lORIZOH TECEM0E1
KOST fill'
'Je moet medeleven tonen'
Nederland is veel groter dan de Randstadsta
Bijverdienen
vÉdntid
dot it me
Meningen
De ramp in Enschede en
de gevolgen voor Leiden
Klankbord
WOENSDAG 17 MEI 2000
945
De pagina 'Meningen' staat open voor alle lezers. Bij uw brief gaarne vermelding van onderwerp en publicatiedatum van het artikel waarop u reageert. De redactie kan brieven bewerken, bekorten of weigeren. Alleei
met een volledige adressering komen voor plaatsing in aanmerking. Bijdragen sturen naar: Leidsch Dagblad, postbus 54, 2300 AB Leiden, of faxen naar: 071 - 5321921, of e-mailen naar: redactie.ld@damiate.hd
UITGELICHT
Bijna elke dag buigen we ons
er op de redactie over. Kwes
ties die het nationale nieuws
bepalen en mogelijk ook hun
gevolgen hebben voor de re
gio. Voorbeelden? De wacht
lijsten bij specialisten; hoe
gaan onze ziekenhuizen daar
mee om? De leraren dreigen
met een staking om een bete
re cao te krijgen; hoe wordt
daar op de scholen in onze
buurt over gedacht? En meest
recent natuurlijk, de ramp in
Enschede. Toen ik zaterdag
middag het eerste nieuws op
de radio hoorde, dacht ik met
een aan Kat, een van de oud
ste Leidse bedrijven, gespecia
liseerd in siervuurwerk.
Naarmate de avond vorderde,
namen de vragen toe. Immers:
de opslagplaats in Enschede
werd door alle betrokkenen
gekenschetst als een modern
bedrijf dat aan alle voorwaar
den voldoet en recent nog is
geïnspecteerd. Met andere
woorden: ook als alles op pa
pier in orde is, blijkt een ramp
niet uit te sluiten.
Paniekzaaierij is het laatste
waar je in deze omstandighe
den behoefte aan hebt, maar
serieuze vragen verdienen een
serieus antwoord. Vandaar dat
verslaggevers zich dit week
einde bij de lokale autoriteiten
meldden om in de maandag
krant de regionale kant van de
zaak te kunnen belichten. Die
speurtocht leverde de afgelo
pen dagen flink wat nieuws
op. Het bedrijf is geen fabri
kant meer. maar een opslag
plaats, inmiddels in Tilburgse
handen. De directeur is
spoorslags van een buiten
landse reis op weg terug naar
Nederland. Hij heeft een ver
gunning voor acht ton vuur
werk. Er ligt nu tien ton, res
tant van de millenniumvie
ring.
Uit de mededelingen van wet
houder Pechtold, gisteravond
in de Leidse gemeenteraad,
blijkt dat als de brandweer
naar Kat zou moeten uitruk
ken er niet meer dan globale
kennis bestaat over de om
vang van de voorraad. Belang
rijk is echter ook dat Kat zijn
langste tijd in Leiden heeft ge
had en in een juridische pro
cedure is gewikkeld omdat de
eigenaar van het pand en de
grond andere plannen heeft.
Hoe tragisch ook, op dit soort
ogenblikken blijkt ten over
vloede de rol van de regionale
pers. Maandag deden we in
vijf pagina's in woord en beeld
verslag van het drama in En
schede, maar we voegden
daar essentiële verslaggeving
over de lokale situatie aan toe.
Geen paniek, maar wel feiten,
conclusies en nieuwe vragen.
Wat zijn de risico's van deze
opslagplaats, vlak naast een
woonwijk? En als Kat vertrekt,
wat doet het gemeentebestuur
met een aanvraag van een
vuurwerkondernemer die zich
hier wil vestigen? Behalve het
drama in Enschede, houden
die vragen ons de komende
tijd niet minder bezig.
TON VAN BRUSSEL
HOOFDREDACTIE
We wonen in één van de drukstbe-
volkte landen ter wereld, en klagen
steen en been over files. Meer dan
tien miljoen Nederlanders wonen let
terlijk op elkaar ge
stapeld in het eivolle
Westen. Onze be- OPINIE
schaving lijkt geves
tigd tussen Noordzee
en Utrecht. Daar voorbij begint de
grillige natuur waarin je je maar beter
niet zonder gids kunt begeven.
Liever vestigen we ons op onbereik
bare Vinexlocaties op de laatste wei-
Philipine Vinke is makelaar in
Ermelo. Naar aanleiding van de
waarschuwing van minister
Pronk dat de Randstad vol is,
schreef zij een opinie over de
wenselijkheid van
transmigratie.
landen tussen de steden, dan dat we
zouden verdwalen in Gelderland,
Overijssel of nog verder afgelegen
provincies. Als we spreken over 'sprei-
dingsbeleid' of 'in-
burgering' denken
we meteen aan al
lochtonen, want dat
wij autochtonen el
kaar uit het oog zouden verliezen lijkt
een welhaast ondraaglijke gedachte.
