schreef ze elke twee we
ken een boek. Elke dag dic
teerde ze een hoofdstuk van
ongeveer 600 woorden aan
een van haar vele secretares
ses.
,,De reden dat ik zo goed
verkoop is dat er een tekort is
aan schoonheid op deze we
reld", meende Cartland zelf.
De Britse schrijfster Barbara
Cartland is gisteren op 98-jari-
ge leeftijd overleden. De
schrijfster van 723 damesro
mannetjes stierf in haar slaap
na een korte ziekte. Dame Bar
bara was tot op hoge leeftijd
een opvallende verschijning in
haar eeuwige roze japonnen
met veel kant en ruches. Hele
generaties Britse meisjes zwij
melden bij haar suikerzoete
romances. In haar verhalen
waren de heldinnen maagden,
de echtgenoten rijk en seks be
gon pas als het boek uit was.
Ook prinses Diana was in
haar tienerjaren verslaafd aan
de boeken van haar stiefgroot-
moeder Cartland. Diana's va
der hertrouwde met de doch-
De musette, de gaida, de sackpipa en de uilleanpi-
waren ze allemaal te horen tijdens de Natio-
Doedeldag in Kasteel Oud- Poelgeest in Oegstgeest. Net als
ii gaande jaren viel, geheel is de stijl van 'moederland' Schot-
,de regen met bakken uit de lucht. Een groot deel van het
ral speelde zich binnen af in tenten. foto erik taal
G ïolte-ring voor Bl0f-zanger
ium Blof-zanger Paskal Jakobsen heeft zaterdag de Bob
ilte-ring ontvangen. Hij kreeg de wisseltrofee van Gerard
li die de onderscheiding in 1988 kreeg. Cox vond het nu tijd
emand anders te eren. De gouden zegelring behoorde toe
hs de in 1983 overleden Nederlandse zanger Bob Scholte. Het
v» leen wisseltrofee, bestemd voor een zanger of zangeres die
-jg nent is van het Nederlandstalige lied. Eerder ging de ring
Benny Neyman en Harry Slinger van de groep Drukwerk.
mbiek op het internet
irdam Het internationaal vermaarde Stripantiquariaat
biek in Amsterdam heeft de eerste digitale strip-encyclope-
mi p het internet gezet (www.lambiek.net.). Stripliefhebbers
len hier informatie krijgen over hun favoriete tekenaars. De
net-encyclopedie 'comiclopedia' kan dagelijks worden
>|-e evuld met nieuwe informatie. De comiclopedia biedt vol-
Kousemaker de mogelijkheid als stripliefhebber zo dicht
ti elijk bij de tekenaar te komen door middel van sites van
ij* ubs of sites van de idolen zelf. Ook zijn er links naar sites
lm larticulieren en kunnen lezers zelf informatie over hun ido-
anvullen.
ïsterdam: haast met nieuwbouw
erdam De gemeente Amsterdam moet haast maken met
euwbouw van het Stedelijk Museum. Dat vinden zeventien
O i ies uit de hoofdstad. In een brief aan het collegè van burge-
iter en wethouders schrijven zij dat ze zich zorgen maken
de stagnatie van de nieuwbouwplannen. De galeries vin
iet een schande dat een zich 'kunstminnend noemende'
als Amsterdam steeds rijker wordt, maar geen geld over
voor de toekomst van haar museum. Wethouder Bruines
iultuur ervaart de brief als een steun in de rug. Zij wil voor
omerreces de nog ontbrekende 15 miljoen gulden voor de
wbouw 'regelen', laat zij weten. Waar dat geld vandaan
komen wil ze nog niet kwijt.
chel winnaar VSB Poëzieprijs
j™1 irdam» De dichter K. Michel heeft voor zijn bundel Water-
„i es de VSB Poëzieprijs gewonnen. De jury onder voorzitter-
p van dichter Jozef Deleu maakte de winnaar in het VPRO-
isieprogramma De Plantage bekend. Aan de prijs is een be-
van 50.000 gulden verbonden. De andere genomineerden
n Piet Gerbrandy, Stefan Hertmans, C.O. Jellema, Frank
legracht en Leonard Nolens.
