Staatsgreep Paraguay mislukt
Referendumgekte komt Italianen neus uit
FE,
lgen kiezen vanaf
06 burgemeesters
Buitenland
Chirac wil ambtsperiode president beperken - maar nu nog niet
Zwitsers stemmen over economische band met EU
jlversaties in Liechtenstein
In het dwergstaatje Liechtenstein zijn zeven geldmana-
^éarresteerd op verdenking van financiële malversaties. De
hebben belangrijke connecties in en buiten het vorsten-
Eén van hen is parlementlid en broer van een Liechten-
Se rechter. Zijn parlementaire onschendbaarheid is inmid-
en. De broer van een andere verdachte is één van
icè-premiers van de regering. Tot de arrestanten horen ver-
nvee bankemployees, een Oostenrijkse en een Zwitserse,
ocaïneopbrengsten van Colombiaanse drugsbaronnen
Liechtenstein zouden hebben doorgesluisd. Met de wit-
iperaties zijn vermoedelijk miljarden dollars gemoeid.
inieuw doden op Ambon
-18t Militairen hebben in Ambon het bevel gekregen zonder
yhet vuur te openen als er zich weer rellen voordoen. Tot
naatregel kwam het leger nadat de gewelddadigheden in
jlukse stad gisteren vijf levens hadden geëist. In Ambon
wee medewerkers van een luchtvaartmaatschappij ver-
ird toen ze op weg waren naar het vliegveld Laha. Het vlieg-
werd tot zeker 22 mei gesloten omdat medewerkers niet
naar hun werk durven. Een woordvoerder van de lucht-
tmaatschappij Merpati Nusantara heeft dat gezegd. Bij an-
confrontaties kwamen gisteren twee burgers om.
^Jjteranenleider ontkomt aan celstraf
cn« Zimbabwaanse veteranenleider Chenjerai Hunzvi,
lijn aanhang oproept blanke boerderijen te bezetten, is gis-
nop verzoek van de blanke boeren slechts tot een geldboete
jaqe en voorwaardelijke straf veroordeeld. Veteranenleider Hun-
j reeg een boete van 10.000 Zimbabwaanse dollars (625 gul-
u 1 omdat hij weigerde zijn aanhang ervan te overtuigen de
42i ttingen van 1.200 blanke boerderijen te beëindigen en op te
jen met geweld tegen de eigenaars. Blanke boeren waren
nening dat een celstraf van Hunzvi een martelaar zou ma-
waardoor het geweld nog verder zou toenemen, zei David
•kvan de Boerenbond.
livisten Greenpeace vrijgelaten
De vier activisten van de milieuorganisatie Greenpeace
orige week in Japan waren gearresteerd nadat ze een vuil-
randingsinstallatie hadden beklommen, zijn gisteren weer
rije voeten gesteld. De Nederlander Paul Schot, de Belgi-
Marleen van Poeck, de Brit Al Baker en de Canadees Cle-
Lam hebben toegezegd een boete van 70.000 yen (bijna
Igulden) te betalen, heeft Greenpeace gemeld. De vier be
unen op 9 mei eèn van 's werelds grootste vuilverbranders
jen er een spandoek op met de tekst 'Tokyo: Dioxine-
Östad'. Twee dagen later doorzocht de politie het kantoor
Ireenpeace in Tokyo, alsmede het vlaggenschip Rainbow
iorvan de milieuorganisatie.
rkse vliegtuigen in Griekenland
In het kader van een gezamenlijke NAVO-oefening zijn
ICj< het eerst in de geschiedenis Turkse gevechtsvliegtuigen in
a0' enland geland. Daarmee is weer een nieuwe stap gezet in
rbetering van de betrekkingen tussen Athene en Ankara.
en luchtmachtbasis in het midden van Griekenland land-
m rijdag twaalf Turkse F-16-toestellen en drie Hercules-vlieg-
rtei n. De NAVO-oefening in het westen van Griekenland duurt
-)wi leine drie weken. Naast (Je piloten nemen 150 Tprkse ma-
ijfsri infanteristen eraan deel. In totaal doen twaalf lidstaten van
elirï \V0 mee aan de militaire oefening,
lt9° rcedes roept 26.000 auto's terug
gart» Mercedes-Benz heeft wereldwijd 26.000 auto's van
lasse en de Coupé CL teruggeroepen omdat de aircondi-
igvan de tussen eind januari en begin mei gemaakte wa-
oververhit kan raken. DaimlerChrysler meldde gisteren in
[art dat het defect veroorzaakt wordt door een Slecht on-
:el dat van een onderaannemer werd betrokken. Tot nu toe
nkele meldingen binnengekomen over brandlucht. Het
jfzei tot de terugroepactie over te zijn gegaan om te voor
in dat er auto's in brand vliegen.