En de overheid? Die lijkt zich in een
tijdperk van telewerken, light-rail en
stadsinfarcten niet te realiseren dat-
Nederland groter is dan de randstads-
taat. Slechts minister Pronk slaat
alarm in zijn vijfde nota ruimtelijke
ordening. Maar hij lijkt nauwelijks ge
hoor te vinden bij zijn collega minis
ters.
De natuur is dodelijk. Prof. dr. An-
nelies van Bronswijk verwoordt waar
ze maar kan op populistische wijze de
vage angst die veel westerlingen voe
len. In de natuur kun je arbeidsonge
schikt raken door teken die de ziekte
van Lyme overbrengen, kun je sterven
aan de vossenlintworm, kun je honds
dol worden, dreigt de malariamug z'n
herintrede te doen en is knokkel
koorts binnenkort gemakkelijk ver
krijgbaar. Voeg daarbij het risico om
aangevallen te worden door een wild
zwijn of een bronstig edelhert en je
hebt voldoende aanleiding je plekje in
de asfaltjungle van het veilige Westen
te koesteren en nooit meer naar een
hutje op de hei te verlangen.
Maar stel, je overweegt toch, tegen
beter weten in, de drukte te ontvluch
ten en zoekt een huis voorbij Utrecht.
Als pensionado of als tussen metro
pool en oerbos pendelende tweever
diener. Hoe doe je dat? De huizen
markt mag er iets minder overspan
nen zijn dan in Amsterdam of Rotter
dam, maar evengoed zijn er achthon
derd zoekers op elke tweehonderd be
schikbare huizen. Na je werk blaas je,
met je ook drukbezette partner, naar
de beoogde droomstek in de wildernis
voorbij Oudenrijn - gezien in de krant
- wordt verliefd en komt erachter dat
er nog vijf andere op dezelfde stek
verliefde koppels in je nek staan te hij
gen. Snel beslissen is het devies en
omdat je grachtenappartement vol
doende op zal leveren, kun je snel be
slissen.
Maar wat weet je van de mores van
je nieuwe dorp? Wie kent het hemels
brede cultuurverschil van de drie kilo
meter van elkaar verwijderde dorpen
Nunspeet, Vierhouten, Elspeet en Ud-
del? Wat mag je wel en wat mag je niet
op zondag? Waar is het dichtstbijzijn
de NS-station, de dichtstbijzijnde
school? Waar kan je boodschappen
doen als je meer nodig hebt dan bo
ter, kaas en eieren? Waar zit de
dichtstbijzijnde bioscoop, het theater?
Wie maait je weiland? Hoe is het om
een huis zonder kabel te bezitten?
Het zijn vragen waar je geen tijd
voor hebt, en die je dus pas vaak kunt
beantwoorden geruime tijd na aan
koop. Dat zorgt ervoor dat naast tallo
ze tevreden huizenkopers in het Oos
ten die nooit meer terug zouden wil
len, er tevens sprake is van (te) grote
groepen remigranten. Mensen die na
twee of drie jaar op hun knieën terug
zouden willen naar hun flat in de
Randstad. Omdat het houden van
paarden meer dan een dagtaak in
blijkt te houden, omdat je toch niet
tegen stilte en vogelzang bestand
blijkt, omdat je te gejaagd bent voor
de onthaaste samenleving van bij
voorbeeld de Veluwe, omdat hun ge
woonten de jouwe niet zijn, kortom,
omdat je onvoorbereid emigreerde.
De overheid zou een belangrijke rol
kunnen spelen in het vrijwillig en naar
genoegen spreiden van de Nederland
se bevolking door meer te doen aan
begeleiding van transmigratie, bij te
dragen aan inburgeringscursussen,
aandacht te besteden aan voorlichting
over cultuurverschillen, te zorgen
voor beter openbaar vervoer ook bui
ten de Randstad, bouwlocaties op het
platteland niet te beperken tot afge
broken varkensstallen en recreatie
parken, kortom: de inrichting en be
nutting van heel Nederland serieus te
nemen.
We wonen in Nederland in een huis
met elf kamers, waarvan er hooguit
twee benut worden, ma
dan ook denken aan ee
conservenblik. Amerikane
liërs kunnen hun oren nie
ze horen welke afstanden
omschrijven. Zij zouden,
teloos als 'omgeving Ams
vaarden. Zeker wanneer 1
vervoer eindelijk een nh
reiken dat al decennia
wordt.