Eg!
MUZIEK RECENSIE
LI DY VAN DER SPEK
concert door het Leiderdorps Ka-
j1™ st o.l v. Stephan Pas, r
eiderdorps Kamerorkest
ichzelf overtroffen in een
ter, t geheel gewijd aan vier
4 che componisten. Boro-
Tsaikovsky in harmo-
rijk melodisch idioom;
oen nsky en Sjostakvitsj in
gierend, schril dissonante
,i: let programma wordt ge-
met Borodins Steppen-
uit midden-Azië waarin
lans van paarden1 en ka-
stappen vermengd wordt
mgerige Oosterse melo-
Het is een kleurrijke op-
voor het verrassend aan-
lat het LKO heeft in de
ies op een rococo thema
ello en orkest' van Tsjai-
Bij tijd en wijle is het
zelfs warmer, meesle-
dan de solist Rebecca
laar krachtige volle toon,
in het lage register is
ig, mjaar in de lichtvoeti-
1 rituele passages is haar
^2 einig doorvoeld. Stephan
k ngt dit euvel met zijn uit-
in d spelend orkest heel
J ip. Technisch knap strijkt
3,6 ich door de zeven varia-
heen. Strawinsky en
;ovitsj komen uit een
isü andere belevingswereld.
iziek wordt verrassender,
29 eemde, soms huivering-
nde dissonanten. De bla-
J"ï n hier opvallend goed. In
oö s waarin de fagot de drie-
p' maat hopt, dansen de
en de fluit de dwaze
ie. Van het vierde Strijk-
t van Sjostakovitsj (1949)
Rudolf Barsjai een
J- iptie voor kamerorkest,
jkers blijven de basis vor-
4aar ook de blazers krij-
56 n grote indringende rol
jni eeld. Joodse volksmu-
!Ni aods' zeer, maar bovenal
2 ijd tussen politieke be-
5 ording en bewustzijns-
ering die Sjostakovitsj'
lepaalde, maakt het LKO
ve de noten door hoor- en
ar.
HANS KEUZERS
Kane: Dinand Woesthoff - zang. Dennis
van Leeuwen - gitaar, Aram Kersbergen
bas, Tony Cornelissen - gitaar, Cyril Direc
tie - drums. Gezien: 20/5, LVC, Leiden
De platenbonzen van BMG
trokken een slordige 400.000
gulden uit om de groep Kane
'recht in het midden te marke
ten'. Geen weggegooid geld
want 50.000 exemplaren van
het debuutalbum 'As long as
you want this' vlogen al over de
toonbank. Een slim marke
tings-object voor de korte duur
of een band met toekomst?
Vlak voor het optreden schalt
Pearl Jam door het LVC. Even
later komt Kane met het ope
ningsnummer As long as you
want this en je hoort meteen
waar de Haagse band de mos
terd haalt. Baggervet uitgevoer
de nummers die bijna stan
daard gas terugnemen, om aan
het eind van de song weer pret
tig los te gaan. Kane kent het
kunstje van de dynamiek, maar
het lijkt een beetje de gooche
laar die alweer hetzelfde konijn
uit de hoge hoed tovert.
Het uit het niets opgekomen
Kane heeft twee grote pluspun
ten. Met Damn those eyes,
Where do I go en Can you
handle me bezit de band een
handjevol uitstekende catchy
songs van internationaal ni
veau. Maar de echte troefkaart
van Kane is natuurlijk zanger
Dinand Woesthoff. Zijn zang is
passioneel en meeslepend, al
vraag je je af hoe lang de stem
banden het gaan uithouden.
Vooral bij het sterk groovende
hardcore-achtige Hate me en
Waiting, waiting pleegt Woest
hoff geforceerd roofbouw op
zijn stembanden en lijkt hel in
tensieve tourschema van Kane
wel eens problemen op te kun
nen leveren.