;anisator extreme sporten stopt
aken» Het Zwitserse Adventure World gaat dicht, zo is gis-
bekendgemaakt. Het in Interlaken gevestigde bedrijf was
fgelopen jaar de organisator van twee avontuurlijke toeris-
istapjes met fatale afloop. Vorige week zaterdag kwam een
rige Amerikaan om het leven toen het bungee-touw waar
lij naar beneden sprong veel te lang bleek te zijn, waardoor
pletter sloeg. Nog geen tien maanden geleden kwamen 18
iten en drie gidsen van Adventure World om toen de groep
is canyoning werd verrast door een vloedgolf.
gale vuurwerkopslag in Berlijn
Li Ook in Duitsland blijkt de opslag van vuurwerk niet
il goed geregeld. In Berlijn moeten twee vuurwerkdepots
omdat de nodige vergunningen ontbreken. Het bestaan
e eerste opslag, die aan de rand van een woongebied ligt,
lij de gemeente volledig onbekend. Ondanks sussende
len van de firma Comet, die het pand beheert, besloot de
nse senator Strieder van Woningbouw dat de opslag moet
^ójnen. Een tweede vuurwerkopslagplaats, met 1,2 ton
rerk, bleek naast een school te liggen. Ook daarvan wisten
toriteiten niets. De chef van de Berlijnse brandweer zei
9* an dat hij bij een brand zijn mannen zonder aarzeling
binnen zou hebben gestuurd.
- nitieopslag ontploft
iersburg Bij de Russische stad Sint Petersburg is gisteren
rote munitie- en wapenopslagplaats in de lucht gevlogen,
ang kon de brandweer niet bij het vuur in het dorp Muri-
men, omdat er zich voortdurend explosies voordeden.
ns de Russische autoriteiten zijn er ,,als door een wonder"
!ne gewonden gevallen, hoewel de opslagplaats slechts enkele
erden meters verwijderd was van de huizen in het dorp,
'erand van Sint Petersburg.
irempel bij raadsverkiezingen
jë zullen de burgemees-
maf 2006 rechtstreeks
gekozen. De regering-
adt is het daar gisteren
ns geworden. Een ande-
raak is de invoering van
«drempel, van mogelijk
'cent, bij de gemeente-
•rkiezingen om versnip-
van het politieke krach-
Ite vermijden,
burgemeesters zullen,
tans en Italiaans voor
in twee rondes worden
In de eerste ronde
alle partijen een kandi-
ir voren schuiven. In de
ronde treden de sterkste
iten tegen elkaar in het
Ik.
öars-groene regering die
J-c één jaar in het zadel zit,
politieke vernieuwing
het vaandel staan. Van-
PARUS CEES VAN ZWEEDEN
CORRESPONDENT
Behalve hun liefde voor het zwakke
geslacht hadden Giscard d'Estaing,
Mitterrand en Chirac in het prille be
gin van hun politieke loopbanen nog
twee dingen gemeen. Het eerste was
dat ze alle drie van mening waren dat
de macht en de ambtstermijn van de
president ingeperkt moest worden.
En het tweede was dat zij die mening
prompt herzagen toen ze in het Ely-
sée Paleis hun intrek namen.
Maar voor het eerst sinds de creatie
van de Vijfde Republiek in 1958 is er
nu een gerede kans dat de volgende
president maar voor vijf jaar gekozen
wordt, twee jaar minder dan tot dus
verre. De reden: Jacques Chirac, de
huidige man, is bij de volgende presi
dentsverkiezingen zeventig zomers
oud. Te oud, zo beseft hij zelf, om het
volk te verleiden hem nog eens voor
zeven jaar te kiezen.
