r^F\ 1 i m-
pii
Denksport
m
m
m
fi
A
A,
w
r hrideen
bridgen heeft vele aangename bijver-
inselen. Niet de minste is de combina-
[fizen en bridgen. Niet voor niets zijn de
irganiseerde bridgereizen geweldig po-
iir geworden. Maar ook voor de modale
itrijdbridger is het leuk om aan een in-
itionaal toernooi mee te doen. Bridgen
jn een buitenlands paar geeft een extra
[ensie aan het bridgen. En de eombina-
bridgereis naar het buitenland en inter
zonaal toernooi is best de moeite van
proberen waard. April in Portugal, in
iril/Cascaïs was een aan te bevelen
abinatie (inl. bij G. Limmen
-5051539) met een viertallentoernooi
ngift een groot parentoernooi. Er werd alleen
,onds gespeeld. Dit was een mooi spel
de leider:
Wtf 9 8 3
itrat
uvas de gever en OW waren kwetsbaar,
bieden: Oost 1 4 Zuid 3 4? (zwak);
Zuid startte met klaverenaas en
iolgde met klaverenvrouw, die Oost
pst troeven. Als de ruitens goed verdeeld
■n en de troeven niet te slecht moet het
ract te maken zijn. Eerst de bijkleur,
in het ergste geval moet de leider over
nen gaan op heen en weer troeven. Op
?naas valt bij Zuid de vrouw. Iloe ver-
Met een keer troeven van de ruitens
West is de ruitenkleur vrij, mits? In de
de moet dan de boer worden bijge-
ld: Daarna ging de leider met harten
'e,Ui [de overkant en speelde ruiten voor de
,eer* aid kon troeven of niet. Stel Zuid troef-
if en speelde opnieuw klaveren. Oost
le opnieuw. En een kleine ruiten werd
West getroefd (of overgetroefd). De
;r kon het niet meer fout doen: Schop-
i schoppen door en de rest was
Oost. Bij elke 3-2-verdeling van troef
de leider zo het contract gemaakt,
als Zuid niet meteen zou aftroeven. Dit
het spel:
H 3
V B 9 7
♦10865
752
V 10 9 7 2
3
A H 9 4 3 2
H
V 10 9 7 2
¥3
AH9432
had geen verweer tegen dit afspelen
leider. Ook het tweede spel was in-
sant vanwege het afspelen:
A 10^
B 10 6 4
AH 10
B 6 4
W^(
was de gever en OW waren kwetsbaar,
lieden was eenvoudig: Oost 1 SA; West
Zuid kwam uit met 4 7. Bij Noord ver-
n de boer. Een kleine ruiten naar de
iaan erd genomen met de vrouw. Noord
'o rimet klaverenheer na. Het is goed om
ikgi e nemen. De leider heeft al 10 slagen
in op. Moet de leider nog snijden in har-
u v p de vrouw of de 10 slagen meenemen
n parenwedstrijd? Om in dit stadium
ijden is veel te gevaarlijk omdat de kla-
(SS(ikleur open ligt. Eerst de ruitens en
ed^ppens incasseren en dan snijden gaat
want Oost is dan aan slag en West
geen aankomer meer. De echte pa-
igers gingen voor de snit in een vroeg
um. De rekenaars prezen hun geluk,
Zuid niet was gestart met klaveren,
Noord moest ongetwijfeld H V 10 x
ebben en had dan na ruitenvrouw al
averens kunnen incasseren. De reke-
oice i pakten na klaverenaas hun ruiten-
eurs; schoppenaas en 4 10 en gingen
hartenaas naar de Oosthand. Ook de
an de slagen werd meegenomen. Wat
West op de laatste schoppen- en rui-
ig bijspelen? Klaveren aanhouden had
zin. Alles ging vanzelf, want dit was
ele spel:
B
¥9732
V93
H V 10 9 8
H V 8 4
A H 5
B 8 7 2
A7
If slagen betekende een 90%-score.
ilag minder ging er 30% af. Maar
gaan in 3 SA leverde maar een 5%
op!
