Cultuur Kunst
De andere kant
van het voetbal
even weken Shakespeare in Zundert
Philips hoofdsponsor North Sea Jazz
Cannes eert Bunuel
eezingen in de Stadsgehoorzaal
Intense interpretatie
van vergeten werk
Nits in LVC:
niets nieuws
onder de zon
JAC 15 MEI 2000
lerdorp krijgt weer een Roelandse
orp«_ De gemeente Leiderdorp krijgt binnenkort weer een
■rij van Jan Roelandse (1888-1978). Het werk van de kun-
r uit de Leidse School wordt geschonken door G. de Blan-
Leiderdorp. Roelandse, die lange tijd in Leiderdorp
Ie, maakte het werk in het atelier van de vader van de
eer, pottenbakker G. de Blanken. Deze kunstenaar is op
ïilderij aan het werk te zien. De gemeente Leiderdorp
122 olieverfschilderijen en 10 tekeningen van Roelandse
t. Twee doeken zijn uitgeleend aan De Lakenhal en aan
liheidkamer in Leiderdorp. Naast het schilderij schenkt G.
nken junior ook twee vazen die zijn vader in 1931 en 1932
iwberry-hekken gestolen en terecht
Onkenden zijn er vandoor gegaan met de hekken van
awberry Fields kindertehuis in Liverpool. De dieven
n de hekken los, laadden ze in en gingen er vandoor in
•stelbus. De politie deelde later mee dat dieven het hek
n verkocht aan een schroothandelaar. Deze meldde zich
oproep van de autoriteiten. Het kindertehuis werd we-
roemd door het Beatles liedje Strawberry Fields Forever,
an over de hele wereld kwamen naar het tehuis. Omdat
mensen hun naam erop krasten, moest het hekwerk re-
tig worden overgeschilderd.
ak De Saint-Exupery ontdekt'
[LE_i Franse onderzoekers vermoeden het verongelukte
lig van de schrijver-vliegenier Antoine de Saint-Exupery
den te hebben. De vondst kan meer licht werpen op de
rieuze verdwijning van Saint-Exupery, inmiddels 56 jaar
n. Het wrakstuk is gevonden op de bodem van de Mid-
dse Zee op een diepte van veertig meter. Eerdere zoek-
h naar het toestel waarmee De Saint-Exupery ten onder is
i, leverden niets op. De precieze omstandigheden van de
van de schrijver van Le petit prince - die tijdens de Twee-
reldoorlog als oorlogsvlieger voor de geallieerden werkte
nog altijd onduidelijk.
ilder Peter Klashorst uit de cel
dam» Kunstschilder Peter Klashorst is vrijgelaten door de
alese autoriteiten. De Amsterdammer mag het Afrikaanse
liet verlaten in afwachting van het strafproces. Klashorst
drie weken geleden gearresteerd omdat hij naaktmodellen
ikte voor zijn schilderijen, wat strafbaar is in het islamiti-
ind. Daarnaast werd hij beschuldigd van het aanzetten tot
tutie. De schilder dient zich tot het proces één keer per
te melden op het politiebureau. Om zijn gedwongen ver-
Dakar te veraangenamen zal Klashorst zich weer gaan
in op zijn schilderijen. „Maar hij zal vooral geen aanstoot
aldus C. Fferweijer van de Amsterdamse Gallery Don-
ot. Zo'n zes kunstwerken van Klashorst zijn inmiddels on-
de Amsterdamse Gallery naar Dakar om daar vol-
week tentoongesteld te worden. „Om te laten zien dat er
freemds aan is. We willen een indruk geven van wat hij tot
heeft gedaan, maar vermijden natuurlijk de hele naakte
beschuldigd van vervalsing Dali's
are» De Belgische kunsthandelaar Stefaan Delbaere
opnieuw beschuldigd van het in bezit hebben van verval-
i van werk van Salvador Dali. Dit keer door de Duitse poli-
it is de derde keer dat Delbaere's kunstvoorwerpen door
worden onderzocht. Delbaere ontkent. „Als ze een valse
iffen, krijgen ze een gratis Dali uit mijn collectie. Maar als
dat het werk echt is, vervolg ik hen wegens smaad."