De Vijfde Republiek was een schep
ping van Charles de Gaulle, die een
einde wilde maken aan de politieke in
stabiliteit die tot 1958 heerste. Frank
rijk moest een president krijgen die 'de
bron en bezitter van alle macht' was.
De president zou naar hartelust kun
nen frauderen en hoereren. Hij zou
politieke tegenstanders kunnen afluis
teren, politieke vriendjes in de watten
kunnen leggen. Hij zou met de atoom-
knop kunnen spelen, als het buiten
land niet luisterde. En hij zou het par
lement kunnen ontbinden, als het bin
nenland ongehoorzaam was. Maar hij
zou zelf nooit kunnen worden afgezet.
En dat alles gedurende zeven jaar.
De socialist Mitterrand walgde van dit
systeem, dat hij in een schotschrift
duidde als 'de permanente staats
greep'. Maar zodra hij eenmaal de kle
ren van de keizer aanhad, zwolg Mit
terrand in de macht. Na de eerste
ambtsperiode van zeven jaar loog hij
over zijn kanker om nog een keer voor
zeven jaar gekozen te worden.
Chirac won in 1995 de verkiezingen
door zich als de grote hervormer op te
werpen, maar ook hij was niet van zins
vroegtijdig afstand te doen van de
troon. Deze week groef Valérie Giscard
d'Estaing edoch een kuil voor Chirac,
waar de zittende president moeilijk
omheen kan. Als president peinsde
Giscard er niet over om vroegtijdig op
te krassen, hoewel hij zich door een
mensenetende dictator met diaman
ten had laten omhangen. Maar eüs lid
van het parlement diende hij deze
week een wetsvoorstel in voor een her
vorming van de grondwet. Doel: de
ambtstermijn van de president met
twee jaar bekorten.
Chirac zou het plan waarschijnlijk wel
kunnen torpederen, maar een kamer
brede meerderheid van het parlement
is voor het wetsvoorstel, wat Chirac
weinig manoeuvreerruimte laat. Als hij
het project afschiet, zou hij bij de ver
kiezingen in 2002 een modderfiguur
slaan. Zijn opponent, de socialist
Jospin (nu premier), zou zich als grote
hervormer kunnen opwerpen. En hij,
Chirac, zou het volk moeten zien wijs
te maken dat hij ook op zijn 77ste nog
een begenadigd leider zou zijn.
Vandaar dat Chirac nu 'nadenkt' over
het snode plan van zijn gezworen vij
and Giscard. Dat proces van overpein
zing zal enige tijd gaan vergen, zo
wordt in Parijs gevreesd, want het is
niet Chiracs bedoeling volgende
maand al een referendum over de
grondwetswijziging uit te schrijven.
Daarmee zou hij een roep ontketenen
om voor 2002 af te treden.
Het komende half jaar kan er geen
sprake zijn van een referendum, zo
gaat de redenering, omdat president
en regering te druk zijn met Europa
(waarvan ze dan het voorzitterschap
bekleden). En begin 2001 gaat even
min vanwege de plaatselijke verkiezin
gen. Dat betekent dat de Vijfde Repu
bliek waarschijnlijk in het najaar van
2001 ten grave wordt gedragen, slechts
een half jaar voor de presidentsverkie
zingen.
Ex-generaal ontkent betrokkenheid bij coup
Britten steunen
Deense aanpak
van hooligans
De Britse regering heeft het gis
teren opgenomen voor het be
sluit van de Deense autoriteiten
om vijftien gearresteerde Britse
voetbalvandalen niet te vervol
gen, maar onmiddellijk uit te
wijzen. „Wie zijn wij om kritiek
te hebben op de Denen. Het
was bovendien niet de Deense
politie die de rellen begon,
maar die zogenaamde voetbal
fans", aldus een woordvoerder
van premier Blair.
De regering reageerde hier
mee op kritiek in onder andere
Britse politiekringen op de ver
meende Deense lankmoedig
heid bij de rellen tussen Engel
se en Turkse voetbalfans, eer
der deze week in Kopenhagen.
Nu de vijftien niet vervolgd
worden, hebben de Britse auto
riteiten niet de mogelijkheid
hen een uitreisverbod op te leg
gen en voor Euro 2000 hun pas
poorten in te nemen. Eind vorig
jaar is wetgeving van kracht ge
worden die het mogelijk maakt
veroordeelde hooligans een uit
reisverbod op te leggen. Van
wege de late invoering ervan is
het overigens tot nog toe in
slechts 130 gevallen gelukt zo'n
uitreisverbod op te leggen.