ge en tweede lijst met zomeravonddrives 2000 ziet
tut. MAANDAG: Haarlem, Groot Slem|) (in juni en
tratttnclden a/d zaal of via 023-53 (1512.BC Lisse vanaf 5
,ra| .'I augustus in het Poelhuys. Inschrijven aan de zaal
2-415253 Leimuiden 200Ó, 5 juni en tan 31 |uli t/m
us in café Keijzer. Aanmelden aan de zaal of via
52/506234. Warmond, Warmonder bridgeclub bij
nnis op 5. 19 juni, op 26 juni 2000 de welbekende
VE en verder vanaf 3 juli. Aanmelden aan de zaal of
ol 1751 DINSDAG: Albnaar. RKABC in de Hoeflnn
\anmelden a/d zaal of via 072-5123372 Alphen
i. bij BC Castellum in zaal De Ridder. Aanmelden
Informatie 071-3415521 Alphen aan den Rijn, BC
•ef vanal 20 juni Aanmelden in zaal Passepartout
bij BC Bodegraven, zaal Evertshuis. Vanaf 13 juni.
aan de zaal. Informatie 0172-613805,
5 en 0172-615098,Buitenkaag bij de kaagse
na°l 9.00 "uT KatlvijkbiTBC^Vbrug^^De'Ros3
if 30/5. Aanmelden a/d zaaf of 071-4072913 Lcider-
BC. clubgebouw LBC vanaf 27 juni Inschrijving aan
ilormatic 071-5413323. Roelofnrendsveen bij BC Al-
ls ce n cafe Pepersteeg.Vanaf 30 mei. Inschrijving aan de
mi.itie 071-3319999/ 3312778. WOENSDAG: Bergen
tde Raethuis'. Vanaf 3 mei. Aanmelden a/d zaal of
:29. I lazerswoude bij BC Het Anker in gebouw An-
i( 14 juni Inschrijven aan de zaal. Informatie
119. Limmen in de 'Vredeburg'. Vanaf 17 mei. Aan-
cl zaal of 072-5051950 Leiden in het denksportcen-
C ADG/ Crash en De Sleutels vanaf 27 juni Inschrij-
4» zaal of via 071-5723229. Sassenheim bij BC De
gebouw De Wasbeek vanaf 7 juni. lnschri|ven aan
0252-212907 Schagen
ïaf 19 mei Aanmelden a/d zaal of
551456.
DAG: Alkmaar. RkABC in de Hoef Inn Aanmelden
fvia 072-5123372 Haarlem Groot Slemp (in juni en
melden a/d zaal of via 023-5331512.Haarlem,
Josephine. Lokatie 'Vereeniging', Zijlweg 1vanaf
in melden aan de zaal of via 023-5316495. Hoorn in
eel Centrum Aanmelden, via 0229-214755. Leider-
J3C in clubgebouw LBC.Vanaf 29 juni. Inschrijven
al Informatie 071-5890556. Noordwijk bij BC De
Vanaf 18 mei in Dorpshuis De Kuip. Inschrijving
al Informatie 071-3619588 of 071 3619443 of 071
ijk bi) BC De Vuurbaak Vanaf 11 mei in ZaaJ
zaal. Oegstgeest bij BC De
lis. Aanmelden aan de zaal
)908.Sassenheim bij BC Sas-
vanaf 8 juni in De Wasbeek. Inschrijven aan de
latic 0252-213273/213282 of 0252-215595. St.Pan-
'de Geist' Aanmelden a/d zaal of
23/5111770. VRIJ DAG: Bergen in hel Oude Raet-
nielden 072-5159003.In t Veld bij Bridgepromotie
m'" 1 "of 0226-423342
Aanmelden a
Informatie
PUZZEL
1 I 2 3 p 6 7 8
^Hl2 13 ^Hl4
16 17 HF9 19 ■■20 [21I
22
25 2^ 2^
■■30 31 H32 33 HB
36 ^H37 38 ^H39 40 ^HTl
42 43 ■■44 45 U46 47
48 ■^■■50 7
51 ^^^H53 5^^^EÖ
■■56 57 ■■58 59 Hl
60
Kruiswoordraadsel Oplossing
nummer 19
De twee gevraagde woorden van de puz
zel van vorige week waren:
GELDLENING en KASBOEK
nummer 20
Horizontaal:
1. Muziekgezelschap; 5. soort kopie; 10.
bid; 11. tijdperk; 12. onbebouwd; 14.