Philips wordt met ingang van
dit jaar hoofdsponsor van het
North Sea Jazz Festival (14 tot
en met 16 juli). Het sponsor
contract is afgesloten voor een
periode van drie jaar. Daarmee
volgt de Nederlandse multina
tional het Japanse JVC op, dat
veertien jaar de belangrijkste
sponsor van het festival was.
„JVC en wij gaan in goede
harmonie uit elkaar", stelt
Theo van den Hoek, directeur
van het North Sea Jazz Festival
(NSJF). „Maar het contract was
afgelopen, en we konden het
door communicatiemoeilijkhe
den tussen Amerika - waar on
ze tussenpersoon, impresario
George Wein zit - en Japan niet
eens worden over een volgende
sponsorperiode van driejaar."
Het NSJF heeft toen zelf con
tact gezocht met Philips, waar
directeur Boonstra bekend
staat als een liefhebber van
jazz. Philips wordt nu sponsor
van de Statenzaal, de andere
drie hoofdsponsors (Oranje
boom, Javaanse Jongens, KPN)
en de vele subsponsoren blij
ven gelijk. „We zijn erg geluk
kig een van oorsprong Neder
lands bedrijf gevonden te heb
ben voor ons festival dat in
middels een van de allergroot
ste, zo niet het allergrootste ter
wereld is", aldus Van den
Hoek. „Sponsoren als Philips
zijn onmisbaar voor ons festi
val. Ook al zeker gezien de ho
ge koers van de dollar, want al
le honoraria worden nog altijd
in dollars uitbetaald."
Via sponsorgelden wordt cir
ca vijftien procent van het fes
tivalbudget gefinancierd. Uit
Den Haag komt 375.000 gulden
steun, voor het gebruik van het
Nederlands Congres Centrum.
Jaarlijks betaalt het NSJF 65.000
gulden (gedurende tien jaar)
aan Den Haag terug, als 'afbe
taling' voor de stichtingskosten
van het nieuwe Tuinpaviljoen.
De naam van Philips als
nieuwe sponsor is des te op
merkelijk, aangezien het bedrijf
tot nu toe niet of nauwelijks
jazzfestivals steunde en omdat
het Japanse JVC zijn naam aan
zo goed als alle grote jazzfesti
vals ter wereld had verbonden.
Het programma voor het ju-
bileum-North Sea Jazz - het
festival bestaat komende zo
mer 25 jaar - wordt morgen ge
presenteerd.
cannes Het zijn niet de Blues Brothers die
uit het graf zijn opgestaan - al doen die don
kere zonnebrillen op de boulevard van Can
nes misschien anders vermoeden - maar de
zoons van Luis Bunuel, die Catherine Deneu- wijd aan de grote Spaanse cineast en voor die
ve vergezellen naar het Palais des Festival. gelegenheid traden Juan Luis en Raphael
Tijdens het 53ste Filmfestival in de Zuidfran- voor het voetlicht
se badplaats is er een speciaal eerbetoon ge- foto ap
Expositie in Nederlands Foto Instituut
rotterdam gpd
Mannen die in het park een
balletje trappen, een meisje dat
in de kantine van een amateur
club achter de bar staat, trofee-
en uit een bekerkast die door
brand zijn aangetast, jonge
voetballertjes, spelersvrouwen,
maar ook getatoeëerde fans,
bobo's in skyboxen, panorama
platen van grote stadions en
zelfs de fameuze voetbalplaat
jes duiken weer op. Deze en an
dere afbeeldingen zijn vanaf
zondag 21 mei te zien in het
Nederlands Foto Instituut in
Rotterdam op de tentoonstel
ling 'België - Holland. Holland -
België, Voetbal in de Lage Lon
den'.
