Jk voel me topfit, voor mij begint het seizoen nu pas'
Pilgrims konden juist relatief goed overweg met indianen
Sport/Schrijvende Lezers
Onvolledig bericht over zwembad De Zijl
)ordwijkerhouter in De Bus
niet voor iedereen een held
LUMC gaat
niet goed om
met legionella
AC 16 MEI 2000
RIJVENDE LEZERS
jfi enigkeer van scheidsrechter Mario van der Ende na zes maanden ziekteverlof
In het Leidsch Dagblad van donderdag
11 mei las ik dat 'de Pilgrims zelf in
hun koloniale (bekerings)drang later
een compleet (indianen) volk bijkans te
gronde zouden hebben gericht' en dat
ik daaraan gemakshalve voorbij zou
zijn gegaan. De waarheid is dat de Pil
grims hun kolonie stichtten waar en
kele jaren tevoren de meeste indianen
aan een epidemie waren overleden. De
Pilgrims schreven dat feit toe aan de
Voorzienigheid. Een moderne uitleg is
dat er een ziekte heerste die door Eu
ropese ontdekkingsreizigers geïmpor
teerd moet zijn geweest.
Met de nog levende stamgroepen in
hun onmiddellijke omgeving hebben
de Pilgrims een vredesverdrag onder
tekend dat vijftig jaar lang stand hield.
Eén aspect daarvan is dat soldaten van
de Pilgrims als bondgenoten van deze
Wampanoag-stam, alsmede van de
naburige Engelse kolonie van Massa
chusetts Bay, in de Wampanoag-strijd
tegen de Pequot-stam in 1637 hebben
meegevochten. De Pequot Oorlog was
zeer wreed en leidde inderdaad tot een
massaslachting. Maar het was geen
oorlog van 'de Pilgrims' tegen 'de in
dianen'.
In 1675 is een einde aan de vrede ge
komen toen een deel van de Wampa-
noag over landgebruik in opstand
kwam. In deze King Philips Oorlog
zijn vele Wampanoag en indianen van
andere stammen met de Engelsen ten
strijde gegaan, om een eind aan de op
stand te maken. Men schrijft de over
winning toe aan de strategische en
tactische inbreng van de indiaanse
bondgenoten van de Engelsen. (Voor
de meest recente wetenschappelijke
studie over King Philip's War, lees
mijn boek 'Scituate Records', deel 3).
De Wampanoag zijn nog steeds een
belangrijke bevolkingsgroep op Cape
Cod, Martha's Vineyard, en doorgaans
in de oude Plymouth Kolonie.
Dat deze oorlogen iets met 'beke
ringsdrang' te maken zouden hebben,
is louter onzin. Het getuigt van een
modieus en goedkoop (anti-christelijk,
anti-Europees?) vooroordeel. Juist aan
de relatief goede verstandhouding tus
sen de Pilgrims en de Wampanoag is
het te danken dat het al dan niet gero
mantiseerde beeld van de Pilgrims, die
met hun Wampanoag-buren de
Thanksgiving van 1621 vierden, zo'n
sterke aantrekkingskracht behouden
heeft in de tegenwoordig zeer plurifor
me maatschappij van Amerika.
Jeremy Bangs,
Leiden.
TE
M
ansen
Iklé srechter Mario van der Ende is te-
i zeven maanden - 'Eigenlijk vijfen-
1 ben alweer een tijdje bezig, hoor' -
jheid maakte hij zondagmiddag zijn
op het hoogste niveau. Een paar ki-
lichter, maar met de gretigheid van
nge hond. Aan alles kun je zien dat
heeft gemist, de geur van het gras,
reeuwende voetballers die het altijd
oneens zijn met arbitrale beslissin-
zelfs het gefluit van de tribunes.
o blijkt: het voetbalwereldje, door-
A begiftigd met egoïsme en eigenbe-
reeft ook hem gemist, zie de talloze
jke reacties in het Gelredome, vér na
dstrijd tussen Vitesse en Fortuna Sit-
Ronald Koeman: ,,We hebben hem
gemist. Mario van der Ende is één
e betere scheidsrechters in Neder-
En goede scheidsrechters, die zijn
p twee handen te tellen in Neder-
der Ende komt na afloop handen te-
ran bobo tot suppoost, van Michel
('Hoe gaat het nu?') tot Jan Jong-
van Evert ten Napel ('Blij dat je terug
lario') tot Orlando Trustfull.