grote fan; 16. schattig; 18. mevrouw; 20.
hardhorend; 22. vis; 23. trotse houding;
24. onderricht; 25. god van de liefde; 27.
wegverloop; 29. eens; 30. allengs; 32.
geweldig; 34. muzieknoot; 35. vaartuig;
37. begroten; 39. aanvang; 42. levens
lucht; 44. loshangende draad; 46. Engelse
adellijke titel; 48. plomp; 49. Europeaan;
50. Trans-Europa-express; 51. heilige
stier; 53. bloem; 55. salonmeubel; 56.
bombarie; 58. lijn; 60. cijfer; 61. weinig
samenhangend; 62. beroep; 63. iets dat
bijzonder aangenaam is.
Verticaal:
1. Beter worden; 2. onderpand; 3. pape
gaai; 4. aanduiding; 6. uitdrukking; 7.
roem; 8. las; 9. schat; 12. domvroom; 13.
toegangsbewijs; 14. bedrog; 15. zuil; 17.
gevangenis; 19. projectieplaatje; 21. uit
roep van schrik; 26. oliehoudend gewas;
27. kweker; 28. alleen; 29. drinkgelag; 31.
masker; 33. gezichtsorgaan; 36. tropische
ziekte; 37. streek; 38. kinderlijk; 39. mine
raal; 40. volk; 41. flatteus; 43. zeepwater;
45. hevig; 47. vertragingstoestel; 52. tijd
verdrijf; 53. deel van het oog; 54. Ierland;
55. zachtaardig; 57. gewas; 59. cijfer.
Welke woorden worden gevormd door
de letters van de volgende vakjes: 1 56
34 62 8 32 36 21 29 40 en 63
23 27 54 37 58 11 53 49 25
Oplossingen van de kruiswoordpuzzel en/of het cryptogram, bij voorkeur per brief
kaart, dienen uiterlijk woensdag a.s. in het bezit te zijn van het Redactiesecretariaat
Leidsch Dagblad, Postbus 54, 2300 AB Leiden. Onder de inzenders worden twee ca
deaubonnen van 25 gulden verloot.
Winnaars
De heer C. van Dam,
Derk Bolhuisstraat 35, Noordwijk
(cryptogram).
L. A. Schrader,
Buitendijklaan 128, Leiderdorp
(kruiswoord).
Cryptogram nummer 20
Horizontaal:
6. De verdienste van een acteur? (11); 8.
Mannetjesvissen? (13); 9. Wrange lekkernij bij de kof
fie (12); 12. De kosten van de wijn zijn nihil (5); 13.
De binnenvaart (6); 15. Pittige mogendheid? (9); 16.
Hoe is het mogelijk, hij breekt! (5); 18. Voetballers en
pianisten (14); 19. Nam een dier weg van de veehou
der (9); 22. Sprekende werkstukken (9).
Verticaal:
1Over deze leestekens is men het niet eens (13); 2.
Deze snelheid is in orde (12); 3. Windzak (4); 4.
Opruiende vloeistof? (9); 5. Het is een raadsel als
moeder volgt (4); 7. Waaghalzen in het bedrijfsleven
(11); 10. Verblijfplaats van een opper? (7); 11. Flacon
om op te schieten? (11); 14. Eindeloos schilderen met
geestdrift (5); 17. Opwindend reinigen (7); 20. Het
orgaan van een tapkast (4); 21. Voor haar komt een
heks terug (3).
Oplossing
nummer 19
Horizontaal:
5. Lichting; 6. vakexamen; 9.
zijpad; 10. waarom; 12. kan
toorkrukken; 13. speelterrein;
15. kras; 16. Fortuna; 18.
afslag; 20. uitweg; 21. vlucht
auto.
Verticaal:
1. Slaapzak; 2. scheppings
drift; 3. strandlopers; 4.
onderwereldfiguur; 7. baar; 8.
zoeker; 11. medicament; 14.
eerzucht; 17. uitval; 19. love.