De officiële opening wordt
zaterdag 20 mei om 16.00 uur
verricht door de Rotterdamse
cabaretier en televisiemaker
Wilfried de long. Tegelijkertijd
met de expositie in Rotterdam
wordt ook in Brugge een ten
toonstelling gehouden. Die
stopt na de EK-finale op zondag
2 juli. In het Foto Instituut
duurt de expositie langer, tot 3
september. Behalve foto's zijn
er ook literair getinte bijdragen
te zien van onder meer filmma
ker Jos de Putter, oud-voetbal
ler Jan Mulder, columnist Da
vid Endt en schrijver Herman
Brusselmans.
„De expositie toont vooral de
passie voor voetbal", zegt Flos
Wildschut van het Nederlands
Foto Instituut. „Hier hangen
niet alleen de highlights of de
geijkte afbeeldingen, maar wij
laten juist de andere kant van
muziek recensie
lidyvan der spek
:ra Meezing-concert, m.m.v.
dentenorkest, Utrechts Opera
r Roland Kieft, solisten Janny
ipraan, Arwin Kluft, tenor. Ge-
13/5, Stadsgehoorzaal, Leiden.
we deze avond gewoon
eboel lol maken", klonk
rouwde stem van Hans
en Boom, presentator
ie muziek, elke zondag
io 4. Dankzij een ener-
Miig orkest, een leuke
ilende dirigent, twee su-
natische solisten, en
minst de uit volle borst
jende zaal, lukte dat
felijk.
den Boom vond het fan-
dat niettegenstaande
litterende weer en het
lie Songfestival, de zaal
bijna vol was met opera-en
thousiasten. Hij hield de span
ning en de humor er de hele
avond in door de meezingers
gekscherend de hemel in te
prijzen, of op een vriendelijke
manier de grond in te boren:
„Deze aria moet toch echt wel
even herhaald worden". En je
doet niets liever dan nóg eens
heerlijk galmen.
Natuurlijk is het Utrechts
Opera Koor een aardige steun
voor de zaal. Maar de eerlijk
heid gebiedt dat het nog stuk
ken beter was gegaan wanneer
er een aantal perfect zingende
zaalzitters aan het koor was
toegevoegd. Zoals de 'jolige
brunette van de derde rij' die
door Kieft en Van den Boom
werd uitgenodigd werd op het
podium, om met solist Janny
Zomer mee te zingen. En dat
deed ze onder grote hilariteit
met veel verve.
De strijkers van het UvA-Stu-
dentenorkest produceerden
een stoere, volle klank. De bla
zers (vooral de hoorn), hadden
beduidend meer moeite zuiver
en homogeen te spelen. De
kleine piccolo kwinkeleerde
overigens prachtig in Gounod
en Verdi ('La donna e mobile'),
én de tamboerijn in Bizets 'Ara-
gonaise' uit Carmen.
De tenor Arwin Kluft en de
sopraan Janny Zomer hebben
beiden welig vibrerende opera-
operette-stemmen, die naar
alle kanten dramatisch uitwaai
erden. Bij Zomer overigens heel
wat zuiverder dan bij Kluft.
Dramatiek had deze helden
tenor genoeg, constante kwali
teit beduidend minder.
muziek recensie
susanne lammers
Concert- Er schatzte hoch door het Com-
battimento Consort Amsterdam. Muziek
van Telemann, Handel e.a Gehoord:
14/5, Stadsgehoorzaal, Leiden. Nog te
horen. 15 en 16/5, Vredenburg Utrecht
18/5 Stadstheater Zoetermeer; 21/5,
Concertgebouw, Amsterdam.
Het Combattimento Consort
Amsterdam speelt muziek van
componisten die Bach bewon
derde. Het verband met het
Bach-jaar is mager, maar dat
doet er niet toe want het con
cert is een feest. Dat komt door
de muziek, maar meer nog
door de uitvoering. Drie van de
vijf zijn vergeten componisten.
De stukken zijn nooit dan wel
slecht uitgegeven en worden
nu voor het eerst weer ge
speeld.