Dinand met zijn in gel gedrenk
te donkere lokken ligt uitste
kend bij de meisjes en heeft een
natuurlijk soort charisma over
zich. Het publiek vreet uit zijn
hand. Hij verdeelt een fles Spa
onder het publiek en vertelt dat
gisteren drie fans bewusteloos
raakten in het gedrang dus
klinkt zijn sympathieke advies:
'Doe vooral rustig'. Niet voor
lang want het 'lekkere ding uit
Den Haag' zet de zaal in vuur
en vlam enkel met het zinnetje
'Willen jullie los?' En de zaal
gaat met een klein handgebaar
mee.
'The Power of love' van Frankie
Goes to Hollywood is de op
merkelijke cover die Woesthoff
weliswaar een klein octaaf]e la
ger dan FGTH's zanger Holly
Johnson begint maar op een
grootse manier neerzet. Den
Haag had Anouk al, maar de
nieuwe ster aan het firmanent
heet zonder enige twijfel Di
nand Woesthoff die met zijn
band Kane alle zomerse festi
vals onveilig gaat maken. Geen
grandioze vernieuwingen
brengt Kane, maar een één
dagsvlieg zal de groep met hun
eerlijke pop zeker niet zijn.
THEATER RECENSIE
WUNAND ZEILSTRA
Misery van Simon Moore door Het Natio
nale Toneel. Spel: Eric Schneider en Geert
de Jong. Regie en bewerking: Lodewijk de
Boer. Gezien: 20/5, Schouwburg Leiden
Een roman van Stephen King in
het theater - dat belooft grieze
len. En het lukt. Wonderwel
overigens, want als het op le
vensechte griezeleffecten aan
komt, kan theater het nooit
winnen van film en televisie.
Wij zijn per slot van rekening
verwende kijkers geworden.
Spel en vormgeving bij deze
productie van Het Nationale
Toneel blijken niettemin in
staat een bepaalde spanning op
te roepen en circa anderhalf
uur vast te houden.
'Misery.' is de titel van een ro
man van Stephen King die door
Simon Moore is bewerkt tot het
gelijknamige toneelstuk dat op
zijn beurt weer in vertaling
door regisseur Lodewijk de
Boer onder handen is geno
men. Twee sterke acteurs gaan
met elkaar de confrontatie aan:
Eric Schneider als de bestseller
auteur en Geert de Jong als
diens 'allergrootste' fan Annie
Wilkes.
De schrijver is bij een ongeluk
gewond geraakt en wordt bij
toeval ontdekt door Annie Wil
kes. Even lijkt het nog, alsof ze
hem liefdevol zal verzorgen,
juist omdat het haar geliefde
schrijver is. Maar de schrijver
heeft zijn bestsellerreeks rond
heldin 'Misery' inmiddels afge
sloten. Als Annie Wilkes dat te
weten komt, slaan bij haar alle
stoppen door. De schrijver is
dan het totaal afhankelijke
slachtoffer van een gevaarlijk
dolgedraaide fan.
De ruimte waarin zij zich be
vinden, wordt omgeven door
een leeg staketsel dat op een
huis lijkt maar met behulp van
lichteffecten behoorlijk spook
achtig kan aandoen. Voeg daar
bij nog enkele uitgekiende mu
ziek- en geluidsfragmenten en
het beeld is compleet.
Geert de Jong steelt de show als
de volstrekt onberekenbare An
nie Wilkes. Eric Schneider is ge
doemd het lijdend voorwerp te
spelen. Maar af en toe veran
dert er iets in het machtseven
wicht tussen beiden, zelfs cyni
sche humor krijgt nu en dan
een kans. Dat geeft de voorstel
ling enige diepgang, waardoor
het resultaat ontstijgt aan het
niveau van alleen maar griezel
effecten. De schrijver met ver
geefse literaire ambities had
slechts succes met zijn 'Misery
'-romannetjes. Het heeft iets
tragisch dal dit succes zich nu
tegen hem lijkt te keren door
toedoen van zijn grootste fan
voor wie de droomwereld van
deze romannetjes het enige
lichtpuntje vormde in een nog
al grauw en triest bestaan.