DAMMEN
Het inmiddels zomerse weer
bracht mij op het idee u van
daag een min of meer luchtige
serie problemen voor te schote
len. Zoals u ziet heb ik gekozen
voor een zestal vraagstukjes
met een redelijk 'natuurlijke'
aanvangstand. Voor heel veel
oplossers is dat een extra prik
kel om met dit soort problemen
aan de slag te gaan. De oplos
singen zijn over het algemeen
verrassend en toch niet al te
moeilijk te vinden. Deze serie
kent een in principe nogal wis
selende moeilijkheidsgraad met
een willekeurige volgorde. Na
dat ik u ter controle de cijfer-
standen heb gegeven en er wel
licht ten overvloede nog aan
toevoeg dat in alle diagrammen
wit aan zet wint, mag u wat mij
betreft beginnen. Ik wens u veel
plezier!
Cijferstanden:
Diagram 1: wit 25, 26, 29, 32,
34, 38, 39, 40, 45, 47, 49; zwart
6, 9, 11.12,14, 16, 18,19, 23, 30,
36.
Diagram 2: wit 24, 29, 37, 38,
40, 44, 47, 48, 50; zwart 7, 8, 9,
13,15, 20, 26, 27, 35.
Diagram 3: wit 11, 15, 16, 17,
30, 40, 48; zwart 1, 4, 14, 19, 32,
33, 38.
O
a
q
P
O
0
q
O
P
i
O
O
O
O
Q
Öj
q
d
d
P
p
P
p
d
li
lllll
S
q
P
lllll
lil
lllll
q
d
d
I
O
p
P,
q
lllll
s
q
P
d
p
q
q
'd
q
q
O
p
q
P
O
O
Diagram nr. 4
Diagram 4: wit 17, 27, 29, 32,
39, 42, 49; zwart 8. 10, 12. 16,
18, 20, 30.
5: wit 23, 25, 29, 32,
Diagram nr. 5
34, 35, 36, 38, 47; zwart 4, 7, 9,
10, 14, 17, 26, 28.
Diagram 6: wit 16, 26, 32, 33,
34, 38, 39, 40, 41, 44, 45, 46, 49,
SCHAKEN
Paul Bierenbroodspot
De ramp in Enschede heeft een
abrupt einde betekend van en
kele KNSB-wedstrijden. ZSC
Saende speelde op zo'n 1000
meter van de plek des onheils
tegen de plaatselijke vereniging.
Dr. Max Euwe. In de Hoge
school Enschede vonden verder
ook nog de wedstrijden HSC-
-BAT Zevenaar en ESGOO
2-Schaakstad Apeldoorn 3
plaat. Vanaf drie uur klonk er
het geluid van vuurwerk en
rond half vier trilde de Hoge
school op zijn grondvesten
door een enorme-knal. Toen
werd er nog zo goed en kwaad
als het ging doorgespeeld, maar
niet veel later volgde een twee
de knal, die veel zwaarder was.
De meeste spelers vluchtten
met pijn in de oren naar de kel
der, niet precies wetende wat er
aan de hand was. Toen de kust
enigszins veilig leek, gingen er
een aantal schakers op onder
zoek uit. Ze zagen een enorme
zwarte rookwolk en verder
brandende huizen en gewon
den uit het rampgebied. Onder
deze omstandigheden vonden
de teams van BAT Zevenaar en
ZSC Saende dat er niet verder
gespeeld kon worden. Opmer
kelijk is dat de wedstrijd ES
GOO 2 - Schaakstad Apeldoorn
3 wel doorgespeeld werd.
Bij het Nederlands kampioen
schap te Rotterdam is de op
mars van Fritz SSS* gestopt
door Loek van Wely, die daar
door uitstekende vooruitzich
ten heeft gekregen op de eerste
plaats.
11
lllll
lil
1
11
lllll
lllllllll
11
i
A
O
lllll
If!
10
1
','1,11
01
'iiiii
Van Wely - Fritz SSS*
Engelse opening
l.c4 e5 2.g3 Pf6 3.Lg2 Pc6
4.Pc3 Lb4 5.a3
Nu was Fritz op zichzelf aange
wezen, aangezien deze zet niet
in het openingshoek voor
kwam.
5...Lxc3 6.bxc3 0-0?!
Geeft wit de gelegenheid het
centrum vast te leggen, waarna
er een manoeuvreerstelling
ontstaat. De computer moet
streven naar open stellingen,
dus 6...d5 was aangewezen.