Van Reinhard Keiser (1674-
1739) speelt het Consort een
ouverture van een opera, die
delicaat maar niet onvergete
lijk klinkt Hetzelfde geldt voor
de sinfonia van Johann Adolf
Hasse (1699-1783), die leven
dig, stormachtig begint, maar
die het toch vooral moet heb
ben van een paar grappige ef
fecten tegen het einde en het
perfecte samenspel van het or
kest.
In het hoboconcert van Jo
hann Gottlieb Graun (1702-
1771) valt in het eerste deel
vooral het oplettende, fijnzin
nige spel op. De violen excelle
ren in een warme klank, waar
de hobo diepte aan geeft. Maar
het Largo bloeit op. De strij
kers introduceren bescheiden
het thema en dan neemt Henk
Swinnens hobo het over. Hij
maakt de lijnen helder en de
gelukzalige pijn hoorbaar. Dat
wordt nog duidelijker door de
ingehouden begeleiding van
het orkest. Het clavecimbel
streelt de muziek en de strij
kers spelen voorzichtig. Alsof
ze bang zijn iets kapot te ma
ken. Hier wordt het maximum
uit de muziek gehaald.
Nog interessanter is Handels
achtste Concerto grosso uit
opus VI. Veel body, goedge
plaatste accenten en knap ge
fraseerd. Spannend ook. Na
een alarmerend forse streek
steekt een wijsje aarzelend zijn
hoofd om de deur en danst
lieflijk binnen. Dan wordt de
muziek drukker en zoekender,
valt bijna uit elkaar, waarna de
eenheid weer hersteld wordt.
Het afsluitende Allegro speelt
het Consort krachtig en na
drukkelijk, met hoekige accen
ten.
In zijn Darmstater Ouverture
in d. kl. t. laat Telemann in de
dialoog tussen strijkers en bla
zers een scala van emoties ho
ren. De blazers beginnen on
waarschijnlijk stralend, om
dan angstig en dun ineen te
krimpen. Het dan volgende
Menuet klinkt onaards en hui
veringwekkend mooi. In Cana
ries valt de strakke ritmiek op,
lyrisch doorbroken door cello
en bas. Het Combattimento
Consort Amsterdam speelt vir
tuoos en razend knap. Maar de
grootste verdienste ligt in hun
intense interpretatie van verge
ten repertoire.
deleman
de naam 'Shakespeare-
000' staat het Brabantse
tot en met zondag 2 ju-
teken van de grote En-
toneelschrijver. Middel-
tn het - eenmalige - fes-
lat naast tientallen to-
dans- en mimevoorstel-
variété en concerten
ns, literatuur, workshops
osities omvat, vormt de
Nederlandse versie van
peare's Globe Theatre,
ootte en indeling exact
'uwd naar het originele
waarvan een replica te
is in Londen. Alleen het
'al is anders. Als de ze-
•tivalweken voorbij zijn,
dies weer opgeruimd,
unt het zien als een de-
it wordt ook afgebroken
voorstelling is afgelopen,
eft het in dit geval wel
Wanzinnig groot decor-
meent Koen Schyvens,
k leider van het festival,
chnische ploeg van het
ts Toneel en de bouw-
van het bloemencorso
iet als een geweldig inte-
e klus om een fantas-
d- ecor te maken: een heel
Het is een onwaar
schijnlijke belevenis alleen al
om dit theater te zien."
De eerste stappen naar het
evenement, een samenwer
kingsverband van Het Zunderts
Toneel en de plaatselijke Stich
ting Rotor/Autor de Vincent,
werden drie jaar geleden gezet,
toen Het Zunderts Toneel vijftig
jaar bestond. Ter gelegenheid
daarvan maakte Koen Schy
vens, sinds 1993 regisseur van
het gezelschap, een bewerking
van Cyrano de Bergerac, die in
het hele dorp werd gespeeld in
bouwtenten van het bloemen
corso. Toen werd het idee ge
boren al die tenten aan elkaar
te koppelen, zodat er een mooi,
groot theater zou ontstaan om
Shakespeare te spelen.