I is fantastische hem weer terug te
«I, reageert Bert van Marwijk, trainer
lil irtuna Sittard, de club die hem vorig
:n brief en shirt met handtekeningen
e. „Man, ik heb zoveel reacties ge-
an Barcelona tot Glasgow, van Istan-
t Londen en van Japan tot Amerika,
waar", zegt Van der Ende.
schrik sloeg de Hagenaar zeven
len geleden om het hart toen bij hem
Mmor in de hals werd geconstateerd,
kijkoperatie volgde een 'grote opera-
lus Van der Ende, waarna een zware
e van bestralen en revalideren be-
Ik heb zes dagen in het ziekenhuis
n. Het is logisch dat ik twijfels heb
Maar ik ben altijd door blijven trai-
)e doktoren vertelden me dat ik er
b cht maanden weer kon staan. Ik ben
v.t eigenwijs om zo hard te trainen dat
rzes maanden mijn rentree weer zou
n maken."
geven
iagse arbiter, die op 30-jarige leeftijd
irste wedstrijd in het betaalde floot en
fluit ik in Toulon een toernooi. En uiteraard
ben ik hartstikke blij met mijn verkiezing
van de UEFA om Intertoto-wedstrijden te
leiden. Wellicht dat ik in de nacompetitie
ook nog een wedstrijdje kan meepikken.
Voor mij begint het seizoen nu pas", aldus
Van der Ende.
„Maar ik ben altijd positief gebleven. Te
rugkeren op de velden is mijn doel ge
weest, vandaar ook dat ik vandaag heb ge
floten. Je kunt wachten tot het nieuwe sei
zoen, maar mensen vergeten dat dit sei
zoen ook nog een tijdje doorgaat".
Van der Ende prijst het begeleidingsteam
in Zeist. „Al die mensen hebben mij enorm
gesteund. Het is niet voor niets geweest.
Vandaag was eigenlijk mijn eerste échte
wedstrijd. Het was wel een tempootje ho
ger dan de wedstrijden in de reserveklasse.
Maar ook een wedstrijd, waarin het ergens
om ging."
Misverstand
Inderdaad is Van der Ende deze middag
niet voor niets naar Arnhem gekomen. Er
zit alles op en aan het duel, waarin Vitesse
uitbundig flirt met het ticket voor Cham
pions League-voetbal. Er is een misver
stand: de speaker begint al met het omroe
pen van de ruststanden als de heren nog
aan het voetballen zijn. Van der Ende: „Op
de tribune floot een supporter op z'n fluit
je, maar ik liet nog even doorgaan. Grappig,
ja. Dit zijn nu de dingen die ik maanden
lang heb gemist."
Er ïs een fluitconcertje van de Vitesse-
aanhang, omdat een Limburgse vrije trap
overnieuw moet. Er zijn gele kaarten, alle
terecht, voor gasten Heering, Kool, Van der
Schaaf en Arnhemmers Sikora en Laros. En
er is een tackle van achteren van Fortunees
Wim Kiekens op Victor Sikora, waarop de
Hagenaar zonder twijfel de rode rechthoek
uit zijn kontzak haalt. „Ik heb van veel
mensen begrepen dat het een terechte be
slissing is geweest", zoekt hij bevestiging
van zijn beslissing. Tenslotte is er een
bloedstollende slotfase, waarin Van der En
de moeiteloos overeind blijft.
