Jezuïeten hebben de wijsheid niet langer in pacl
Bisschop Eijk: 'Geforceerde schijneenheid vermijde
Boeddhisten zien niets in nieuw spiritueel boek RedfieK
Geloof Samenleving
VRIJDAG 19 MEI 2000
VANDAAG
q Vandaag 441 jaar geledeft, op 15 mei 1559, be-
I vestigde paus Pius IV een bul die maakte dat
Nederland in drie aartsbisdommen werd ver
deeld: Kamerijk, Mechelen en Utrecht. Hij vol
deed hiermee aan een verzoek van Filips II van Spanje, die
in die dagen over ons land heerste. De invoering van deze
kerkelijke indeling stuitte op verzet van onder anderen
aartsbisschop Frederik Schenk van Tautenburg en andere
rooms-katholieke geestelijken. Pius IV hield echter voet bij
stuk. Hij was de paus die het vastgelopen concilie van
Trente (1545-1563) weer vlot trok. Daar werden besluiten
genomen over zaken als de erfzonde, de rechtvaardiging,
de sacramenten, de eucharistie, heiligenverering, aflaten,
de opleiding van geestelijken en de residentieplicht van
bisschoppen.
Op 19 mei 1296 stierf de heilige Coelestinus V: abt van een
benedictijnen klooster die tegen zijn zin tot paus werd ge
kozen en binnen twee jaar weer aftrad. Dante plaatst hem
in zijn 'La Divina commedia' bij de lafaards in de hel.
Priester schuilen voor de zon
rome» Onder paraplu's in de kleuren van het Vaticaan zoeken
drie oudere priesters beschutting tegen de felle zon op het Sint
Pietersplein in Rome. Zo'n vijfduizend bisschoppen en priesters
van over de hele wereld woonden gisteren de heilige mis en het
concert ter gelegenheid van de tachtigste verjaardag van paus
Johannes Paulus II bij. foto ap
Kerkendag Noordwijk over toekomst
noordwuk» 'Geloven gaat verder' is morgen het onderwerp van
een kerkendag in Noordwijk. Vanaf elf uur is er van alles te bele
ven in en rond de Grote Kerk aan de Voorstraat. Pastor Kleijn en
twee kinderkoren openen het feest. Een half uur later treden in
gebouw Sartorius, tegenover de Grote Kerk, hervormde, gere
formeerde en katholieke kerkleden onder leiding van voorgan
ger Marcel Barendregt van het Apostolisch Genootschap met el
kaar in discussie over het milieu. In De Kuip is 's middags een
jeugdprogramma, in de kerk wordt gezongen, gedanst en speelt
onder meer de musicalgroep Stromend Water. Om vier uur be
gint in de Grote Kerk de slotviering.
Domineescabaret Vrijzinnig Platform
alphen aan den run Remonstrantse en Vrijzinnige predikanten
verzorgen een cabaretvoorstelling en zangeres Lenny Kuhr
treedt op tijdens de een feest van het Vrijzinnig Platform, zon
dag in de Oudshoornse Kerk aan de Oudshoornseweg 90 in Al
phen. Het cabaretprogramma 'vol ernst en (zelf)spot' van de
dominees heet 'Hoezo tolerant?'. In het Platform werken ker
ken uit Alphen, Boskoop, Nieuwkoop en Woubrugge en Nieuw-
veen samen. Het feest begint om half drie 's middags en kaart
jes kosten 7,50 gulden.
Veiling ten bate van kerkzalen
katwijk aan den run Om geld in te zamelen voor nieuwe zalen
voor de groeiende wijkgemeenten Dorpskerk en Ontmoetings-
kerk houdt de Hervormde Gemeente van Katwijk aan den Rijn
vandaag een 'kerkenveiling'. Vanavond tussen zeven en negen
uur en zaterdag van tien tot twee uur en 's middags van twee tot
vier uur worden zulke uiteenlopende zaken als sjoelbakken, et
sen, computers, schilderen, vleesbonnen en 'kappersbezoek'
geveild. Verder is er een braderie met tombola, een grabbelton
voor de kinderen en is er van alles te eten. De veiling en de bra
derie worden gehouden in de hal en de zalen van de Ontmoe-
tingskerk aan de Nieuwe Duinweg.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE
KERK
Toezegging van beroep: te 's Gra
venmoer, W. van der Wind te Put
ten (voorheen Ned. Geref. predi-
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepbaarstelling: door de clas
sis Franeker is beroepbaar ge
steld, mw. drs. W. Verkuyl, Trom
penburgstraat 12C, 1079 TX
Amsterdam, tel. 020 - 6443918.
ruswuk» anp
De jezuïeten in Nederland hebben zich in de af
gelopen decennia ontwikkeld van verstandelijke
verdedigers van de waarheid tot gevoelige bege
leiders van de moderne mens op zijn geestelijke
zoektocht. De Nederlandse afdeling van de orde
viert vandaag en morgen haar 150-jarig bestaan.