Werkbezoek
Dat zelfde jaar, 1997, werd in
Londen de replica van het Glo
be Theatre geopend. „Eén plus
één was plotseling drie: ons
plan om die tenten aan elkaar
te klikken, leek wel op zo'n the
ater. Een werkbezoek aan Lon
den deed de rest. We trokken al
snel de conclusie: dat kunnen
wij ook. Tien minuten later was
het festival geboren. Naast onze
eigen voorstelling moest er ook
beroepstheater komen, evenals
activiteiten voor de jeugd en
een educatieproject. Daarna
hebben we twee jaar hard ge
werkt om dat voor elkaar te krij
gen."
Het Globe Theatre in de As-
sortimentstuin in Zundert heeft
net dat in Londen een doorsne
de van 30 meter en is 11 meter
hoog. Er zijn drie ringen met
zitplaatsen in een halve maan
rond het podium, mét een kap,
maar voor een deel is de open
lucht te zien. „Dat ronde gat
heet in Shakespeare's woorden
'the wooden O', waarlangs de
fantasie en de inspiratie uit de
hemel kwamen en vice versa.
Ze waren niet van enige groot
heidswaan gespeend. James
Burbage, een vriendje van Sha
kespeare die de oorspronkelijke
bouw mogelijk maakte, meende
dat zijn theater en wat daarin
gecreëerd werd de wereld
torste. Vandaar de naam The
Globe."
Hazelnootschillen
De arena vlak voor het podium,
die ruimte biedt aan honderd
staanplaatsen, heeft een bijzon
dere vloer. „We wisten van te
voren dat die plek door de
bouwactiviteiten redelijk slijke-
rig zou zijn. Bij het blootleggen
van de fundamenten van het
originele Globe Theatre aan de
oever van de Theems waren
heel veel hazelnootschillen ge
vonden. Die hebben de bijzon
dere werking goed met vocht
om te kunnen gaan. Daarom
hebben we uit Spanje 6000 kilo
hazelnootschillen geïmpor
teerd. De hele vloer is donker
rood, wat een prachtig effect
geeft en heel warm is. En het is
heerlijk zacht om op te zitten.
Onlangs hadden we een wolk
breuk en die hazelnootschillen
werkten geweldig."
Thematisch
De organisatie van het festival
besloot al snel om thematisch
te programmeren. Alle mogelij
ke kunstuitingen kwamen in
aanmerking, zolang Shakespe
are maar de inspiratiebron is.
Zo zijn er een Othello-concert
en een popconcert gebaseerd
op een aantal sonnetten. Zelf
regisseert Koen Schyvens Ro
meo en Julia bij Het Zunderts
Toneel, de enige voorstelling
die meer keren tijdens het festi
val te zien is.
„Peter Dictus heeft een nieu
we tekst geschreven, waarin
verhaallijn en scène-opbouw,
op een paar ingrepen na, gelijk
zijn aan het origineel. Aan de ti
tel is toegevoegd 'De laatste zo
mer,' want in ons geval speelt
het stuk zich af in een uitster
vend dorp in 1899, aan de voor
avond van een nieuwe eeuw.
De mensen trekken weg omdat
er geen werk is en gaan naar de
fabriek in de stad. We zien twee
boerenfamilies, waarvan de één
de zoon, Paris, van een rijke fa
brikant paait als huwelijkskan
didaat voor zijn dochter. Aan
die Paris en wat er verder ge
beurt, hangt al de geur van het
fascisme. Voor het dorp is het
misschien wel de laatste zomer
en de kijker weet dat dat voor
Romeo en Julia in ieder geval
geldt."
„Ik had als voorwaarde voor
deze regie dat er een stuk of
tien jongeren bij de club kwa
men, want voor mij gaat het
heel erg over het conflict tussen
jong en oud en natuurlijk over
verliefdheden en vetes. De re
petities zijn totaal van dyna
miek veranderd doordat er in
eens elf jonge gasten bijzitten,
van wie verliefdheden en jaloe
zieën er doorheen spelen die
ook zoveel met Romeo en Julia
te maken hebben. Het is on
waarschijnlijk actueel."