Deze 130 mogen volgende
maand niet naar Euro 2000. Ze
dienen, op straffe van tiendui
zenden guldens boete of maan
den cel, tijdelijk hun paspoort
in te leveren. De politie zal er
ook daadwerkelijk op toezien
dat dat gebeurt.
Soldaten hebben positie gekozen ter verdediging van het parlementsgebouw van Paraguay.
De Paraguayaanse ex-generaal Lino César Oviedo heeft ontkend betrokken te zijn ge
weest bij een couppoging van militairen gisterochtend. De autoriteiten van Paraguay
beschuldigen hem ervan de militairen te hebben aangezet tot de staatsgreep. „Ik heb
niets met de militairen te maken die in opstand zijn gekomen", zei Oviedo op de ra
diozender Radio CarapaDe ex-generaal is ondergedoken. De autoriteiten zoeken
hem wegens een couppoging in 1996. Daarvoor moet hij nog tien jaar de cel in.
ASUNCION AFP-EFE-Rtr
Ongeveer honderd militairen in
Paraguay hebben gisterochtend
vergeefs een greep naar de
macht gedaan. Zij bezetten de
belangrijkste militaire kazerne
in de hoofdstad Asuncion en
schoten met een tank een gat in
het parlementsgebouw. Kolo
nels buiten dienst en lage offi
cieren kwamen volgens media
berichten in het Zuid-Ameri
kaanse land in opstand ter on
dersteuning van Oviedo. Ze
openden het vuur op het parle
mentsgebouw en schoten ook
rond het hoofdkwartier van de
politie. Van daar trokken ze met
tanks naar het stadscentr um.
De Paraguyaanse luchtmacht
(FAP), trouw aan de regering,
zette de tegenaanval in, zo
meldde FAP-woordvoerder ko
lonel Ocampos. Kolonel Carlos
Socrates Ramirez maakte later
bekend dat de opstandige mili
tairen met de regering tot een
akkoord waren gekomen. Vol
gens het ministerie van binnen
landde zaken zijn vijftien op
standelingen gearresteerd. Het
hoofd van de politie zou intus
sen zijn ontslagen. President
Luis Gonzalez Macchi zei dat
diegenen die de wet hebben
overtreden meedogenloos zul
len worden gestraft.
De Verenigde Staten en de
buurlanden van Paraguay ver-
FOTO EPA NORBERTO DUARTE
oordeelden de actie direct. De
voorzitter van het parlement
omschreef Oviedo tegenover
CNN als een psychopaat. Ex-ge
neraal Oviedo's staatsgreep
mislukte in 1996, maar hij aast
naar verluidt nog steeds op de
macht. Hij wordt door de Para
guyaanse justitie gezocht we
gens de coup en wegens moge
lijke betrokkenheid bij de
moord op vice-president Luis
Maria Argana in maart vorig
jaar.
De Zwitsers gaan morgen naar de stem
bus om in een referendum hun mening
te geven over een pakket van zeven ver
dragen voor nauwere economische sa
menwerking met de Europese Unie. In
1992 wees de Zwitserse bevolking de
deelname aan de Europese Economi
sche Ruimte nog af, maar in het voorstel
was toen ook sprake van een politieke
binding met de EU-lidstaten. Morgen
gaat het alleen om een economisch ak
koord, maai- de tegenstanders presente
ren het desondanks als een door hen ge
vreesde eerste stap de unie in.
Na de nederlaag van 1992 moest de re
gering de officiële aanvraag van het EU-
lidmaatschap formeel intrekken en be
gonnen nieuwe onderhandelingen,
maar nu voor zeven afzonderlijke ver
dragen. De verdragen worden als één
pakket aan de bevolking voorgelegd,
maar van ëen opgaan in de unie is geen
sprake meer. De regering heeft lang en
taai onderhandeld over de zeven verdra
gen over luchtvaart, vrachtverkeer, land
bouw, wëtenschappelijke samenwer
king, openbare aanbestedingen, het vrije
verkeer van personen en het erkennen
van eikaars technische normen.