7.e4 a6 8.a4 d6 9.d3 Lg4 10.f3
Ld7 1 l.Pe2 Dc8 12.h3 b6 13.f4
Le6?
Toont wederom aan dat com
puters stellingen waar niets
concreets valt te berekenen niet
begrijpen. Een mens zou een
zet als 13...Db7 spelen om ver
volgens b6-b5 door te zetten.
Zwart blijft na de tekstzet zon
der tegenspel.
14.f5 Ld7 15.g4 Pe8 16.Pg3
Dd8 17.g5 Lc8
De doelloosheid van de zwarte
zetten springen in het oog. Van
Wely krijgt alle tijd om zijn stel
ling te versterken.
18.h4 f6 19.Dh5 Pa5 20.Ta3
Wit haalt al het tegenspel eruit.
De tekstzet voorkomt 20...Pb3.
20...De7 21.Pfl Pc6 22.Pe3
Dd7 23.g6 h6 24.Pg4 Ta7
25.Tgl (Zie diagram 1) 1-0
Operator Frans Morsch zag hier
waarderingen van -3 over het
computerscherm flitsen en
vond het welletjes. Wit speelt
op de volgende zet 26.L13, ver
volgens 27.Lclxh6 en na
27...gxh6 28.Pxh6+ Kg7 29.Pf7
met ondekbaar mat.
Ook Sergei Tiviakov leek na een
lange manoeuvreerpartij van de
computer te gaan winnen,
maar een remiseaanbod van
operator Frans Morsch gooide
roet in het eten. Tiviakov irri
teerde zich aan het voorstel en
maakte vervolgens een fout,
waardoor hij de winst weggooi
de. De ex-Rus heeft nog een
protest ingediend, waarin hij
het volle punt opeiste. Het pro
test is in behandeling genomen
en uiteindelijk afgewezen. In de
reglementen is niet geregeld
wanneer een operator remise
mag aanbieden en volgens de
wedstrijdleider was op correcte
manier remise aangeboden.
In de negende ronde moest Ti
viakov winnen om het halve
punt achterstand op Van Wely
goed te maken. Van der Sterren
weigerde echter medewerking
te verlenen (Zie diagram 2).
Zwart staat al mooi, maar met
38.Dd8+ Kh7 39.Dd5 had wit
nog remise kunnen maken. Ti
viakov vergat echter het schaak-
je te geven en bleek toen in een
matnet gelopen te zijn..
38.Dd5 Pd3 39.Dxb5 Pel
40.Kf2 Pd3+
Tijdcontrole gehaald. Zwart
heeft minimaal remise door
zetherhaling, maar er blijkt
meer in te zitten.
41.Kg2 Dc2+ 42.Kh3 Pf2+
43.Kh4 Dd2 44.De8+ Kh7
45.De7 f6 46.g4 Df4 0-1
Mat is niet lang meer uit te stel
len.
Daarmee kwam van der Sterren
op een gedeeld derde plaats,
maar dit kon zijn opstelling te
gen Fritz niet veranderen. On
danks zijn hoge klassering
kwam de Amsterdamse groot
meester in de tiende ronde niet
opdagen, daarmee Fritz een re
glementair punt bezorgend.
FILATELIE
Nederland telt ruim 1,1 miljoen postzegel
verzamelaars. Dat meldt het jongste num
mer (24) van Collect, het kwartaaltijdschrift
van PTT Post, dat dit gegeven baseert op
een kortgeleden gehouden onderzoek. Uit
datzelfde onderzoek blijkt dat het verzame
len van postzegels een hobby is die zowel
door mensen met een laag als met een
hoog inkomen wordt beoefend.
Eigenlijk verbaast het mij helemaal niet dat
er zoveel verzamelaars zijn, ondanks het
feit dat Nederland jaren geleden ook al zo
veel telde. Zeker, de hobby heeft een dipje
gekend. Maar ook de filatelie ontwikkelt
zich. Er komen steeds meer mogelijkheden
bij. Het aantal thematische en motiefverza
melaars neemt steeds meer toe, neemt zelfs
geleidelijk aan de plaats in van de landen-
verzamelaars.