,,Vele jezuïeten zijn hartelijker geworden, to
nen meer aandacht en gevoel, staan dichtbij de
armen en hebben de wijsheid niet langer in
pacht", aldus perschef H. Bijmans. Vanouds
vooral bekend door hun werk in het rooms-ka
tholieke onderwijs, verkennen veel jezuïeten nu
de raakvlakken van hun eerbiedwaardige traditie
met de behoeften van de hedendaagse ontkerke
lijkte mens. Docenten maken plaats voor psy
chotherapeuten en 'geestelijk leidsmannen'.
De eerste jezuïeten kwamen in 1552 in Neder
land aan. Ons land was voor de jezuïeten een
missiegebied, dat vanuit Brussel werd bestuurd.
In 1850 maakte pater Jan Philip Roothaan, de
eerste Nederlandse algemeen overste van de or
de, de 'Hollandsche missie' tot een eigen afde
ling. Nederland telt nu nog 189, meest oudere je
zuïeten. In 1940 waren dat er nog 740.
„Een van de grote veranderingen is dat we niet
meer het gevoel hebben de weg te weten en
mensen mee te moeten trekken, maar naast
mensen willen staan en samen met hen een weg
willen zoeken", zegt G. Brenninkmeijer, directeur
van het Ignatiushuis in Amsterdam. Daar putten
de jezuïeten in hun aanbod van vieringen, medi
tatie en cursussen niet alleen uit het spirituele
erfgoed van stichter Ignatius van Loyola maar
ook uit kunst, poëzie en psychotherapie.
Vooral de raakvlakken tussen religie en psy
chologie hebben hun aandacht, omdat daar vol
gens Brenninkmeijer tegenwoordig veel behoefte
aan is. Ze blijven echter hun christelijke grond
slag trouw, benadrukt hij. „We gaan niet op de
new age-toer. We gaan in gesprek met heden
daagse stromingen, laten mensen er soms van
proeven, maar stellen er ook vragen bij."
De Arnhemse jezuïet en psychotherapeut P.
van Gooi verzorgt cursussen psychosynthese.
Deze methode in de geest van Jung, die zich richt
op het hogere onderbewuste, past volgens hem
goed bij de spiritualiteit van de jezuïeten. „Psy
chosynthese geeft veel ruimte aan de spirituele
krachten in de mens en maakt gebruik van me
thoden als meditatie en verbeelding die
ten bij de geestelijke oefeningen van Ig
Hij is door zijn opleiding psychosynthese
gen zeggen gevoeliger geworden. „Ma
ieten zullen ook altijd studiehoofden^
denkt Brenninkmeijer.
Vandaag vierden de jezuïeten in aanvvi
van de Nederlandse algemeen overste,
Kolvenbach, hun jubileum tijdens een
bijeenkomst in Oudenbosch. Morgen zt
de viering in het Ignadushuis in Am
voort met een symposium over jezuïete
rol van vrouwen in kerk en samenleving,
de erkent deel gehad te hebben aan een JTE
lijke en kerkelijke traditie die vrouweueyi
heeft gedaan", aldus de aankondiging.
nelijke religieuzen willen nu hun leven bi
L 'V
Kerken kunnen zeker van elkaar leren, vindt bisschop
Wim Eijk van Groningen. „Maar we moeten vermijden
dat we elkaar een geforceerde schijneenheid opleggen."
Eijk sprak bij de Friese Raad van Kerken over zijn visie
op oecumene.
kunnen doen. „Een wederzijdse
uitwisseling van eikaars rijk
dom is onmiskenbaar zowel
een vrucht als een stimulans
van de oecumene."
Hoe anders was het in zijn
jeugd. „Als leerling van de ka
tholieke school ging je niet
graag in je eentje langs de pro
testantse school als die een
kwartier later uitging. De
scheldwoorden waren niet van
de lucht: 'Katholiek elastiek'
riepen ze bijvoorbeeld. En wij
riepen op onze beurt: 'Protes
tant olifant!' Je liep het risico
van je fiets te worden getrok
ken."