De discussies over de rode kaart (Kie
kens: 'Ik speelde de bal') ontgaan hem ten
dele. Kort na de wedstrijd zegt Mario van
der Ende: „Het mooiste moment beleef ik
straks in de auto als ik naar huis rijd. Dan
denk: hé, fijn, ik heb weer een wedstrijdje
gefloten."
et Leidsch Dagblad van 8
lazen wij het artikel
Qdweerlieden en syn-
onzwemsters'. Het artikel
wij die dag zochten, von-
wij niet, namelijk: 'Wet-
Baaijens en Pechtold
het gerenoveerde
d De Vliet'. Nu vonden
hts de demonstraties in
weergegeven, die zo'n
alf uur na het officiële
te waren begonnen. Het
leek wel of de journalist bij het
officiële gedeelte niet aanwezig
was.
De uitnodiging van Sportbe-
drijf Leiden sprak over 'officiële
handelingen om 10.00 en 10.15
uur'. Nu twee wethouders zich
juist van de goede kant lieten
zien, had het wel aardig ge
weest als dat in de pers een
schouderklopje had opgele
verd. Lezers waarderen waar
schijnlijk ook wat wethouders
goed doen en zijn naar onze
mening niet uitsluitend geïnte
resseerd in artikelen over wet
houders die budgetten over
schrijden. Een waarderend
woord aan de gemeente Leiden
werd die dag in ieder geval ge
geven door voorzitter Lia Veld
kamp van het Overleg Gehan
dicaptenbeleid Leiden (OGL).
Zij bedankte de gemeente na
mens het OGL voor de realise
ring van onder andere een 'luie
trap', die in het zwembad spe
ciaal voor mensen met een li
chamelijke handicap was ge
realiseerd.
Het OGL heeft in 1999 een
zwembadnota uitgebracht,
waarvan enkele aanbevelingen
door de gemeente goed zijn
opgepakt. Vandaar onze verba
zing over het karakter van het
artikel
Wim de Leen
(namens OGL),
Leiden.
Naschrift redactie. Op 5 mei
publiceerde het Leidsch Dag
blad al een uitgebreid artikel
over het gerenoveerde zwem
bad De Zijl
Weg met dooddoeners in de krant
Bij herhaling wordt in de Ne
derlandse media, onlangs ook
weer enkele keren geconsta
teerd in het Leidsch Dagblad,
een misdaadbericht afgesloten
met deze zin: De politie stelt
een onderzoek in. Er zijn be
langrijkere problemen op deze
wereld, maar kan dit nul-
nieuws, deze dooddoener,
voorgoed verboden worden?
Zou de redactie het echter een
zinvolle mededeling blijven
vinden, verander dan het weer
bericht ook maar blijvend in:
Als het morgen niet regent, is
het droog.
Hans Doeleman,
Haarlem.
daarna een indrukwekkende palmares op
bouwde (met WK's in '94 en '98 en een EK
in '96), knokte zich terug, onderwijl het EK
in eigen land, dat wel, vaarwel zeggend.
Fortuna Sittard - Cambuur op 2 oktober
1999 was zijn laatste duel, FC Zwolle 2 - Vo-
lendam 2 op 4 april van dit jaar weer zijn
eerste. „En toen had ik echt de kriebels".
Ondertussen leefde Van der Ende van
controle naar controle. Het volgende zie
kenhuisbezoek staat op 9 juni gepland. „Ik
blijf onder controle. Natuurlijk hebben de
berichten dat ik zo'n beetje was opgegeven
mij ook bereikt. Dat zijn de mensen die niet
op de hoogte zijn. Ach, ze kunnen beter
over je lullen dan van je vreten."