En wat te denken van een euro verzameling:
de aanzet voor iets geheel nieuws. Boven
dien breiden steeds meer PPT's hun assor
timent uit. Zeker, je kunt je geld maar één
keer uitgeven. Maar aan de andere kant
kun je door deze jongste ontwikkelingen
het verzamelen ook over een geheel andere
boeg gooien.
De nieuwste aanwinst van PTT Post is bij
voorbeeld de Beursenvelop. Deze wordt
uitgegeven als PTT Post aanwezig is op be
langrijke (filatelie)beurzen in binnen- en
buitenland. De envelop wordt steeds ge
sierd met de vlag van het land waar de
beurs wordt gehouden met daarnaast een
afbeelding die betrekking heeft op de
beurs, terwijl de zegel wordt voorzien van
het desbetreffende gebruikte bijzondere
stempel.
De eerste envelop werd uitgegeven ter gele
genheid van de Huishoudbeurs in Amster
dam. Nummer 2 op de NIPA in Antwerpen
(voorzien van de twee Nederlandse EK-
-voetbalzegels). Verder: 3. Jeugdfilatelie Ze
venhuizen, 4. Stamp Show in Londen, 5.
WIPA, Wenen en 6. World Stamp Expo
2000 in Anaheim, USA.
In Collect 23 deed PTT Post een oproep de
mooiste zegel van 1999 te kiezen. De serie
"Vier jaargetijden' is als eerste uit de bus
gekomen. Nummer 2 werd het velletje
'Tien uit de kunst' en verder 3. Hoogtepun
ten uit de 20-ste eeuw (al weken uitver
kocht), 4. 200 jaar Post (80 cent) en 5. Kuif
je.
De drie zegels die Liechtenstein op 9 mei
heeft uitgegeven ter gelegenheid van de
wereldtentoonstelling EXPO 2000, die van 1
juni tot 31 oktober in Hannover wordt ge
houden (motto 'Mens, natuur en techniek')
zijn nog ontworpen door de in februari
overleden Oostenrijkse kunstenaar
Friedensreich Hundertwasser (waarover ik
LIECHTENSTEIN
half maart uitvoerig berichtte). Hundert
wasser heeft de zegels zelf nog een naam
gegeven: Humusduft (70 rappen), Do Not
Wait Houses-Move (90 rp.) en Auto in
Richtung Natur und Schoepfung (1,10 fr.).
In 1995 werd de leden van de internationa
le Vereniging van Mond- en Voetschilders
gevraagd hoe ze de vrede zien en hoe ze
over de vrede dromen. 281 Schilders stuur
den rond 550 werken op. Drie daarvan prij
ken op evenzoveel zegels die Liechtenstein
eveneens op 9 mei uitgaf: Een vredesduif
boven een landschap van de Italiaan Anto
nio Martini (1,40 fr.), Universele vrede, vo
gels boven de zee en onder een diepblauwe
hemel van de Argentijn Alberto Alvarez
(1,70 fr.) en een Regenboog, die boven een
stralend landschap staat van de Japanner
Eichi Minami (2,20 fr.).
Tot slot verscheen een 1,10 fr.-Europazegel
met het gemeenschappelijke motief.
Werken van Philip von Schanz (overleden
in 1998), een van de bekendste en geliefste
grafici van Zweden, hebben model gestaan
voor de jaarlijkse zomer- en kunstzegels,
die Zweden op 9 mei heeft uitgegeven. Op
twee Brev-zegels (5 kr.) staan de Appelkap-
pe (Appelkan) en Blafarsfat (Bosbessen-
schaal). De zegels zitten in boekjes; vijf van
elke zegel (50 kr.).
'Ortsbilder' in historisch perspectief sieren
dit jaar de Zwitserse Pro-Patriazegels die
10 mei aan de loketten zijn gekomen. Zoals
gebruikelijk bestaat de serie uit vier zegels,
maar in totaal zullen twintig plaatsen met
haar gerenoveerde straatjes en markten
worden verbeeld. Op de eerste set zien we
Nafels GL (70 35 rp.), Tengia TI (70
35 rp.), Brugg AG (90 40 rp.) en Carouge
(90 40 rp Tien van deze laatste zegels
zitten ook in boekjes.
4