Alhoewel peilingen aangeven dat zo'n
zestig procent van de mensen voor zal
stemmen, zijn de voorstanders toch be
zorgd omdat de Zwitserse kiezer zich
soms onvoorspelbaar kan.gedragen. De
voorstanders (alle grote politieke partij
en, het zakenleven en de vakbonden)
vrezen dat een 'nee' zal leiden tot isola
tie omdat de EU zich dan geheel zal
richten op de uitbreiding naar het oos
ten en Zwitserland verder links zal laten
liggen. De stemming kan een direct ef
fect hebben op de pogingen van Swiss
air de Belgische maatschappij Sabena
over te nemen. Die overname kan alleen
doorgaan als het pakket verdragen
wordt aangenomen, want alleen dan
kan de gefuseerde maatschappij dezelf
de rechten hebben als alle andere maat
schappijen die in de EU gevestigd zijn.
De nationalisten, die extra geïrriteerd
zijn over de EU vanwege de sancties te
gen buurland Oostenrijk wegens de re
geringsdeelname van de rechts-extreme
Vrijheidspartij, zeggen dat het Zwitser
land zo voor de wind gaat juist omdat
het land buiten de EU is gebleven.
Omstreden is het transportakkoord van
wege de afspraak dat Zwitserland vanaf
2001 vrachtwagens van veertig ton moet
toelaten op de doorgaande wegen tus
sen Duitsland, Frankrijk en Italië. In ruil
daarvoor mag het land echter een tran-
sitbedrag vragen dat afhankelijk is van
gewicht, afstand en de mate van uitlaat
gassen. Met het geld worden extra
spoorwegen door de Alpen aangelegd.
Dodelijke
'hergeboorte'
GOLDEN AP
In de Verenigde Staten zijn
vier personen aangeklaagd
wegens kindermishandeling
in verband met de dood van
een meisje tijdens een zoge
noemde rebirthing (herge
boorte) therapie. De 10-jari-
ge Cahdace Newmaker
kwam door verstikking om
het leven nadat zij in een
flanellen laken was gerold en
er kussens tegen haar hoofd
waren gedrukt om contrac
ties van de baarmoeder na te
bootsen.
De pleegmoeder had haar
dochter al verschillende be
handelingen laten onder
gaan voor depressie en de
gevolgen van emotionele
verwaarlozing voordat zij
zich bij het centrum van
Connell Watkins in meldde
voor een twee weken duren
de behandeling. Tijdens de
'hergeboorte' drukten de
therapeute en twee andere
medewerkers van het cen
trum op de kussens, terwijl
de moeder Candace aan
moedigde zich naar buiten
te worstelen. Toen zij het la
ken weer uitrolden troffen zij
het meisje bewegingloos aan
en een dag later overleed het
in het ziekenhuis.
cif volgend jaar moeten bij alle
verkiezingen evenveel vrouwen
als mannen op de lijsten staan.
Vrouwelijke kandidaten moeten
echter ook een reële kans krij
gen. Tot 2005 moet er tenmin
ste een man of vrouw onder de
eerste drie kandidaten zijn.
Daarna moeten de eerste twee
kandidaten van verschillend ge
slacht zijn.
Verhofstadt is niet bang dat
Filip Dewinter, boegbeeld van
het extreemrechtse Vlaams
Blok, langs deze weg in Antwer
pen burgemeester kan worden.
De Scheldestad is het bolwerk
van Dewinter en zijn partij. ,,Ik
heb niet de indruk dat hij vijftig
procent van de Antwerpenaren
gelukkig maakt", stelde de pre
mier. De eerstvolgende ge
meenteraadsverkiezingen zijn
in oktober. Volgens recente
opiniepeilingen zou het Blok
uitkomen op 28 procent.
ROME» HANS GELEUNSE
CORRESPONDENT
Liefst zeven keer mogen Italiaanse
kiezers morgen hun mening geven.
De volksstemmingen gaan over za
ken als een nieuw kiesstelsel, hervor
ming van de rechterlijke macht, be
lastinggeld voor politieke partijen en
ontslagrecht. Punt van zorg is de op
komst. Bij referenda in 1997 en 1999
kwam het grondwettelijk verplichte
quorum (51 procent) niet opdagen,
dus waren de uitkomsten ongeldig.
Ook voor morgen ziet het er slecht
uit. Volgens peilingen blijft zestig
procent van het kiesvolk thuis.