Zijn eerste oecumenische er
varing, met hervormden die
voor de kerstviering ook in de
parochiekerk kwamen, was
voor iedereen 'onwennig'. De
hervormde mannen en vrou
wen gingen zelfs bij elkaar zit
ten in plaats van gescheiden!
„Maar het maakte veel goed dat
ze hun bewondering voor het
interieur niet onder stoelen of
banken staken."
Na het roemruchte Tweede
Vaticaans Concilie, begin jaren
zestig, was de lucht zwanger
van oecumene en bestond vol
gens Eijk de indruk dat de een
heid van alle kerken binnen
handbereik lag. Maar daaraan
kwam een eind. „Zowel in Ne
derland als daarbuiten ebde het
enthousiasme voor de oecume
ne nog sneller weg dan het op
gekomen was."
eeuwarden wim schruver
De vraag van een vertegen
woordiger van een protestantse
kerk was onvermijdelijk: hoe
kijkt de bisschop aan tegen in
tercommunie, de gezamenlijke
viering van de maaltijd des He
ren? Bisschop Wim Eijk, door
de Friese Raad van Kerken uit
genodigd, had namelijk in zijn
toespraak niets gezegd over een
combinatie van avondmaal en
eucharistie.
Eijk, vorig najaar tot bisschop
gewijd, is er de man niet naar
om een vaag antwoord te ge
ven. Hij weet dat er gecombi
neerde tafelvieringen zijn, maar
voor hem zijn dat voorbeelden
van de 'schijneenheid', die hij
in zijn verhaal noemde. „Sa
men vieren is geen middel om
tot oecumene te komen, maar
het doel", aldus de bisschop.
„Je kunt alleen samen vieren
als je dezelfde visie op het ge
consecreerde brood hebt." De
rooms-katholieke opvatting dat
de materie van brood en wijn
echt verandert in Christus'
vlees en bloed, zodat het zelfs
aanbeden kan worden, is im
mers totaal anders dan de pro
testantse zienswijze dat brood
en wijn slechts symbolen zijn.
Veel vruchtbaarder, aldus
Eijk, is het van eikaars traditie
leren. De verschillende tradities
in het christendom hebben vol
gens hem immers veel in huis
waar anderen hun winst mee
Volgens sommigen was de
oorzaak van deze lauwheid dat
met name de rooms-katholieke
kerk aan de eigen dogmatische
uitgangspunten vasthield. Eijk
betwijfelt dat. „De vraag is
mijns Inziens niet zozeer:
'waarom voelen christenen
minder voor oecumene?' maar:
'waar zijn de christenen geble
ven die met elkaar oecumene
moeten bedrijven?"
Oftewel, de kerkelijke betrok
kenheid nam een 'onvoorstel
bare duikvlucht'. Zo daalde de
kerkgang onder rooms-katho-
lieken van 64 procent midden
jaren zestig naar 10 procent nu.
Eijk's conclusie: „De belangrijk
ste oorzaak van de lauwe be
langstelling voor oecumene is
gelegen in het feit dat religiosi
teit in het algemeen en zeker in
christelijke kring verdampt is."
Daarmee bedoelt Eijk niet
een 'vage religieuze belangstel
ling' die veel mensen hebben,
maar 'een vorm van spirituali
teit in de zin van een persoon
lijke relatie met God'. Overigens
maakt hij zich geen illusie over
het rijke rooms leven van rond
de oorlog. Veel mensen bleven
vooral in de kerk omwille van
hun lidmaatschap van het ka
tholieke verenigingsleven.
samem |ERI
als je di
visie he 'en
hetgec
creerde
brood.
De 'toenemende
aan het ontwikkelen
persoonlijke relatie meen
vindt de bisschop een li
voornaamste taken i'
menisch opgepakt kun 1
den. „Dat is voor de k
vanuit hun aard het
van het geloof in een
schap tot doel hebbei
moment het grootste
blok", aldus Eijk.
ij IJ
ruswuk» anp
Het jongste boek van de Amerikaanse spirituele
bestsellerauteur James Redfield vindt bij boed
dhisten weinig weerklank. De pas vertaalde ro
man Het geheim van Shambhala speelt zich af in
Tibet en put uit Tibetaanse legenden. Met het
Tibetaanse boeddhisme heeft het boek volgens
ingewijden echter niets te maken.