Een weloverwogen sp
inburgeringsbeleid kan i
gen voorkomen en het gel
openbare ruimte veel ev
maken. Weg files, weg sta
weg claustrofobische wo
weg tolporten. Er zijn no
waar geen stoplichten zijn
geen sick buildings. Wi
ruimte nog overheersen,
weloverwogen spreidi
Waarom roept de overhi
bus 51-campagnes wel op
de vakantiepiek te verni
doet ze geografisch gezie
die gedachte?
Is het oosten van Nedei
lijk zover gelegen van De
wordt tijd om er niet allee
ter van Grote Steden op n
maar een minister verantt
maken voor het totale s|
leid in de stadstaat Nedei
te zot dat de ene ministei
houdt met grote steden i
met varkens en kippen wa
middels tientallen maleo
dan Nederlanders.
Uit eigen ervaring kan i
wonen op de Veluwe vei
van een sprookje, elk jaa
nieuw. Maar eerlijkheidsh
erbij vertellen dat voor on
immigranten lang niet alt
ze hier lang en gelukkig
kan heel veel aan verbei
met goede begeleiding i
standig overheidsbeleid.
PHILIPINE VINKE
Enschede. Zestien doden,
644 gewonden en nog
tussen de twee- en
driehonderd vermisten.
In één klap vierhonderd
huizen weg. Slachtoffers
en ooggetuigen leven in
een shock, de rest van
Nederland past zich aan.
De uitzending van het
Songfestival werd
afgebroken. De KNVB liet
na lang overleg
Feyenoord - FC Twente
doorgaan. Dit tot
ongenoegen van de
bevolking, én de spelers
van Twente. Hoe sta je op
afstand bij zo'n ramp stil?
Een woordvoerder van de
KNVB: „Wij hebben niet veel
behoefte om er weer op in te
gaan. Het mag duidelijk zijn dat
de betrokken KNVB-bestuursle-
den een hele moeilijke beslis
sing hebben moeten nemen,
waar zorgvuldig over is nage
dacht. We hebben gekeken of
het elftal, in dit geval Twente, in
staat was om te voetballen en
dat was het geval. We hebben
echt goed gevraagd of er geen
spelers waren die familie of
vrienden hadden die getroffen
waren."
M. den Ouden van de dienst
kijk-en luisteronderzoek van
de NOS: „Tot 22.00 uur hebben
er 2,7 miljoen mensen naar het
Eurovisie Songfestival gekeken.
Toen om 22.00 de uitzending
werd gestaakt voor extra be
richtgeving over de ramp in En
schede zijn 1.6 miljoen kijkers
overgeschakeld naar België, de
BBC en Duitsland om het festi
val daar verder te volgen. Het
Journaal dat om 22.00 uur volg
de op Nederland 2 en 3 is door
vier miljoen mensen bekeken.
Het Songfestival ging in eerste
instantie wel door omdat, denk
ik, de ernst toen toch nog niet
zo goed werd ingeschat. Het
was een ethische kwestie dat de
uitzending werd gestaakt. Het is
natuurlijk niet zo netjes om dan
zoiets vrolijks uit te zenden."
B. Terpstra, predikant van de
gereformeerde kerk in Rijns
burg: „Zijdelings heb ik in mijn
preek zondagmiddag in Aarlan-
derveen iets gezegd over de
ramp in Enschede. Dat ging
over niet zien, wel geloven. De
ellende van afgelopen weekein
de laat zien dat het onheil zo
maar over je heen kan vallen. Ik
merkte dat de mensen erg be
gaan waren met hetgeen had
plaatsgevonden in Enschede.
Ze kwamen na afloop naar mij
toe om te zeggen dat ze het
goed hadden gevonden, dat ik
er nog even aandacht aan had
besteed. Je moet bij dit soort
gebeurtenissen ook echt even
stilstaan. Dat zo'n voetbalwed
strijd Feyenoord - FC Twente
toch doorgaat, dat kan volgens
mij helemaal niet. Je moet toch
een gebaar van medeleven to
nen."
Y. Zoetemelk, secretaris van
voetbalvereniging SV ROAC
'79 in Rijpwetering: „Bij de
wedstrijd van Twente heb je te
maken met heel veel mensen
die fan zijn en buiten Twente
en omstreken wonen. Het is na
tuurlijk schokkend wat er is ge
beurd, maar de voetbal moet
wel gewoon kunnen doorgaan.
Trouwens, je kunt een wed
strijd vanwege zoiets wel willen
afgelasten, maar uiteindelijk
bepaalt de KNVB wat er ge
beurt. Wij houden één minuut
stilte voor de wedstrijd als er
bijvoorbeeld een bestuurslid is
overleden. Het klinkt gek. maar
vaak wil de familie van de over
ledene dat de wedstrijd gewoon
doorgaat. Dan heeft hij zoveel
gedaan voor zijn club of team
en dan wil de familie dat dat
gewoon wordt voortgezet. We
dragen dan wel een rouw
band."