„Ik voel me topfit en heb drukke weken
voor de boeg. Deze week ga ik naar Arsenal
- Galatasaray, zaterdag reis ik naar Londen
met vrienden voor de cupfinal en daarna
Iwijkerhouter Mike van Wieringen zat een paar weken in De Bus
1S6. archieffoto dick hogewoninc
i waardeschaal voor even-
Noordwijkerhoutse 'hei-
wordt getoetst aan dat in-
le gedoe in het tv-pro-
ma 'De Bus', dan zou het
ïn onze dorpse samenle-
kwalitatief treurig zijn ge-
gun iedere plaatsgenoot
laar ernst en luim, alswel
'aar zin en onzin, maar ik
wel bezwaar tegen het ge-
L serende verhaal van ver-
J iver Rob Onderwater, die
ide rubriek 'Streken' van 9
deed voorkomen alsof
lil Iwijkerhout in groten ge-
H eflipt in dromenland zou
even. Een situatie, veroor
zaakt door ene heer Van Wie-
ringen, van wie blijkbaar werd
verwacht dat hij door zijn aan
wezigheid in het SBS-vehikel,
Noordwijkerhout definitief op
de .kaart van Nederland ging
zetten. Daar staan het al zo'n
800 jaar!
Hierbij meen ik te mogen
stellen, dat er in Noordwijker
hout voldoende inwoners met
andere interesses verblijven die,
met mij, niet geacht wensen te
worden' om dergelijke pseudo-
heldenverering te onderschrij
ven.
Nic. Sluis sr.,
Noordwijkerhout.
Graag wil ik reageren op het ar
tikel in het Leidsch Dagblad
van 10 mei over de legionella-
besmetting op de afdeling ra
diologie in het LUMC. Dat de
waterleiding met 70 graden -
hoger is beter - is doorge
spoeld, is een goede behande
ling, maar de leiding had zeker
het personeel even op de hoog
te moeten brengen. Vooral het
personeel dat de patiënten
moet douchen, want als zich
een legionellabesmetting voor
doet, is douchen niet toege
staan.
Wat ik niet begrijp, is dat het
personeel van de afdeling ra
diologie de patiënten geen
kraanwater meer durft te geven.
Water dat met dit virus besmet
is, kan mijns inziens gewoon
worden gedronken. Het gaat
om de nevel die wordt inge
ademd, waardoor het virus zich
op de longen gaat nestelen.
Koos van de Reijden,
Leiden.
Naschrift redactie. Op de afde
ling radiologie komen patiën
ten alleen om röntgenfoto's te
laten maken. Van douchen is
geen sprake. Overigens is de
besmetting niet op de afdeling
radiologie van het LUMC ge
constateerd, maar in een aan
grenzende waterleiding die
voorlopig buiten gebruik is ge
steld.
Tijdens de Leidse Draaiorgeldag lieten 22 draaiorgels de Hooglandse kerk met machtige tonen dreunen. foto anp rober vos
Draaiorgeldag
was een feest
'Sjouwen van orgel naar or
gel' stond er maandag 7 mei
boven een stukje over de
Leidse Draaiorgeldag in de
Hooglandse kerk. Wat heeft
het Leidsch Dagblad toch
een unieke vocabulaire om
evenementen de grond in te
boren. Als ik in mijn ene
hand een zak aardappelen en
in mijn ander een zooitje
marktboodschappen tors,
dan sjouw ik. Niets was min
der waar. Ik -ging er bewust
naar toe.
Men kan beter spreken van
een Draaiorgelfeest, want
een feest was het. Mede
dankzij de bevrijdingsten
toonstelling was er een volle
kerk, de zon scheen uitbun
dig en draaiorgel na draaior
gel liet de kerk met machtige
tonen dreunen. Ze waren al
lemaal gestemd, wat een hels
karwei is. Sommig orgels
werden nog met het ouder
wetse wiel gedraaid, sommi
ge werden elektrisch aange-
dereven. Maar overal ston
den de glunderende orgel
draaiers erachter.
Wie dan van 'sjouwen'
spreekt, doet de organisatie
tekort. Zo'n feest verdient
subsidie en moet je in ere
houden. En dus niet afbre
ken met een rotrecensie.
Leiden Draaiorgelfeest: een
fraaie naam voor een jaarlijk
se herhaling. Ik heb ervan ge
noten.
J.E. Neervoort,
Oegstgeest.