Redfield, auteur van het kassucces De Celes-
tijnse Belofte, is voor een promotiebezoek in Ne
derland. De boeddhisten die zijn jongste pen
nenvrucht hebben gelezen, vinden 'Het geheim
van Shambhala' oppervlakkig, te Amerikaans en
te veel een spirituele cocktail. Redfield vertelt
'spirituele verhaaltjes voor het slapen gaan,
waarin bordkartonnen Tibetanen zich bedienen
van het jargon van newagezelfhulpboeken',
schrijft de Amerikaanse boeddhist Komman in
tijdschrift Shambala Sun. „Ze klinken niet als Ti
betanen en zijn zeker geen boeddhisten.
In de roman gaat de hoofdpersoon op zoek
naar het legendarische Tibetaanse utopia Sham
bala of Shangri-La. Het blijkt werkelijk te be
staan en de spirituele toekomst van de mens is
er al werkelijkheid. Onderweg beleeft de hoofdfi
guur avonturen en ontmoet hij leraren die hem
inzicht geven in de werking van 'gebedsvelden'
waarmee mensen elkaar en de wereld kunnen
beïnvloeden.
Redfields weergave van boeddhistische theo-
riëen is volgens Vera Kappers van een boeddhis
tische boekhandel in Amsterdam niet onjuist.
„Maar de context heeft niets met boeddhisme te
maken." De roman is volgens haar niet geschikt
als inleiding in het Tibetaanse boeddhisme.
„Maar daarvoor is het boek ook niet b AS I
Redfield had kennelijk een nieuw ten lave
nodig."
In klingen van de Shambhala-meditai
overheerst volgens L. Hospers van het i AS
in Oegstgeest het gevoel dat Redfield hi
dhisme voor eigen doeleinden gebrui
teuts als Redfield pakken elementen
boeddhistische traditie en gebruiken
mensen het idee te geven dat ze een
denstaat kunnen bereiken. Ik vrees dat R
boeken niet tot het menselijk geluk bijdia AS I
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Weersvooruitzicht HWS
Geldig tot en met zaterdag.
Noorwegen:
Wisselend weer met af en toe
zon, maar ook nu en dan regen of
enkele losse buien. Maxima tus
sen 14 en 18 graden, zaterdag
iets lager.
Zweden:
Hier en daar wat zon, verder veel
wolken en perioden met regen,
vooral in het midden van het
land. Middagtemperatuur tussen
11 en 16 graden. In het uiterste
noordoosten vrij zonnig en maxi
ma tot 20 graden.
Finland:
Veel zon, maar in het uiterste
zuidwesten ook enkele wolkenvel
den en kans op een regen- of on
weersbui. Maxima tussen 18 en
23 graden.
Denemarken:
Half tot zwaar bewolkt en gere
geld buien, mogelijk met onweer.
Maxima rond 14 graden.
Engeland, Schotland, Wales, Ier
land:
Vrijdag half tot zwaar bewolkt en
vooral in Schotland en Oost-En-
geland enkele buien. Zaterdag
rustiger, droger en wat zonniger,
maar in het noordwesten later wat
regen. Maxima van 10 graden in
Noord-Schotland tot 15 bij Lon
den.
België en Luxemburg:
Half tot zwaar bewolkt en enkele
buien. Zaterdag in' Vlaanderen
droger en wat meer zon. Middag-
temperatuur rond 13 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Half tot zwaar bewolkt en vooral
in het noorden en oosten enkele
buien. Zaterdag in het zuidwes
ten droog en geregeld zon. Maxi
ma rond 15 graden.
Zuid-Frankrijk:
Wolkenvelden en vooral in de
heuvels eerst nog kans op een
bui. In het zuidoosten zonnig bij
een iets afnemende Mistral.
Maxima van 17 graden op het
Centraal Massief tot 22 in de Pro
vence.
Spanje:
Langs de Golf van Biskaje wol
kenvelden en eerst nog wat re
gen. Verder veel zon, maar zater
dag vanuit het zuiden kans op
een lokale regen- of onweersbui.
Maxima van 18 graden aan de
noordwestkusten tot 30 landin
waarts in het zuiden.
Portugal:
Veel zon, maar in de loop van za
terdag wat meer bewolking en
toenemende kans op een lokale
regen- of onweersbui. Maxima
van 20 graden langs de noord
westkust tot bijna 30 in het zuid
oosten.