Toegegeven, het zijn de gang
bare clichés rond producenten
en consumenten van driestui
verromannetjes. Maar in de ge
comprimeerde vorm van deze
theatervoorstelling is het een
onderhoudend gegeven gewor
den.
- edeldag in Poelgeest
De film waar tevoren het
meest naar was uitgeke
ken, is uiteindelijk ook de
grote triomfator geworden
van het 53ste Filmfestival
van Cannes. Dancer In The
Dark, van regisseur Lars
von Trier, heeft ondanks
afwijzende kritieken in een
deel van de pers, de Gou
den Palm gewonnen. Bo
vendien werd popzangeres
Björk voor haar hoofdrol in
deze droevige musical be
kroond als beste actrice.
De Grand Prix van Cannes 2000
werd geschonken aan de zwarte
oorlogskomedie Devils On The
Doorstep, van de Chinese fil
mer Jiang Wen. Veruit de mees
te onderscheidingen kwamen
trouwens bij Aziatische films
terecht. Tony Leung Chiu-Wai
werd als beste acteur bekroond
voor zijn rol in In The Mood
For Love, een op de laatste
competitiedag vertoonde love
story van Wong Kar-Wai, uit
Hongkong. De Regie-prijs werd
geschonken aan de Taiwanees
Edward Yang, maker van het fa
miliedrama Yi Yi (A One And A
Two). De enige Amerikaanse
inzending die op de 'palmares'
terechtkwam was Neil LaBute's
komedie Nurse Betty, waarvan
het scenario het beste werd ge
vonden.
De kleine Jury-Prijs moest
worden gedeeld door de
Zweedse film Songs From The
Second Floor (van Roy Anders-
son) en de Iraanse film Het
Schoolbord, van de 20-jarige
Samira Makhmalbaf die haar
record als jongste competitie
deelnemer uit de historie van
Cannes scherper stelde door nu
ook jongste prijswinnares ooit
te worden. Ze bracht tevens het
dapperste dankwoord van de
De IJslandse zangeres/actrice Björk is blij met haar Gouden Palm.
avond door de hoop uit te spre
ken dat haar bekroning zou
kunnen bijdragen aan de de
mocratisering in haar land. In
haar film had ze het opgeno
men voor de verdrukte Koer
den.
Een jury die uitsluitend naar
debuutfümers had gekeken liet
de hoogste eer van de Camera
d'Or delen door twee eveneens
uit Iran afkomstige filmers;
Hassan Yektapanah (voor Djo-
meh) en Bahman Ghobadi
(voor Een Tijd Voor Dronken
Paarden). Laatstgenoemde film
(vertoond in de Quinzaine-sec-
tie) ging trouwens eveneens
over de tragische situatie waar
in de Koerden verkeren en won
Dikke waterdruppels glijden
langzaam van het grijsgeschil
derde piepschuim. Een beetje
scheef, nog niet in de juiste
kleur en nog niet van beton.
Maar gistermiddag stond hij
een paar uur op het Stations
plein, de fontein Vierkant in
Vierkant van Stijlkunstenaar
Theo van Doesburg. Meteen
na de onthulling hipten vogels
al vrolijk van blok naar blok.
Tot grote vreugde van de leden
van stichting Vierkant in Vier
kant en de erven Van Does
burg.