M. Boelen, burgemeester van
de gemeente Rijnwoude: ,,Ik
heb de afgelopen dagen met
twee verschillende ogen naar
de berichten uit Enschede ge
keken. Je bent toch extra geïn
teresseerd in hoe de burge
meester hiermee omgaat en
wat je te doen staat als gemeen
te in geval van zo'n ramp. En ik
moet zeggen: mijn petje af voor
hem. Ik denk dat hij het tot nu
toe voortreffelijk heeft gedaan.
Hij geeft aandacht voor de din
gen waar het nodig is en hij kan
goed met de verschillende
emoties omgaan. Zoals maan
dag de bewoners in een busje
door de getroffen wijken wer
den gereden, vond ik heel goed.
Mensen zien met eigen ogen
dat ze nog niet terug kunnen en
het is tegelijkertijd een soort
traumaverwerking. Wat mij nog
dwarszit, is dat de brandweer in
Enschede helemaal niet wist
dat daar vuurwerk lag. De
brandweer in Rijnwoude heeft
een lijst in de auto hangen
waarop alle plekken staan waar
zich gevaarlijke stoffen bevin
den. Dat de burgemeester het
niet wist, is in een grote ge
meente te begrijpen; hij kan
niet alles weten. Maar een on
wetende brandweer, dat kén
gewoon niet."
K. Caron, algemeen leidingge
vende van de Drie Octoberhal
in Leiden: „Stel dat zo'n ramp
in Leiden zou plaatsvinden,
dan zouden wij al onze activi
teiten stilzetten. Wij kunnen
ook niet anders, want de Drie
Octoberhal moet worden ge
bruikt bij rampen. Voor onder
dak en dergelijke. Afgelopen za
terdagavond hadden wij een
sterren-gala georganiseerd. Dat
begon al om acht uur, toen de
ernst van de ramp nog niet he
lemaal tot iedereen doordrong.
Anders hadden we er wel even
bij stilgestaan. Pas toen ik zag
dat de uitzending van het Song
festival werd afgelast, realiseer
de ik mij de ernst van het ge
beuren. Ik heb er erg veel moei
te mee dat de voetbalwedstrijd
Feyenoord - Twente wel ge
woon doorging. Het is net als
wat de trainer van Feyenoord,
Van Stee, zei: 'Het commerciële
gaat blijkbaar voor de menselij
ke gevoelens'. Het is toch bela
chelijk."
T. van Brussel, hoofdredacteur
Leidsch Dagblad. „We kozen
maandag vooral uit praktische
overwegingen voor een adver-
tentieloze voorpagina. We had
den zoveel nieuws dat we elke
centimeter konden gebruiken.
Dat betekent dat twee adver
tenties, één van Albert Heijn en
één van de Etos, in overleg met
die bedrijven naar binnen zijn
verschoven en dat wij zelf onze
abonneebon hebben geschrapt.
Advertenties naast wereldleed
zijn in de media een dagelijks
verschijnsel. Bij rampen als de
ze wordt meer dan gebruikelijk
gelet op gevoelige combinaties.
Zowel door onszelf als door re
clamebureaus. Zo trok ING af
gelopen maandag een grote ad
vertentie over bedrijfsschade
verzekeringen in."
NATASJA AUGUSTINUS
Je maakt je eigen keuzes. Vult je leven in op
jouw manier. Dat kost natuurlijk wel money.
En toevallig altijd meer dan je bezit. Heb je al
eens gedacht aan een bijbaan van een
uurtje per dag? Dagbladbezorg(st)er is
een easy job. En het bezorgt jou het geld en
de vrijheid om je eigen stijl te volgen.
Denk er 'ns over. Of nog beter, informeer
gelijk: (023) 51 50 110.
Haarlems Dagblad
Naam:
Geb.datum:
Straat:
Postcode/ Plaats:
Telefoon:
E-mail:
Ik ben beschikbaar van:t/m
Als ik de krant goed bezorg, krijg ik bovenop mijn normale bezorgve
nog een extra bonus van f 10,- voor een hele week; f 30,- voor tweel
en maar liefst f 60,- voor drie hele weken achter elkaar!
Stuur deze bon In een envelop zonder postzegel naar:
Dagbladuitgeverij Damiate bv, Afd. Oplage-Logistiek, Antwoordnummer 416, 2000 VC
I Imuider Courant
Supporters van FC Twente tonen in De Kuip hun ongenoegen over het doorgaan van de wedstrijd tegen Feyenoord.
FOTO ANP ROBERT VOS