Informatie over het program
ma van Shakespearement bij
VW Zundert, tel. 076-5971999
of via Internet www.westbra-
bant.nl/shakespearement.
Een van de actrices bij de grimeur, vlak voor de opening van het Shake
speare-festival. foto anp
het voetbal zien. De gewone en
alledaagse dingen rond deze
sport."
Het idee voor de tentoonstel
ling is afkomstig van de Neder
landse fotograaf Bart Sorgdra-
ger. In samenwerking met de
Antwerpse galerie DB-S Foto
grafie werd besloten elf fotogra
fen uit Nederland en evenzo
veel collega's uit België aan het
werk te zetten. „We wilden
geen sportfotografen, maar
juist andere fotografen. Als op
dracht gaven we mee: laat zien
wat jou raakt in voetbal," stelt
Wildschut. „Nu heb ik zelf hele
maal niets met voetbal, maar
ook voor mij gaat het nu leven.
Dit is net zo goed voor niet-
voetballiefhebbers leuk."
Het Foto Instituut wordt voor
de Euro 2000-tentoonstelling
min of meer omgebouwd tot
stadion. „We schilderen bij
voorbeeld reclameborden op
de muren met de namen van de
deelnemende fotografen", legt
Wildschut uit. De voorbereidin
gen voor de expositie zijn eind
vorig jaar al begonnen. Uitein
delijk komen er straks meer dan
honderdzestig Veelal kleuren-
maar ook zwartwitfoto's te han
gen. Bij de tentoonstelling
hoort ook een boek uit (39,50
gulden), waarin zo'n honderd
afbeeldingen worden afgedrukt.
'België - Holland, Holland -
België. Voetbal in de l^ige Lan
den', fototentoonstelling in
het Nederlands Foto Instituut,
Witte de Withstraat 63, Rotter
dam, 14 mei tot en met 3 sep
tember. Maandag gesloten.
muziek recensie
hans keuzers
Concert: De Nits met Henk Hofstede -
zang, gitaar. Rob Kloet - drums, Arwen
Linneman - bas, Laetitia van Kneken
zang, toetsen Gezien 3/5, LVC, Leiden
De Nits zijn gewend aan het
pluche van de schouwburgen.
Stipt op tijd beginnen daar de
voorstellingen en tijdens de
clubtour van 'Wool' staan ze
dan ook precies op het aange
geven tijdstip op het podium.
Met Soul Man en het aansteke
lijke Sister Rosa trappen de Nits
af. Twee nummers van de vori
ge cd Alankomaat, het werkje
dat volledig geruisloos werd af
geserveerd naar de uitverkoop-
bakken. De Nits konden met
een op zoek naar een nieuwe
platenmaatschappij.
Welwillend laat het publiek
de nieuwe nummers van het al
bum 'Wool' over zich heen ko
men. En je kunt er niet onder
uit - ook al wil de formatie ons
graag doen geloven dat ze een
andere richting zijn ingeslagen
- maar de rustige verantwoorde
kwaliteitspop is nog geen spat
veranderd. De geluidsmix is
prachtig in balans en zo komen
alle subtiele details van drums,
bas en alle extra geluids-grapjes
van toetsenist Laetitia van Krie
ken optimaal naar voren.
Toch gaat de zaal pas echt
goed bewegen bij het handjevol
Nits-klassiekers. The Dutch
mountains, de ode aan de oude
voetbalclub van de Hofstedes
JOS-days en het up-tempo-
nummertje Bike in Head zijn bij
voorbaat gewonnen prijsnum-
mers.
Hofstede introduceert het
nieuwe materiaal nadrukkelijk.
Het speelplezier is van de ge
zichten af te lezen, maar de lek
ker in het gehoor liggende
nummers klinken wel erg be
kend in de oren. De clubtour
lijkt gericht om een nieuw en
jonger publieksegment aan te
boren. Dat lukte zaterdag in
geen geval. Hofstede zelf loopt
tegen de vijftig en toen de lich
ten aangingen, moet de zanger
ook hebben geconstateerd dat
het meeste publiek tot zijn ei
gen generatie behoorde.