Om te bewijzen hoe goed de
Van Doesburgfontein op het
Stationsplein zou uitkomen,
werd gisteren een in hout en
piepschuim uitgevoerde repli
ca tijdelijk op het Stationsplein
gezet. Al ruim een jaar zijn er
problemen rond de plaatsing
van het kunstwerk van Theo
van Doesburg, de oprichter
van De Stijl die tussen 1916 en
1922 in Leiden woonde. De er
ven van Van Doesburg hebben
op initiatief van Vierkant in
Vierkant het kunstwerk aange
boden aan de gemeente, mits
de fontein wordt geplaatst op
het Stationsplein. Het college
vindt dit geen goede plek en
stelde vervolgens het Stene-
veltpark voor. Daar komt het
kunstwerk volgens de erven
weer niet tot zijn recht.
Grote afwezige was cultuur
wethouder Pechtold. Juist aan
hem wilden de voorstanders
laten zien hoe goed het kunst
werk staat op het plein.
„Pechtold kon helaas niet ko
men," zegt Petra Hoogeveen
van Vierkant in Vierkant. „Hij
zit vandaag in Drenthe." Ook
de rest van de plaatselijke poli
tiek laat het afweten. „Jammer.
We hebben wel iedereen een
uitnodiging gestuurd."
Van een overweldige belang
stelling van Leidenaars is ook
nSet echt sprake. Al met al trot
seert een twintigtal belangstel
lenden de aanhoudende regen
om de onthulling van het tij
delijke monument mee te ma
ken. Volgens Cees Waal een
Het water stroomde gistermiddag langs de replica van de Van Doesburgfontein. De speciale Stijl-fiets
tocht ging vanwege het slechte weer niet door. foto erik taal
hele goede keuze, want in zijn
openingswoord spreekt de
oud-wethouder van een we
reldprimeur. Bovendien breekt
hij nog maar eens een lans
voor het industrieel erfgoed in
Leiden en hekelt het beleid
van de gemeente. „Het lijkt er
in Leiden wel op dat hoe gro
ter en langduriger het draag
vlak voor iets is, hoe hardnek
kiger de politiek zich daarte
gen verzet." Om daar strijd
vaardig aan toe te voegen.
„Maar het gemeentebestuur
kan de bouw van de fontein
niet tegenhouden."
Nadat T. Leering het zeil van
het bouwwerk heeft getrokken
klinkt een opgelucht applaus.
Van Doesburg op het Stations
plein. Leering, beheerder van
de artiestieke nalatenschap
van Van Doesburg, laat met
een weten dat als het aan hem
ligt de fontein uiteindelijk wel
twee keer zo groot mag wor
den.
Dat is Erik van Tussenbroek
van het archtiectenbureau
Mulder Van Tussenbroek hele
maal met hem eens. Hij maak
te de bouwtekeningen voor de
replica van het ontwerp waar
mee Van Doesburg ooit de
tweede prijs won bij een ont
werpwedstrijd voor een fon
tein op het stationsplein van
Leeuwarden. „Het is geen kant
en klaar ontwerp. Intéressant
bij het tekenen was dat ik me
steeds moest afvragen wat Van
Doesburg er ooit zelf mee
heeft bedoeld. Hij heeft het
ontwerp overigens zelf nooit
een fontein genoemd." De re
acties van de schaarse voorbij
gangers variëren van 'Leuk
hoor zo'n ding, maar van mij
mag het meteen weer weg' tot
'Het lijkt wel een flatgebouw.
Maar hoe langer ik er naar kijk,
hoe mooier het wordt.'
Naast de onthulling van de
fontein hadden de van Does
burg-liefhebbers nog een pri
meur. In samenwerking met
ondermeer Leiden Promotie
en het Rijnlands Architecten
Platform heeft Vierkant in
Vierkant een fietsroute uitge
stippeld. De fietstocht voert
langs de huizen waar Van
Doesburg heeft gewoond en
gebouwen die onder zijn in
vloed zijn gebouwd. Na de
onthulling van het kunstwerk,
vertrok het gezelschap echter
direct naar de droge stations
restauratie. Droog worden met
uitzicht op de van Doesburg
fontein. Fietsen kan altijd nog,
de folder met de route is ver
krijgbaar bij de W Leiden op
de Stationsweg 2d.