De kiezers zijn doodziek van de refe
rendumgekte van de politici. Hooguit
veertig procent wil morgen de moeite
nemen om si of no aan te kruisen. Dat
moet gebeuren op stemformulieren
die voor de zekerheid in verschillende
kleuren zijn uitgevoerd. Want volgens
recent onderzoek zweeft dertig pro
cent van de Italianen tussen de 16 en
65 jaar op de grens van analfabetisme.
Geef de kiezers eens ongelijk dat ze
een broertje dood hebben aan de
volksstemmingen. Ze moeten opdra
ven omdat de politici zichzelf een bre
vet van onvermogen hebben opge
speld. Een aantal van de zeven onder
werpen had makkelijk door een ver
antwoordelijk parlement zelf kunnen
worden opgelost, maar verdeeldheid
binnen regerings- en oppositieblok
verhindert dat. Zeer pijnlijk komt dat
tot uiting bij" de kwestie waarnaar de
meeste aandacht uitgaat: het rode for
mulier dat vraagt om afschaffing van
het huidige kiessysteem. Het bestaan
de systeem verdeelt de 630 zetels van
de Italiaanse Tweede Kamer voor drie
kwart via een districtenstelsel. De res
terende zetels worden via evenredige
vertegenwoordiging toegewezen. Het
resultaat daarvan is dat splinterpartij
en vrij gemakkelijk op het parlemen
taire fluweel kunnen belanden. Die
kleintjes - verantwoordelijk voor de
chronische politieke instabiliteit - zijn
uit overlevingsdrang in meerderheid
mordicus tegen een nieuw kiesstelsel.
Het maakt daarbij niet uit of ze bij de
oppositie horen of in het regerings
kamp zitten. Dus voeren ze een nee
campagne. Die zou weinig effect sorte
ren als oppositieleider Silvio Berlusco
ni, wiens Forza Italia de grootste partij
van het land is, het referendum zou
steunen. Zijn bondgenoot Gianfranco
Fini van Alleanza Nazionale (AN) doet
dat wel, maar Berlusconi ruikt ander
politiek gewin. Zijn slogan: 'Blijf thuis
en stuur de regering naar huis'.
Berlusconi eist dat de regering opstapt
als morgen te weinig kiezers komen
opdraven. De gloednieuwe premier
Amato schrok daar zo van, dat hij de
regering plots een 'neutrale positie'
ten opzichte van het referendum liet
innemen. Gaat het mis, dan kunnen
wij daarop niet worden aangesproken,
redeneert hij. Nadat centrum-links
vier jaar heeft geijverd voor de hervor
mingen die morgen aan het volk wor
den voorgelegd, maakt nogal een gots
pe van die koerswending van Amato.
Zoals ook Berlusconi's kretologie over
'communistische referenda' tot de po
litieke idiotie mag worden gerekend.
Inhoudelijk staat hij Berlusconi im
mers achter zeker vier van de zeven
volksraadplegingen. Maar 'de verkoper
Berlusconi', zoals het linkse dagblad
La Repubblica hem noemt, heeft al
zijn politieke fortuin geïnvesteerd in
het veroorzaken van een kabinetscrisis
en vervroegde verkiezingen. Om zijn
bondgenoten binnenboord te houden,
heeft hij AN-leider Fini al de functie
van vice-premier toegezegd. De kans is
groot dat Berlusconi slaagt. De dood
zieke kiezers weten na 47 naoorlogse
referenda dat hun keuzes dezelfde rol
spelen als toiletpapier. Omdat volks
stemmingen slechts kunnen gaan over
afschaffing van (delen van) wetten
hebben de politici altijd het laatste
woord. Zij immers maken de nieuwe
wetten. Iedereen herinnert zich nog
dat zeven jaar geleden 90,3 procent
van de referendumgangers de wet over
staatssubsidie voor politieke partijen
naar de prullenbak verwees. De partij
en sloegen daarop de handen ineen en
introduceerden doodleuk alternatieve
wetjes. Zo konden de partijkassen de
afgelopen drie jaar et ruim 1,3 miljard
gulden belastinggeld worden gespekt.
Veel Italianen geven daarom de voor
keur niet aan het pak stemformulie
ren, maar aan het badpak.