Canarische Eilanden:
Wolkenvelden en waarschijnlijk
droog, vooral aan de zuidstranden
ook zon. Maxima rond 24 graden.
Duitsland:
Half tot zwaar bewolkt en enkele
buien, mogelijk met onweer.
Maxima tussen 13 en 17 graden.
Oostenrijk:
Wisselvallig weer met van tijd tot
tijd regen of onweer. Maxima tus
sen 15 en 19 graden.
Zwitserland:
Half tot zwaar bewolkt en enkele
buien, mogelijk met onweer. Vrij
dag aan de zuidflank van het Al
penmassief vrij zonnig. Maxima
van 13 graden in het noorden tot
circa 20 in het zuiden.
Polen:
Wisselvallig weer met van tijd tot
tijd regen of buien, mogelijk met
onweer. Maxima rond 17 graden,
vrijdag in het uiterste oosten nog
temperaturen tot 25 graden.
Tsjechië en Slowakije:
Af en toe zon maar ook nu en dan
een paar buien, mogelijk met on
weer. Maxima van 16 graden in
West-Tsjechie tot 20 in Slowa
kije.
Hongarije:
Vrijdag enkele, mogelijk stevige
onweersbuien. Zaterdag eerst
zon, later opnieuw kans op buien.
Vrijdag in het oosten nog warm,
verder maxima rond 20 graden.
Italië:
Veel zon, in het noorden meer be
wolking en vooral in de bergen
enkele regen- of onweersbuien.
Zaterdagmiddag en -avond trek
ken de buien wat naar het zui
den. Maxima van van 22 graden
in het noorden tot circa 26 in het
zuiden.
Corsica en Sardinië:
Langs de westkusten eerst nog ta
melijk veel wind. Verder veel zon
bij maxima van 20 tot 26 graden.
Griekenland en Kreta:
Zonnig, in de middag landin
waarts enkele stapelwolken.
Maxima tussen 24 en 29 graden.
Malta:
Veel zon bij maxima van ongeveer
26 graden.
Turkije en Cyprus:
Zonnig, in het binnenland ook
stapelwolken. Middagtempera
tuur rond 27 graden.
ZATERDAG 20 MEI 2000
Zon- en maanstanden
Zon op 05.39 Zon onder 21.33
Maan op 23.39 Maan onder07.14
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 05.51 18.16 05.24 17.49
Laag 01.35» 14.15 01.16 13.56
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
•aft
bewolkt
SL
onweer
V warmtefront
'ak
opklaringen
sneeuw
koufront
lagedruk
zonnig
19
windrichting
temperatuur
M hogedruk
-.««« luchtdruk in
1000 hect0 pascal
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma.t/mvr. 18.00—19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-512
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
REDACTIE
A. Maandag, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D.C. van der Plas, chef eindredactie regio
J. Rijsdam, chef redactie kunst
W. Spierdijk, chef sportredactie
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
Duin- en Bollenstreek
W. F, Wegman, chef redactie Leiden
TELEFAX
Advertenties: 071- 5323
Familieberichten: 023- 53173
023- 5320 216
Redactie: 071-5321 921
Hoofdredactie: 071- 5315 92'
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30ti
071- 5356 230
RUBRIEKSADVERTEN1
Maandag t/m vrijdag vai
071-5143 545
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per halfjaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging'
het automatisch afschrijven van he
betaling.
VERZENDING PER PO?
Voor abonnementen die per post (b
worden verzonden geldt een
aan portokosten per verschijndag. HOR
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSE V£U
Voor mensen die moeilijk lezen,s
hebben of blind zijn (of eei
leeshandicap hebben), is ei
van het regionale nieuws uit hetl $hq
Dagblad op geluidscassette besd l
informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproken Lectuuie|1
K
N H U
Buenos Aires zwaar bew.
Casablanca zwaar bew
Johannesburg zwaar bew.
Los Angeles onbewolkt
12 13.0 New Orleans
12 1.0 New York
7 0.4 Tel Aviv
25 1.0 Tokyo
11 0.0 Toronto
17 0.0 Tunis
5 0.0 Vancouver
13 0.0
28 24 0.0
26 15 28 0
28 18 0.0
22 16 2.0
14 9 23.0
30 16 0,0
19 10 0.0
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezond®
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111
eW
